N
İ G A R V Ə L İ Y E V A
AZƏRBAYCANCA
- İNGİLİSCƏ - RUSCA
FRAZEOLOJİ LÜĞƏT
Azərbaycan
Dillər Universiteti tərəfindən Elmi Şurasının 26 aprel 2006-cı il tarixli 4
saylı iclasının protokolu ilə təsdiq edilmişdir.
Bakı – 2006
Azərbaycanca - İngiliscə
- Rusca frazeoloji lüğət əsaslı nəşrdir.
Lüğətə təxminən
60 000 - dən
artıq söz və ifadə daxil edilmişdir.
Ümumi 7.000 söz və 53.000
ifadə vardır.
Azərbaycan dilində: 15450 ifadə.
İngilis dilində: 26000 ifadə.
Rus dilində: 19000 ifadə.
Cəmi 406.583 söz, söz birləşməsi
və cümlə şəklində
frazeoloji vahidlər daxil
edilmişdir.
Baş redaktor: AMEA-nın
müxbir üzvü,
fil.elm.doktoru,
prof. N.Q.Cəfərov
Nigar
Çingiz qızı Vəliyeva. Azərbaycanca - ingiliscə
- rusca frazeoloji lüğət.
Bakı,
“Nurlan”, 2006. – 460 səh.
Lüğət
ali məktəb tələbələri, müəllimlər,
aspirantlar, tərcüməçilər, jurnalistlər,
diplomatlar, informasiya işçiləri və digər iş
adamları, ümumiyyətlə, ingilis dilini mükəmməl
öyrənmək istəyən geniş oxucu kütləsi
üçün nəzərdə tutulmuşdur.
© “Dil
ve edebiyyat” 2006
ÖN SÖZ
“Gənclərimiz nə
qədər çox dil bilsələr, bir o qədər zəngin
dünyagörüşə malik olacaqlar. Bu, müasir
dünyanın tələbidir.”
Bu sözlər dilini, vətənini,
millətini onun bütün maddi mədəni dəyərlərini
sevməkdə hamıya nümunə olan, əbədi
ümummilli liderimiz H.Ə.Əliyevə məxsusdur.
Son illərdə Azərbaycan
dili xalqımızın əbədi lideri H.Əliyevin səyi
nəticəsində beynəlxalq münasibətlər sistemində
rəsmi dövlət dili kimi böyük nüfuz
qazanmışdır. Azərbaycan dilinin nüfuzlu təşkilatlarda
işlənməsinə böyük səlahiyyət verilməsi
görkəmli dövlət başçısının
çoxillik gərgin fəaliyyətinin təzahürüdür.
Azərbaycan dilinin təşəkkül
tarixi çox qədimə, miladdan əvvəlki dövrlərə
çatır. Onun bugünkü səviyyəsi
xalqımızın dünyanın ən qədim xalqlardan biri
olduğunu xəbər verir. Dil vasitəsilə xalqın gələcəyə
inamı artır. Azərbaycan dilinin çoxəsrlik mədəniyyət
tarixində və dil sferasında xalq müdrikliyinin inikası
olan, öz dərin və kəsərli fikir ifadə etmək
gücü ilə səciyyələnən frazeoloji vahidlər
xüsusi yer tutur.
Yazılı ədəbiyyatda
frazeologizmlərin qədimliyinə xalqın malik olduğu
leksik sərvətin toplandığı yazılı abidələr
şahidlik edir. Frazeologizmlər müəyyən ictimai
mühitin, bu və ya başqa dövrün məhsulu olub,
dilin daşıyıcılarının həyat və məişət
şəraitinin dəyişməsi ilə əlaqədar
olaraq dəyişir, təkmilləşir, sabitləşir, və
nəhayət, qəlblərə düşür, yaddaşda
möhkəm kök salır.
Xarici dillərin tədrisi
Vətənimiz üçün strateji əhəmiyyət kəsb
edən dövlət məsələsidir. Azərbaycan
dövləti müstəqil siyasəti yeridərək, beynəlxalq
təşkilatlarda təmsil olunur. Beynəlxalq səviyyədə
siyasət yeritmək, ideoloji mübarizəyə hazır
olmaq, respublikamız ətrafında yaradıla bilən informasiya
blokadasını aradan qaldırmaq baxımından xarici dilləri
yüksək səviyyədə bilən milli kadrların
hazırlığı Vətən uğrunda
döyüşlərdə silaha sarılmaq qədər
vacibdir. Hər bir dildə, o cümlədən xarici dillərdə
lazımi səviyyədə danışmaqdan ötrü,
dilin başqa aspektləri ilə yanaşı, onun frazeoloji tərkibini
də mükəmməl bilmək lazımdır. Qrammatika
dilin tacıdır. İdeomatiklik və leksik baxımından
nitq zəngindir və ifadəlilik imkanları son dərəcə
genişdir.
Doğrudur, son illərdə
müxtəllif sistemli dillərin frazeoloji leksikasının
araşdırılmasına diqqət artmışdır. Lakin
bilavasitə irihəcmli frazeoloji lüğət tərtib
olunmamışdır. İlk dəfə olaraq Azərbaycan,
ingilis və rus dillərində frazeoloji vahidlər
toplanmış, təsvir edilmiş, bir-birindən uzaq olan və
müxtəlif sistemli dillərə məxsus bu leksikləşmiş
vahidlər sistemə salınmışdır. Azərbaycan
dilinin digər dünya dilləri ilə, o cümlədən
ingilis və rus dilləri ilə birbaşa əlaqələrinin
artdığı indiki dövrdə bu istiqamətli tədqiqatların
səmərəsi və əhəmiyyəti danılmazdır.
Frazeoloji birləşmələr,
atalar sözləri və zərb məsəllərin müxtəlif
dillərdə çox zaman tam qarşılığı
olmadığı üçün, onların öyrənilməsində müəyyən çətinliklər
qarşıya çıxır. Bu cəhətdən
hazırda iki xarici dil öyrənən tələbələr
üçün həmin lüğətin xüsusi praktik əhəmiyyəti
vardır.
AMEA-nın müxbir
üzvü,
filologiya elmləri doktoru,
professor N.Q.Cəfərov.
MÜƏLLİFDƏN
Xalqın dili onun ruhudur və xalqın ruhu onun dilidir –
bundan da güclü olan eynilik təsəvvür etmək
çətindir.
V.Humboldt.
İngilis və rus dilləri
uzun illərdir ki, Azərbaycanın ali və orta məktəblərində
tədris olunur. Bu dillərdə radio və televiziya
verilişləri aparılmaqla yanaşı, müxtəlif səpkili
monoqrafiyalar və vəsaitlər çap olunur. Son zamanlar
ingilis dilinə respublikamızda ehtiyac və maraq güclənmişdir.
Bu da Azərbaycan respublikasının dövlət müstəqilliyi
qazanması ilə əlaqədardır. Müstəqil dövlət kimi, onun
qarşısında xarici
dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlarla
birbaşa ünsiyyətdə olmaq, onlarla müxtəlif
xarakterli ticarət, iqtisadi və diplomatik əlaqə saxlamaq və
xalq mənafeyinə uyğun işlər görmək vəzifələri
durur. Belə bir dövrdə respublikamızda xarici dilləri,
xüsusilə ingilis, rus, alman, fransız və s. dillərini
mükəmməl bilən, ingilisdilli hər hansı bir
ölkə və ya ölkə daxilindəki əyalətlərdə
dilin işlənmə özünəməxsusluğundan incəlikləri
ilə baş çıxarmağı bacaran mütəxəssislərə,
diplomatlara və digər iş adamlarına, informasiya
işçiləri və jurnalistlərə böyük
ehtiyac duyulmaqdadır. Bu baxımdan ingilis və rus dilləri
ölkəmizdə yalnız xarici dil kimi deyil, diplomatiya dili,
siyasət dili, işgüzar əlaqələr dili kimi öyrənilməlidir.
Həmin məqsədə çatmaq üçün müxtəlif
sistemli dillərdə frazeoloji birləşmələrin
müqayisəli linqvistik təhlilini aparmaq vacibdir. Həmin
birləşmələrin milli dillərdə verilmə
prinsiplərini tədqiq edib öyrənmək lazımdır.
Hər dilin bütün
sferalarında xalqın mənəvi həyatı və tarixi əks
olunur. Nəsillər dəyişir, bir-birini əvəz edir,
lakin hər nəslin həyat dərsləri dil vasitəsilə
gələcək nəslə irs olaraq qalır. Xalqın mənəvi
həyatının bütün izləri ana dilində
mühafizə olunur. Hər bir dili uzun əsrlər boyu xalq
yaratmış, inkişaf etdirmiş və nəsildən nəslə
çatdırmışdır. Dil xalqın keçmişini,
bu gününü və gələcəyini canlı şəkildə
birləşdirən vasitədir.
Hazırda ana dilimiz digər
rəsmi və tanınmış dövlət dilləri ilə
yanaşı işlənir, dünya xalqları arasında
tanınır. Bu cəhət Azərbaycan dilinin xarici dillərlə
müqayisəli şəkildə tədqiqi üçün
müəyyən stimul yaradır, müxtəlif sistemli dillər
arasındakı ümumi və fərqli cəhətlərin
müəyyənləşdirilməsi üçün
geniş imkanlar açır.
XX əsrin sonu, XXI əsrin
əvvəllərində
dünyanın dil mənzərəsinə nəzər
salsaq, görərik ki, müasir dillər arasında ən geniş yayılan dil ingilis
dilidir. İngilis dili, eyni zamanda, dünyanın bir çox
ölkələrinin (Böyük Britaniya, Amerika Birləşmiş
Ştatları, Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Puerto Rika və
başqalarının) dövlət dilidir. Yaponiya, Filippin, Çin, Hindistan, Cənubi
Afrika və s. ölkələr də öz dilləri ilə
yanaşı, ingilis dilindən
də istifadə edir. İngilis dili Amerika qitəsində
yaşayan üç yüz milyondan artıq əhalinin əsas
dilidir. İngiltərə, Kanada, Avstraliya və Yeni Zelandiyada
ana dili səviyyəsindədir. İngilis dili, eyni zamanda, beynəlxalq
miqyasda keçirilən konfrans, simpozium, seminarlar dili olmaqla, həm
də Birləşmiş Millətlər Təşkilatında
işlədilən rəsmi dildir. Dünyanın elə bir
ölkəsi tapılmaz ki, orada ingilis dilini öyrənməsinlər.
Bu ölkələri bir-birindən yüzlərlə
kilometrlik məsafə, hətta qitələr, okeanlar
ayırır. İngilis dilində danışan ölkələrin
vətəndaşları başqa-başqa millətlərə,
irqlərə mənsub
olduğundan onlar dildən istifadə edərkən
fonetik və qrafik cəhətdən
sözləri müxtəlif cür tələffüz edir və
müxtəlif şəkildə yazırlar, hətta cümlələrə,
ifadələrə də müdaxilə edirlər. Hər bir
ölkənin, millətin və
irqin tarixi inkişafından, sosial iqtisadi vəziyyətindən,
coğrafi mövqe, təsərrüfatı, məişəti
və həyata baxışının xüsusiyyətindən,
milli adət-ənənəsindən, fizioloji keyfiyyətlərindən
irəli gələn cəhətlər dildə bu və ya
başqa şəkildə
özünü göstərir. Bütün bunlar dilin
çevikliyi, mütəhərrikliyi və s. ingilis dilində
müxtəlif ifadə və birləşmələrin
yaranmasına səbəb olur. Bu cür məcazi ifadə və
birləşmələrin yaranmasının yol və
üsulları hazırda ingilis dilşünaslarının da
məşğul olduğu vacib məsələlərdəndir.
Xalq şüuru, xalq həyatı
ilə yoğrulmuş, dövrlərin süzgəcindən
süzülüb gələn, büllurlaşmış fikirlər
toplusu olan frazeologizmlər, atalar sözü və zərb məsəllərin
semantik inkişafı nəzərə alınmasa, onları bəzən
başa düşmək, şərh etmək çətinlik
törədər.
Frazeologizm, atalar
sözü və zərb-məsəllərdə xalqın həyat
tərzi, adət-ənənələrinin izləri, sevinci və
kədəri, məhəbbət və nifrəti,
düzlüyü, qeyri-reallığı yaşayır,
xalqın obrazlı təfəkkürünün, milli ruhunun
ictimai-siyasi və fəlsəfi fikrinin sinkretik formasını
özündə əks etdirir. Məhz buna görə də
bunlar milli ruhlu, milli səciyyəli sintaktik vahidlər
sayılır. Bu vahidlərin mənası dərin, forması
yığcam və gözəldir. Bunlar xalqın əsrlər
boyu yaratdığı tükənməz mənəvi sərvətidir.
Bunlarda sözlərin düzülüşündə bir məna
uyarlığı, səlislik, ahəngdarlıq, musiqilik, ifadəlilik
vardır.
Müasir ingilis, Azərbaycan
və rus dillərində frazeoloji birləşmələrin
müqayisəli araşdırılması bir neçə cəhətdən
əhəmiyyətlidir. Əvvəla, müxtəlif sistemli
dillərdə frazeoloji birləşmələrin yaranması
prosesinin araşdırılması dillərin həmin istiqamətdəki
qanunuyğunluqlarını müəyyənləşdirməyə
imkan verir. İkinci, belə birləşmələrin tədqiqi
dilin və onun leksik sisteminin semantik inkişafı haqqında
düzgün təsəvvür əldə etməyə
kömək edir ki, bu da dilçilik nəzəriyyəsi
baxımından həmişə maraq doğurur.
Frazeoloji birləşmələrin
daxili məna quruluşunun və xarici strukturunun, onların
ayrı-ayrı dillərdə yeri və mövqeyinin
açıqlanması, tərcümə olunma
imkanlarının öyrənilməsi, milli və beynəlmiləl
mahiyyətinin şərhi, onların işlənmə
xüsusiyyətlərinin və istifadə olunma sahələrinin
təhlili həm nəzəri, həm də praktik cəhətdən
aktuallıq kəsb edir.
Azərbaycan Respublikası
dünya dövlətləri ilə iqtisadi, siyasi, elmi-mədəni
əlaqələrini genişləndirir. Hər bir sahədə,
xüsusən ordu quruculuğumuzun inkişafında xarici dillərə,
ələlxüsus ingilis dilinə böyük ehtiyac duyulur.
Frazeologiya – müəyyən
dildəki frazeoloji vahidlərin emosional və ekspressiv səciyyəli
sabit söz birləşmələrinin məcmusu; frazeoloji
birləşmələrin struktur – semantik xüsusiyyətlərini
müasir və tarixi baxımdan öyrənən dilçilik
bəhsidir. Dilçilik şöbəsi kimi frazeologiya sovet
elmində XX əsrin 50-ci illərində inkişaf etməyə
başlamışdır.
Frazeoloji birləşmələr
xalqın həyat və məişəti, adət və ənənələri,
əxlaqi görüşləri ilə bağlı
yaranır. Frazeoloji vahidlər dilin yaradıcısı və
daşıyıcısı olan xalq tərəfindən
yaradılır, yeni frazeoloji vahidlərin formalaşması
üçün mənbə rolunu oynadıqda hətta dilin əsas
lüğət fonduna daxil olur. Frazeoloji ifadələrdə
sözlər üzvi surətdə birləşərək,
vahid bir məfhum ifadə edən monolit birləşməyə
çevrilir. Frazeoloji birləşmələr milli səciyyəsi
ilə fərqlənir və başqa dilə eyni ilə tərcümə
edilə bilmir; belə hallarda bu və ya digər frazeoloji birləşmənin
müqabil dildəki ekvivalentini tapmaq lazım qəlir.
İnsan nitqini frazeoloji
birləşmələr, atalar sözləri və zərb məsəllərsiz
təsəvvür etmək çətindir. Odur ki, min illərin
sınağından keçib gələn frazeoloji birləşmələr,
atalar sözləri və məsəllər bu gün də
fikrin təbii və obrazlı ifadəsində mühüm
rola malikdir. Frazeoloji birləşmələr, atalar sözləri
və zərb məsəllər xarici dilləri daha
yaxşı öyrənmək istəyən hər bir kəs
üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Tədqiqatın nəzəri
əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, ilk dəfə olaraq
ingilis, Azərbaycan və rus dillərində frazeoloji birləşmələr
toplanmış, sistemə salınmış, təsvir
edilmiş, bir-birindən uzaq olan və müxtəlif sistemli
dillərə məxsus belə leksikləşmiş vahidlər
tipoloji-linqvistik cəhətdən təhlil edilmiş,
ümumi və fərqli əlamətlər aşkara
çıxarılmışdır.
Təqdim olunmuş
lüğətdən həm xüsusi, həm də ümumi
dilçilikdə, eləcə də müqayisəli
(qarşılaşdırma) istiqamətdə aparılan tədqiqatlarda
istifadə edilə bilər. Həmin lüğətdən
müvafiq praktik və nəzəri seminarlarda,
leksikologiyanın xüsusi kurslarında, tərcümə nəzəriyyəsində,
müqayisəli tipologiya fənnində, başqa leksikoqrafik tədqiqatlarda,
lüğətlərin hazırlanmasında, tərtibində,
azərbaycandilli auditoriyada ingilis və rus dillərinin tədrisində,
tələbələrlə və dilçi aspirantlarla
auditoriyadan kənar təlim prosesində gərəkli material
rolunu oynaya bilər. Bu lüğət, ümumiyyətlə,
frazeologiyayaratma və frazeologiyadan istifadə nəzəriyyəsinin
inkişafı üçün qiymətlidir.
Frazeoloji birləşmələrin
yaranmasının əsas mənbələrin tədqiqini
apararkən, belə nəticəyə gəlmək olar ki,
frazeologizmlər: insanın daxili - mənəvi aləmini, mədəniyyətini,
əmək fəaliyyəti sahələrini inikas etdirən
ifadələrin yeni məna kəsb etmə prosesini tarixi
faktlar əsasında gerçəkləşdirir. Frazeoloji
birləşmələrin linqvistik cəhətdən təhlili
frazeologiyanın formalaşma və inkişafının
mühitdən, insanların maddi və mənəvi həyatından
asılı olduğunu əyani şəkildə
nümayiş etdirir.
Oxuculara təqdim olunan
Azərbaycanca - ingiliscə - rusca frazeoloji lüğət
frazeoloji söz birləşmələr, frazeoloji (sabit) ifadələr,
frazeoloji ibarələr, habelə atalar sözləri və məsəllər
əsasında tərtib olunmuşdur.
Azərbaycanca - ingiliscə
- rusca frazeoloji lüğətinin səciyyəvi cəhətlərinin
izahına keçməzdən əvvəl, ümumiyyətlə,
frazeoloji lüğətlərinin bəzi linqvistik xüsusiyyətlərini
nəzərdən keçirək.
Frazeoloji birləşmələrin
bir dildən digər dilə çevirilməsi onun kütləviləşməsinə,
mənaca beynəlxalq əhəmiyyət kəsb etməsinə
səbəb olur. Lüğətdə həmin vahidlərin tərcümə
və ya kalka edilməsi əsas iki məqsədlə
bağlı göstərilmişdir: frazeoloji vahidin
ekvivalentinin tapılması; orijinaldakı fikrin, ruhun
ekzotikliyini saxlamaq.
Tədqiqat prosesində
aydın oldu ki, müxtəlifsistemli dillərdə frazeoloji
paralellik mövcuddur. Müxtəlif dillərdə sözlərin
analoji dəyişkən birləşmələrinin eyni
cür yenidən mənalandırılması
ayrı-ayrılıqda, yaxud birgə, toplu halında metaforik,
metonomik köçürmə və obrazlı müqayisə
xətti üzrə baş verir.
Mövcud frazeoloji
lüğətləri həcminə görə bir-birindən
çox fərqlənirlər: mindən iyirmi beş minə qədər
və daha çox frazeoloji vahidləri əhatə edən
frazeoloji lüğətləri məlumdur. Məsələn,
“Azərbaycanca – ingiliscə, ingiliscə - Azərbaycanca
müxtəsər frazeoloji lüğət”, (tərtib edənləri:
X.Əhmədova, İ.Rəhimov), 1962, “Англо-русский
фразеологический словарь”, 25000, 1967, “Rusca - Azərbaycanca frazeologiya
lüğəti”, (tərtib edən: M.T.Tağıyev),
1974, “Azərbaycanca – rusca
frazeologiya lüğəti”, (tərtib edən: Orucov Ə.Ə.),
1976, “Farsca - Azərbaycanca
müxtəsər idiomatik ifadələr lüğəti”, (tərtib
edənləri: Ə.M.Şəfai, F.İ.Zülfüqarova),
1978, “Müxtəsər Azərbaycanca – rusca və rusca - Azərbaycanca
atalar sözü lüğəti”, (tərtib edənləri:
B.Tahirbəyov, Ə.Hüseynzadə), 1983, “Англо-русский
фразеологический словарь”, (tərtib edən: А.V.Кunin), 1984, “Russian –
English Dictionary of Winged Words”,
1900 words approx, (tərtib edənləri:
İ.A.Uolş, V.P.Berkov), 1984, “Краткий русско-английский
фразеологический словарь”, 1000, (tərtib edənləri:
V.V.Qureviç, J.A.Dozorets), 1988, “Русско-английский словарь пословиц и
поговорок”, (tərtib edənləri: S.S.Kuzmin, N.L.Şadrin),
1989, “English – Russian dictionary of verbal collocations”, (tərtib edən: R.S.Qinzburq), 1996,
“Almanca – azərbaycanca – rusca frazeoloji lüğəti”, (tərtib
edənləri: S.Abdullayev, N.Seyidəliyev), 2004.
Təqdim olunan Azərbaycanca
- ingiliscə - rusca frazeoloji lüğətin həcmi tərtibçi
tərəfindən qeydə alınmış 60000-dən
artıq frazeoloji vahidlərin işlənmə
hallarının məcmusundan ibarətdir.
Müxtəlif sistemli
dillərdə frazeoloji vahidlərin liqvistik təhlili
zamanı funksional – kontekstual xüsusiyyətlərini tədqiq
edərkən, belə nəticəyə gəldik ki, onlar
şifahi nitqdə və yazılı kontekstdə, ümumxalq
danışıq dilində, bədii ədəbiyyatda və
publisistik yazılarda işlənir, qəzet və jurnal
kütləvi məlumat vasitəsi kimi nitq fəaliyyətində
mühüm yerlərdən birini tutur və digər mətn
növlərindən bəzi xüsusiyyətlərinə
görə fərqlənir. Ümumi həcmdə çap məhsullarının
böyük bir hissəsi qəzet və jurnalların
payına düşür. Yazılı nitqin mühüm bir
hissəsi də qəzet mətnlərində əks olunur. Qəzet
təkcə kütləvi oxucuya deyil, həm də kütləvi
müəllifə malikdir. Bunun nəticəsində qəzet
dilin daşıyıcısı olan kollektivin dilinə
güclü normalaşdırıcı təsir göstərir,
dildə müəyyən normanın sabitləşməsinə
imkan yaradır. Bundan başqa, müəlliflər öz dillərini
müəyyən dərəcədə oxucuların gündəlik
danışıq dilinə yaxınlaşdırmağa
çalışaraq, tez-tez normadan uzaqlaşır, dil vahidlərinin
nitqdə qeyri-normativ, yeni istifadə formalarından
faydalanırlar. Qəzet bədii mətnlərdə və
normativ sorğu kitablarında qeyd olunmağa imkan tapmayan dil
faktlarını və dildə baş verən bütün dəyişiklikləri,
demək olar ki, ani qeydə almağa imkan verir. Beləliklə,
qəzet mətnləri ən yeni dil məlumatları mənbəyi
rolunu oynayır. Qeyd etməliyik ki, ancaq frazeoloji vahidlərin
siyahısı tədqiq olunan dilin bütün zənginliyini
saxlamağına təminat verə bilər.
Doğrudan da, bəzi
dilçilər qeyd etdiyi kimi, indiyə qədər
dilçilikdə “lüğət vahidi” anlayışı dəqiq
müəyyənləşdirilməmişdir. Məsələn,
türk dillərində sözlərin nitq hissələrinə
görə təsnifi və söz-formaların hər
hansı bir leksemə aid edilməsi bir çox hallarda tamamilə
mübahisəli hesab olunur. Mürəkkəb felləri
quruluşlarına görə oxşar söz birləşmələrindən
ayırmaq üçün hamı tərəfindən qəbul
olunmuş ümumi qaydanın olmaması ilə əlaqədar
göstərilən konstruksiyalar komponentlər üzrə
müstəqil yazılmış oldu. Mötəbər
standart lüğət olmadan təhlili mümkün olmayan
frazeoloji vahidlər üçün də analoji qayda tətbiq
olundu.
İngilis dilinin
yalnız frazeoloji birləşmələrinin yox, eləcə
də atalar sözləri və zərb məsəlləri də
ora aid etmişik, müasir Azərbaycan və rus dilləri ilə
müqayisədə bir sıra əlamətlər aşkar
edilib. Məsələn, biz bütün frazeoloji birləşmələri
üç qrupa ayırmışıq. Birinci qrupa elə
frazeoloji birləşmələr aid etmişik ki, onların hər
üç dildə tam ekvivalentləri var, həm obraz, həm
məna, həm də leksik tərkib cəhətdən.
İkinci qrupa elə frazeoloji birləşmələr aid
etmişik ki, onların obraz və leksik tərkibi bir-birindən
qismən, yaxud tamamilə fərqlənən, lakin mənaca
uyğun gələn. Üçüncü qrupa isə
yalnız bir dilə, ya ingilis, ya rus, ya da Azərbaycan dilinə
mənsub olan, və qalan iki dildə müvafiq
qarşılığı və ya analoqu olmayan frazeoloji birləşmələridir.
İlk təcrübə
kimi, üçdilli frazeoloji lüğətin əhəmiyyəti
çox böyükdür. Onun çapı bu sahədə
aparılacaq araşdırmaların daha da genişlənməsi
üçün təkan ola bilər.
Belə bir lüğətin
tərtibi olduqca çətin və mürəkkəb bir
iş idi. Bir çox görkəmli dilçilər belə tədqiqatların
perspektivinə inanır, bu sahədə aparılacaq işlərə
dəstək verir, süni maneələr yaratmırlar. XX əsrin
axırında maşın tərcüməsi dilin mühəndis
dilçiliyi metodları ilə tədqiqi istiqamətində
bir çox uğurlar qazanıldı.
Lüğətin elmi
redaktoru Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının
müxbir üzvi, filologiya elmlər doktoru, professor Nizami Qulu
oğlu Cəfərovdur.
Bu lüğət
ingilis və rus dillərini öyrənənlərə,
filoloq, diplomat və tərcüməçilərə,
jurnalist və iş adamlarına, mədəniyyət
işçilərinə çətinlik törədə bilən
dil hadisələrini elmi-praktik şəkildə müəyyənləşdirmək,
bununla da onları müəyyən şəraitdə
düşdükləri dil çətinliyindən
qurtarmağa kömək məqsədilə
yazılmışdır.
Müxtəlif sistemli
dillərin materialları əsasında yaradılmış bu
lüğətin dilçiliyin frazeologiya sahəsinə maraq
dairəsinin formalaşmasında rolu böyükdir.
Bu lüğət bədii
dilin normalaşdırılması, eləcə də nitq mədəniyyəti
məsələləri ilə əlaqədar tədqiqatlarda
da böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Tərtibçi
lüğət haqqında rəy, təklif, arzu və tənqidi
qeydlərini göndərəcək oxuculara qabaqcadan minnətdarlığını
bildirir.
LÜĞƏTDƏ
İSTİFADƏ EDİLMİŞ ŞƏRTİ
İŞARƏLƏR
Müasir Azərbaycan,
ingilis və rus dillərindəki frazeoloji birləşmələr,
atalar sözü və məsəllərin oxşar və fərqli
cəhətlərini nəzərə almaqla üç qrupa
ayırmaq olar və bu məsələ lüğətin tərtibində
aşağıdakı şərti işarələrdən
istifadə edilməklə öz əksini tapıb:
1. = (bərabər) işarəsi. Bu
işarə həm məna, həm obraz, həm də leksik tərkib
etibarilə hər üç dildə, demək olar ki, tam
eyniyyət təşkil edən atalar sözlərin
qarşısında işlədilmişdir. Yəni bu qrupa aid
olan atalar sözləri Azərbaycan dilinə öz ekvivalentləri
vasitəsilə tərcümə olunur. Məsələn: Nə
əkərsən, onu da biçərsən. = Аs you sow, you
shall mow. = Что посеешь, то и пожнешь.
2. – (tire) işarəsi.
Bu işarə obraz və leksik tərkib etibarilə bir-birindən
qismən, yaxud tamamilə fərqlənən, lakin mənaca
uyğun frazeoloji birləşmələr, atalar sözləri
və məsəllərin qarşısında işlədilmişdir.
Bu növdən olanlar analoq adlandırılır. Bu qrupdan olan
atalar sözləri Azərbaycan dilinə öz analoqları
vasitəsilə tərcümə olunur. Məsələn:
Eyibsiz gözəl olmaz. – Every man has his fault. – Нет человека без
недостатков.
3. * (ulduz) işarəsi.
Bu işarə yalnız bir dilə, yəni ya Azərbaycan, ya
ingilis, ya da rus dilinə mənsub olan, müqayisə edilən
dillərdə müvafiq qarşılığı və ya
analoqu olmayan frazeoloji birləşmələrin, atalar sözləri
və məsəllərin qarşısında işlədilmişdir.
Məsələn: Mənim səndən gözüm su
içmir. A man may love his house well without riding
on the ridge. Ахиллесова пята. Дамоклов меч. Метать перуны.
LÜĞƏTDƏ
İSTİFADƏ EDİLMİŞ İXTİSARLAR
Amer. – İngilis dilinin Amerikan variantı
– American English – американский английский
Austr.
– İngilis
dilinin Avstraliya variantı – Australian English – австралийский английский
Fr. – Fransız dilindən – from
French – с французского языка
Lat. – Latın dilindən –
from Latin – с латинского языка
Scot. – Şotlandiyaya xas olan ifadə – this expression is used in
Turk. – Türk dilindən –
from Turkic – с турецкого языка
ABBREVIATIONS
USED IN THIS DICTIONARY
Cf. – confer – müqayisə et – сравни
etc. – et cetera – and so on – və ilaxır – и так
далее
fig. – figurative – məcazi mənada – в переносном смысле
i.e. – id est – yəni, digər sözlə – то
есть
iron. – ironical expression – istehzalı ifadə
– ироническое выражение
joc. – jocular – zarafatyana – шутливо
Lit. – literally – hərfi – буквально
smth. – something – nəsə, nə isə, bir
şey – что-либо
УСЛОВНЫЕ
СОКРАЩЕНИЯ
Букв. – буквально – literally – hərfi tərcüməsi
и т.п. – и тому подобное – and so on – və sairə, və
ilaxır
ирон. – ироническое выражение – ironical
expression – istehzalı ifadə
Ср. – сравни – confer –
müqayisə et
шутл. – шутливое выражение –
zarafatyana – jocular
A Z Ə R B A
Y C A N D İ L İ N İ
N Ə L İ F B A S I
Aa Bb Cc Çç Dd Ee Əə Ff
Gg Ğğ Hh Xx Iı İi Jj Kk
Qq Ll Mm Nn Oo Öö Pp Rr
Ss Şş Tt Uu Üü Vv Yy Zz
– A –
A kateqoriyalı (ən əsas, vacib,
yaxşı) – A 1 / top hole / top notch / Cf. A number one / Amer. A No 1 / first rate / top rate (the best,
paramount, very good, splendid, great, super, terrific, far-out) – первый сорт / номер раз / номер один / на большой палец / классный / клёвый / бомбовой (кто-либо самый главный, лучший или что-либо самое
главное, первостепенное, лучшее, очень хороший, отличный, замечательный)
Abad kənd tüstüsündən bəlli
olar. – Lit. A village is known by
the barking of the dogs. / Cf.
Nothing will be hidden. – Видно деревню по лаю собак.
Abanın qədri yağışda məlum
olar. – Keep a thing seven years and you will find a use for it. – Шубка зимой
не шутка. / Хорошо беречь шубу на стужу, а деньги на нужу.
Abbasıdan bez sahı
çıxardır. – Skim the cream off. / One gets the be-all and
end-all by the sweat of his brow. – Из осьмины тянет четвертины.
Abbasını bəyənməyən
beş sahı çıxardar. – Lit.
Who does not like a coin, will get pound sterling. – Не люб двугривенный - достань четвертак.
Abdal at mindi, özünü bəy
saydı. – One comes of peasant stock and becomes prince (lord). – Вышел из грязи - попал в князи. / Надела свинья хомут и думает - лошадь.
Abdaldan pasa olmaz, taxtadan masa. – Boor cannot
be a lord. – Из хама не будет пана.
abır eləmək – to be
ashamed (of) / to be confused (of) / to be embarrassed / to be put out of
countenance / to feel shy / to be shy / to embarrass someone – сгорать от стыда / сгорать со стыда (cтесняться, стыдиться чего-либо)
abır gözləmək – to get decorous
/ to become decorous / to become decent / to hold one’s tongue / not to lose
one’s honour / to dignity / to observe the proprieties – соблюдать нормы
приличия / соблюдать правила приличия(иметь уважение)
Abır harda, bərəkət orda. –
Honour and justice are akin. – Где честь,
там и правда. / Где честь, там и разум.
* abır qoymamaq – 1. bax abır vermək; 2. – to disgrace / to dishonour – лишить
достоинства, опозорить, бесчестить, не соблюдая правила приличия
abır vermək – to give someone a fine
talking-to / to give someone a piece of one’s mind / to bring someone to a
sense of shame / to give it someone hot and strong / to give it someone good
and hard / to give someone hell / to beat someone black and blue / to thrash
someone black and blue / to put someone to shame / to make someone blush / to gibe (jeer) at
someone or smth. / Cf. to throw smth.
in someone’s teeth – задавать гонку / давать нагоняй / вгонять в
краску / заставлять краснеть / дать прикурить / дать пить / на все корки / во
все корки / намылить голову / колоть глаза (строго выговаривать, попрекать, отчитать, отругать,
пристыдить кого-либо)
abır-həya etmək – bax abır eləmək
abır-həya gözləməmək
– to offend the proprieties – нет стыда в глазах / креста нет
abır-həya yoxdur (həya etmədən,
vicdansızca-sına) – someone does not know what conscience is / he
(she) has lost all shame / he (she) had the cheek (nerve) to do smth. – совести хватает (о чьём-либо бессовестном, низком поступке)
abır-həyadan salmaq – to rake someone over the coals / to give
someone hell / to give someone a good talking-to – дать жизни (отчитать,
отругать)
abır-islahat qoymamaq – bax abır vermək
abıra qısılmaq – bax abır gözləmək
abırdan düşmək – to loose
honour / to loose dignity – терять стыд / потерять авторитет
abırdan salmaq – 1. bax abır qoymamaq; 2. bax
abır vermək; 3. – to be sick of smb. / to bother / to pester – доставать кого-либо
abır-həyadan salmaq – bax abır qoymamaq
abıra salmaq – to get smth. into shape / to bring
smth. up to scratch / to bring smth. to fruition (to finish, to complete smth.)
– доводить (довести) до ума (привести в удовлетворительное состояние)
abrını almaq – to give a good
dressing-down (hiding, licking) to someone / to give telling-off to someone /
to give someone what-for / to give it hot to someone / to give someone a sound
thrashing – поставить (вставить) клизму / дать нагоняй / разносить / дать (задать) дёру (отругать)
abrını aparmaq – bax abrını almaq
abrını əlinə vermək – bax abır vermək
abrını ətəyinə bükmək
– bax abır vermək
abrını götürmək – bax abır vermək
abrını göy əskiyə
bükmək – bax abır vermək
abrını-həyasını almaq – bax abır vermək
abrını-həyasını aparmaq – bax abır vermək
abrını tökmək – bax abır vermək
abrını vermək – bax abır vermək
Abırını yeyib, həyasını
da belinə bağlayıb. – One is dead to shame. / One loses all
sense of shame. / Cf. Conscience was
hanged long ago. – Стыд под каблук, а совесть под подошву. / Стыд в мешок, а
сам за него скок!
abırlanmaq – bax abır gözləmək
abırlatmaq – to ask / to cause someone to
reproach / to force someone to put to shame – пристыдить
кого-либо
Abırlı abırından qorxar,
abırsız nədən qorxar? – A modest blushes, a shameless pales. – Стыдливый покраснеет, а бесстыжий побледнеет. / На дурака чести не напасёшься.
abırlı olmaq – to be decent / to be moral / to be decorous – иметь стыд, воспитание
abırlı paltar – a decent clothing – приличное, скромное платье
abırlılıq – a morality / a decorum – воспитание, правила приличия
abırsız adam (alçaq adam) – a bad actor
/ a shameless / indecent / barefaced / impudent / bold man – невоспитанный человек / подлый
человек
abırsız-abırsız (abırsızcasına)
– shamelessly / indecently / barefacedly / impudently / boldly – бесстыдно
abi-leysan kimi göz yaşı tökmək
– to shed crocodile tears / to shed floods of tears / to be drowned in tears –
проливать крокодиловы слёзы / лить слёзы в три ручья
abi-neysan kimi göz yaşı
axıtmaq – bax abi-leysan kimi
göz yaşı tökmək
* abra düşmək – someone keeps in
a very fitting manner / someone looks fittingly – принять приличный вид (достойно выглядеть)
* abra mindirmək – to bring someone in order – придавать благопристойный вид, приводить в порядок
abra salmaq – bax
abra mindirmək
abrı getmək – to be disgraced / to be
dishonoured / to disgrace oneself / to
demean oneself – ронять cвоё достоинство (бесчеститься, унижаться,
опозориться, лишиться репутации, достоинства, чести)
abrı tökülmək – bax abrı getmək
* abrına qısılmaq – 1. bax abır eləmək; 2. bax abır gözləmək;
3. – to keep silent lest to abase oneself (to feel shy, to be shy) – молчать,
чтобы не ронять своё достоинство, свою репутацию / не опускаться до кого-либо
низкого уровня
abrına-həyasına qısılmaq –
bax abrına qısılmaq
abrına sataşmaq – bax abır qoymamaq
* abrından keçmək – someone had to
do smth. worthless (to demean oneself) – быть вынужденным идти на что-либо
недостойное
abrını almaq (bərk danlamaq) – to teach (to give)
someone a good lesson / to call someone all the names under the sun / to give
someone a fine talking-to / to give
someone a piece of one’s mind / to swear blue murder at someone / to give it
someone hot and strong / to curse someone for all one is worth / to call
someone all the names in the book / to give it someone good and hard / to give
someone hell / to call someone over the coals / to curse someone up hill and
down dale / to take someone over the coals / to give someone what for / to give
someone beans / to curse
someone like hell / to give someone a drop of sense / to teach someone a thing
or two / to make someone see reason / to knock the nonsense out of someone’s
head / to swear like a bargee / to make the air blue / to give someone a proper
dressing-down (thrashing, dusting, pounding, licking) / to put the heat on
someone / to blow someone up / to give someone the works / Amer. to give someone a nice shake-up / let one have what-for – дать нагоняй / задать жару / вправлять мозги / брать в оборот / прочистить мозги / показать, где раки зимуют / ругать на чём свет стоит / дать прикурить / дать пить / намять (помять, наломать, обломать, нагреть) бока (сильно отругать кого-либо) / задавать (задать) таску / дать взбучку / задавать трёпку / задать встряску (распекать, бранить) / вложить ума (проучить, наказывать кого-либо)
* abrını
aparmaq – to bash someone’s ear / to give someone no peace (to bother, to make
bored, to weary) – действовать на нервы (надоедать, докучать кому-либо, нудными
разговорами, раздражать)
* abrını
atmaq – not to feel a shy /
not to be shy – перестать чувствовать
стыд
abrını gözləmək – 1. bax abır eləmək; 2. bax abır gözləmək;
3. bax abrına qısılmaq
abrını gözləməmək –
to behave with insolence / to offend the proprieties – не соблюдать правила
приличия
abır-həyanı gözləməmək
– bax abrını gözləməmək
abrını tökmək – to give it
someone hot and strong / to give someone what for / to give someone a good
talking-to / to give someone a dressing-down / to give someone a hiding / to give someone a
good noser / to give someone a good telling-off / to give someone a wigging / to give
someone a licking (to reproach someone) – задавать перцу / дать нагоняй /
задавать феферу / задавать чесу / задавать ческу (распекать, бранить, укорять,
стыдить, наказывать, обычно давая почувствовать кому-либо свою силу, власть) / мордой об стол (о грубом выговоре и т.п.)
abrını-həyasını tökmək
– bax abrını tökmək
abrını vermə (söyüb
danlama) – a scolding / rating / blowing-up – * разбор полётов (нагоняй,
разнос)
abrını vermək – bax abrını tökmək
absolyut çempion = * an overall champion (an absolute
champion) = абсолютный чемпион
Ac aman bilməz. – Hunger breaks stone walls. –
Голод не тётка, заставит заговорить. / Нужда многому научит. / Голод не свой
брат.
Ac ayı oynamaz. – Hungry bear doesn’t dance. /
One is so hungry that his empty belly flaps. / One’s belly cries cupboard. –
Натощак и песня не поётся. / Не до пляски, не до шутки, когда пусто в желудке.
Ac bayıra qaçar, yalavac evə girər.
– Hunger is the best sauce. / Hunger breaks through stone walls. – Голод -
лучший повар. / Голод в мир гонит. / Голод и волка из лесу гонит. / Нужда да
голод прогонят на холод.
Ac qal, topal qal, kör qal, fəqət
torpaqsız qalma. – Turk. Aç
kal, topal kal, kör kal, fakat topraksız kalma. = Be hungry, be lame,
be blind, but never be without land. / Better die standing than live kneeling.
– Будь голодным, будь хромым, будь слепым, только никогда не будь без земли (родины).
Ac qalmaq borclu olmaqdan yaxşıdır.
– To be hungry is better, than to be in debt.– Лучше нужду неси, а взаймы не
проси.
ac qarına – on an empty stomach (belly) /
without bite or sup (neither bite nor sup) – на голодный (пустой) желудок
(ничего не съев, натощак)
Ac qarına söhbət tutmaz. – Fine
words butter no parsnips. / It is no use preaching to a hungry man. / The belly
has no ears. – У голодного брюха нет уха. / Без соли, без хлеба худая беседа.
/ Разговорами сыт не будешь. / Соловья
баснями не кормят.
Ac qarına yatmaq it əzabıdır. –
It is no dream when you are hungry. – Без ужина спать - собачья стать. /
Голодное око не заснёт глубоко.
Ac qazanar, tox yeyər. – One skims the cream.
/ One lives at someone’s expenses. – Крестьянскими мозолями и бары сыты живут.
Ac qılınca çapar. – Hunger is
shameless. – Проймёт голод, появится и
голос. / Голод не имеет стыда.
ac qurd – a grasping man / an insatiable man – голодный волк (об очень жадном, ненасытном человеке)
Ac qurd aslanı basar. – Hungry wolf is
stronger than filling dog. – Голодный
волк сильнее сытой собаки. / Голодный волк и завёртки рвёт.
Ac özünü oda vurar. – Hunger breaks
stone walls. – Пригонит нужа (голод) к
поганой луже.
Ac toxun üzünə baxmaqla doymaz. –
Hungry nener be satisfied by watching the sated. – Глядючи на сытого не насытишься.
Ac toyuq yatar, yuxusunda darı görər.
= Hungry hen dreams about millet. / A hungry man thinks only of bread. / A hungry
belly has no ears. = Голодной курице просо снится. / Голодной куме хлеб на уме. / Голодному не спится, а
хлеб снится. / Мечты курицы – не дальше мякины.
Ac yatım, salamat yatım. – To be hungry
is better, than to be in debt. – Лучше
без ужина ложиться, чем с долгами вставать. / Ни дров, ни лучины, а живёт без
кручины.
Aca nə halal, nə haram? – Modest is
enough to hungry. – Голодному и скромное на здоровье.
Acdan ummaq olmaz. – Beggar exacts nothing from
beggar. – Нищий на нищем ничего не взыщет. / На нищем ничего не сыщешь.
acgöz – 1. bax
ac qurd;
acgözlüklə aşırmaq
(iştaha ilə yemək) – to eat heartily / to eat ravenously / to eat smth. with great gusto /
to eat smth. with the utmost zest / to shovel up food / to play knife and fork
– уплетать за обе щеки / уписывать за обе щеки (с большим аппетитом, жадно
есть)
acgözlüklə oxumaq – to read avidly / to
be an avid reader – читать запоем
acı bağırsaq kimi uzanmaq – to creep
by – тянуться кишкой (продолжаться без конца)
Acı bağırsaq kimi uzanır. – It
becomes prolonged. – Пошла кишка по урядью.
acı dil – backbiter / slanderer / wicked / spiteful
tongue – язва / злой язык / острый язычок
Acı dilin yarası qılınc
yarasından pis olur. – Hard words break bones. / Many words cut more than
swords. – Слово не стрела, а пуще стрелы разит. / Слово не стрела, а сердце язвит.
acı göz yaşları – a banquet of brine
/ the
bitter tears – горькие слёзы / горючие слёзы
acı həqiqət – the bitter truth –
горькая правда (истина)
acı söz (kəskin söz,
söyüş) – a swear word / a strong language / a pretty strong word
– крепкое слово (какое-либо ругательство, неприличное выражение)
Acı sözü bir batman bal ilə yemək
olmaz. – Hard words break one’s heart.– Худого слова и бархатным мёдом не запьёшь. / Лишнее
слово досаду наводит и до стыда доводит. / Бездушное слово сердце заморозит.
Acı suala şirin cavab gözləmə.
– Not wait a sweet answer to a bitter question. – Задавая горький вопрос, не жди сладкого ответа.
acı zarafat – a hot one – солёное словцо /
вольная шутка
acıdil – a sharp tongue – острый язык
acığa düşmək – to kick /
to be stubborn / to spite someone / to be obstinate – артачиться (заупрямиться, идти наперекор, делать назло)
acığa salmaq – to cause action against
someone / to cause counteraction (to irritate) – вызвать упрямство, противодействие
Acığı gələn su içər.
– If you are angry drink some water. – На сердитых воду возят, а на дутых -
кирпичи.
acığı gəlmək – to vex at
someone / can’t stand – не переваривать
(испытывать чувство злобы, раздражения, ненавидеть, не терпеть)
acığı soyumaq – Lit. to change one’s anger on favour (mercy) / to settle down (to
calm, to quiet) – менять (сменить, переложить) гнев на милость (успокоиться)
acığı tutmaq – 1. to cross with
someone / to be vexed (to be angry) – (разо)злиться, (рас)сердиться; 2. (incikliyi
büruzə verməmək) – to bear (carry, have, nurse, owe) a
grudge against someone / to bear someone a grudge / to have a down on someone –
держать зло на сердце (сердиться, таить обиду, злобу)
acığı tutur – it makes one angry (wild,
furious) / one feels annoyed (vexed) – зло берёт (кто-либо охвачен злыми чувствами)
acığım tutmur – to bear someone no
grudge (malice) / to bear no ill-will / to overlook the old wrong – зла не помнить / не иметь зла (не иметь желания причинить вред)
Acığın dövlətə zərəri
var. – Anger is a bad adviser. – Во зле жить - по миру ходить.
(bir kəsin) acığına –
acığından boğulmaq – to
splutter with anger – захлебнуться от злости
acığından gözü heç
nə görməmək – to be blind with rage – ослепнуть от злости
acığından partlamaq – to flush with
anger – треснуть от злости / лопнуть от злости
acığından yanmaq – to burn with
anger – сгорать от злости
acığını basmaq – to put one’s
own rage down – подавить свой гнев
acığını çıxarmaq –
to blow off at someone / to vent one’s spleen on someone or smth. / to work off
one’s bad temper on someone or smth. / to get it off one’s chest – сорвать
сердце / срывать сердце (вымещать на ком-либо своё раздражение, гнев, злость)
acığını çıxmaq – bax acığını
çıxarmaq
acığını soyutmaq – to give vent
to one’s feelings – дать выход чувству
acığını ... (üstünə)
tökmək – bax
acığını çıxmaq
acığını tutdurmaq – to get upon
someone’s nerves / to jar upon someone’s nerves / to provoke someone to scandal
/ to make tongue / to wag someone – гусей дразнить (раздразнить, рассердить,
разозлить, вызывать злобу, гнев, зависть)
acığını yemək – bax acığını basmaq
acıq (hirs) – а gnashing of teeth / а setting
one’s teeth – скрежет зубовный (негодование, злоба)
acıq almaq – to take vengeance on someone –
отомстить
acıq çəkmək – bax acığı gəlmək
acıq çıxmaq – bax acıq almaq
acıq vermək – 1. bax acığa düşmək; 2. bax acığını tutdurmaq; 3. to put someone’s nose
out / to tease / to excite someone / to stir up anger / to make trouble (for) /
to do smth. out of spite – расстроить чьи-либо планы / утереть нос / подставить
ножку кому-либо / насолить кому-либо, делать что-либо со зла (дразнить)
acıqdan dəli olmaq – to get mad with rage
/ to be beside oneself / to be out of one’s mind with worry / to be worried
sick (to death) / to go crazy – сходить с ума от злости
acıqdan gözü heç nə
görməmək – to be blind with rage – от злости ослепнуть
(освирепеть)
acıqdan özünə yer tapmamaq – to
spite and to spurn / to feel restless / to be unable to keep still / to find no
solace / not know what to do with oneself / to be out of one’s wits with rage
(to fret) – не находить себе места (от злости)
acıqdan partlamaq – to flust with anger –
лопаться от злости / взрываться от ярости
acıqdan yanmaq – to burn with anger –
гореть от злости
acıqdan zəncir çeynəmək
– to blaze with indignation / to fly into a rage – кипеть гневом (злобой)
acıqla (hirslə, qeyzlə, əsəbi
halda) demək – in a fit of anger (irritation, temper) / in annoyance (crossly, vexedly)
– * с сердцем (в гневе, сердито)
acıqla (hirslə, qeyzlə, əsəbi
halda) etmək – in annoyance (anger, temper) / in a fit of anger (irritation) / in hot
blood (angrily, heatedly) – * в сердцах (в порыве раздражения, гнева делать что-либо)
acıqlı-acıqlı (baxmaq) – to look at someone
silently, intently and maliciously – как сыч (смотреть, глядеть на кого-либо молча, исподлобья, злобно)
acıqlı baxış – a scowl –
косой взгляд (недоверчивый, недружелюбный взгляд)
Acıqlı başda ağıl olmaz. –
Anger is a short madness. – Гнев -кратковременное безумие. / Гнев сродни
безумию. / Сердито - неумно, а хлопотливо - несбойливо. / Сердит, да бессилен -
свинье брат. / Сердитый умрёт - никто его не уймёт. / У огня не бывает прохлады,
у гнева - рассудка.
Acıqlı dilənçinin
torbası boş qalar. – Anger is a bad adviser. – Сердитый без ужина
спать ложится.
acılamaq – to come the acid / to sting someone
/ to wound someone / to taunt someone – с сердцем (сердито cказать) / язвить / отпускать колкости
Acılıqdan yemək olmur,
şirinlikdən atmaq olmur. – One cannot eat for its bitter and throw
it for its sweet. – Горьким быть - расплюют, сладким быть - проглотят. / Будешь сладок - разлижут, будешь горек - расплюют. / Горько есть, да жаль покинуть.
acımaq – to walk up an appetite – * нагулять аппетит
Acın evində nə od olar, nə
ocaq. – Beggar is beggar. – У бедной вдовы ни дров, ни воды.
Acın gözü çörək tikəsində
olar. – Hungry always see at bread. – Наши поговорки - около хлебной корки. / Брюхо
болит, на краюху глядит.
Acın imanı olmaz, toxun - amanı. –
Hunger teaches, fortune spoils. – Бедность учит, а счастье портит.
Acın qarnı doyar, gözü doymaz.
– One is very insatiable. – Весь сыт, а глаза всё голодны. / Рот уж болит, а
брюхо всё есть велит.
Acın qulağı kar olar. – A hungry belly
has no ears. – Голодное брюхо ко всему глухо.
Acından ayaqyalın yatır. – A beggar
can never be bankrupt. / A beggar may sing before the thief. / A beggar may
sing before a foot-pad. – Ни постлать, ни укрыться, ни в головы положить. / Бедняк никогда не обанкротится. / Голый разбоя не боится.
acından bağırsaqlarım bir-birinə
yapışıb – one’s empty belly flaps / one’s empty belly cries
cupboard – кишки к спине присыхают (о сильном чувстве голода)
acından günorta duran (lüt,
yoxsul)
– neither house, nor home / not a penny to bless oneself – ни кола, ни двора
Acından günorta durur,
bığını yağla burur. – A beggar may sing before a
pickpocket. – На брюхе шёлк, а в брюхе щелк. / Дома щи без круп, а в людях шапка
в рубль. / С толокна животы подвело, да под каждым седло. / В бороде солома, а
шапка с заломом. / Ни кола, ни двора, а вереи точёные.
acından köpük qusmaq – to be dying
of hunger / to have nothing to eat / to be as hungry as a hawk / to be as
hungry as a wolf – с голоду в животе бурчать / щёлкать зубами (голодать)
acından qarnı quruldamaq – bax acından köpük qusmaq
Acından qarnına daş
bağlayıb. – As hungry as a hawk. – Кишка кишке кукиш кажет. / Щёлкай
зубами и свищи в ноготок.
Acından qurd qapır. – Hunger is the
sauce. – Голодный и вороне рад. / Голодный волк и зубами щёлк.
acından ölmək – to tighten one’s
belt / to be famishing – класть зубы на полку / положить зубы на полку
(голодать)
Acından
ölüb cənnətə getməkdənsə, toxundan
ölüb cəhənnəmə getmək yaxşıdır.
– bax Cənnətdə qul
olmaqdansa cəhənnəmdə ağalıq etmək
yaxşıdır.
acından ürəyim siyrilib – one is so
hungry that his empty belly flaps / Cf.
one’s belly cries cupboard – кишка кишке кукиш кажет (о сильном чувстве
голода)
Acını dadmayan şirinin qədrini
bilməz. – Without troubles hasn’t pleasure. / Cf. Neither troubles, no pleasure. – Горького не едать и сладкого
не видать. / Не видав горя, не узнаешь и радости. / Одни сласти есть - горечи
как узнаешь.
acısını almaq – to vent one’s anger
on someone / to wreak one’s rage on someone / to pay someone back – вымещать
свою злобу на ком-либо / отплатить за … (отомстить)
acısını çıxarmaq – bax acısını almaq
(sizin) aciz bəndəniz – your obedient
servant – ваш покорный слуга
Acizi vurmazlar. – Don’t hit a man when
he’s down. – Лежачего не бьют.
acizin qənimi – brave before a lamb, but a
lamb before the brave / brave as a lion with a lamb / a big fish in a little
pond / a big frog in a little puddle / a tritton among the minnows / hares may
pull dead lions by the beard / a bully is always a coward – молодец среди овец, а против молодца (и) сам овца
acizliyini boynuna almaq (qorxmaq, çəkinmək,
təslim olmaq) – to play the coward / to be in a pretty funk / to show the white
feather / to get cold feet / to turn white-livered / to cry craven – труса праздновать (струсить, смалодушничать,
спасовать)
acqarına – on an empty stomach – натощак
Acla əcəli yetən birdir. – Hunger
breaks stone walls. – Нищета пуще смерти. / Бедность в клюку гнёт. / Нужда
всему научит. / Нужда научит калачи печь.
Aclıq ayıya darayı oxudar. – Hunger
is the best sauce. – Голод и медведя плясать научит. / Нужда заставит мышей ловить. / Нужда научит и
кузнеца сапоги тачать.
Aclıq adama oyun öyrədər. – bax Acla əcəli yetən
birdir.
aclıq çəkmək (ac olmaq) – to
be dying of hunger / to have nothing to eat / to be as hungry as a hawk (a
wolf) – щёлкать зубами / класть зубы на полку (голодать)
aclıq hiss etmək – * to feel empty –
почувствовать голод
Aclıq ilə toxluğun arası bir
parça çörəkdir. – There is some difference between rich
and poor.– Богатый не золото ест, а бедный не камень гложет.
aclıq olsun, kef olsun! – if we’ve got to do
our bit, let’s do it with a bang / if one is to die he’d make it good / Cf. to go out in style – погибать
(пропадать, помирать, умирать) – так с музыкой! (выражение решимости пойти на риск, а если придётся - дорого продать
свою жизнь)
Aclıq olsun - kef olsun. – Cf. Despite there is nothing to eat, we
have a good time. – Хоть и есть нечего, да жить весело.
Aclıq zarafat deyil. – Lit. Hunger is not a jest. / Cf. Hunger is a
stiff task-master. / Hunger breaks stone walls. / Hunger has an imperative
voice. – Голод не тётка, пирожка не подсунет. (Чувство
голода берёт верх.) / И пёс перед хлебом смиряется. / Голод не тётка, душа не сосед. / Голод не
сосед - от него не уйдёшь.
Aclıqda darı çörəyi
halvadan şirin olur. – When one is hungry any food is taste. – Голодному Федоту
и редька с квасом за мёд.
Acmış eşşək atdan yeyin
gedər. – Hunger breaks stone walls. – Испуган (голодный) зверь далече
бежит.
Acmış qudurmuşdan betərdir. –
Anger is a short madness. – Голодный что бешеный - всё одно.
Açar qıfıldan
güclüdür. = Key is stronger than lock. = Ключ сильнее замка.
açaram sandığı, tökərəm
pambığı – to empty the bag (to tell everything that one knows) –
рассказать, ничего не скрывая, выложить начистоту (выражение угрозы
разоблачения чьих-либо неблаговидных дел)
açdım sandığı,
tökdüm pambığı – bax
taxçada-boxçada nə var açıb tökmək
açıb ağartmaq – bax açıb ortalığa
tökmək
açıb ortalığa tökmək
– to expose someone / to unmask someone
/ to show up / Cf. to put
light through someone / to bring someone to light / to bring someone in
(into) the open / to make known / to give publicity / to reveal one’s secret (to tell everything
that one knows) – выводить (вывести) на
чистую воду (вскрывать, обнаруживать, разоблачать чьи-либо неблаговидные дела)
açığa çıxmaq – bax açıqlığa
çıxmaq
açıq-açığına
(dostcasına, səmimiyyətlə) – to have a heart-to-heart talk with
someone / to speak one’s heart to someone / to unbutton one’s soul / to talk
without reserve – по душам (исренне, откровенно, чистосердечно)
açıq-açığına demək
– 1. (heçbir
şey gizlətmədən) – to call things by their proper names /
to give things their right names / Cf.
to call a spade a spade / to call a
pikestaff a pikestaff – называть вещи своими (настоящими, собственными, их) именами; 2.
(açıqcasına danışmaq) – to empty the bag – выложить
всё на чистоту (высказаться)
Açıq ağız ac qalmaz. –
Everyone has its own daily bread. – Дал бог ротик, даст и ломтик.
açıq alın (gen alın) – lofty brow (high
forehead) – высокий лоб
açıq alınla – 1. blamelessly /
honestly / faultlessly – со спокойной совестью / с чистой совестью; 2. to do
smth. with an easy (clear) conscience – с чистой (со спокойной) совестью … / с
открытым (поднятым) забралом
açıq-aşkar – it is as plain as a
pikestaff / as any fool can see / Cf.
Even blind Freddie could see that / you don’t have to be an Einstein to see
that – ежу ясно (вполне понятно)
açıq-aşkarabazdıq
(açıq-aydın) – to do smth. with all one’s cards face up / to
put all one’s cards on the table (to do, to act, to speak, etc. openly) – в открытую (не таясь, открыто делать что-либо)
açıq-aydın – it’s as clear as
daylight (as day, as noonday) / terse and clear / perfectly (quite) plainly –
яснее ясного
açıq çay – a weak tea – светлый
чай
açıq səma – a serene sky (clear
sky) – ясное небо (безоблачно)
açıq danışmaq (heç bir
şey gizlətmədən) – to have a heart-to-heart talk
with someone / to speak one’s heart to someone / to unbutton one’s soul / to
talk without reserve – по душам (откровенно)
açıq demək – to come clean / to make a
clean breast of – расколоться / всё выложить / высказаться начистоту (чистосердечно признаться)
açıq dəniz – blue water – открытое море
açıq eуnlə – with a clear head
/ with a clear (fresh) mind / with fresh eyes – на свежую голову (после отдыха, пока не устал)
açıq gözlə – to think smth.
over / to turn smth. over in one’s mind – с открытыми глазами
açıq havada – in the open / in the open air – под
открытым небом (вне помещения, без крыши над головой)
açıq iclasda – in public session – при открытых дверях
Açıq qaba it dəyər. – A
communicating yard. – Если изба без
запора, то и свинья в ней бродит.
açıq qapı siyasəti –
open-door policy – политика открытых дверей
açıq qapını döymək (hamıya aydın olan həqiqəti isbat
etməyə çalışmaq) – to force an
open door / to knock at an open door (try to prove the obvious) – ломиться в открытую дверь (утвер-ждать,
доказывать то, что очевидно и не вызывает возражений, против чего никто не спорит)
Açıq qapını döyməzlər.
– Nobody knocks
at an open door. – В открытую дверь не ломятся.
açıq qapını itələmək
– to force an open door / to knock at an open door (try to prove the obvious) –
ломиться в открытую дверь / лезть в открытую дверь
açıq qəlblə
– with all one’s heart and soul / body and soul / with all one’s being / with
feeling / from the heart / with all one’s heart / with open heart / open-heartedly / wholeheartedly / quite frank and
open with someone – от всей души / всей душой / всем сердцем / с
душой / с открытой душой / с открытым сердцем / за милую душу (относиться к
кому-либо откровенно)
açıq qəlbli adam – a candid a man / an
open man / one’s soul lies open before someone / to wear one’s heart upon one’s
sleeve (of an open-hearted person) – душа нараспашку
açıq qıfıla açar
salmaq – bax açıq
qapını itələmək
açıq olmaq – 1. bax açıq demək; 2. to be open with someone – быть
откровенным
açıq-saçıq
danışmaq – to speak openly – говорить открыто / говорить прямо, без
обиняков
açıq-saçıq həyat
sürmək – to lead a free-and-easy life – вести свободный образ жизни
açıq-saçıq
yaşayış – a licentious living – распущенный образ жизни (безнравственная жизнь)
açıq söyləmək (sözlə
ucadan, bərkdən demək) – to give mouth –выражать словами, вслух(что-либо)
Açıq süfrə təklif istəməz.
– Cf. An invitation to table for
someone. – Не спрашивай, чей да кто и откуда, а садись обедать.
açıq təbəssüm – from ear
to ear / Cf. to grin like a Cheshire
cat – * от уха до уха / во весь рот
(широкая улыбка)
açıq ürəklə – bax açıq-qəlblə
açıq üzünə demək –
right to someone’s face / to say smth. point-blank – в глаза / в лоб / в лицо
(oткрыто, в присутствии кого-либо сказать)
açıq yaşıl rəng – *
Cambridge blue – светло-синий цвет
açıqcasına (gizlətmədən)
– in no uncertain terms (openly, plainly, candidly, frankly, bluntly, rudely,
unceremoniously) – * открытым текстом (без утайки, без обиняков, прямо, грубо)
açıqcasına demək – bax açıq danışmaq
açıqdan açığa
(heç bir gizlətmədən) – honestly / with the utmost
sincerity / as if one were confessing to the priest – как на духу (откровенно,
чистосердечно, ничего не утаивая)
açıqdan açığa
söyləmək – bax
açıqcasına demək
açıqlığa çıxmaq –
to be found / to be revealed – предстать
во всей наготе (обнаруживаться, выявиться)
açıqürək – open-hearted /
kind-hearted – человек с открытым сердцем
açılma səhər, banlama xoruz!
– Cf. my word! / this is
something! / strike me! / here’s a nice how-d-ye-do! – туши (гаси) свет! (выражает крайнюю степень удивления, восторга)
Açılma səhər, banlama xoruz.
(тярифя ещтийаъ йохдур) – Cf. Good wine needs no bush. / Good ware
will sell itself. / True coral needs no painter’s brush. – Гречневая (пшённая)
каша сама себя хвалит. (О чём-либо явно хорошем, не нуждающемся в похвале.)
acışdırmaq
– bax cır atına mindirmək
Açma hər pərdəni,
arxasında min sirr var. – Everyone has its own secret. – Всякая тайна
грудью крыта, а грудь подоплёкой.
açmamış qapı qoymamaq – bax döymədiyi qapı
qalmadı
Ad adamı bəzəməz, adam adı
bəzəyər. – Lit. Not the place
shows a man, but the man - a place. / lat. Non locus ornat hominem,
sed homo locum. / It is not the office that shows the man to great advantage (it is just
vice versa). / Not a name improves the man, but a man improves the name. – Не место красит человека, а человек - место. / Уважают достоинства человека, а не его служебное положение. / Ср. Не смотри на кличку, смотри на птичку.
ad batırmaq – 1. to defame someone / to
besmear someone’s name / to throw mud at someone / to sully one’s name / to mix
someone with the dirt / to drag someone through the mud / to blacken one’s name – обливать грязью / смешать с грязью (обеславить, лишить авторитета, уважения, очернить репутацию, имя); 2. to lose prestige / to lose fame – потерять авторитет (обеславиться)
ad çıxarmaq – 1. (pis mənada) – to
leave a bad name of oneself / to fall into dispute / to be disgraced / to gain
a bad name (to be in bad repute) – потерять доброе, чистое имя / репутацию (приобрести дурную славу); 2. (yaxşı mənada) – to leave a
good name of oneself / to make a name / to get the name (to become famous, well-known) – сделать себе
имя / завоевать имя (приобрести известность)
ad çıxartmaq – to be of great name –
пользоваться (большой) известностью,
знамени-тый, с именем
ad çıxartmamaq – to be of no name – безымянный,
неизвестный
ad eləmək – 1. bax (yaxşı)
ad çıxarmaq;
2. to
bеtroth someone – помолвить (обручить)
ad qazanmaq – bax ad eləmək 1-ci mənada
ad qoşmaq – to stick labels on someone –
вешать ярлыки / привешивать ярлыки / наклеивать ярлыки / приклеивать ярлыки /
прилеплять ярлыки (давать шаблонные прозвища)
ad qoymaq – to be engaged / to be
bеtrothed to someone – помолвиться (обручиться, повенчаться)
* ad qoyub getmək – to immortalize someone /
to perpetuate smth. – увековечить своё имя (оставить о себе хорошую память,
прославить своё имя)
Ad mənim oldu, yar özgənin. – The name is
mine, but the taste is yours. – Спекли про попа, а съел, кто попал.
ad-san çıxarmaq – bax ad çıxarmaq 1-ci mənada
ad-sanı qoruyub saxlamaq – to maintain one’s
reputation (for) – держать марку
* ad vermək – to inform against someone /
to snеak about smth. / to denounce
someone – выдавать (ябедничать, доносить на кого-либо)
adaxlıbazlıq etmək (eşq macəralarını
yaşamaq) – to have an affair with someone / to philander (to flirt) with
someone / to wing-ding with someone / to bill and coo with someone – заводить
(разводить) шуры-муры (флиртовать, заниматься любовными делами)
Adam ac olanda pendir-çörək də
ləzizdir. – Hunger breaks stone walls. – Голодный откусил бы и от камня.
Adam adam sayəsində adam olar. – Everyone
needs stand-by. – Через людей в люди выходят. /
Человек человеком держится, как дерево корнем.
Adam adamın rəhmanı, adam
adamın şeytanı. – A close friend may be a treacherous enemy. –
Человек человеку друг, человек человеку и смертельный враг. / С другом держись,
а как недруга берегись. / Бойся друга как врага.
Adam ağır zəhmətlə alim
olur. – There is no science without difficulties. – Без муки нет науки. / Идти
в науку - терпеть муки.
adam ağlına gətirmək istəmir
– one
cannot think about smth. / one cannot get his mind onto smth. / nothing will
stay in one’s mind (one cannot take in anything of what he reads, learns, etc.) – не идёт на ум (не до того кому-либо, не запоминается, не воспринимается)
adam baxdıqca baxmaq istəyir = you can’t take
your eyes off someone or smth. / it’s hard to tear your eyes off someone or
smth. / you want to look at someone or smth. all the time = смотришь не
налюбуешься / глаз нельзя оторвать / глаз нельзя отвести
adam baş çıxarda bilmir – there is
no making head or tail of it – не разбери-бери / не разбери-поймёшь (ничего
нельзя разобрать, понять)
adam başı – per capita / per head / per
man – на человека
Adam bilmir, hansı saz ilə oynasın. – One doesn’t know
to whom listen to. – Под всяку песню не подпляшешь, под всяки нравы не подладишь. / Не знаешь, какому святому молиться.
Adam bilmir: harda tapıb, harda itirəcək.
– One
never knows: where one will gain and where one will lose. – Не знаешь, где найдёшь, где потеряешь.
Adam bir dəfə ölər. – A hero can
die but once. – Герой умирает один раз, а трус - тысячи.
Adam bu günün işini sabaha qoymaz. –
An egg is dearest at Easter. Сf. I
have a good bow, but it is in the castle. – Дорого яичко к великому дню. /
Дорого яичко к Христову дню. / Дорого яичко к светлому дню. (ценно то, что
сделано вовремя, в нужный момент)
adam çərgəsinə qoymamaq (saymamaq) – not care a brass farthing for
someone / not give a damn for someone / to think that someone is not worth a groat / to
make no account of someone / not care a button farthing for someone / not care
a pin farthing for someone / not care a fig (a brass) farthing for
someone / not care a straw farthing for someone (to have no regard for
someone)
– ни в (медный) грош не ставить / ни во что не ставить / за человека не считать / за человека не принимать (относиться с полным пренебрежением к
кому-либо)
Adam dilindən bəlaya düşər.
– Troubles come for one’s tongue. – Беда на голову с языка валится. / Все беды
человека от языка.
adam eləmək – 1. (tərbiyə vermək)
– to make a man of someone / to put (set) someone on his (her) feet (to bring
up someone well, to teach someone smth.) – доводить (довести) до ума
(воспитать, обучить) / ставить (поставить, поднять) на ноги (растить,
воспитывать, доводить до самостоятельности); 2. to give someone a start in life
/ to set someone up in the world / to introduce someone to the world – вывести
в люди (помочь достичь хорошего
общественного положения); 3. (qulağından tutub adam eləmək)
– Lit. to pull
someone out of the mud by his ears / Cf.
to help someone out of the gutter – вытас-кивать из грязи за уши
adam eləyib ortaya çıxarmaq – bax adam eləmək
Adam gedər, adı qalar. – An honest man
stick in one’s memory as a kind man. – Доброму человеку добрая и память.
Adam gərək imama da ağlasın,
yezidə də. – One must speak fairnessly. – Говори на вояка, говори и по вояку.
* adam görmək – to intercede for someone / to apply
for smth. – походатайствовать заранее (повидать соответствующего
человека для устройства чего-либо)
Adam gözləməklə səbirli
olur.
– One
that eat kernel must crack the nut. – На хотенье есть терпенье.
Adam hamıya xoş ola bilməz. –
It is hard to please all parties. / Cf. He who pleased everybody (everyone)
died before he was born. / If you try to please all you will please none. /
Tastes differ. / You can’t please everyone. / There’s no pleasing everybody. – На всякое чиханье (на всякий чих, на всякий чох) не наздравствуешься. (На всё что говорится, не отзовёшься.) / На всех не
угодишь.
adam xəcalətdindən yerə girir – one сould sink through the floor / one almost died of shame
/ one wished the earth (floor) would open beneath his (her) feet / one wished
the floor (ground) would swallow him (her) up – готов (рад, хотел бы и т.п.) сквозь землю провалиться
Adam istəsə dağı dağ üstə
qoyar. – One must have a great wish to do smth. – Где хотенье, там и уменье.
Adam işi böyüdər, iş
adamı böyütməz. – bax Ad adamı bəzəməz,
adam adı bəzəyər.
Adam işini-gücünü bilməlidir. – God helps those who help themselves.
– На бога уповай, а без дела не бывай. / На бога надейся, да сам не плошай.
adam kimi – to do smth. decently or sensibly – как человек / по
человечески (прилично, благоразумно)
Adam məcburiyyət
qarşısında olanda hər şeyə dözər. – Lit. The soul longs for paradise but the
sins stand in the way. / Cf. The
spirit is willing but the flesh is weak. – * И рад бы в рай, да грехи не
пускают. (Хотелось бы сделать что-либо, но приходиться отказаться от этого не
по своей воле.)
* Adam odur ilqarından dönməyə.
– A real man is that one who upholds his word. – Настоящий человек тот,
который является хозяином своего слова.
adam ol – be a pal / be a good soul / there’s a good soul
– будь другом (выражение усиленной просьбы)
Adam olana bir söz yetər. – A hint (is enough) to wise. – Умному человеку достаточно намёка.
adam olmaq (müstəqil olmaq) – to go out into the
big wide world / to become a worthy man (to become independent) – стать человеком (стать взрослым, самостоятельным, независимым, благоразумным, порядочным)
Adam olmayan yerdə adamdır. – Among the
blind one-eyed man is king. / Cf.
Half a loaf is better than no bread. / A bit in the morning is better than
nothing all day. / There’s a small choice in rotten apples. / Any port in a
storm. –
На безрыбье и рак рыба. / На безлюдье и Фома дворянин. / На безлюдье и сидни в честь. / На бесптичье и кулик - соловей. / В лесу и медведь архимандрит.
adam olub ortaya çıxmaq – to
make one’s way in the world / to get on in the world / better oneself in the world
/ to rise in the world / to make smth. of oneself – выйти в люди / выбиться в люди / пробиться в люди
adam öldürmək
məqsədilə harasa getmək –
to play for keeps – идти на мокрое дело
Adam ölməmiş kəfənini tikmək.
– Sell the bear’s skin before one has caught the bear. / Count one’s chickens
before they are hatched. / Cook the hare before catching him. / Eat the calf in
the cow’s belly. – Делить шкуру неубитого медведя.
Adam öz tay-tuşuyla gəzər. – A
goose is no playmate for a pig. / A goose is not a good companion for a pig. /
A sow is no match for a goose. (Everyone must find its own equal.) – Гусь
свинье не товарищ. / Чешись конь с конем, вол с волом, а свинья с углом. /
Сапог лаптю не брат. / Лычко с ремешком не связывайся. / Вяжись лычко с лычком,
ремешок с ремешком. / Горшок чугуну не
товарищ.
Adam öz tayını-tuşunu tapmasa,
günü ah-vayla keçər. – If one cannot find its equal, he
will be unhappy. – Водиться с палачами - не торговать калачами.
Adam özgə cibinin pulunu saymaz. –
Everyone must count its own money. = В
чужом кармане деньги не считают. –
Считай деньги в своём кармане.
Adam özün tərifləməz. –
One mustn’t praise himself. – Сам не
хвались, как люди похвалят.
Adam özünə bir çörək
ağacı tapmalıdır. – Everyone must earn its own dairy bread.
– С работой в руках нигде не сгинешь. /
Кто в небо глядит, тот без хлеба сидит. / Не потрудиться, так и хлеба не
добиться.
Adam paltar ilə tanınmaz. – Fine feathers make fine birds. / Nice cloth doesn’t add mind to anyone. /
Deeds are louder than words. –
Хорошая одежда ума не прибавит. / По платью встречают, по
уму провожают. / По одежде не суди, по делам гляди.
Adam pulu qazanar, pul adamı qazanmaz. – One earns its daily meals. – Не деньги нас наживают, а мы деньги наживаем.
Adam pulu tapar, pul adamı tapmaz. – Money
makes fortune.
– Были бы мы, а деньги будут. Деньги - дело наживное.
adam salmaq – to sеnd an intercessor
– посылать ходатая (посредника)
adam saymamaq – to have no consideration for anyone –
не считаться с людьми (относиться пренебрежительно к людям)
Adam
tayını-tuşunu bilməlidir. – Marry your equal. – Руби дерево
по себе. (Выбирай себе ровню при женитьбе.)
Adam təhlükəli işə
baş qoşanda gərək hərtərəfli (tam)
hazırlıqlı olsun. – * He must have iron nails who scratches a bear.
– Тот, кто идёт на опасное дело, должен быть во всеоружии.
Adam var ki, adamların
naxşıdır, adam var ki, heyvan ondan yaxşıdır. –
There is a man who is an ornament to society, but there is a man who is worth
than animal. – Бывает такой человек, который украшает общество, и наоборот,
бывает такой, который хуже животного.
Adam var ki, bir çörəklə min
iti dolandırar, adam var ki, min çörəklə bir iti
dolandıra bilməz. – Clever will feed many others, but fool - nobody. –
Умная голова сто голов кормит, а худая и себя не прокормит.
* Adam var ki, bir şirinin xatirinə min
acı udur. – There is one, who suffers many privations for one sweet
memory. – Есть люди, которые терпят много лишений, ради одной светлой
памяти.
Adam var ki, rəhmət aparar, adam da var -
lənət. – One gets kindness (gratitude), the others - curses. – Что
запасёшь, то и с собой понесёшь. / По добру - добро, по худо - худо. / Живи
так, чтоб ни от бога греха, ни от людей стыда.
Adam var ki, yemək üçün
yaşayır, adam var yaşamaq üçün yeyir. – One
lives for eating, the others eat for living. – Живёт - хлеб жуёт, спит - небо
коптит.
Adam yanıla-yanıla adam olur. – Errors
teach. – На ошибках учатся. / Ошибки учат людей разуму. / Ошибся, что ушибся:
вперёд наука. / Ср. Умные учатся на
чужих ошибках, а дураки - на своих.
adam yerində tutmamaq – bax adam çərgəsinə qoymamaq
adam yerinə qoymaq – to hold in esteem (to
consider one’s presence) – считать за человека (уважать, почитать)
adam yerinə qoymamaq – bax adam yerində tutmamaq
Adam yıxıldığı yerdən
qalxar. – Everyone must stand when he falls down. – Упал, так целуй мать сыру
землю, да становись на ноги.
adaş olmaq (eyni adı daşıyan
insanlara deyilir) – to be namesake
(to have the same name) – быть тёской (иметь одинаковые имена)
Adama bəylik veriləndə
anasının əmcəyini kəsməz. – Everyone must know
his own limit. – Кто в чин вошёл лисой, тот в чине будет волком. / Что
беснующемуся нож в руки, то лукавому власть.
Adama yaxşılıq yoxdur! – Nobody
appraises the kindness. – От живого человека
добра не жди, а от мёртвого подавно. / Не делай людям добра, не увидишь от них
лиха. / От мёртвого худа не бывает, от живого добра.
adambaşı
(adambaşına) – per head / per capita / Lit. a mug / per mug / for each mug / a slice each / Cf. ... is a mug’s game (for each) – * на нос / на рыло / по куску на брата (на каждого
человека, при распределении, дележе и
т.п.)
Adamda
insaf, mürüvvət gərək! – It is high time to have a shame. – Пора
и совесть знать. / В ком есть совесть в том есть и стыд.
Adamı adam eləyən paradır, parasız adamın üzü qaradır. – Money
decides everything.
– Беднее всех бед, когда денег нет. / Тот умён, кто богато наряжён. / Без гроша
- слава нехороша. / С деньгами мил, без денег постыл. / Тот мудрён, у кого
карман ядрён.
Adamı alverdə tanıyarlar. – One may
know a man in trade. – Изведай человека на деньгах.
Adamı bədbəxtlik tutanda dəvə
üstündə böv vurar. – Agues come on horseback. – На грех и незаряженное ружьё выстрелит.
* Adamı dindir, sonra qiymətini ver. –
Speak to one before giving a praise to him (her). – Сначала побеседуй, прежде чем оценивать кого-либо.
Adamı işi ilə tanıyarlar. = Actions are
louder than words. = Человека узнают по делам, а не по речам. / По твоим
делам о тебе судят. / Всякий человек у дела познаётся. / По одежде не суди, по
делам гляди. / Велик телом, да мал делом. / Птицу знать по перьям, сокола - по
полёту.
adamı olmaq – to have one’s own close man – иметь руку
adamı var – he has a pull in / he has a
friend at court – у него есть блат
Adamı sözündən tutarlar,
heyvanı buynuzundan. = Take the bull by the horns, but take a man at his
(her) word. = Быка берут за рога, а человека ловят на слове.
adamın acığı tutur – it makes
one furious – зло берёт
Adamın adı çıxınca,
canı çıxsa yaxşıdır. – If one say a tale once,
he will be always a liar.– Один раз соврал, а на век лжецом стал.
Adamın adı pisliyə
çıxınca, canı çıxsa yaxşıdır.
– Good fame sleeps, bad fame creeps. / Good news lies buried, but bad news
flies. / Cf. Bad news has wings. /
Ill news travels fast. / Ill news comes apace. – Добрая слава до порога, а
худая за порог. / Добрая слава лежит, а худая бежит.
adamın ağlı başından
çıxır – it’s enough to drive one mad / it is turning one’s
brain / one is at a loss / one is at his (her) wits’ end – ум за разум заходит / зашёл (теряется способность разумно, трезво рассуждать)
Adamın axır günü xoş
olsun. – The good ending is the most important. – Не дорого начало, а похвален
конец.
Adamın ayağının altından
yer qaçır. – The ground seems to be slipping from one’s feet. / One
is losing the very ground under one’s feet. – Земля из-под ног уходит (от удивления). / Почва ускользает из-под ног.
Adamın başına nə gəlsə
dilindəndir. – One’s tongue makes trouble to someone. = Беда на голову с языка валится. – Всякая сорока от своего языка погибает.
adamın canını üzür – it’s
unbearable! / I can’t stand it any longer! – спасу нет (очень, слишком,
невыносимо)
Adamın dili ilə ürəyi bir olsun
gərək. – Sayings and doings are different things. – На языке медок, а на сердце ледок. / Говорит
крестом, а глядит пестом.
Adamın dinməzindən qorx. – Smooth
waters run deep. / The devil lurks behind the cross. / Beware of a silent dog
and still water. / Smooth waters run deep. / Still waters have deep bottoms. / Cf. Dumb dogs are dangerous. – В тихом
болоте черти водятся. / В тихих омутах черти в хомутах. / В тихой воде омуты
глубоки. / В тихом болоте черти водятся, да добрым людям на глаза редко кажутся.
/ С виду тих, да обычаем лих. / Не бойся порога гремучего, а бойся омута
стоячего. / Ср. Не бойся собаки
брехливой, бойся молчаливой. / Понурая
свинка глубок корень роет. / Тихая вода берега подмывает.
Adamın dostu dar gündə bəlli
olar. – A friend in need is a friend indeed. – Друг познаётся при рати да при
беде. / Без беды друга не узнаешь. / Друзья познаются в несчастье. / Друга
узнаешь в беде, а обжору в еде.
adamın əti tökülür – it makes one sick
to hear it / one is sick and tired of hearing it / it makes one’s ears burn – уши вянут (неприятно, противно слушать что-либо настолько это нелепо, грубо)
Adamın fərsizi məqam gözlər.
– She wants to, but she is afraid, and her mamma won’t let her. / The cat would
eat fish and would not wet her feet. / All cats love fish but fear to wet their
paws. / Honey is sweet, but the bee stings. – И хочется, и колется, и матушка не велит. / Лихое гляденье пуще доброго прошения.
Adamın gözü, yerin qulağı
var. – The world is full of rumours. / News flies fast. / News travels quickly.
/ One hears. / A little bird told me. / A little bird whispered to me. / Beards
are wagging. / Chins are wagging. / Jaws are wagging. / Tongues are wagging. /
Walls have ears. – Слухом земля полнится. / Молва не по лесу ходит, а по людям.
Adamın hüsnünə baxma,
ağlına bax. – Beauty is but skin-deep. – Не пригож лицом, да хорош умом. / Неказист лицом, да
тряхнет молодцом. / Не гляди на лицо, гляди на обычай. / С лица воду не пьют.
adamın xoşu gəlir (çox
xoşdur) – there’s something to look at / it’s a real pleasure –
любо-дорого / любо-мило (приятно, доставляет удовольствие глядеть, смотреть на
кого или что-либо)
Adamın qədrini adam bilər. – A man is
valued by man. – Человек человеком ценится.
Adamın qorxusundan doğrunu demək
olmur, Allahın qorxusundan yalanı. – Everyone must speak a truth. –
Правдою жить - от людей отбыть, неправдою жить - бога прогневить.
Adamın malı gözünün
qabağında gərək. – Without master and goods is an orphan. –
Без хозяина и товар сирота.
adamın ödü ağzına gəlir
– it makes one
sick / it chokes the soul out of you – с души воротит (рвёт, тянет)
Adamın ölümü - mollanın
bayramı. – Wedding and funeral are both good for a priest. – Одна радость
попу: что свадьба, что похороны.
Adamın öz yavan çörəyi
özgənin plovundan yaxşıdır. – The other people’s food
sticks in one’s throat. / One cannot eat a morsel. / Everyone must earn one’s
own daily meals. – Домашняя гривна лучше заезжего рубля. / Чужой хлеб рот
дерёт. / Чужой кус в рот нейдёт. / Чужой хлеб в горле петухом поёт. / На мне
шкура и не чёрного соболя, да своя, так и хороша.
Adamın sözü doğru olanda
qılınc kimi daşdan keçər. – Truth has thorns. /
Truths and roses have thorns about them. / Home truths are hard to swallow.
/ Home truths are usually unpalatable. /
Nothing stings like the truth. – Правда двенадцать цепей разорвёт. / Прямое
слово рож-ном торчит. / Правда всегда перетянет.
adamın tükləri ürpərir – one’s blood
freezes (chills) / one’s blood turns to ice / one feels the blood freeze in his
(her) veins / one is terror-stricken (terror-struck) – кровь стынет (леденеет, холодеет) в жилах
adamın ürəyi ağzına gəlir
– it turns one’s stomach / it makes one sick / it chokes the soul out of you – с души воротит (тошнит)
adamın ürəyi bulanır görəndə
/ eşidəndə
... – it makes one sick to hear it / it makes the devil himself sick / it will make
the devil himself to see (to hear) smth. – хоть уши затыкай
(неприятно, противно слушать что-либо) / * всем чертям тошно (о том, что невозможно вообразить, вынести, вытерпеть)
Adamın ürəyindəkini bilmək
olmaz. – The soul of another is a dark place. /
The soul of another is a dark forest. / The soul of another is a dark
chamber. / Another person’s soul (heart) is a mystery. / Who can read another
man’s soul? / You can never see into another heart. – Чужая душа - потёмки. / В
чужую душу не влезешь. / Человека видим, а души его не видим. / Чужая душа -
тёмный лес. / Как в кремне огонь не виден, так и в человеке душа. / За чужую
душу одна сваха божится.
adamın ürəyinin başı
ağrıyır – one’s heart is torn (rent) / one’s heart is breaking
(bursting, bleeding) / it rends (breaks) one’s heart – сердце ноет / душа
переворачивается
Adamın üzünə baxarlar,
halından xəbər tutarlar. – Everything is seen from one’s eyes. –
Знать по очам, какова печаль. / Видна печаль по ясным очам, кручина по белу
лицу.
аdamın yerə baxanı – smooth waters
run deep / still waters have deep bottoms / beware of a silent dog and still
water / dumb dogs are dangerous / the devil lurks behind the cross – в тихом
омуте черти водятся (с виду тихий человек способный на поступки, которых от
него нельзя было ожидать)
Adamın yerə baxanı, suyun lal
axanı. – Beware of a silent dog and still water. / Still waters run deep.
/ Great barkers are no biters. – С виду тих, да обычаем лих. / Не бойся порога
гремучего, а бойся омута стоячего. / Не бойся собаки брехливой, a бойся
молчаливой. / Понурая свинка глубок корень роет. / Тихая вода берега подмывает.
adamlıq etmək – to act humanely – вести себя по-человечески (поступить
по-справедливости)
addamaq – bax
həddini aşmaq 2-ci mənada
addım-addım (asta-asta) – step by step – шаг за шагом (постепенно,
последовательно, одно за другим)
addım atmağa qoymamaq – not let someone stray
one step / to keep someone in check / to keep someone in leading strings – не
давать шагу сделать / не давать шагу ступить (всячески сковывать, ограничивать
чьи-либо действия)
addım belə atmamaq – not move (stir) a
step from someone’s side – ни на шаг (даже на небольшое расстояние не отходить)
addımbaşı – at every step / often –
на каждом шагу
addımbaşında – bax addımbaşı
addımlarını uyuşdurmaq – to
keep in step – выровнять шаг
addımına haram qatmaq – to quicken one’s
pace / to mend one’s pace (to go with long strides) – прибавить шаг (ускорить
шаги, шагать быстрее)
Adəm babadan, Nuh - Nəbidən
qalıb. – When Adam was a boy. / When queen Anne was alive. / In the year
dot (one). – Со времён сотворения мира осталось. / Отголоски Домостроевских
времён. / Времена царя Гороха.
Adəmdən Xatəmə – since the
beginning of time / since time immemorial – испокон веков (от Адама до
последнего пророка Магомеда, издавна, с незапамятных времён)
Adət qanun deyil, amma qanun qədər
hökmü var. – Habit is a second nature. / Habit cures habit. / The
command of custom is great. / Cf. Get
used to it and you’ll like it. / Time works wonders. / Marry first, and love
will come afterwards. / Age (winter) and wedlock tames man and beast. – Обычай
сильнее закона. / Привычка вторая натура. / Привычка та же природа. / Привыкла
собака за возом бежать, бежит и за санями. / Привычка - не отопок с ноги не
скинешь. / Ср. Стерпится - слюбится. (Человек привыкает в конце концов ко
всему, и со временем полюбит то, что не нравится.)
adət üzrə (bir qayda olaraq, həmişəki
kimi) – in the usual way / smoothly / swimmingly / without a hitch / as usual –
* по накату / по инерции / по обыкновению (как всегда, как обычно)
adətdən kənar – one has never seen
anything like it / that strikes one as strange – * в диковинку (удивительно, необычно для кого-либо)
adətdən kənar çıxarkən
– after long abstinence (because of having fallen out of the habit of ...) – * с
отвычки (из-за утраты какой-либо привычки, обыкновения делать что-либо)
adətə keçmək (vərdiş
halını almaq) – to become a habit – входить в привычку
adətinə xilaf hərəkət etmək
– to change one’s mode of living – * изменить себе
adı adlara qoyulsun! – May he (she) be thrice
cursed! / God damn him (her)! / Death be with him (her)! – Будь он трижды проклят! (пусть он погибнет)
adı anılmaq – to be mentioned /
remembered – упоминать имя
adı batmaq – 1. bax (pis) ad çıxarmaq – to lose prestige / to leave a bad name of
oneself / to lose fame / to fall into dispute – терять своё доброе имя (обесславиться); 2. unudulmaq – to be
forgotten – забываться
adı batmış – damned / accursed –
проклятый
Adı batsın! – Death be with him (her)! –
Пусть умрёт! / Пусть погибнет! / Пусть сдохнет!
Adı biçindədir, ovlağı
qırağda. – Дуга моя в лесу растёт, а вожжи на Путошке.
adı çəkilmək – bax adı anılmaq
adı çıxmaq (məşhur
olmaq, müsbət mənada) – to have a good name for smth. / to
become famous / to be well-known – прославиться чем-либо, стать популярным,
получить известность (в положительном значении)
adı dildən-dilə düşmək
– to be in everybody’s mouth / to be on
everybody’s lips – быть у всех на устах
adı ... dilindən düşməmək
– the word keeps cropping up / the name is on someone’s lips – не сходить с
языка / не сходить с уст (всегда вспоминать, постоянно упоминаться в разговоре)
Adı dillər əzbəridir. = Be the
talk of the town. / Go by the name. / Go under the name. = Слава (имя) у всех на устах. /
Стал
притчей во языцех. / Слыть, быть
известным под именем.
adı dillərdə dastan olmaq – bax adı dildən-dilə
düşmək
adı dillərdə gəzir – to know someone by name
– знать кого-либо понаслышке
adı dillərdə gəzmək – bax adı dildən-dilə
düşmək
adı dillərdə söylənmək
– bax adı dildən-dilə
düşmək
adı dillərə düşmək – bax adı dildən-dilə
düşmək
adı it dəftərində (də) yoxdur
– small fry / small potatoes / a cog in a machine / small beer / sparrow fart –
мелкая сошка (непримечательный, незначительный, невлиятельный человек)
adı qalmaq – to leave name – увековечить имя (оставить о себе хорошее воспоминание,
хорошую славу, хорошее имя)
adı qara gəldi – to come a
better world / to come the other world / to come the next world – ушёл в лучший мир / ушёл в
потусторонний мир / ушёл на “тот свет” / ушёл
в мир иной
(bir kəsin) adı ləkələnib – one’s name
is mud – его (ее) репутация подмочена, он(она) в трудном положении
Adı mənim, dadı özgənin. –
bax Cəfasını mən
çəkdim, səfasını yad
gördü.
(bir kəsin) adı naminə – to be in
the name of – во имя, именем кого или чего-либо
adı pisə çıxmaq – to fall
into dispute / to leave a bad name of oneself / to be bare of credit – нажить
дурную славу (плохую репутацию, заслуженно или незаслуженно)
* adı-sanı – one’s name and reputation –
авторитет (имя и репутация)
adı təmiz saxlamaq – to maintain (to
think of) one’s reputation / to keep one’s form / to restrain oneself / to
watch one’s step / to live up to it / to stick to the straight and narrow – держать марку (поддерживать свою репутацию, стараться быть в отличной форме, следить за своей внешностью, не опускаться)
adı tutulmaq – bax adı çəkilmək
adı var, özü yox – only one name;
the dead – одно название; мёртвая душа
* adı yaxşılığa
çıxmaq – to get a good name – иметь доброе имя
adı yanmaq – bax adı batmaq 1-ci mənada
Adımı küvəc qoy, ocaq üstə
qoyma. – Call me all sorts of names only let me off. – Хоть горшком назови,
только в печь не станови.
adımı pisliyə çəkməyin
– to think well (kindly) of me / don’t bear me ill-will / don’t hold it against
me / don’t think ill of me / don’t think poorly of me – не поминай лихом (вспоминая, не думай плохо обо мне)
Adımı sənə qoyum, səni
yana-yana qoyum. – Try to make everyone or everything fit into the same
pattern. / Measure everyone or everything with the same yardstick. – Кони
верблюдам снятся всегда горбатыми.
Adın tut (çək),
qulağını bur. – Speak of angels and they flap their wings. /
Talk of the devil and he is sure to appear. / Speak of the devil and his imps
shall appear. / Talk of angels. – Лёгок на помине.
Adın tutdun, qulağı görünər.
– bax Adın tut,
ğulağını bur.
* adına dəyməz – this is no place
for someone / someone is out of place / there is no room for someone somewhere – не место (не соответствует его имени, репутации, занимаемого положения)
adına təbil çalınmaq – bax adına təbil döyülmək
adına təbil döyülmək – bax adına təbil vu-rulmaq
adına təbil vurulmaq – to be the talk of
the town – быть притчей во языцех (в ироническом смысле)
(bir kəsin) adından (... tərəfindən)
– in someone’s name / on behalf on someone – от лица / от имени (по поручению
кого-либо, выражая мнение)
(bir kəsin) adından istifadə etmək
– to use smb.’s name – ссылаться на кого-либо; использовать чье-либо имя как
рекомендацию
(bir kəsin) adından istifadə etməyə
icazə vermək – to lend one’s name to smth. – разрешить
воспользоваться своим именем, оказать поддержку чему-либо; поддержать своим
авторитетом что-либо
adını başqasına qoymaq – to lay the blame
on someone else / to shift the blame on to someone else / to shift the blame
where it doesn’t belong / to lay one’s own fault at someone else’s door / to
pass the buck – валить с больной головы на здоровую (перекладывать чью-либо вину на невиновного)
* adını başqasından
soruşmaq – to ask own name from the others – потерять голову (спрашивать
очевидное у других, растеряться)
adını batırmaq (1. bədnam etmək;
2.bədnam olmaq) – 1. to lose fame – обесславить; 2. – bax adı batmaq 1-ci mənada
adını çək,
qulağını bur – bax
adını tut, qulağını bur
adını çəkmək
(xatırlatmaq) – to bring someone or smth. into the picture (to bе mentioned, to
be remembered) – затрагивать кого или что-либо (упоминать)
adını da yadından
çıxarar – Lit. you’ll
never recognize your kinsfolk / Cf.
I’ll kick the living daylight out of you – что своих не узнаёшь (выражает
угрозу жестоко наказать, избить кого-либо)
adını da yaza bilmir (savadsız
insan) – an utter / arrant / brazen / damned fool / no end of a fool / prize
sap / an empty head / dunce / dimwit / an empty pate (a man without education)
/ someone’s head is stuffed with straw / dull wits / slow wits – набитый дурак / круглый дурак / (от)петый дурак / солома в голове
adını əzbər bilmək – to
know someone very good – быть хорошим знакомым (знать хорошо кого-либо)
adını ləkələmək – to
stain one’s good name – запятнать чьё-то доброе, чистое имя
adını özgəsinə qoymaq – bax adını başqasına
qoymaq
adını tut, qulağını bur –
talk of the devil and he will appear / speak of the devil and his imps shall
appear / to talk of angels / here (there) he (she) is / the moment ...he (she) is
on the spot – лёгок на помине / тут как тут (сразу, в этот самый момент появился)
adını tutmaq – bax
adını çəkmək
* adını tutmamaq (unudulmaq; heç fikrində
də saxlamamaq) – not to bе mentioned / not to
be remembered; someone doesn’t dare to think about smth. – не упоминать кого-либо имя; и думать не сметь
adi adam deyil – a nut too hard for someone to
crack – * крепкий орешек / твёрдый орешек / орешек не по зубам (тот, к кому
трудно найти подход)
adi gəmi işçisi – * a sailor
before the mast – простой матрос
adi gözlə – with the naked eye – невооружённым
глазом / простым глазом
adi hesabdır – it’s quite simple / it’s as
clear as that two and two make four – * простая арифметика (просто, понятно, ясно)
adi həyata qayıtmaq – to get back into
circulation – вернуться на свою стезю (вернуться к своей обычной жизни)
adi şeydir (təbiidir) – in the order of things – в порядке вещей (нормально, обычно, естественно)
adlar siyahısı – a nominal list – именной список
adres idarəsi – an address bureau – адресный стол / адресеное бюро
adres kitabçası – the directory – адресная книга
adresinə (ünvanına, haqqında) –
to the right address (to) – в адрес (по отношению к кому-либо)
adsız barmaq – thе ring-finger (the fourth
finger) – безымянный палец
afərin! – at-a-boy / a goоd egg – молодец! /
молодчик! / молодчина! (славный, милый человек)
afiyət olsun! – enjoy your meal! – приятного аппетита!
agah etmək – to give knowledge (to inform, to tell someone)
– давать знать (информировать, сказать что-либо кому-либо)
ağ at arpa yeməz? (cavan
qadınların dalınca düşən qoca kişi
haqqında) – the old man, who courts young ladies – мышиный жеребчик
(молодящийся старик, любящий ухаживать за молодыми женщинами)
Ağ ayranı itə tökərlər,
qara kişmişi cibə. – Qara toyuq ağ yumurta yumurtlar.
ağ balıq – taciturn / short-spoken / reticent
/ silent man – валаамова ослица (молчаливый человек, который неожиданно выразил
своё мнение)
ağ bayraq qaldırmaq (təslim olmaq) –
to give oneself up (to capitulate) – поднимать белый флаг (сдаваться)
ağ bilet (hərbi xidmətdən
tamamilə azad edilmək haqqında vəsiqə) – a military service
exemption certificate – белый билет
ağ böhtan – a real slander / a real
calumny (aspersion) – чистейшая клевета
ağ ciyər (qorxaq) – chicken-liver / a chicken heart –
малодушный (трус)
ağ çaxır – a white wine – белое
вино
ağ çörək – a white bread – белый хлеб
Ağ dolağım sağ olsun,
tapılmayan qız olsun. – Cf.
Our
day will come. / We’ll have our day, too. / There will be bright days yet. /
There’s another day coming. / A good time will come. / The sun will shine on
our side of the fence, too. – Свет клином не сошёлся. / Белый свет не клином стал. / Не порогом вы поперёк нас стали - есть лучше вас.
ağ eləmək / etmək – to go too far
/ to run too far / to overshoot the mark / to cut it too fat / to pass all
bounds / to overstep the limits / it beats all / that’s the limit / to go to
extremes / to run to extremes / to lapse into extremity / to go a bit too far /
to put it a bit too strong / to lay on the colours too thickly / to make it
sound too thick / to cut it too fat – перегибать палку / переходить все границы / впадать в крайность / хватить через край / перебaрщивать / заходить слишком далеко / слишком много брать на себя
ağ gecələr – the midnight sun – белые ночи
* ağ gün – a happy life / joy – счастливая
жизнь / радость от полноты жизни
Ağ gün ağardar, qara gün
qaraldar. – Happy days make one good natured, unhappy days make one bad
natured. – От жизни собачей собака бывает кусачей.
* ağ gün ağlamaq – to trouble about
one’s future – создавать благополучный образ жизни
* ağ günə çıxarmaq – to
make someone happy – сделать счастливым кого-либо
* ağ günə çıxmaq – to
reach happy days / to achieve one’s own aims – дожить до счастливых дней /
дождаться лучших времён / достигать своих целей
ağ ləkələr (hələ
öyrənilməmiş ya da az öyrənilmiş yerlər,
rayonlar) – the blank spaces / the blanks (on the map, of smth. unexplored,
uninvestigated, etc.) = белые пятна
(неисследованная территория, район, край)
ağ olmaq – I call that the limit! / this is
the limit really! / that really is too much! / that really is too thick! – это
уж слишком (выходит за пределы допустимого)
ağ yalan – an outrageous lie / a blatant lie / a down-right lie
/ a barefaced lie – неприкрытая ложь / беспардонная ложь (явная ложь)
ağ yalan demək – to lie in someone’s
throat /
to tell a barefaced lie – говорить кричащую неправду
ağ yerlər – bax ağ ləkələr
ağa ağ, qaraya qara demək – to cal a
spade spade (to call the things by their own names) – называть вещи своими
именами
ağa kimi dolanmaq (zəhmətsiz,
firavan yaşamaq) – to live a life of ease / to live a well-to-do life
(to live in easy circumstances) – жить барином
ağa qara demək – not to call the things
by their own names / to prove black is white – не назы-вать вещи своими именами
/ называть белое чёрным (извращать факты)
ağac – bax
key molla
ağac-ağaca çıxmaq
(dalaşmaq) – to fight with someone – встретиться на узкой дорожке
(вступить в драку)
ağac-ağaca gəlmək – bax ağac-ağaca
çıxmaq
ağac-ağaca qoymaq – bax ağac-ağaca gəlmək
* Ağac bar gətirəndə
başını aşağı dikər (əyər). – Lit. As much fruits are on the tree, so
lower are its branches. – Чем больше
плодов на дереве, тем ниже его ветки. / Дерево стремится вверх, плод - вниз. /
Дерево, принося плоды, гнётся к земле.
Ağac əyildiyi tərəfə
yıxılar. – * As a tree falls so shall it lie. – Как дерево упадёт, так ему и лежать.
Ağac olan yerdə budaq sınar. – Lit. When wood is chopped the chips will
fly. / Cf. You can’t make an omelette
without breaking eggs. – Лес рубят щепки летят. / Где дрова, там и щепа.
Ağac yaş ikən əyilər. –
The green twig is easily bent, correct him while he is young. / As the twig is
bent, so the tree is inclined. –
Дерево гнётся, пока молодое. (Характер человека складывается в детстве.)
Ağaca əl atanda, oğru it
özünü bildirər. – A guilty mind is never at ease. – Не ел
редьки, не станешь и рычать.
ağaca vur! (göz dəyməsin) –
touch wood! – постучи по дереву! (чтобы не сглазить)
ağacı əlindən düşmək
– to losе one’s stand-by – потерять опору (лишиться опоры, сил)
Ağacı meyvəsindən
tanıyarlar. – A tree is known by its fruit. / You cannot judge a tree by
its bark. – Дерево ценят по плодам. / Дерево ценят по плодам, а человека по
делам. / Дерево от плодов, а человек у дел познаётся. / Дерево смотри в плодах,
а человека в делах.
Ağacım əlimdən
düşüb. – He is but the shadow of his former self. / The feet are
slow when the head wears snow. / A cracked bell can never sound well. / Old age
is a trying stage. / Old age is not a blessing. / Cf. An old ass is never good. / When bees are old, they yield no
honey. / A cracked bell can never sound well. – Седина напала, счастье пропало.
/ Старость не радость, не красные дни. / На старого Потапа выросла лопата. / Уж
и хрящи окостенели. / Уплыли годы, как вешние воды.
ağacın iki başı var = a stick
of two ends / it cuts both ways / it has two ways and hits either way / it is a
two-edged weapon = палка о двух концах
(то, что может повлечь за собой как положительные, так и отрицательные последствия)
ağacın o biri başından
yapışmaq – to use force – взяться за палку (применять силу)
ağalıq etmək (hökmranlıq
etmək) – * to be in the ascendant – господствовать (хозяйничать)
ağappaq ağardı – the colour drained
from someone’s face / someone’s face drained of life / someone turned ghostly
pale – краска сошла с лица (кто-либо очень побледнел)
ağappaq qar kimi (ağappaq) – grey (hoary)
with age / white-haired / hoary-haired / with hair as white as snow (pure
white) – белый как лунь / седой как лунь (совершенно седой)
ağbağır – bax ağciyər
ağcaqovaq yarpağı kimi titrəmək
– to tremble like a leaf – дрожать (как осиновый лист)
ağciyər (iradəsiz, ürəksiz,
qorxaq, cəsarətsiz) – weak of will / faint-hearted / Cf. as weak as water / Amer. weak sister / a chicken-hearted
fellow (a coward man) – слаб в коленках / заячья душа (слабовольный,
малодушный, трусливый, слабый, хилый, робкий человек)
ağciyərlik eləmək
(qorxaqlıq göstərmək) – to show a lack of spirit / to grow
soft / to slobber / to shake in one’s boots / to be scared / Cf. hem and haw (to hesitate, to linger,
to funk) – распускать (распустить) слюни (приходить в умиление, разнеживаться
при виде чего-либо) / распускать
(распустить) сопли / трясти штанами (проявить малодушие, трусить)
ağciyərlik göstərmə!
(özünü ələ al!) – stand firm! / hold tight! / steady!
/ take care! / look out! – держись за землю! (не падай, не робей, держись!)
ağdan qaraya söz deməmək – to
shut one’s eyes to smth. / to connive (at) / to indulgе someone’s whims / to
give way to someone – потакать чьим-либо каприказам / попусти-тельствовать (не
обижать кого-либо)
ağı qaradan seçmək – 1. to
know what is what / to know one’s business / to know the how and why of things
/ to have one’s own wits about oneself – знать что к чему; 2. to see daylight /
to be able to tell cheese from chalk / to know what o’clock it is / to separate
the sheep from the goat (to distinguish between good and bad) – уметь отличать
хорошее от плохого
* ağı qaradan seçə bilməmək
– not to be able to make apart good from bad – не уметь различить хорошее от плохого
ağıl-ağıla vermək – to
addle brains / to set one’s wits to work together / to beat brains / to think
smth. out in advance / to break brains / to weigh smth. up / to puzzle wits /
to ask the advice of someone – раскидывать умом / пораскинуть мозгами (вместе обдумывать, обсуждать, посоветоваться)
Ağıl ağıldan ötkəm
olar. – No two minds think alike. – Один ум - хорошо, а два - лучше. / Ум -
добро, а два - и лучше того.
Ağıl ağıldan
üstündür. – Two heads are better than one. / Four eyes see more
than two. / Many wits are better than one. / Four eyes can see better than two.
/ Cf. Once beaten is
worth two raw ones. / A beaten man is worth two unbeaten men. / One who’s
(that’s) been thrashed (caned) is worth two who (that) haven’t. – Одна голова
хорошо, а две - лучше. / Ум хорошо, а два лучше того. / Ср. За одного
битого (учёного) двух небитых (не-учёных) дают да и то не берут. (Опытный человек,
извлёкший урок из своих ошибок, за которые пришлось поплатиться, ценнeе многих неопытных.)
Ağıl başın
böyüklüyündə deyil. – Wisdom is not attained with years, but by ability. – Ум в не летах, а в голове. / Мудрость не в бороде, а в
голове. / Мудрость приходит не с годами, а с опытом.
Ağıl bazarda satılmaz. –
Wisdom is not sold at the market. = Ум на
базаре не купишь. / На деньги ума не купишь. / За умом - не в рынок. / Ум за
морем не купишь, коли его дома нет.
ağıl dəryası – someone has a fine
store of wits / someone has all the brains in the world / someone has a store
of information / someone is as wise as Solomon (of a very clever man) – бездна премудрости /
кладезь премудрости / ума палата (обширные и глубокие
знания)
ağıl dəryası deyil (dahi deyil)
– no
genius / not very bright / Cf. he
(she) would not set the
ağıl dişi – a wisdom tooth – зуб мудрости
ağıl eləmək – to think smth. out
in advance / to give advice to someone – раскидывать умом / пораскинуть мозгами
/ шевелить мозгами (обдумывать, обмозговать, обсуждать)
Ağıl gücdən
üstündür. – Wisdom is stronger than strength. – Разум силу
ломит. / И сила уму уступает.
ağıl ilə (etmək) – to do smth.
intelligently (sensibly, with sense) / to do smth. successfully (efficiently) –
* с толком (толково, дельно, разумно, обстоятельно делать что-либо)
Ağıl insana sərmayədir. – Wisdom
is the king of every head. – Свой ум - царь в голове. / Ум - царь в голове, у
каждого свой царь в голове.
ağıl işlətmək – bax ağıl eləmək
Ağıl libasın təzəliyi ilə
ölçülməz. – Wisdom has never any price. – Рубище - не
дурак, золото - не мудрец.
ağıl öyrənmək – to learn
sense /
to grow wise / to pick up a thing or two from one’s elders / to get
knowledge of the world / to become experienced / to follow someone’s example
/ to take an example from someone – набираться ума-разума / учиться уму-разуму / брать пример с кого-либо
ağıl öyrətmək /
(bir kəsə) ağıl vermək – to teach someone sense / to give someone a lecture / to put
good sense into someone’s head / to knock sense into someone / to teach someone
what’s what / to bring someone to reason / to give someone а drop of sense / to
prevent someone doing smth. bad / to give advice to someone / to teach someone in the way
he should go – учить уму-разуму / наставлять на ум (давать советы, как следует жить, поступать)
Ağıl var, kamal yox. – One has a fine
store of wits. / One has all the brains in the world. / He is as wise as
Solomon. = Ума много, а рассудка нет. /
Ума палата, да разума маловато. / Умён, да не разумен.
Ağıl var - pul yox, pul var -
ağlı yox. – Who has brains, hasn’t money, who has money, hasn’t
brains. – Есть ум, да пустосум, нет ума -
да полна сума. / Разума много, да денег нет. / Голова пуста, да туга сума. /
Умом туп, да кошелем туг.
(bir damcı) ağıl vermək
– to give a drop of sense – давать кому-то совет
Ağıl yaşda deyil,
başdadır. – Wisdom is not attained with years, but by ability. – Ум не в бороде, а в голове. / Борода уму не замена.
Ağıla paxıllıq olmaz. – There
is no envy to wisdom. – На мудрость монополий нет.
ağılda saxlamaq – to make a
quick mental reckoning / to do it in one’s head / to bear in mind – держать в уме
ağılda tutmaq – bax ağılda saxlamaq
ağıldan kasıb – dimwit / blockhead /
noddy / goof / cabbage-head / turnip-head / birdbrain (fool) – голова два уха / голова садовая / куриные мозги (глупый, несообразительный человек) / кочанка (болван, тупица)
ağıldan kasıbdır – someone will
not invent gunpowder / someone is no genius / someone is no conjurer / someone
is not very bright / Cf. someone will
not (never) set the
ağıldan kəm – 1. bax ağıldan kasıb (gic, qanmaz); 2. (dəli) –
imbecile / feeble-minded / empty head / empty pate (of a foolish, brainless
person); someone is not quite all there / someone has a screw loose / someone
does not have all his (her) buttons / someone is off his (her) rocker / someone
has got apartments to let / nobody home (of mad man) – пороха не выдумает (не отличается сообразительностью, не очень умён) / богом обиженный (глупый, неразумный) / пустая голова; не все дома (слабоумный)
ağıldan köyrək – 1. bax ağıldan
kasıb; 2. bax ağıldan
kəm; 3. dolt / dunderhead / dullard / numskull / dunce / fat head /
someone’s head is stuffed with straw / someone has an empty head on his shoulders
– голова соломой набита / дубовая голова / еловая голова / дурья голова / дурья
башка / куриная голова / мякинная голова / мякинная башка (бестолковый человек,
дурак)
Ağıldan yavandır, cibdən
yağlı. – One has an empty head, but a tighty purse. – Карман толстый,
да ум пустой. / Без башки, зато с мошной. / В голове пусто, а в кармане густо.
аğıllara hakim (dahi şəxsiyyət)
– person of figure (an outstanding, distinguished man) – властитель дум
(выдающаяся, заметная личность, оказывающая сильное влияние на современников)
ağılların mübarizəsi
(hazırcavablıqda yarışma) – a battle of wits – битва умов
(столкновение мнений)
Ağıllı adam bərkdən
danışmaz. – Clever men speak softly. – Умные люди думают думу без
шуму.
Ağıllı adam – var-dövlətin
ağası, axmaq adam – var-dövlətin nökəri. – A
clever man is a master of money, but a fool - servant. = Умный человек - хозяин
деньгам, а скупой - слуга.
ağıllı addım
(ağıllı hərəkət) – a good move – выигрышный ход
Ağıllı atanın da
ağılsız oğlu olar. – Accidents will happen in the
best-regulated families. = Неприятности бывают в самых лучших домах.
Ağıllı balaca yekə cahildən
yaxşıdır. – Better a clever little, than a foolish sage. – Лучше
умный малый, чем глупый мудрец.
Ağıllı başa daş dəyməz.
– A close mouth catches no flies. – В закрытый рот муха не влетит. / Слово –
серебро, молание – золото. / Молчи – за умного сойдёшь.
(bir şeyi)
ağıllı-başlı (etmək) – using one’s brain (brains,
wits, head) / to do smth. sensibly
(intelligently, efficiently, properly, thorougly, correctly, sensibly, wisely) – с головой / с умом (делать что-либо)
ağıllı-başlı cavab almaq (müsbət
nəticə əldə etmək) – to get an explicit answer / to
attain one’s object – добиваться (добиться) толку (стремиться получить разумное объяснение чего-либо)
ağıllı-başlı xarici dildə
danışmaq – to speak the foreign language properly – владеть языком в совершенстве (хорошо говорить на иностранном языке)
ağıllı-başlı təmir (əsaslı
təmir) – capital repairs / heavy repairs – * капитальный ремонт
Ağıllı biлdiyini söyləməz,
dəli söylədiyini bilməz. – Clever keeps silent, when
foolish cries. – Умный молчит, когда дурак ворчит.
Ağıllı düşmən nadan
(ağılsız) dostdan yaxşıdır. = It’s better to
have a witty enemy, than a silly friend. = Лучше умный враг, чем глупый друг.
Ağıllı düşməndən
qorxma, dəli dostdan qorx. = Beware silly friend, than clever enemy. = Не
бойся врага умного, бойся друга глупого.
Ağıllı ədəbi ədəbsizdən
öyrənər. – Clever will learn good behaviour from the ill-bred. –
Много ума - много греха, а на дурне не взыщут.
Ağıllı fikirləşincə dəli
vurub çayı keçdi. – A fool may give a wise man counsel. –
Пока умный думу думает, смелый дело своё делает. / Умные луга делят, а дураки
(смелые) ткань белят. / Хоть дурак, да съел бурак, а умный и так. / Думать
хорошо, а отгадать лучше того. / Что долго думать: отрубил, да и в шапку.
ağıllı hərəkət etmək
– to act one’s age – вести себя соответственно своему возрасту, вести себя
разумно, перестать ребячиться
ağıllı-kamallı – bax ağıllı-başlı
Ağıllı kişi
qışın qeydinə yayda qalar. – Prepare the sledge in summer,
but cart in winter. – Готовь сани летом, а телегу зимой.
Ağıllı kişini
falçılar sevməz. – Foolish dislikes clever, and drunkard -
sober. – Глупый умного, пьяница трезвого не любит.
Ağıllı qəm yeyər, axmaq
qamçı. – Clever eats sorrow, foolish - whip. – С умом жить – мучиться,
а без ума жить - тешиться.
Ağıllı olub dərd çəkincə,
dəli ol - dərdini çəksinlər. – Sometimes to be silly
is better than to be clever. – Много ума - много греха, а на дурне не взыщут.
Ağıllı öyrənməyi
xoşlar, axmaq öyrətmıyi. – Clever likes to learn, but
foolish - to teach. / The fool doth think he is wise, but the wise man knows
himself to be a fool. – Умный любит учиться, а дурак - учить. / Дурак считает
себя умным, а умный считает себя глупцом.
ağıllı söhbət aparmaq – to
give a moralizing talk on ethics (patriotism, etc.) – * газету читать (вести нравоучительную беседу на темы
морали, патриотизма и т.п.)
Ağıllı uşaq bələkdə
özünü göstərər. – An intellect is seen from the
cradle. – Умного дитяти в пелёнках видно.
Ağıllı yoxsul axmaq varlıdan
yaxşıdır. – A poor wisdom is better than rich foolishness. –
Лучше бедная мудрость, чем богатая глупость.
Ağıllının zənni cahilin həqiqətindən
yaxşıdır. – A clever tale is better than foolish truth. – Умная
ложь лучше глупой правды.
Ağıllıya işarə, dəliyə
kötək. – A hint - for clever, but a jolt - for foolish. – Умному
намёк, глупому толчок. / Одному глазком мигни, другого дубинкой толкни.
Ağılsız adama nəsihət etmək
dənizə su tökmək kimidir. – To teach a foolish is to pour
water in a sieve. – Дурака учить - в бездонную кадку воду лить. / Дурака учить
- в решете воду носить.
Ağılsız baş nursuz
lampadır. – A head without brains is as lantern without candles. – Голова без ума, что фонарь без свечи.
ağılsız hərəkət etmək
– to fling (or to throw) one’s cap over the mill – поступать безрассудно,
переходить все границы
Ağılsız köpəklər
ulduza hürər. – A wild dog barks at the moon. – Глупой собаке вольно на
звёзды лаять. / Вольно собаке и на небо лаять. / Дикая собака и на небо лает.
ağılsızcasına – senselessly /
irrationally / in disorder – * без толку (неразумно, бестолково)
ağılsızlığa yol vermək
(axmaqlıq etmək) – to run into absurdity – доходить до абсурда
ağın çıxartmaq – to go a bit too
far / to put it a bit too strong / to lay on the colours too thicky / to make
it sound too thick / to cut it too fat – хватить через край (потерять чувство меры сказав, сделав что-либо)
ağına-bozuna baxmadan (heç bir şeyə fərq
qoymadan) – right and left / without stopping to choose / at random
(indiscriminately, without distinction) – огульно / направо и налево / на выдержку (без разбору, безразлично кто или что, не считаясь ни с кем и ни с чем)
Аğına-bozuna
baxmadan vurdu kəlləçarxa. – Do not ring the church
bell before looking at the church calendar. – Не поглядев в святцы, да в большой колокол.
ağına-bozuna baxmamaq – to rush
headlong into smth. / to rush head-first into smth. / anyhow / helter-skelter /
as one chooses / in a sliphod way – действовать очертя голову / как попало (всё
равно, без всякого разбора)
ağına-qarasına baxmadan – bax ağına-bozuna baxmadan
ağına-qarasına baxmamaq – bax ağına-bozuna baxmamaq
Ağına-bozuna baxmadan vurdu kəlləçarxa.
– Rush headlong without looking anywhere. – Не поглядев в святцы, да в большой
колокол.
ağır adam – 1. tactful / imposing /
impressive / dignified – солидный / представительный / респектабельный;
ağır-ağır gəzmək
(yeriş haqqında) – a saunter / a sauntering gait – ленивая походка
ağır artilleriya (bəd ayaqda istifadə olunan vasitələr)
– a heavy artillery – тяжёлая артиллерия (то, что придерживается на самый крайний случай как самое надёжное, действенное средство
для достижения чего-либо)
ağır gəlmək – to takе offence / to take umbrage / try to stand one’s ground
/ to get highly offended / to get one’s
back up / to set up one’s bristles / to get one’s goat (to flare up) – ударяться в амбицию / входить в амбицию / вла-мываться в амбицию (тяжело
перенося обиду, выражать своё недовольство)
* ağır gün – an unlucky day / a heavy day –
тяжёлый / неудачный день
* Ağır qazan gec qaynar. – Prominent men
take time to decide. / Heavy work takes longer. – Тяжёл на подъём. (Кто-либо
слишком долго раздумывает о чём-либо.) / Тяжёлые
(трудные) вопросы легко не решаются.
* ağır olmaq – 1. to be very modest, serious,
strict, educative – быть очень скромным, серьёз-ным, строгим, воспитанным; 2. hard to get
moving / sluggish / slow-starter / slowcoach (to be slow or lazy in doing
something) – быть тяжёлым на подъём
Ağır otur, batman gəl. – Act tactfully,
bear yourself accordingly. / Behave seriously. / Behave tactfully. / Act
seriously. – Держи марку. / Держи себя. / Держи себя в рамках (приличия). /
Держи себя в узде. / Держи себя на вожжах.
аğır oturmaq (baha başa gəlmək)
– to cost someone a pretty penny / to cost someone a tidy sum / to pay a heavy
figure (it is too expensive) – влететь в копейку / вскочить в копеечку /
обойтись в копеечку / стать в копеечку /
влезть в копейку (требует больших затрат, стоит очень дорого)
ağır sənaye – a heavy industry – тяжёлая промышленность
ağır söz – a pretty strong word (curse, oath)
– крепкое слов(ц)о
ağır tərpənmək – hard to get
moving / sluggish / slow-starter / slowcoach – тяжёл на подъём (медлить, мешкать)
ağır vəziyyətdə olmaq – *
to have two strikes against one – быть в затруднительном, тяжёлом положении
ağır yol –
a bed of thorns – тернистый путь
ağır yük – * a white elephant –
обуза (обременительное или разорительное имущество)
ağır yük (bir kəsin) üzərinə
düşür – to be a heavy burden to someone – ложиться тяжёлым
бременем на кого-либо
Ağır yükün altına girənin
beli sərpər. – One must be equal to the work. – Бери всегда ношу по
себе, чтоб потом не кряхтеть при ходьбе.
ağır-yüngül eləmək –
bax götür-qoy eləmək 2-ci mənada
ağırı qoyub yüngülü
götürmək – one who goes whichever way the wind blows / a
weathercock / one who sees how the gander hops – куда ветер дует / идти по
линии наименьшего сопротивления
ağırlıq daşını
qaldırmaq – to lift a dumb-bell – * выжать гирю
ağırlıq mərkəzi – centre of gravity
–
центр тяжести
ağırlıq satmaq – to turn up one’s
nose / to cock one’s nose / to stick one’s nose up / to poke one’s nose up in
the air / to go about with one’s nose in the air / to put on airs / to be on
the high horse / to do the grand / to get too big for one’s boots – задирать нос / строить из себя / поднимать нос / форсить (важничать)
ağırtərpənən – slowcoach /
sluggard / laggard / slowpoke men – тяжёлая артиллерия / тяжёлый на подъём
(неповоротливые, медлительные люди)
ağız acılığı (halva)
– a paste of nuts, sugar and oil, that is made for commemorative feast at the
first night of someone’s death – халва (сладкое блюдо, которое готовят для
поминок по покойнику в первую ночь смерти)
ağız açıla qalmaq – bax ağzı açılmaq
ağız açmaq – 1. to ask for
something – обращаться с просьбой; 2. to cadge / to beg alms – ходить с сумой / ходить с протянутой
рукой / просить милостыню (клянчить что-то, попрошайничать)
* ağız-ağıza dəymək –
to find out onе’s opinion / get to know one’s thoughts – переговорить с
кем-либо (узнать чьё-либо мнение)
ağız-ağıza vermək – 1.
with one voice / at once / unanimously / with one accord in chorus (together) –
в один голос (все вместе говорить, петь, кричать); 2. to quarrel with someone
/ to squabble with someone – связываться (ссориться, пререкаться)
ağız ayrıla
qalmaq – bax ağız
açıla qalmaq
ağız burmaq – to draw a face / to make a
mouth / to twist one’s mouth / to make a wry face / to curl one’s lips / to
pull faces / to screw up one’s mug / to pose as someone / to take a dim view
(of) – кривить лицо / корчить рожу / строить рожу / делать рожи / скорчить рожу
/ скривить рот / воротить харю / воротить рыло / косить (относиться с
неодобрением, с недоверием, с презрением)
ağız-burun bəhəm eləmək
– to go up in the air / to assume airs / to think a lot of oneself /
to give oneself airs / to put on airs – поднять нос (воображать о себе)
ağız-burun eləmək – bax ağız əymək
ağız-burun əzmək – to beat
black and blue – дать жару / задать баню /
дать по мозгам / отмочалить (побить
кого-либо)
ağız-burnunu
büzüşdürmək – bax
ağız-burun eləmək
ağız-burnunu düzəltmək –
to be in order / everything is all right / everything is OK – прийти в
надлежащий вид / привести себя в порядок / принять надлежащий вид
ağız-burnunu əymək – bax ağız-burnunu
büzüşdürmək
ağız-burnunu əzişdirmək –
to beat the muzzle – набить морду кому-то / разбить физиономию кому-либо
ağız-burnunu əzmək – bax ağız-burnunu əzişdirmək
ağız-burnunu ovmaq – to give a hiding /
to give a thrashing / to give a wigging – дать взбучку
ağız-burnunu turşutmaq – bax ağız-burnunu əymək
ağız-burun bəhəm eləmək
– to turn up one’s nose / to cock one’s nose / to stick one’s nose up in the
air / to go about with one’s nose in the air / to put on airs / to be on the
high horse / to do the grand / to get too big for one’s boots – задирать нос /
поднимать нос (воображать о себе)
ağız-burun əymək – to draw (to make,
to pull) a face / to make (to pull) faces / to make a mouth (mouths) / to screw
up one’s mug – делать (корчить, кривить) рожу / скривить (скорчить) рожи (делать гримасы)
ağız büzmək – 1. bax ağız burmaq; 2. to turn up
one’s nose at someone or smth. – воротить губу (смотреть свысока, с
пренебрежением)
* ağız dadı – to have a nice taste – иметь вкус
Ağız deyəni qulaq eşitmir. –
All at sixes and sevens. / One pulls one way, the other pulls the other way. / Cf. A cat’s concert. / Dutch
concert. – Кто в лес, кто по дрова, кто
рубль, кто полтора. (о невообразимом шуме, галдеже)
* ağız dolusu – without restraint / at the
top of one’s voice – восторженно
ağız dolusu danışmaq (demək)
– to praise to the skies – сильно хвалить
ağız əymək – bax ağız büzmək
ağız ləzzəti – bax ağız dadı
ağız ləzzəti ilə
yaşamaq – to be in clover / to live on the fat of the land / to eat the
bread of luxury / to live in a bed of roses / to live like a fighting cock – жить припеваючи / как сыр в масле кататься (жить в своё удовольствие)
ağız ləzzəti ilə yemək – with enjoyment and
relish / with gusto (to eat with great pleasure) – смаковать (есть смакуя, с наслаждением)
ağız sözü – пустое слово (слово, не внушающее доверие)
ağız tamı – bax ağız ləzzəti
Ağız torba deyil ki, büzəsən.
– One draws a face. / One makes a mouth. – Рот не ворота, клином не запрёшь.
Ağız verən Allah, tikəsini də
verər. – Lit. If God gives a
mouth, he gives also his (her) bread. / Cf.
Everyone has its own daily bread. – Бог даст роток, так даст и кусок. / Родится
роток - родится и кусок.
Ağız yeməsə üz utanmaz. –
Everyone has its own sense of shame. – Наелся сыт, так и стал знать стыд. / Как
наелся, так и застыдился.
ağız yummaq – to keep one’s mouth shut – держать язык за зубами (не раскрывать тайну)
Ağıza gələn qazancdır. –
What is useful come to mouth. – Что в рот
полезло, то и полезно. / Всё полезно, что в рот
полезло.
ağızbir etmək – to bе in league with someone / to be in collusion with
someone – сговориться для совершения чего-либо неблаговидного
ağızdan-ağıza dolaşmaq – to be flayed by
someone’s tongue / to become a butt for derision – попадать на язык (распространяться из уст в уста, становиться предметом пересудов, сплетен)
ağızdan-ağıza düşmək
– from mouth to mouth / from lip to lip / by word of mouth (be passed on) / to
make the rounds – попасть из уст в уста / передаваться из уст в уста
ağızdan-ağıza köçmək
– bax
ağızdan-ağıza düşmək
* ağızdan bilmək – 1. to know by heart – знать наизусть; 2. to know by hearsay – знать понаслышке
ağızdan boş – а feeble
man (weak) – беззубый (слабохарактерный человек, неумеющий дер-жать язык за зубами, неблагонадёжный, не внушающий
доверия)
Ağızdan çıxan başa dəyər.
– To make words is worse for oneself. –
Лишнее говорить - себе вредить. / За кукушку бьют в макушку.
ağızdan diri – someone has a sharp tongue /
someone has a caustic tongue – ocтрый (на) язык
ağızdan iti – bax ağızdan diri
ağızdan qaçırmaq – let the cat
out of the bag / Cf. A word is not a
sparrow, if it flies out you can’t catch it. – выпустить птичку (проговориться) / Ср. Слово - не воробей, выпустишь - не поймаешь.
ağızdan qaçırtmaq – to give
the game away / to pass one’s lips – сорваться с губ / сорваться с языка (проговориться)
* ağızdan olmaq – someone is tired of reiteration
– уставать от многократного повторения
чего-либо
ağızdolusu danışmaq – to speak
eagerly / to tell passionately / to say heatedly / to speak furiously / to say
vehemently – говорить с апломбом / с пеной у рта (самоуверенно)
ağızlara düşmək – bax ağza düşmək
ağızlara salmaq – bax ağza-dilə
salmaq
ağızlarda dolaşmaq – bax ağızdan-ağıza
dolaşmaq
ağızlarına milçək dolur
– it’s killingly dull / it’s unbearable boredom – мухи мрут (невыно-симо
скучно)
* ağızlarını bir yerə
yığmaq – to bring into accord / to get an agreement on smth. – приводить к согласию (согласовывать)
ağla batmaq – to take it in (to be
understandable, comprehensible) – дошло (доходить до кого-либо разума)
ağla batmamaq – one can hardly take it in /
it is hard to believe it / it is hard to grasp it / it’s beyond belief – не укладывается в голове / не укладывается в сознании
ağla çatmaq – bax ağla batmaq
ağla dolmaq – bax ağla çatmaq
ağla gəlmək – to come into (enter)
someone’s head / to cross someone’s mind / to occur to someone – приходить (прийти) в голову
ağla sığmaq – bax ağla dolmaq
ağla sığmamaq – bax ağla batmamaq
ağla yatmamaq – bax ağla sığmamaq
ağlabatan şey deyil
– I wouldn’t say so / now don’t tell me that! / you’re
wrong there! (it’s unlikely, impossible, improbable, unreasonable) – не скажи / не скажите (выражает
несогласие с каким-либо утверждением собеседника; неве-роятно, недопустимо, неприемлемо, невозможно)
ağlabatmaz – to be an inadmissible / unlikely
– быть неприемлемым, невозможным
ağla gəlmək – 1. to come to one’s
senses /
to
come to one’s head / to come to one’s reason / to learn sense / to grow wise /
to pick up a thing or two from one’s elders – взяться за ум / набраться ума-разума (образумиться); 2. to occur to one /
to come to one’s mind / to come into one’s head / to cross one’s mind / to
strike one / to enter someone’s head / to come into one’s pate (of funny or
absurd ideas) / the whim seized someone / fancy seized someone / someone takes
a fancy to do smth. – взбрести в голову / приходить на ум / прийти на память / приходить в голову
ağlagəlməz – an incredible /
unbelievable / inconceivable – невероятный
ağla gətirmək – to сome to one’s mind – прийти на ум
ağlabatan işdirmi? – can one think of
such things? / is such a thing possible? – мыслимое ли это дело?
Ağlamağı
ovcundadır. – Someone is tearful. / Someone’s eyes have the tap on. /
Someone is a cry baby. – Глаза
на
мокром
месте.
ağlamağını saxlamaq – to gulp
down one’s tears / to choke down one’s sobs / to gulp back one’s tears –
глотать слёзы (стараться сдержать плач, рыдания)
Ağlamaq fayda
verməz. – Tears never help. / Tears are of no avail. / Crying is no help.
/ Cf. It’s no use crying over spilt
milk. / In trouble to be troubled is to have your trouble doubled. – Слезами
горю
не
поможешь.
ağlamaqdan
gözləri xarab olmaq – to cry one’s eyes out – выплакать все глаза
(очень много, часто плакать)
Ağlamaqla
günah bağışlanmaz. – Things passed cannot be recalled. /
What is done, cannot be undone. – Слезою
кровь
не
смоешь.
ağlamalı mahnı – bax ulamalı
mahnı
Ağlamayan
uşağa süd verməzlər. – Who cries, that gets a milk. – Коли
дитя
не
плачет, мать
не
слышет.
Ağlamaz,
ağlamaz, toyda ağlar, gülməz. – To do smth. out of place. – Не
к
месту
печальна, не
к
добру
весела.
ağlar günə
düşmək – to go to the bottom / to
fail (to flop, to sink) – идти на дно / идти
ко
дну (терпеть
неудачу, опускаться
нравственно)
ağlar günə
qalmaq – to be in a sorry
plight (to be in a difficult state) / to be under a terrible state (to become
miserable, very unhappy) – быть
в
плачевном, жалком
состоянии (быть
несчастным, лишиться
счастья, благополучия)
ağlar günə
qoymaq – to lead someone to trouble (to make someone unhappy, miserable) – доводить
до
плачевного
состояния
ağlasığan şey deyil – it’s beyond
human understanding / this is incredible / there’s just no explaining (how,
what, etc.) – уму непостижимо (совершенно непонятно, необъяснимо)
ağlatmaq – to make (to touch) someone to tears /
to make someone cry (weep) – * до слёз (глубоко, крайне волновать, трогать)
ağlaya-ağlaya – bax gözü yaşlı
* Ağlayan
gülənə xeyir verməz. – Crying cannot be useful for
laughing. – Плачущий весёлому не компания.
ağlayıb sıtqamaq (bəxtindən
şikayət etmək) – to bemoan one’s fate / to complain / to whine /
to snivel / to hand someone a lot of sob stuff – Лазаря петь (жаловаться на
свою участь, судьбу, обычно прикидываясь несчастным, пла-каться)
ağlayıb-sızlamaq
(ağlamaq) – 1. to turn on (start) the waterworks (i.e. burst into tears, burst out crying) – распускать нюни (расплакаться); 2. to snivel / to slobber / to whimper / to whine
/ to start whining – распускать нюни (ныть, плакаться, жаловаться)
ağlayıb
ürəyini boşaltmaq – to unburden one’s heart / to relieve one’s
feelings / to unburden one’s soul / to let oneself go / to let off steam / to get
it off one’s chest / to find consolation / to unburden oneself – в слезах
излить душу (выплакаться) / отводить душу
ağlı ala
qayada – someone’s head is full of holes (of an absent-minded, forgetful or
careless person) – дырявая голова (о крайне рассеянном человеке)
ağlı ala
talada – bax ağlı ala
qayada
ağlı azmaq – 1. one has gone off his (her)
chump /one has gone crackers / one has
gone balmy / one has gone off his (her) crumpet / one has gone off his (her)
noggin / one has gone off his (her) nuts / one has gone off his (her) rocker /
one has gone batty / one has gone gaga /
to go astray / to lose one’s mind / to crack up / to flip one’s lid / to go off the
rails – крыша
поехала / тронуться умом / спятить с ума (помешаться); 2. to get confused / to be all
adrift / to be disconcerted / to be put off / to become completely muddled – сбиться с толку
ağlı başdan çıxarmaq –
1. to carry someone away / to carry off someone’s head – свести с ума
(очаровывать, сильно влюбить в себя); 2. to make someone stray from the right
path / to lead someone astray – сбивать с правильного пути (совращать)
ağlı
başına gəlmək – 1. to rеgain consciousness / to recover consciousness / to come round
(to come to) – приходить в себя
(опомниться); 2. to come to one’s senses
/ to come to reason (to grow wiser) – браться за ум (одуматься, образумиться)
ağlı başında olmaq – 1. to be
in full possession of one’s faculties / in one’s full senses / in one’s right mind – быть в
полном (здравом, твёрдом) рассудке / в своём уме (в нормальном психическом состоянии); 2. someone has got a
(good) head on his shoulders / someone knows what is what / someone’s brain is
working / someone bears a brain / someone has clear mind / someone has bright
intellect / someone has good brains / someone has lucid mind / someone is a man
of brains / someone has brains / (to be
a sensible, reasonable, clever man) – человек с мозгами / с умом / мозги на месте / голова варит / башка работает / котелок варит / голова на плечах / светлая голова / с головой (кто-либо сообразителен, умён)
ağlı başında olmamaq – to lose
one’s reason / to lose one’s head (wits) – (по)терять рассудок (утрачивать
способность здраво рассуждать)
ağlı
başındadır (bicdir) – to know
how many beans make five / to know on which side one’s bread is buttered – быть
себе
на
уме
ağlı başından
çıxmaq – bax
ağlı çıxmaq
ağlı başından getmək – bax ağlı getmək
ağlı başından uçmaq – bax ağlı uçmaq
ağlı çaşmaq – to lose one’s wits
/ to go crazy / Cf. to be off one’s
conk / to go gaga / to go bananas – с дуба рухнуть (рехнуться)
ağlı çatmır – he (she) is not
quite all there / he (she) has a screw loose / he (she) does not have all his
(her) buttons / he (she) is off his (her) rocker / he (she) has got apartments
to let / nobody home – не все дома (о человеке со странностями)
ağlı çıxmaq – 1. (vurulmaq,
aşiq olmaq) – to lose one’s sense / to be charmed / captivated completely (to fall in
love with
someone)
–
сходить с ума / быть без ума / втрескаться по уши (безумно влюбиться); 2. (dəli olmaq) – someone has a screw
loose / someone does not have all his (her) buttons / someone is off his (her)
rocker / someone is not quite all there / someone has got apartments to let /
nobody home (to go mad) – не все дома / с ума спятил / из ума выжил / с ума сошёл
ağlı getmək – bax ağlı başından
çıxmaq
ağlı kəsmək – someone has got a
head on his shoulders / someone knows what is what / someone’s brain is working
(to be able to understand and to comprehend smth.) – голова варит / башка варит
/ котелок варит / голова работает / башка работает / котелок работает (кто-либо
всё понимает, осмысливает, сообра-жает, реально оценивает ситуацию)
ağlı (bir şey) kəsməmək – turnip-head / dimwit / blockhead – котелок не варит / башка не работает (не понимает,
не осмысливает, не соображает)
ağlı qaçmaq – bax ağlı çaşmaq
ağlı özünə
getmək – try to make everyone or everything fit into the same pattern / to
impose a dead level on everyone or everything / to make everyone or everything alike
/ to measure everyone or everything with the same yardstick – мерить на один аршин / мерить одним аршином
ağlı uçmaq – bax ağlı başından getmək
ağlı uduzmaq – to get into a scrape / to
get into difficulty / to make oneself particularly ridiculous / to make a fool
of oneself / to put one’s foot in it – попадать впросак (поддаться уловкам)
ağlı yerində deyil – bax ağlı çatmır
ağlı yerindən oynamaq – to be a
little touched / to be cuckoo / to go crackers / to go nuts – тронуться умом / тронуться
рассудком / тронуться мозгами
ağlın çoxluğundan
(axmaqlığından, gicliyindən) – in one’s infinite wisdom
(out of foolishness) – от (с) большого ума (по глупости, сдуру, по недомыслию)
Ağlın nə kəsir? /
Ağlınız nə kəsir? – What do you think about it? / Do
you can well believe that ...? / What is your opinion? – Как вы думаете
(думаешь)? / Допускаете (допускаешь) ли …? / Как по-вашему (по-твоему)?
ağlın çoxluğundan – in one’s infinite
wisdom / out of foolishness – от большого ума
ağlın itiliyi (dərhal anlama qabiliyyəti)
– an iron grip – мёртвая хватка
ağlın nə kəsir, elə
də elə (bildiyin kimi elə) – at random / at discretion /
anyhow / higgledy-piggledy / just as one feels like it / at one’s own sweet
will (pleasure) / whatever comes into one’s head – как (сколько, что) бог на душу положит (как вздумается, захочется)
ağlına-başına vurmaq – bax ağlına vurmaq
ağlına batmaq – 1. I can well believe
that ... / let me assume that ... – допускать, (по)верить; 2. to recover
one’s spirits / to feel like oneself / to gain the heart of someone – запасть в сердце / запасть в душу; 3. (başa
düşmək, anlamaq) – to make out / to get smth. clear (to
comprehend, to realize, to understand smth.) – взять в толк / врубиться /
сечь / взять (себе) в ум (понять, уяснить)
...ağlına belə gətirməmək
(mümkün hesab etməmək) – not even admit the thought of
smth. / there can be no question of smth. – не допускать даже и мысли о чём-либо
ağlına dua yaz! / ağlına dua
yazdır! – be clever! / be a good man! – не будь дураком!
ağlına gələn (hər
şey, nə desən, nə istəsən, cürbəcür)
– all sorts of odds and ends / all sorts of things – всякая всячина (всё без
разбора)
ağlına gəlmək – bax ağla gəlmək 2-ci mənada
ağlına gətirmək – to cudgel one’s
brain / to drag one’s brains about smth. (to think about smth., to consider) /
someone’s head is stuffed with smth. – голова забита / голова набита (помышлять, размышлять; представлять себе, вспоминать)
ağlına gətirməmək – I can’t imagine something like this – во сне и не видеть (не думать и не предполагать)
ağlına güc vermək – to use one’s wits
/ to use one’s noddle / to use one’s brains – шевелить мозгами (напряжённо думать)
ağlına güc verməmək –
someone doesn’t trouble his (her) mind – не утруждать свой ум / не шевелить мозгами (не обдумать)
ağlına sığışdıra
bilməmək – it’s beyond belief / it is hard to grasp it / one can hardly take it
in / I’m at my wits’ end / I just don’t know what I should do / I just don’t
know what will happen – не укладывается в голове / ума не приложу
ağlına vurmaq – to weigh for and against /
to weigh pros and cons / to set one’s wits to work / to rack one’s brains / to
addle one’s brains / to puzzle one’s
brains / to beat one’s brains / to bother one’s brains / to break one’s brains
/ to busy one’s brains / to cudgel one’s brains / to puzzle one’s head / to
weigh smth. up / to think smth. out in advance (to think over smth., to
discuss) – расскинуть мозгами / взвешивать все «за» и «против» / раскидывать
умом / раскидывать мозгами / раскидываться мыслью / раскидываться мыслями
(всесторонне обдумывать, обмозговать, обстоятельно подумать о чём-то)
ağlındakı dilində olmaq – to
wear one’s heart on one’s sleeve – что у трезвого на уме, то у пьяного на языке
ağlından keçmək – bax ağla gəlmək 2-ci mənada
ağlını aparmaq – to be carried away
by someone or smth. / to be carried off one’s head / to go mad about someone or
smth. (to captivate someone) – крыша
поехала / обалдеть от восторга (восхищать,
пленить своей красотой)
ağlını aşırmaq – bax
ağlını azdırmaq
ağlını azdırmaq – to be beside
oneself / to be out of one’s mind with worry / to be worried sick (to death);
to go crazy – своротить с ума (не отдавать отчёта в своих поступках, дейтвиях);
помешаться в уме (сойти с ума)
ağlını başına cəmləmək
– bax ağlını
başına yığmaq
ağlını başına qoymaq – to teach someone
sense / to lecture someone / to put good sense into someone’s head / to knock
sense into someone / to teach someone what’s what – учить уму-разуму / наставлять на ум
ağlını başına gətirmək
– to knock (take, whip) the nonsense out of someone / to beat the folly out of
someone / to make someone see reason / to give someone a good lesson –
прочистить мозги (вразумить кого-либо) / выбить (выколотить, вытрясти,
вышибить) дурь из головы (строгими мерами воздействия образумливать, отучать от
какой-либо плохой привычки, склонности, дурных мыслей, поступков, привычек и т.п.)
ağlını başına toplamaq –
to become sagacious (to think wisely) – взяться за ум (образумиться)
ağlını başına
yığdırmaq – to givе someone a drop of
sense / to teach someone a thing or two – вправить мозги
ağlını başına
yığmaq – to sober down / to collect one’s senses / to come to reason / to get
nonsense out of one’s head / to drive one’s madness out of one’s head – выбросить
дурь из головы / выкинуть дурь из головы (образумиться, отучиться от плохой
привычки, изменить своё поведение к лучшему)
ağlını başından almaq – to be carried
off one’s head / to be carried away by someone / to go crazy about someone or
smth. – лишить ума / сводить с ума (пленять, очаровывать)
ağlını başından aparmaq – bax ağlını
başından almaq
ağlını cəm etmək – to come
to one’s senses – браться за ум / взяться за ум (образумиться)
ağlını cəmləşdirmək
– bax ağlını cəm
etmək
ağlını çaşdırmaq –
to go off one’s nut (bean, chump, crumpet, onion, rocker, rocket) / to go off
the hooks – сорваться с винта / помрачиться умом (обезуметь)
ağlını itirincəyə qədər
içmək (bərk keflənmək) – to get blind (dead,
roaring) drunk / Cf. to be as drunk
as a lord / to be as drunk as an owl / to be as drunk as a wheelbarrow / to be
as drunk as a fish / to be as drunk as muck / to be as tight as a brick /Amer. to be as tight as drum – * до положения риз (напиться до невменяемости)
ağlını itirmək – 1. (çaşmaq)
– to lose one’s head / to
lose one’s presence of mind / to make mistakes / to be mistaken / to take leave
of one’s senses / to lose one’s wits / to go out of one’s mind / to go off
one’s loaf / to go gaga – растеряться (допустить оплошность); 2. (dəli olmaq) –
to have got apartments to let / to be eighteen bob in the pound / to have bats
in one’s belfry / to go off one’s head (chump, nut, rocker) / to go out of one’s
mind / to go crackers (bugs, nuts) / to be crazy as a bed-bug / to
go bananas / to be off the beam / to lose one’s reason / to lose one’s mind / Cf. to crack up / to flip one’s lid / to
go off one’s rocker / to go off the rails (to go mad) – потерять разум / крыша поехала / лишиться ума / сойти с ума / спятить / свихнуться / крышей двинуться / тронуться / (по)терять рассудок / сойти (съехать, сорваться) с резьбы / сойти с
рельсов
(становиться сумасшедшим)
ağlını külək aparıb – someone is an
empty-headed / someone is a featherbrained / someone is a frivolous / someone
is scatterbrained (flighty, though less) / someone is a giddy-pate / someone’s
head is always empty / a breeze is blowing through someone’s upper storey – ветер
в
голове
/ подбитый
ветром
/ подбитый
ветерком
ağlını oğurlamaq – to fool smb. – одурачить кого-то
ağlını uduzmaq – to pull a
boner / to make oneself particularly ridiculous / to put one’s foot in it / to
make a fool of oneself / to get into a scrape (to be deceived) – попасть впросак (быть облапошанным, обманутым)
Ağlını yığ
başına! – for shame! / shame on you! / fie upon you! / it’s outrageous! / there
is (that’s) a limit / for pity’s sake! / have a heart! – образумься! (имей совесть, постыдись!)
ağnağaz üyütmək – to
grind out some balderdash / to rave about smth. / to burst out into a lot
of drivel / to talk rot / to talk rubbish / to babble some
nonsense – городить чушь / пороть чепуху / молоть вздор / нести ахинею
Аğramayan
başı ağratma. – Don’t trouble trouble until trouble troubles
you. /
In trouble to be troubled is to have your trouble doubled. / Let sleeping
dogs lie. / Be out of harm’s way. / Be out of temptation’s way. / Be away from
temptation. – Не буди лиха, пока лихо спит. / Держись от греха подальше. (не напрашивайся на неприятности)
ağramayan başı ağratmaq (qorxulu işə
girişmək) – to ask for trouble / to ask for it / to take risks / to stick one’s
neck out / to spoil for a fight / to rush in where angels fear to tread (to
make unnecessary troubles / problems for
oneself) – водить обезьяну / лезть (идти, переть, пойти, попереть) на рожон (создавать для себя неприятности, втянувшись без надобности в скандальное дело)
Ağrım ürəyinə! /
Ağrısı ürəyinə! – God damn you! / Death be with
you! / Cholera be with you! / God curse you! / May you be thrice cursed! / May damnation
take you! – Будь ты (он) проклят! (она проклята / вы, они прокляты)!
ağrımağa başlamaq
(ağrımaq) – off the reel / forced to take to one’s bed / collapsed –
с катушек долой (кто-либо тяжело заболел, свалился с ног)
ağrımaz başını bəlaya
salmaq – bax ağramayan
başı ağratmaq
ağrımaz başına dəsmal
bağlamaq – bax ağrımaz
başını bəlaya salmaq
ağrımaz başına dəsmal
çalmaq – bax ağrımaz
başına dəsmal bağlamaq
* Ağrın alım! – Dear! / Honey! / Darling! (tender
appeal to someone) – (ласковое обращение в
значении, чтобы все недуги перешли на говорящего) дорогой! / мой милый!
Ağrın mənə gəlsin! – bax
Ağrın
alım!
ağrısını çəkmək
– to pay for the mess one made / to clear up the mess / to pay for someone else’s
doings (errors, mistakes) / to be answerable for another – отдуваться своими
(собственными) боками (расплачиваться за чью-либо оплошность, нести
ответственность за чужую вину, ошибки, промахи)
ağrıyan yerinə dəymək – to
touch someone on the raw / to cut someone to the quick / to prick someone’s
vanity / to tread on someone’s pet corn / to touch a very sore spot / to hit
someone where it hurts – задеть за живое / наступить на любимую мозоль / задеть слабую струнку / затронуть за больное место
ağrıyan yerinə toxunmaq – bax ağrıyan yerinə dəymək
ağsaqqal olmaq – 1. (qoca vaxtına
çatmaq) – to make old bones – дожить до старости; 2. to be an adviser /
to be the leader – быть старейшим (самым уважаемым, к чьему мнению прислушиваются,
чьё слово является законом для младших)
* ağsaqqallıq etmək – to be judge /
to lead someone / to give advice to someone – быть наставником / быть арбитром
(принять на себя руководство)
ağusuz ilan – snake-in-the-grass / viper –
змея подколодная / ехидна (злобный, коварный, опасный человек)
ağuşunu açmaq – to give someone a hug
/ to put one’s arms round someone / to embrace someone – заключить в объятия
* ağza alası deyil – a nasty thing – нельзя взять в рот (не бери в
рот)
ağza alınası deyil – bax ağza alası deyil
* ağza baxmaq – not to have one’s own opinion –
действовать по чьей-либо воле, указке (не иметь своего мнения)
ağza düşmək – to bеcome the talk of the town (to become a matter of
common talk, to be the subject of scandal) – стать притчей во языцех
ağza qoyulası bir şey yox (yeməyə
heç nə yox) – one has got no food / there is simply nothing to eat
– положить на зуб нечего (совершенно нечего есть)
ağza salmaq – to make the talk of the town
(the subject of talk or conversation) – сделать притчей во языцех (сделать предметом разговоров, пересудов)
ağza-dilə salmaq – bax ağza salmaq
ağzı açıq qalmaq – to be agape /
to be struck dumb (speechless) / to gape with wonder / to be open-mouthed with astonishment
(to be amazed at smth. / charmed / taken with / to be taken back) – разевать (разинуть, раззявить) рот (очень изумляться, поражаться)
ağzı açıla qalmaq (heyran,
valeh olmaq) – to be lost in admiration (of) – заглядываться (любоваться)
ağzı açılır
qulaqlarına gədər – to smile all over one’s face / to grin from
ear to ear / someone has got a smile a mile wide / someone is grinning from ear
to ear – во весь рот / * рот до ушей хоть завязочки пришей
ağzı açılmaq – 1. bax ağzı aralanmaq; 2. – to be agape / to
be struck dumb (speechless) / to gape with wonder / to be open-mouthed with
astonishment / to open wide one’s mouth (to be greatly charmed) – разинуть рот (крайне изумляться, удивляться, восхищаться) / замирать от восторга
ağzı aralanmaq – to open one’s mouth
(begin to speak after a stubborn silence ) – открыть рот (заговорить после
долгого упорного молчания)
ağzı aramaq – to nose out smth. / to get wind (of) – постараться
пронюхать (выяснить что-то) / выпытывать у кого-либо что-нибудь
ağzı bağlanmaq (yeməmək,
içməmək) – to go hungry / to starve / to fast – не брать в рот
(не есть, не пить)
* ağzı dadsız olmaq (hamilə
olmaq) – to be pregnant – быть беременной
ağzı dağıtmaq – to beat black
and blue / to paste someone / to clock someone / to wipe someone’s nose / to
smash someone’s mug – бить морду / набить морду / начистить зубы / наканифолить
морду / разбить морду / намылить морду / дать зуботычину
ağzı deyil – it is no concern of his
(mine, yours, hers) / it’s none of your business / it’s no his funeral – не его (моего, твоего, её) ума дело / не посмеет / не может …
ağzı dolu danışmaq – to speak
heartily (to mouth) – говорить с пеной во
рту (с большим наслаждением, восторгом о чём-либо)
ağzı əymək – to treat someone or smth. with contempt / to jeer (at) / to mock someone or smth. / to taunt someone – подшутить, издеваться, копировать, передразнивать кого-то
ağzı əyri olmaq – to have a grievance
against someone / to have a grudge against someone / have a bone to pick with
someone – быть в претензии (быть недовольным)
ağzı fal imiş – someone can see
through a millstone / someone must have second sight / as if a spirit whispered
it in his ear / as though someone guessed it in a crystal ball / it hit the
nail on the head – как (будто, точно, словно) в воду смотрел / глядел (всё предвидел)
ağzı günə buraxmaq – to leave
someone to the mercy of fate / to abandon someone to his (her) fate / to turn
one’s back on someone or smth. / to leave someone to fend for himself (herself)
– бросить на произвол судьбы / оставить на произвол судьбы / покинуть на
произвол судьбы (оставить без помощи, без поддержки, без присмотра)
ağzı günə qalmaq – to be left
someone to the mercy of fate / to be left someone to fend for himself (herself)
– быть покинутым на произвол судьбы (без присмотра)
ağzı günə qoymaq – bax ağzı günə
buraxmaq
ağzı ilə hava udmaq – to gulp air into
one’s lungs – глотать воздух
ağzı ilə quş tutmaq – someone
will cut off the soles of your shoes from under you - right on the march / a desperado
– на ходу подмётки рвёт / на ходу подмётки режет (об очень проворном, ловком,
удалом человеке)
ağzı ilə milçək qovmaq –
bax ağzı ilə
milçək tutmaq
ağzı ilə milçək tutmaq – to count flies /
to catch flies / to sit twiddling one’s thumbs / to gape about / to sit like a
dummy / to cape about / to sit with idle hands / to sit like a log / to keep
one’s hands in pockets / to fold one’s arms / day-dream (to loaf) – считать мух / ловить мух / гонять мух / плевать в потолок / считать ворон / считать галок (ротозейничать)
(bir kəsin) ağzı ilə oturub durmaq – to
dance to someone’s fiddle / to dance to someone’s tune / to dance to someone’s
piping / to dance to someone’s whistling / to be twisted round someone’s little
finger – плясать под чужую дудку (действовать по указке другого, не иметь своего собственного мнения)
ağzı isti yerdə olmaq – 1. someone can wade
through any sea / someone is absolutely reckless / someone is a devil-may-care fellow
/ it is all one for someone / someone doesn’t care a straw for anything – море по колено / всё трын-трава (всё нипочём, никак не волнует, не трогает); 2. to live in
clover /
to live on the fat of the land / to eat the bread of luxury / to live in bed of
roses / to live like a fighting cock – жить припеваючи (жить в достатке, не зная
забот)
ağzı isti yerdədir – bax ağzı isti yerdə olmaq
* ağzı işdə olmaq – someone is
always busy by eating – постоянно есть (быть занятым едой)
ağzı işləmək – bax ağzı işdə olmaq
ağzı kilidlənmək – bax ağzı qıfıllanmaq
ağzı köpüklənmək – to
be beside oneself with rage / someone drives mad / to fall into a passion –
прийти в ярость / прийти в бешенство / озвереть (разъяриться, беситься)
* ağzı köpüklənə-köpüklənə
– with rage – с пеной у рта
* ağzı qatıq kəsmir – an unrespectable man – тряпка
(беззубый, слабохарактерный человек, не
пользующийся никаким авторитетом, уважением, влиянием)
ağzı qıfıllanmaq – to swallow
one’s tongue / to lose one’s tongue – проглотить язык / словно язык отнялся
(кто-либо упорно молчит от страха, волнения)
ağzı qızışmaq – 1. to get
carried away
by a conversation (with) / to forget the time during the conversation (with
someone)
/ to
wander on one’s speech / to let one’s tongue run away with one – иметь язык без костей;
(güləndə) ağzı
qulağının dibinə gedir – someone’s all smiles /
someone’s grinning from ear to ear / someone’s got a smile a mile wide – (растянуть) рот до ушей / рот до ушей хоть завязочки пришей (бессмысленно смеяться)
* ağzı nədir (ki) ... – how dare you!
/ someone dare not to do smth. – не посмеет / как он посмеет / не имеет
права
ağzı pendir kəsmir – bax ağzı qatıq kəsmir
ağzı saxlamaq – to hold one’s tongue /
not to speak / to stop a stream of mass / to keep one’s mouth shut /
to play mum / to keep one’s trap shut / to pipe down – держать
язык за зубами / молчать в тряпочку / помалкивать в тряпочку
ağzı soyudu – to give up the ghost / to
breathe one’s last / to gasp out one’s life / to leave this world / someone’s
soul has flown away / it is all over with someone / someone cuts one’s cable /
someone passed out / to cut one’s cable / to close one’s eyes (to expire) –
испустить дух / отдать концы / сыграть в ящик / дать дуба / уснуть навеки / дух
вон / душа вон / уходить на покой (скончаться)
ağzı söz tutmur – one speaks as if
he had his mouth full of porridge (someone mumbles) – каша во рту (кто-либо не
в состоянии говорить)
ağzı
sulanmaq – bax ağzının
suyu axır
ağzı süd qoxumaq – the milk hasn’t
dried on someone’s lips / someone is scarcely out of the shell yet / someone has
not the guts for smth. / someone is too weak in the guts / someone is still wet
behind the ears / someone is a greenhorn / / someone is a raw youth / someone
is a young puppy / someone is very green (someone is yet not grown up) – молоко на губах не обсохло / мало каши ел
ağzı sürüşdürmək
– to
get confused / to be all adrift / to be disconcerted / to be put off / to
become completely muddled – сбиваться с толку (запутываться)
ağzı sürüşmək – to confuse
someone / to baffle someone / to muddle someone / to throw someone off course /
to put someone off his stroke / to put someone in a quandary / to lead someone
astray / to turn someone’s head – сбивать с толку (запутывать, приводить в замешательство, в заблуждение)
ağzı üst-üstə
düşüb – one’s opinion coincides with the other’s – мнения
совпали
ağzı var, dili yox – meek creature /
lamblike creature / meek as a lamb / pure as a lamb (someone is modest) – божья
коровка / кроткий как агнец (безобидный, тихий, робкий, безмолвный,
малодушный, покорный, кроткий человек)
ağzı yanmaq – to suffer a reverse / to
fail / to miscarry – обжечься (потерпеть неудачу)
ağzı yoxlamaq – bax ağzı aramaq
ağzı-ağzına dəymək – bax ağız-ağıza dəymək
ağzıboş – prattler / chatterbox /
tittle-tattle / talkative / garrulous – пустомеля / болтун / пулемёт /
балаболка / словоохотливый
ağzıboş adam (nüfuzsuz adam) –
pip-squeak – мелкая сошка
ağzıboşluq (hədsiz çox
danışmaq) – an excessive garrulity / Cf. diarrhoea of the mouth / verbal diarrhoea – недержание речи
(излишняя болтливость)
ağzıəyri olmaq – to be on bad terms
/ to be not on speaking terms (to be displeased) – быть в плохих отношениях с кем-либо (не разговаривать с кем-либо)
ağzıgöyçək – bax ağzıboş
ağzıheyvərə – bax ağzıgöyçək
ağzıköpüklü (qəzəblə,
hirslə) – foaming (frothing) at the mouth (usually in anger, in a rage) /
blue in the face (to speak, to argue, etc.
eagerly, passionately, heatedly, furiously, vehemently) – с пеной у рта / с
пеной на устах (горячо, в крайнем возбужднии доказывать, спорить, утверждать и т.п.)
ağzı-möhkəm – to keep quiet
about smth. / to keep smth. to oneself – держать язык за зубами / держать язык
на привязи
ağzıma heç bir şey dəyməmişdir
– I
haven’t
had a single bite (a single scrap, a morsel of food, a crumb) for a long time –
маковой росинки во рту не было
ağzın nədir! – how dare you! – как ты смеешь! / а тебя не спрашивают!
ağzına ağız vermək – to
egg someone on / to put someone up to it (to allow someone to speak / to incite
someone to do smth. / to inspire smth.) – подучивать / подсказывать /
подстрекать / подначивать / инспирировать
* ağzına almaq – dare to say an improper
word; to spread all over (about the flame) – осмеливаться произносить неприличное слово; охватить (о пламени)
ağzına almamaq – 1. to eat or
drink nothing (to refuse all food and drink) / never touch a drop of alcohol /
to let no drop pass one’s lips – маковой росинки во рту не было / не брать в рот (ничего не есть, не пить) / совсем не пить спиртного; 2. dare not to say an improper word – не произносить (считая неудобным, неприличным)
ağzına at başı
almaq –
1. to shout at the top of one’s voice / to yell at the top of one’s voice – кричать во всю Ивановскую / кричать во всё горло
(очень громко орать); 2. наполниться, распространяться (о звуке, шуме)
ağzına atmaq (rüşvət
verib, susdurmaq) – to grease someone’s palm / to oil (warm) someone’s hand
(fist) / to give a bribe / to buy someone / to appeal (to bribe someone) –
подмазать колёса / дать барашка в бумажке / замазать кому-то рот / давать
(сунуть, ткнуть) в зубы (дать взятку непосредственно кому-либо)
Ağzına bax tikə götür. –
Take a burden according to your stength. / Cf.
Put your hand no further than your sleeve will reach. – Бери ношу по себе. / Не
твой кус, не засаливай уст. / Руби сук (дерево) по себе.
ağzına baxan yoxdur – bax ağzı pendir kəsmir
ağzına baxmaq – 1. bax ağzını açıb qulaq asmaq; 2. to be an
open-mouthed listener / to hang on someone’s every word / to nod agreement with
someone / to hang upon someone’s lips – смотреть в рот (очень внимательно
слушать кого-либо); 3. to watch somone eating / to look greedily into someone’s
mouth (wanting that food for oneself) – глядеть в рот (с жадностью следить за
тем, кто ест); 4. to act in accordance with someone’s words – жить чужим умом
ağzına bir şapalaq vurmaq
(susdurmaq) – to stop (up) someone’s mouth with fine phrases, flattery / to
shut someone’s mouth / to stop someone’s talk / to shut someone up / to keep
one’s mouth shut / to close one’s mouth / to eclipse someone / to outshine
someone (to gag smb.) – зажимать рот / закрывать рот / замазывать рот /
затыкать рот / затыкать глотку / затыкать фонтан / заткнуть рот / связать язык
кому-то (заставлять молчать, воздействуя подкупом или лестью)
ağzına (heç) bir şey dəyməyib
– bax ağzına almamaq
ağzına çullu dovşan
sığışmır – bax
ağzına çullu dovşan yerləşmir
ağzına çullu dovşan yerləşmir
– to spin a long yarn (of someone who boasts much) – cемь вёрст до небес и все
лесом (о человеке, не знающем предела хвастовству)
ağzına dil atmaq – bax ağzına dil vermək
ağzına dil qoymaq – bax ağzına dil atmaq
ağzına dil vermək – bax ağzına ağız vermək
(bir kəsin)
ağzına düşmək – 1. to speak much about one and the
same –
пережёвывать без конца одно и тоже / опять двадцать пять (говорить одно и тоже); 2. to be flayed
by someone’s tongue / to be a butt for derision / to become a matter of scandal
/ to spread a rumour afloat about someone / to hold up to ridicule / we’re back
to where we started! / there you go again! (to remind someone a good
argument, the main thing) – попадать на язык / попасть(ся) на язычок (становится темой пересудов, сплетен)
ağzına gələni
danışmaq – 1. bax
abrını almaq; 2. – to say what comes into one’s head / to let smth.
out / to give smth. away / to talk utter nonsense / to write rubbish / to
babble some nonsense / to burst out into a lot of drivel / to rave about smth. /
to grind out some balderdash / to talk rot / to prate / to twaddle – пороть
околесицу / нести ахинею / говорить чушь / молоть языком / пороть вздор /
городить белиберду / пороть галиматью / говорить ерунду / нести околесицу /
молоть чепуху / болтать языком (говорить всё, что взбредёт в голову, не давать
отчёта своим словам, говорить или писать глупости)
ağzına gələni
demək – bax ağzına gələni
danışmaq
ağzına gələni
söyləmək – bax
abrını almaq
ağzına gəlmək – begin to say
smth. independently from the speaker’s willing – приходит на язык
(непроизвольно, независимо от воли говорящего произносится)
ağzına gətirmək – to be very
nearly to let it out / to be very nearly to let the cat out of the bag – чуть-чуть не сказать / чуть не проговориться (чуть не выдать секрет)
ağzına götürmək – bax ağzına at başı
almaq
ağzına içki almamaq (spirtli
içkilər haqqında) – to be a tee-totaller / never touch wine /
not to touch a drop of drink / Cf. to
be on the tack / to be on the water-cart / Amer.
to be on the water-wagon – капли в рот не брать / маковой росинки в рот не взять (совсем не пить спиртного, быть трезвенником)
ağzına it başı almaq – bax ağzına gələni danışmaq
ağzına it başı salmaq – bax ağzına it başı
almaq
ağzına kimi (tamamilə) – to load smth. to capacity
/ to fill (pack) smth. to over-flowing / to stuff smth. to excess – * до отказа (полностью, до предела нагрузить, набить чем-либо)
ağzına kimi düymələnmək
– to
do up all one’s buttons (to button oneself up tightly) – наглухо застегнуться
ağzına qədər dolmaq – to be overflowing /
to be brimming / to be exuberant – бить через край
ağzına qıfıl vurmaq – bax ağzına bir şapalaq
vurmaq
ağzına qovut verən yoxdur – bax ağzına baxan yoxdur
ağzına qurd düşmək (yoxsul
olmaq) – as poor as Job / as poor as a church mouse / as poor as a rat / as
poor as charity / as bare as the palm of your hand / as naked as a picked bone
/ without a penny to bless him – гол как сокол (очень беден, ничего не имеет)
ağzına qurd düşüb – bax ağzına qovut verən
yoxdur
ağzına söz atmaq – to prompt someone
to say smth. / to put up to tell smth. / to egg on to say smth. – дать кому-либо повод говорить о чём-либо
ağzına su alıb oturmaq – bax ağzına su götürmək
ağzına su almaq (susmaq) – to be mum / to keep
a quiet tongue / to keep a tight lip / to play mum / to keep one’s mouth shut /
to keep one’s tongue between one’s teeth / seem to have swallowed one’s tongue
/ to keep mum / to keep a tight tongue / to hold one’s tongue / to be silent
(to say nothing) – набрать в рот воды (хранить упорное молчание, ничего не говорить)
ağzına su götürmək – bax ağzına su almaq
ağzına söz atmaq – bax ağzına dil qoymaq
ağzına söz salmaq – bax ağzına düşmək
ağzına söz vermək – to play
into someone’s hands / to bring grist to someone’s mill – играть на руку
кому-либо / лить воду на чью-либо мельницу
* ağzına şirə salmaq – to
encourage someone / to praise smth. – поощрять / похвалить кого-либо
ağzına şirə vermək – bax ağzına şirə
salmaq
ağzına yiyəlik et! – watch your tongue!
/ hold your tongue! / save (spare) your breath! – побереги патроны! (придержи язык!, не болтай лишнего!)
ağzına yiyəlik etmək – to be
self-controlled / to hold one’s tongue / to speak decently / to speak decently
– выражаться прилично, быть осторожным в выражениях / знать, что говорить
ağzınacan – bax ağzına kimi
ağzınacan
dolmaq – bax ağzına
qədər dolmaq
ağzında dili qurumaq – to lose the power
of speech / to lose one’s tongue / one’s tongue failed one / one has seen a
wolf –
потерять дар речи
ağzında dili yox – bax ağzı var, dili yox
* ağzında şirə qalıb – to make a habit
of coming (somewhere) – повадиться (часто ходить куда-либо)
* ağzından bal tökülür – someone is sweet
mouthed / smooth-spoken / smooth-tongued – сдадкоречивый человек
ağzından
çıxanı demək – 1. bax
abrını almaq; 2. – bax
ağzına it başı salmaq
ağzından çıxmaq – to let
smth. out / to blurt it out / to escape one’s lips – сорваться с языка /
вырваться из уст (проговориться, проболтаться, проронить слово о чём-то)
ağzından çörəyini
çıxarmaq – to cause someone to lose his job – отнимать чей-либо (насущный) хлеб
ağzından
dürr tökmək – to speak eloquently and wisely – изрекать
перлы
ağzından düşməmək –
the word keeps cropping up / someone’s name is on everybody’s lips (never cease
talking about someone or smth.) – не сходить с языка / не сходить с уст
(постоянно упоминаться в разговоре)
ağzından inci saçmaq – bax ağzından dürr
tökmək
ağzından köpük qusmaq – bax ağzı köpüklənmək
ağzından qaçırma
(danışıqda xəta) – a slip of the tongue – обмолвка
(оговорка)
ağzından qaçırmaq – to let
fall (to slip out inadvertently) – проговориться (обронить слово, замечание)
* ağzından qan iyi gəlir – someone
who asks for trouble – о человеке, жаждующем драки, крови
ağzından qan qoxusu gəlir – bax ağzından qan iyi gəlir
ağzından qıfılı
götürmək – to break a vow of silence / to violate a vow of
silence – нарушить обет молчания / раскрыть рот (заговорить)
ağzından od püskürmək (hirsli, qəzəbli
danışmaq) – rage and fume against someone / to breathe thunder and
lighting at someone / to storm against someone / to curse the life out of
someone / to thunder against someone / to be very exceedingly hot
/ to call names / to be like a bull at a gate – метать громы и молнии / как с цепи сорвался (сквернословить, говорить гневно, раздражённо)
ağzından od-alov püskürmək
– bax ağzından od püskürmək
ağzından od tökmək – bax
ağzından od-alov püskürmək
ağzından od-alov tökülmək – bax
ağzından od tökmək
Ağzından od-alov yağdırmaq. –
Rage and fume (against someone). / Breathe thunder and lightning at someone. /
Fulminate against someone. / Storm against someone. / Thunder against someone.
/ Curse the life out of someone. – Метать громы и молнии.
ağzından od yağmaq – bax ağzından
od-alov tökülmək
* ağzından söz almaq – to get a
person by talking to say what one wants – технично (тактично) что-либо узнать
ağzından söz qaçırmaq – let
one’s tongue run away with one – сказать лишнее
Аğzından söz qaçırtmaq. –
A word is not a sparrow, if it flies out you can’t catch it. / Let the cat out
of the bag. / Cf. When the word is out
it belongs to another. / A word spoken is past recalling. / Think first, then
speak. / Better the foot slip than the tongue trip. – Выпустить птичку. / Слово - не воробей, выпустишь - не поймаешь.
Ağzından süd iysi gəlir. – The
milk hasn’t dried on someone’s lips. / Be a raw youth. / One has not the guts
for smth. / One is a greenhorn. / One is still wet behind the ears. / Cf. Someone is scarcely out of the shell
yet. / Someone has not the guts for smth. / Someone is too weak in the guts. /
– Ещё материно молочко около губ не обсохло. / Молоко на губах ещё не обсохло.
/ Мало каши ел.
ağzından süd iyi gəlmək – bax ağzı süd qoxumaq
ağzından süd qoxusu gəlmək
– bax ağzı süd iyi gəlmək
ağzından vurmaq – 1. (qəti rədd
etmək) – Cf. one refused
point-blank (snapped out) – как (будто, словно, точно) ножом отрезал (наотрез,
категорически отказался от чего-либо); 2. to be decisively repulsed / to be put
in one’s place – получать по носу (получать отпор, быть поставленным на своё
место); 3. to stop someone’s mouth with fine phrases (to interrupt smb.) –
замазывать рот / давать по губам (перебивать, недопустить что-то сказать,
предотвратить, заставлять молчать); 4. to give someone a proper thrashing
(pounding, dusting, licking) / to give someone smth. to think about / to give
it someone hot and strong / to give someone what for / let someone have it with
both barrels – дать прикурить / дать пить (нанести поражение, дать отпор
кому-либо)
ağzını aça bilməmək
– to shut one’s mouth / to give no chance to speak / to give no opportunity to
say something – затыкать рот / закрывать рот / зажимать рот / не давать кому-то
возможность раскрыть рот (не сметь пикнуть, не давать говорить)
ağzını açan kimi bilmək
(birinci sözündən başa düşmək) – to take
smth. in one’s stride / to grasp smth. at once (easily) / to understand
someone at a word / to seize someone’s meaning at once / to understand someone by the merest hint / to
understand each other without having to spell everything out / to catch (to seize) someone’s meaning at once / to be very quick at smth. / to be quick in
the uptake – на лету ловить / на лету хватать / с полслова (легко понимать, с намёка, схватывать с первых же слов)
ağzını açdırmaq – to loose
(to loosen) someone’s tongue (to make someone talk, sing, etc.) – расстегнуть рот / расстегнуть глотку (заставить кого-либо заговорить, запеть и т.п.)
ağzını açıb baxmaq – to stand gaping /
to stand open-mouthed (to gape) – открыть (разинуть) варежку (зазеваться)
ağzını açıb göyə
baxmaq (veyllənmək) – to lie softly on one’s back / to lie softly on
one’s side / to lounge about / to let grass grow under one’s feet / to sit on
one’s hands / to idle one’s time / to gape about / to count flies / day-dream
(to loaf) – гонять лодыря / гонять собак / коптить небо / лежать на боку /
считать ворон / считать галок / считать звёзды / считать мух (бездельничать,
болтаться без дела, совсем ничего не делать)
ağzını açıb havaya vermək
– bax ağzını
açıb göyə baxmaq
ağzını açıb
gözünü yummaq – bax
ağzından çıxanı demək
ağzını açıb qulaq asmaq
– 1. (maraqla qulaq asmaq) – to swallow everything someone is telling / to lap
it all up / to hang on (upon) someone’s lips / to listen to someone
open-mouthed (with one’s mouth open) / to watch smth. holding one’s breath / to
listen spell-bound to someone / to be an open-mouthed listener / to hang on
someone’s every word / to nod agreement with someone – развешивать (развесить)
уши / смотреть в рот / разевать (разинуть, раззявить) рот (слушать с
увлечением, доверчивостью); 2. (deyilənlərə inanmaq) – to gape and
flap one’s ears / let oneself be duped (fooled) / to swallow it all / to lap it
all up – развешивать (развесить) уши (принимать всерьёз, чему нельзя верить)
ağzını açıb yummaq – bax ağzı soyudu
ağzını açmaq – 1. (qəti
etiraz etmək) – to open full mouth / to open one’s trap too wide / to open
one’s mouth (trying to speak one’s piece, the word) / to give voice to smth. /
to open one’s lips (try to protest, to swear) – разевать (разинуть, раззявить)
рот / разевать (разинуть) пасть (протестовать, возражать; возмущаться,
браниться); 2. to give rein to one’s tongue / Amer. to run off at the mouth / Amer.
to open one’s face (to begin talking, arguing, shouting, etc.) – расстегнуть рот / расстегнуть глотку / открыть (разинуть)
варежку (начать говорить, петь, ругаться и
т.п.); 3. (təəccübdən, heyrətdən) – to listen
to someone open-mouthed (with one’s mouth open) / to watch smth. holding one’s
breath / to listen spell-bound to someone – разевать (разинуть, раззявить) рот
(сильно увлечься, засмотреться, заслушаться); 4. (dillənmək) – to
give breath to someone – промолвить слово / заикнуться
ağzını Allah yoluna açmaq –
1. bax ağız açmaq;
2. bax ağzını
açıb gözünü yummaq
ağzını Allah yoluna qoymaq – to
decant from empty into empty / to pour water into a sieve / to mill the wind /
to fish in the air / to be an empty chatter / to be a twaddle / to beat the air
/ bla-bla in the air / to beat black and blue – переливать
из пустого в порожнее / заниматься пустословием (заниматься бесполезными
разговорами, болтать)
* ağzını aramaq – try to discover
someone’s intention / to know someone’s opinion by questioning – постараться выведать чьи-либо планы, намерения
ağzını aya tutub ulamaq – to bark at the
moon –
лаять на луну
ağzını ayırıb göyə
baxmaq – bax ağzını
açıb havaya vermək
ağzını ayırmaq – 1. (öz
fikrini ifadə etmək, söyləmək) – to open one’s mouth (trying
to speak one’s piece, the word) / to give voice to smth. / to open one’s lips
(to protest) – разевать (разинуть,
раззявить) рот (начинать говорить, выражать своё мнение); 2. (fikri
dağınıq olmaq, diqqətsiz olmaq) – to stand gaping with
one’s mouth wide open (to gape) – разевать (разинуть, раззявить) рот (быть крайне рассеянным, невниматльным);
3. (heyrətlənmək, təəccüblənmək) – to
be agape / to be struck dumb (speechless) / to gape with wonder / to be
open-mouthed with astonishment – разевать (разинуть, раззявить) рот (очень изумляться,
поражаться); 4. (maraqlanmaq, heyran olmaq, valeh olmaq, maraqla qulaq asmaq)
– to listen to someone open-mouthed (with one’s mouth open) / to watch smth.
holding one’s breath / to listen spell-bound to someone – разевать
(разинуть, раззявить) рот (сильно увлечься,
засмотреться, заслушаться)
ağzını bağlamaq – to keep a
still tongue in one’s head – держать язык за зубами (упорно молчать)
ağzını bədə açmaq /
ağzını şərə açmaq – it is a bad omen / it is a bad sign
/ it bodes ill / no good will come of it – накликать беду / накаркать / (заговорить) не к добру
ağzını boş qoymaq – to shut
one’s eyes to smth. / to close one’s eyes to smth. / to connive at smth. / to
wink at smth. – смотреть сквозь пальцы / закрывать глаза на что-либо /
проявить слабость / попустительствовать
ağzını boş saxlamaq – bax ağzını boş
qoymaq
ağzının qaytanını boş
buraxmaq – bax ağzını
boş saxlamaq
ağzını boza vermək – bax ağzını Allah yoluna
qoymaq
ağzını dağıtmaq – bax ağzını Allah yoluna açmaq
ağzını əzmək – bax ağzı dağıtmaq
ağzını göyə açmaq –
bax ağzını
ayırıb göyə baxmaq
ağzını xeyrə aç – don’t utter such
words to invite gloom (to say smth. cheerful for a change) – не каркай (а то накличешь беду)
ağzını xeyrə açmaq –
it’s a good omen / it’s a good sign / it’s for the best / to tell
well-meaningly / to say benevolently / to tell favourably – к добру
(высказываться благожелательно, пожелать добро, говорить что-либо доброе)
ağzını qaytarmaq – bax ağzından vurmaq
ağzını qıfıllamaq – bax ağzını bağlamaq
ağzını
qızışdırmaq – to egg someone on / to put someone up to it
(to encourage / to incite someone) – подзадоривать (подучивать)
ağzını malalamaq – bax
ağzına atmaq
ağzını mismarlamaq – bax ağzını
qıfıllamaq
ağzını mumlamaq – bax ağzını mismarlamaq
ağzını ovmaq – 1. bax abrını tökmək;
2. – to give it someone hot and strong / to give someone what for / to give
someone a good talking-to / to give someone a dressing-down / to give someone a
hiding / to give someone a licking – задавать перцу / дать нагоняй / задавать
феферу / задавать чесу / задавать ческу (распекать, бранить, наказывать,
обычно давая почувствовать кому-либо свою силу, власть)
ağzını ovuşdurmaq – 1. bax abrını tökmək;
2. bax ağzını ovmaq
ağzını öyrənmək – (to
try) to find smth. out – попытаться узнать мнение у кого-либо
ağzını piyləmək – 1. bax ağzını malalamaq; 2.
(susdurmaq) – to stop someone’s mouth with fine phrases, flattery, etc. – замазывать (замазать) рот (заставлять
молчать о чём-либо, воздействуя на кого-либо подкупом или лестью)
ağzını saxlamaq – to bite one’s
tongue – прикусить язык / держать язык за зубами
* ağzını sulandırmaq – to tempt
someone with smth. – соблазнять (вызывать желание, аппетит, страсть)
ağzını sürümək – to
avoid giving a general phrase – отделаться общими фразами
ağzını təmiz açmaq – bax ağzına yiyəlik etmək
ağzını təmiz açmamaq – to clutter up the
language – засорить язык
ağzını təmiz saxlamaq – bax ağzını təmiz
açmaq
ağzını tutmaq – bax ağzını mumlamaq
ağzını yabana qoymaq – bax ağzını
dağıtmaq
ağzını yağlamaq – bax
bığyağı vermək
ağzını yığmaq – 1. bax ağzını
yığmaq; 2. – to call smb. to order – призвать к порядку, заставить
прекратить сквернословить, болтать
ağzını yoxlamaq – bax ağzını öyrənmək
ağzını yormaq – bax ağzını boza vermək
Ağzını yum! – Hold your jaw! / Stop
your jaw! / Shut your trap! / Stuff it up your nose! / Put a sock in it! / Put
a sock in it! / Shut your hole! / Shut your gob! / Shut your face! / Zipper! –
Заткни рот! / Заткни фонтан! / Гланды простудишь!
ağzını yumdurmaq – bax ağzını tutmaq
ağzını yummaq (susdurmaq) – to
silence someone / to gag someone / to make someone to keep a still tongue in
one’s head / to stop someone’s mouth – зажать рот / связать язык (заставить
молчать путём угроз, шантажа и т.п.)
Ağzının
dadını bilmək. – One knows a good thing when (s)he sees it. /
Someone knows what’s good for him (her). / One has a good taste. – Губа не
дура. / Губа не дура, язык не лопатка: знают, что горько, а что сладко.
ağzının dadını dəyişmək
– to be unfaithful to one’s wife / Cf.
two-time one’s wife / to stretch the rubber – малинки отведать (изменить жене с
другой женщиной)
ağzının
xörəyi deyil – it is no concern of yours / it’s none of your business
/ it’s not his (her) funeral / it is too hard for one / it is too tough for one
/ it is a hard nut to crack for one / it is above one’s head / it is beyond
one’s depth / it is out of one’s depth – не твоего
yмa дело / не
по
зубам
Ağzının
xörəyi deyil. – A hard nut to crack for you. / It is above your head.
– Не
по
Сеньке
шапка. / Не
по
Ерёме
колпак (кафтан.) / Не
по
рылу
каравай. / Не
по
старцу
милостыня. / Этот
кус
не
для
твоих
уст.
ağzının içində
(yaxınlıqda) – a few steps away from someone or smth. / within two
paces of someone or smth. / a short distance from smth. / within one’s reach /
quite near / near by / Cf. close
right at hand / at one’s elbow / next one’s hand / next door to / round the
corner (nearby) – в двух (в трёх, в нескольких) шагах / два шага от / под боком (очень близко, совсем рядом, недалеко)
ağzının kəsəri olmayan
adam (sözü keçməyən, naciz, miskin, xırda adam)
– a small fry / Amer. small potatoes
/ a cog in a machine / a small beer / a sparrow fart / not a very big bug / a
bug without the “big” / he’ll be a man before his mother / he’ll be a man among
the geese when te gander is gone – мелкая сошка / шишка на ровном месте / дырка
от бублика / ноль без палочки / воздух (незначительный, невлиятельный, не
занимающий важной должности человек, который много мнит о себе)
ağzının kəsəri yoxdur – bax ağzına qurd
düşüb
аğzının
küləyinə dayana bilməmək – someone can’t hold out
against / one succumbs to smth. / someone not be able to resist smth. –
растаять перед кем-либо (не суметь оказать сопротивление, проявлять бессилие,
не устоять перед словами)
ağzının
qaşığı deyil – bax
ağzının xörəyi deyil
ağzının
qaytanı yoxdur – someone has a long tongue / someone has a long clapper – язык
без костей (человек, не умеющий давать отчёт за свои слова)
Ağzının
ləzzətini bilmək. – Someone knows a good thing when he (she)
sees it. / Someone knows what’s good for him (her). / Someone knows on which
side his (her) bread is buttered. – Губа не дура. / Губа не дура, язык не
лопатка: знают, что горько, а что сладко.
Ağzının sözünü bil! – Don’t be so rash! / Mind what you say! / Mind how you go! / Watch your
step! / Take it easy! / Calm down! / Ease off a bit! / Draw it mild! – Легче
на
поворотах! / Полегче
на
поворотах!
ağzının sözünü bilmək
– bax ağzını təmiz
saxlamaq
ağzının sözünü bilməmək
– not hold
one’s tongue / to use words lightly / to speak thoughtlessly (irresponsibly) – бросаться словами
ağzının suyu axır – 1. (acmaq)
– one’s mouth is watering / it makes one’s mouth water / one licks one’s chops
(to covet smth.) – слюнки текут (появилось сильное желание съесть, выпить
что-либо вкусное); 2. one has one’s eyes (eye) on smth. / one is dying for
smth. / one has one’s heart set on smth. (to long for smth.) – слюнки потекли
(появилось сильное желание приобрести что-либо заманчивое, завладеть чем-либо)
ağzının suyunu axıtmaq – 1. to
tempt someone with smth. – соблазнять (вызывать желание, аппетит, страсть); 2.
to gaze longingly at someone / to smack one’s lips / Cf. to lick one’s chops – как кошка на сало (смотреть со страстным
желанием, вожделением)
Ağzının
tamını bilmək. – bax
Ağzının ləzzətini bilmək.
ağzının üstündən
vurmaq – bax ağzını
qaytarmaq
ağzının zəhəri (adama
toxunan, ürəksındıran acı söz) – it is like a
stab in the heart to one / it is like a knife-thrust to one / it is what one
cannot stand – нож острый (о чём-либо очень неприятном, трудном, мучительном)
ağzıpərtöv danışmaq –
to call names / to give someone a good scolding (a good talking-to,
dressing-down, wigging) / to make someone smart – разделывать под орех /
сквернословить (бранить, ругать)
ağzıyava – to use bad language / to use
foul language – говорить крепкое слов(ц)о
ağzıyelli – bax ağzıgöyçək
ağzıyırtıq – someone has a long
tongue / someone has a clapper / unruly member – длинный язык / длинный язычок
ah, ah, ah! (sevinc, şadlıq hisslərini
bildirmək üçün deyilir) – dear me / well, to be sure /
well, I declare! / well, I never! – фу-ты / ну-ты (выражает удивление, восторг,
любование кем или чем-либо)
ah-əfqan etmək – to scream / to shout at the
top of one’s voice – кричать во всю Ивановскую
* ah çəkmək – to sigh / to
gasp with
– тяжело вздыхать
ah-vay etmək – to moan and groan – стонать и
охать
ah-vay içində – sighing and moaning / oh
dear and oh my / griping and groaning / bellyaching / whining – ахи да охи
ahənglə (taktla) – in time with the rhythm of smth. – * в такт (в соответствии с ритмом чего-либо)
ahı dağı-daşı
yandırır – one’s heart is bleeding / its makes one’s heart bleed –
стон стоит / вопли его сокрушают сердце / сердце кровью обливается
ahı yerdə qalmamaq – to get according to
one’s deserts – отольются слёзы (слёзки)
ahın dağlara! – calm down! – успокойтесь (выражение сочувствия человеку, который
горюет, издаёт стоны)
ahu kimi baxmaq – to look like a gazelle –
смотреть пленящим взглядом
axına qarşı çıxmaq – to
strive against the stream / to row against the tide – идти (пойти, плыть) против течения (идти наперекор окружающей жизни,
господствующим мнениям, традициям)
axına qarşı getmək – bax axına qarşı
çıxmaq
axının əksinə getmək – bax axına qarşı getmək
axınla getmək – Lit. to go with the stream / to drift along / to swim with the tide
/ to
go with the current / to follow the crowd / to go with the crowd – плыть
по течению (действовать, пассивно подчиняясь обстоятельствам,
принорав-ливаться к ним)
axır ki! – at long last! – наконец-то!
Axır ki, düşdün əlimə.
– One got caught good and proper. / Cf.
The biter bit. / You’ve been asking for it! – * Попался, который кусался. (Наказан, сам напросился на неприятность.)
axır qəminiz olsun – please, accept
my condolence
– примите мoё соболезнование
axır nəfərədək (hamı) –
all to a man / every single one / to the last one / all of them – все до единого / все до одного (все без исключения)
axır nəfəsə kimi – up to one’s
last breathe / till the last day of one’s life / to the last – до последнего вздоха / до последнего дыхания
axır nəfəsidir – to be too near
one’s end / to be at one’s last gasp / to be on one’s last legs / to have one
foot in the grave / to be on the edge of the grave / to be measured for one’s
coffin / to be at death’s door – при последнем издыхании / дышать на ладан
axır-uxurudur – nothing remained (will remain)
of someone or smth. except a little heap of dust / someone or smth. was (will
be) torn to pieces (smashed to smithereens) – рожки да ножки остались (ничего, почти ничего)
axıra çatdırılmaq – to go to
rack and ruin / Cf. to go to the dogs
/ to hit (to reach) rock bottom / to touch bottom / to be down to the bottom of
the barrel / to reach the end of one’s tether – доходить (дойти, доиграться) до ручки (поставить себя в тяжёлое, безвыходное положение)
axıra kimi içmək – to drink off / to
drain empty / to drink (drain) to the dregs – до дна (полностью, до последней капли выпить)
axıra yaxın – to do smth. at the last
moment, towards the end / when all is said and done – под занавес (под конец сделать что-либо)
axırda (nəticədə) – to crown all – в довершение всего
axırı bir yana çatmaq – to be near
completion – завершиться чем-нибудь
axırı bir yana çıxmaq – bax axırı bir yana
çatmaq
axırı birdir! (axırı eynidir) – all the
same / let
it be so / it all comes to the same thing in the end – всё равно один конец! (пусть будет так)
(bir kəsin) axırı çatıb
– he (she) is breathing his (her) last (someone is dying) – ему (ей) наступил
конец (кто-либо умирает)
axırı xeyir olmaq – happy end – хорошо кончаться (благополучно завершиться)
axırı olmayan (son dərəcə
uzun) – and so on, and so on (infinite) – * до бесконечности (очень долго)
axırı pis qurtarmaq – 1. to misfire / not work out / to
turn out wrong / to be up the creek – дать осечку / влипнуть; 2. to turn out a proper messy / to take a bad turn /
to come out cockeyed / to cost someone dear – выходить боком (плохо кончаться для кого-либо)
axırına çıxmaq – 1. to hammer (to
knock, to put) a nail into the coffin of smth. (to be spent, to be used, to
waste smth.) – перевести (истратить, израсходовать все без толку, уничтожить);
2. to get to the back of smth. – добраться (докопаться) до сути дела (понять
суть чего-либо); 3. to take someone to exhaustion (prostration) / to bring
someone or smth. to ruin / let smth. slide / to ruin someone or smth. / to give
(to throw) someone or smth. to the dogs – доводить (довести) кого-либо до
изнеможения / довести до точки / довести до ручки (доводить до тяжёлого,
безвыходного положения)
axırına daş atmaq – bax axırına çıxmaq
axırına nöqtə qoymaq – dot
one’s i’s and cross one’s t’s / to put it bluntly – ставить точку над «и» /
расставить все точки над «и»
(bir yerin) axırında – in an out-of-the-way
place / in the background / at the very edge of smth. – на задах / на задворках (в конце, на краю)
axırıncı borcunu vermək – to
pay the last honours to someone / to show the last respects to someone –
отдавать последний долг (прощаться с умершим, присутствовать на его похоронах)
axırıncı göynəyini əynindən
çıxarmaq – to rob someone of his last shirt / to tear the last shirt off someone’s
back – снимать последнюю рубашку
axırıncı qəpiyə qədər
= to the last copeck / every copeck of it / to the last farthing = до последней
копейки (копеечки)
axırıncı tumanı satmaq
(axırıncı pulları xərcləmək) – to spend
one’s last penny on someone or smth. – * ставить ребром последнюю копейку /
поставить ребром последний грош (тратить на что-либо все оставшиеся деньги)
axırıncı tumanını da
uduzmaq (hamısını uduzmaq) – to lose all one’s money (at
gambling) / to lose one’s shirt / to sell one’s last shirt – проиграть
(спустить всё) до последней рубашки (проиграть всё дочиста)
axırını eləmək – to finish
smth. – докончать
axışıb gəlmək (getmək)
– to
throng (go, come) in flocks (in hordes, in in a mass) / to come flocking / to
pour into (out of) – валом валить (идти большой толпой, толпами)
axilles dabanı (bir adamın ən
zəif cəhəti) – a heel of Achilles / the Achilles’ heel of someone /
the joint in someone’s armour (a single weak, vulnerable point) – * ахиллесова пята / слабое место (наиболее уязвимое место у кого-либо)
axirət dünyası – the next world – загробный мир
axirət günü – the great account –
судный день
axirət səsi – a sepulchral voice – загробный голос
axirətlik – a life beyond the grave – загробная жизнь
axmaq (ağlı
başında olmayan adam haqqında, gic) – silly baggage / blockhead
/ dunderhead / dullard / fool / fat head – еловая голова / дубовая голова /
голова соломой набита / тупица / олух / дурень / дура / чурбан (глупый
человек)
axmaq hərəkətlər etməyin!
– * sell your ass! – перестаньте делать глупости!
axmaq olma! – don’t be a fool! – не будь дураком! / не глупи!
axmaq tapmısan! – take me for a fool! / not
likely / no fear / no thanks! – нашёл дурака! / нашёл дуру!
axmaq yerində qalmaq – to be made a fool (to
be duped) – быть одураченным (быть обманутым)
axmaq yerinə
qoymaq – to make a fool (a goat, a scapegoat, a mug) of someone / shifting the
blame on to him (to dupe someone) – ваньку сделать (одурачить
кого-либо)
axmaqlamaq – * to lose one’s senses – сглупить
Axsaq atın kor da nalbəndi olar. – Blind leaders of the blind. /
If the blind lead the blind, both shall fall into the ditch. / Cf. A blind man would be glad to see. /
We shall see what we shall see. – На гнилой товар да слепой купец. / Немой
глухому псалмы говорит. / Слепой слепого водит, оба ни зги не видят.
axsamaq (bilik səviyyəsinin
aşağı olması; zəif olmaq, pis olmaq) – to be poor of
knowledge / to leave much to be desired / to be far from perfect / not to be up
to standard – хромать на обе ноги (иметь значительные пробелы в знаниях, в
подготовке, в том, что положено знать, уметь кому-либо; быть совсем плохим)
axşam oldu, qaş qaraldı – the
evening has fallen / the day draws to a close – наступил вечер (сгустились
сумерки)
axşamçağı
– balance of the day / towards
the evening – под вечер / конец
дня
Axşamın xeyrindən sabahın
şəri yaxşıdır. – Morning is wiser than the evening. /
It’s always easier to think in the morning. / An hour in the morning is worth
two in the evening. / Better sleep on it! / Cf.
Have a sleep on it. / Sleep over it. / Take counsel with your pillow. /
Tomorrow’s another day. / Fresh for the morrow! / Time will show a plan. – Утро
вечера мудренее.
axşamüstü
(axşamçağı) – at this (that) time of night / with night
coming on (very late / so late at night) – на ночь глядя (поздно вечером, в
позднее время идти, отправляться куда-либо и
т.п.)
Axtaran tapar. – He that seeks finds. – Кто ищет,
тот всегда найдет. / Ищите да обрящете,
ищите и найдёте.
ax-uf etmək – bax yeddi yaylıq götürüb ağlamaq 2-ci mənada
Ailə eybəcərsiz olmaz. – Every
family has its black sheep. / There is a black sheep in every flock. – В семье не без урода.
Ailə xoşbəxtliyin
açarıdır. – Family is key to happiness. / Family must live in harmony.
– Семья - это ключ к счастью. / Согласие да лад в семье клад. / Семья крепка
ладом.
ailə işi – an immediate concern – кровное дело
Ailə məhək daşıdır. –
Family is a small country. – Семья - основа основ. / Семья – это маленькое государство.
ailə qurmaq – to change one’s condition / to
start a family – построить семью / обзавестись семейством (жениться, выйти
замуж)
ailədən ayrılmış uşaq
– a son / a daughter cut off from the parent stem, strayed from his (her)
family – * отрезанный ломоть (человек, отделившийся от семьи, ставший
самостоятельным)
ailənin fərəhi – * the boast of one’s
family – гордость семьи
ajurda (necə lazımdır) – all square
/ nice going / tip-top / top whack / hunky-dory / ship-shape / ticketty-boo /
okay and no mistake / everything is fine / everything is jake / everything is
top notch / everything is squeaky-clean – в ажуре / полный ажур (так, как следует, хорошо, благополучно)
aktual olmaq – to be on the agenda – быть актуальным, стоять на повестке дня
aktyor ampluası – * line of business –
актёрское амплуа
Aqibətiniz xeyir
olsun! – Success attend you! / Be happy! – Всего хорошего! / Всего наилучшего!
/ Добра Вам!
al dilə tutmaq
(azdırmaq, yayındırmaq) – to fool someone by fine words / to put
someone off with fair words / to fool someone with smooth talk / to try to talk
someone round – заговаривать зубы (стараться уговорить, обмануть сладкими
словами)
al gəldi, tut gəldi
– you’ll have nothing – вот тебе (вам) / кукиш
al-ver
ölüb – a slack – вялость (о
рынке) / торговля стоит / торговля не идёт
alababat (nə pis, nə yaxşı) –
neither good nor bad / just middling / fair to middling / so-so / just anyhow /
not much of a show – ни шатко, ни валко, ни на сторону (ни хорошо, ни плохо, посредственно)
ala-başına, kül-başına
(necə gəldi etmək) – to do smth. half-heartedly (anyhow) / in a
slipshod manner (way) / to do smth. carelessly / all done at one blow / to do smth. by halves / Cf. let things slide / let things go hang (to
do smth. negligently) – тяп-ляп / через
пень колоду / с пятого на десятое /
спустя рукава (делать что-либо плохо, беспорядочно, небрежно, кое-как, наспех)
ala düşmək – 1. to fall into
someone’s net / to fall in love with someone –
попасть
в
сети (влюбиться
в
кого-либо); 2. to fall into someone’s toils / to get into someone’s clutches / to
get into someone’s fangs / to get mixed up in a mess – попасть
в
сети (попасть
в
скандальное
дело, попасть
в
переплёт)
ala götür – of someone’s
helplessness, feebleness, naivety, credulity –
* бери
меня (его
и
т.п.) голенького
(о чьей-то
незащищённости, наивности, беспомощности)
ala gözlərinə
görə – for love / for someone’s sweet sake – ради
прекрасных
глаз
ala itdən məşhur – every dog knows
someone (everybody knows him / her) –
каждая
собака
знает
Ala itdən məşhurdur. – The scamp has
a finger in every pie. / Cf. Sharp’s
the word and quick’s the motion. – Наш пострел везде поспел, и не нужен, да
досужен. / Наш пострел везде поспел: к каждой бочке гвоздь. / Всюду вхож как
медный грош. (О ловком, пронырливом, всюду успевающем человеке.)
ala qarğa bala
çıxarmaz – someone has a long tongue / someone has a loose clapper
/ to wag one’s tongue / bla-bla / jaw-jaw – язык без костей / язык как помело
ala qarğa
balasına aşiq olub – to be head over ears
in love with someone / to be over head and ears in love with someone / to fall
head over heels in love with someone / to be up to the ears in love with
someone – по уши (о
человеке, чрезмерно
влюблённом
во
что-нибудь)
alababat (nə pis, nə yaxşı) – fair to middling – ни шатко, ни валко
alaсa qarğaya da borcludur –
to be deeply in debt / to be up to the armpits in debt / to be up to the ears
in debt / to be up to one’s eyes in debt / to be up to one’s neck in debt – в
долгах, как
в
шелках / по
уши
в
долгах / по
горло
в
долгах
ala-xətir qalmasın – to do a thing anyhow – для галочки / как попало
alaqaranlıqdan – at the first hint of daylight
/ at first light / at daybreak / at dawn / at the break (crack) of dawn – чуть (чем) свет (очень рано, на рассвете)
albuxara torbası kimi – someone looks as if he has swallowed a poker / someone
looks as if he has swallowed a yardstick / as stiff as a poker / as straight as
a ramrod – как (будто, точно) аршин
проглотил / словно
кол
проглотил
alçaq hərəkət
(alçaqlıq, əclaflıq) – * а dirty work – грязная работа
(подлый поступок)
alçaqboy –
half-pint / half-portion / Cf.
knee-high to a grasshopper (very small) – два вершка от горшка / от горшка три
вершка (очень низкого роста)
alçaqdır yalan deyən (and içmək)
– I bet you anything / I’ll be blowed (damned, hanged) if … – бьюсь об заклад (готов поклясться, клянусь)
(bir kəsi)
aldadıb atmaq – to be left in the lurch / to be made a fool – остаться с носом
(получить отказ - о женихе)
aləm bir-birinə dəydi – to cause a
panic / to cause a commotion / to be all the fuss about – поднялся сильный
переполох / загорелся сыр-бор
aləmə car
çəkmək – to trumpet smth. / to set all the bells a ringing /
to shout the news from the housetops / to proclaim smth. from the roof-tops /
to wash one’s dirty linen in public (to spread the news far and wide) – кричать
на всех перекрёст-ках / трезвонить во все колокола / (раз)звонить во все
колокола
aləmə
yaymaq – bax aləmə car
çəkmək
aləmə
yaymamaq – to keep smth. dark – скрывать что-либо, не разглашать что-либо
aləmi
başına almaq – 1. to shout at the top of one’s voice / to yell for
all one is worth / to screech one’s hardest / to howl blue murder – благим
матом
кричать / орать
во
всю / кричать
во
всю
Ивановскую;
2. like anything / like hell / like beans
– охватить весь мир (вовсю, в полную силу о шуме, крике)
aləmi
başına götürmək – bax
aləmi başına almaq
aləmi
başına yığmaq – bax
aləmi başına götürmək
aləmi bir-birinə vurmaq – to make a lot of noise / to cause a panic (commotion) – поднять
шум-гам (переполох)
aləmi
qatıb-qarışdırmaq – bax
aləmi bir-birinə vurmaq
aləmin bici – an
old fox / a sly dog – старый
лис (хитрец)
Aləminki aləmnən, keçəlki
də xalamnan. – Everyone speaks about what he thinks. – Кто о чем, а вшивый
о бане.
alıcı quş – beast / bird of prey – хищный зверь
Alıcı quş dimdiyindən bilinər.
– Lit. You can tell a (the) bird by
its flight. / Cf. A bird may be known
by its song. / A good horse cannot be of a bad colour. / The ass is known by
its ears. – Сокола по полёту узнают. / Видна птица по полёту. / Видно сокола по полёту. / Ср. Птицу видно по перьям, сокола - по полёту.
alığını aşırmaq – 1. to make short
work of smth. / to deal with someone – расправиться / справиться; 2. to prevail – убедить (уговорить кого-либо)
alıqlamaq – to bend to one’s will –
принимать во внимание (подчиниться чьей-либо воле)
alın təri ilə – bax
alnının təri ilə
alın təri ilə
qazanılmış pul (zəhmətlə qazanılmış
pul) – a hard-earned money – кровные деньги
alın təri ilə qazanmaq – to earn
honestly – зарабатывать кровью и потом (честно
зарабатывать)
alın təri tökərək işləmək
– to beaver away / to bust a gut / Cf. to
sweat one’s guts out – лоб погреть / * работать как папа Карло (работать с
большим напряжением сил, вкалывать в поте лица)
alın təri tökmək – to work
honestly – трудиться в поте лица
alın yazısı – the decrees of Fate /
fortune / destiny (a fate of man) – судьба, рок, участь, предопределение
Alın yazısına pozu yoxdur. – Marriages are made
in heaven. – Браки совершаются на небе-сах. / Кому как на роду написано. / Суженого и на коне
не объедешь.
alınmamaq – bax iş çıxmamaq
alınmayacaq! – it (that) won’t work / that
won’t do / that won’t wash / it’s no go / that cat won’t jump / that cat won’t
fight / no go! / no dice! – ничего не выйдет! / не пойдёт! / не прокатит! (не произойдёт, не получится, не выйдет)
alınmır – it’s no go / Amer. no dice / that won’t do (work) /
nothing doing – не прохонже (шутл. не проходит, не удаётся)
alışıb-yanmaq – to take fire / to
flare up – взрываться от злости, от ярости / вспылить
alışmaq –
1. * to take for granted – привыкнуть к кому или чему-либо; 2.
(yavaş-yavaş maraqlanmağa başlamaq) – begin to enjoy
(relish) smth. / to acquire a taste for smth. / to get into one’s stride –
входить (войти) во вкус (освоившись, оценив что-либо, испытывать от этого
удовольствие)
ali riyaziyyat –
higher mathematics – высшая
математика
alicənablıq – a spark of God (of godness) /
generosity – * искра Божья (душевное благородство, доброта)
Alim olmaq asandır, adam olmaq çətin.
= To be a scientist is easy, but to be a man is difficult. = Быть ученым легко,
но быть человеком трудно.
alkoqolizm nəticəsində əmələ
gələn sayıqlama və qarabasma xəstəliyi – a
delirium tremens – * белая горячка
al-qana boyanmaq – to beat to death / to beat black
and blue – бить до смерти / спустить три шкуры / Ср. избить как собаку
Allah ağıl versin! – Be clever! / Be a
good boy (girl)! – дай ему боже ума! / Господи образумь!
Allah ağzın(ız)dan eşitsin! – If only it were
true? / Would it were so! / Your lips dispense sweet honey. / It is too good to
be true. / If only you were right! / That’s wishful thinking. – Вашими бы устами да мёд пить. / Из твоих уст, да до бога. / Твои бы речи да богу в уши. / Твоими бы устами да мёд пить, кабы бог услышал и слова твои исполнились. / Дай бог!
Allah, amandır! – for God’s sake / for
Goodness’s sake / for mercy’s sake! / for Heaven’s sake! / for pity’s sake! – ради бога! / бога ради! / ради всего святого! / умоляю!
Allah bacadan tökməz, gərək
özün çalışasan. – God (Lord, Heaven) helps those
(them) who help themselves. – На бога надейся, а сам не плошай. / На бога надейся, а к берегу плыви. / Ср. Надейся не на бога, а на руки и агронома. / Каравай хлеба
не свалится с неба. / Богу молись, а в делах не плошись. / Богу молись, а
добра-ума держись. / Бог дал здоровье в дань, а деньги сам достань.
Allah bağışlasın – May God forgive you! / God forgive
him (her) / never mind / forget it / forget him (her) – бог с тобой / бог с вами / бог простит (выражение извинения,
прощения)
Allah başına daş salsın! – Death be with
you! –
Чтоб ты сдох!
Allah bəla(sını) versin! – May God punish you! /
Hell with it! / Confound it! – Накажи его (её) господи!
Allah bəndəsi – God’s slave / a lamblike
creature (about someone) – раб божий / слуга божий
Allah bərəkət versin! – Let God
grant you abundance! – Господь вознаградит! / Дай Боженька вам изобилия! (богатства!)
Allah bilir! (məlum olmayan bir iş
haqqında) – 1. Goodness knows! / God alone knows! / Heaven knows! / The
Lord only knows! / Nobody knows! / Who knows! / You never can tell. (about the
unknown thing) – Бог (его, её) знает! / бог весть / господь ведает / господь
его знает / бабушка надвое сказала (о неизвестном); 2. (məlum deyil nədir)
– the devil knows what / there’s no making head or tail of it / smth.
disgusting, shocking, outrageous, etc.
– чёрт-те что; 3. (məlum olmayan vaxt haqqında) – till (to, until)
doomsday / till the crack of doom / till Kingdom Come / till (until) the cows
come home / till the hay comes home – до морковкина (морковкиного) заговенья
(неопределённо долго, до неизвестного времени); 5. God (goodness) knows who – невесть кто
(неизвестно кто, чёрт знает кто);
6. (böyük
narazılıq, hiddət olanda) – deuce knows / goodness knows – чёрт (бес, леший, шут, пёс, прах, xрен) его знает / чёрт (бес, леший, шут, пёс, прах, xрен) его ведает (выражает возмущение, негодование)
Allah bilir hara! – To Land’s-End Fair! / God (goodness)
knows where / the devil knows where (The phrase is used when
one does not want to answer someone’s “Where?”) – на кудыкину гору / невесть куда (неизвестно куда, чёрт знает куда)
Allah bilir harada sülənir? – where the devil
have you (has he, etc.) been to? – чёрт (бес, леший, нелёгкая) носит (выражение досады или раздражения по поводу того, что кто-либо пропадает, шляется)
Allah bilir nə qədər – God (goodness)
knows how many (how much) – невесть сколько (очень много)
Allah bilir nə olar. – We’ll see what we’ll see.
/ There is many a slip between the cup and the lip. – Либо дождик, либо снег, либо - будет, либо - нет. (Ещё неизвестно, что будет.)
Allah bilir nədir! – it’s simply outrageous! / it’s
simply a disgrace! / it’s simply a scandal! / what a shame! / what nonsense! /
God only knows what this means! / what the devil is the meaning of this? – бог знает что (нечто невообразимое, нелепое, возмутительное)
Allah canını alsın! – bax Allah cəzasını
versin!
Allah cəzasını versin! – May God
punish you! – накажи его бог! / накажи его господь!
Allah dağına baxar, qar verər. – God
(Lord, Heaven) knows to whom give the wings. – Не дал бог медведю волчьей
смелости, а волку медвежьей силы. / Бог по силе крест налагает. / Видел бог,
что не дал свинье рог.
Allah dəvəyə qanad versəydi,
dünyada uçmamış dam-daş qalmazdı. – Cf.
God sends a curst (shrewd) cow short horns. / God gives a vicious cow no
horns. / Curst cows have curt horns. – Бодливой корове бог рог не даёт. / Ср. Кабы свинье рога - всех бы со свету
сжила. / Видел бог, что не дал свинье рог. / Оттого бог жабе и хвоста не дал,
чтоб она им травы не толочила. / Если бы на горох не мороз, то он бы давно
через тын перерос. / Не дал бог медведю волчьей смелости, а волку медвежьей
силы.
Allah eləməmiş – bax Allah eləməyə
Allah eləməyə – bax Allah eləməsin
Allah eləməsin – God forbid! / Heaven forbid!
/ for God’s sake! / nothing of the sort! / on no account / perish the thought!
/ save us! – боже упаси / упаси бог / не дай бог / избави бог / избави господь
Allah eləsin (ki) ... – God grant! / may God give
it to you (him, her, them) / please God! – дай бог
Allah eşqinə! – for God’s sake! / in
God’s name! / in Heaven’s name! / for goodness sake! – ради бога (просить
что-либо сделать)
Allah-əkbərin qurtaran yerində
(çox uzaqda) – in the back of beyond / at the back of god-speed / at the
world’s end – у чёрта на куличках (очень далеко, в глухих местах)
Allah əmanətində! – God be with you!
/ Lord helps you! / Be alive and healthy! – Сохрани Вас (тебя) бог! / Бог в
помощь! / Будьте живы и здоровы!
Allah əskik eləməsin – may you never
be wanting
– дай бог жизни / дай бог здоровья
Allah ətini töksün! – bax ətin tökülsün!
Allah əvəzini versin! – Let God grant you
abundance! – Бог воздаст вам за вашу доброту!
Allah göstərməsin! – bax Allah uzaq
eləsin!
Allah haqqı! – by Jove! / Really and truly! –
клянусь богом! / клянусь Юпитером! / ей-богу! / честное слово!
Allah hamıya versin! – May God give all men as good! / I
wish nothing better for anyone / none could wish for more! / as you could wish
for (all right, excellent) – дай бог всякому / дай бог каждому (редкостный, отличный)
Allah xatirinə (xətrinə) – 1. bax Allah eşqinə; 2. (əlbəttə)
–
certainly / of course / not at all / you’re welcome (as an answer to “Do you
mind it...?”) – ради бога (выражение безусловного согласия на просьбу, предложение)
Allah kərimdir! – 1. Things will settle
one way or another. / Maybe, probably, somehow or other. / Leaving things to
chance. / Taking what comes. / Cf.
Something will turn up. – Авось да небось да (и) как-нибудь. (Всё как-нибудь устроится, решится само собой, будет так, как надо); 2. something may turn up / we might be lucky /
the wheel of fortune might turn in our favour – кривая вывезет (вынесет)
Allah kimi – to have a real gift for doing smth. /
to do smth. like an angel / to be a great master in smth. – как бог
Allah köməyin olsun! – Let God will help
you! – Бог в помощь!
Allah qоrusun! – something may
turn up / I (we, he, she) might be lucky / the wheel of fortune might turn in
our favour – бог в помощь / кривая вывезет / кривая вынесет
Allah qoysa – God grant / may God give it to you
(him, her, them) / please God! / God willing ... / if fortune favour – дай бог
(пожелание удачи, счастья и т.п.) / бог даст /
если богу будет угодно
Allah qüvvət versin! – May God help you!–
бог в помощь! / да поможет вам бог!
Allah məni öldürsün əgər
... – I’ll be damned (blowed) if ... / strike me down on the spot if ... / I’m
hanged if ... / I’ll be shot if ... – провалиться мне на этом месте сквозь землю (клятва, заверение в чём-либо)
Allah min dərd verib, min bir də dərman.
– Lit. Every disease has its medicine. – На всякую
болезнь зелье вырастает. / На всякую шаль выросло по лозе, на всякую болезнь по
зелью. / На всякую хворь найдётся лекарство.
Allah naminə – bax Allah xətrinə
Allah öldürsün! – may damnation take
it (him, her, you, them)! – пропасти (погибели) нет (выражает досаду,
раздражение по поводу кого или чего-либо)
Allah paxıla verməz. – Lit. God will not give to envier. / God
blackguard someone. – Бог шельму метит.
Allah rəhmət eləsin! – May his (her)
soul rest in peace! / Peace to him (her)! / We are sorry for his (her) death. /
We regret the incident (misfortune). – Царство небесное! / Да покоится он (она) с миром! (выражение соболезнования по случаю смерти, утраты близкого)
Allah saxladı! – someone is (was) very lucky /
someone is (was) in luck / Cf. the
devil is good (kind) – чёрт люльку качал (везёт, повезло кому-либо)
Allah saxlasın! – 1. Be healthy! / Be happy! /
Live long life! – пожелание здоровья и долгой жизни кому-либо; 2. none could
wish for more / nobody could wish for a better one – дай боже (отличный, замечательный)
Allah saxlamış! – as you could wish for / all
right / none could wish for more / nobody could wish for a better one (an excellent) – дай бог / дай боже (отличный, замечательный)
Allah sənə
yar olsun! – God be with you! –
Помогай Бог! / Бог
в
помощь!
Allah şeytana lənət eləsin! – May God deliver
us from arch! – избави нас от лукавого! / избавь нас господи от лукавого!
Allah tərəfi
... – to bе just / to be fair / to do the right
thing / for fairness’ sake – по
справедливости
Allah uzaq eləsin! – God defend! / God hold! –
оборони бог! / оборони боже! / оборони господь!
Allah üzümə baxdı / Allah
üzünə baxıb – God save me / God save you / the wheel of
fortune turn in our favour – бог меня миловал / бог его миловал / кривая
вывезла / кривая вынесла
Allah verəndən – anything the world – бог
знает что (всё, что угодно)
Allah verəndən, qoy masanın
üstünə. – Put everything you’re cooking on the table! / Show
your best hospitality! – * Что есть в печи, всё на стол мечи.
Allah vergisi – the divine spark in someone / a
spark of God / a spark of goodness (talent, natural gifts, generosity) – искра
божья (одарённость, талантливость, выдающиеся способности, божий дар)
Allah vurmuşdur səni (onu, bir şeyi)
– to
hell with you (him, her, it, etc.)! /
f ... you (him. her, it, etc.)! – ну тебя (его, её, вас, их) на фиг! (выражает желание отказаться, избавиться от кого или
чего-либо)
Allah vursun … – go to hell! /
go to the devil! – к чёрту! (возглас
неодобрения, недовольства, отвращения)
Allah vurub onu! – he can go to hell! / he can go and stuff himself! – пошёл он куда подальше! / ну его! (убирайся!)
Allaha and olsun! – cross my heart and hope to die! /
I swear it! / by God! / by Heavens! – вот те (тебе) крест! (клятвенное заверение в чём-либо)
Allaha bax! – for Heaven’s sake! / for
mercy’s sake! – ради бога / яви божескую милость
Allaha pənah! – to expect some kind uncle to help one out – на доброго дядю надеяться (рассчитывать, что дело сделается кем-то другим или само
собой)
Allaha şükür! – 1. thank God! /
thank Heavens! / thank goodness! – слава богу!; 2. (pis deyil) – thank God (good enough) – слава
богу (в хорошем состоянии, неплохой); 3. (hər şey
yaxşıdır, hər şey öz qaydasındadır) –
thank God (goodness) / praise the Lord! – слава богу (выражает радость,
успокоение, облегчение, удовлетворение по поводу чего-либо)
Allaha şükür-dua edə-edə
yaşayırıq. – Life isn’t so bad, we get our bread. / Cf. We’re getting along! – Живём, да хлеб жуём. (Живём понемногу, не жалуемся.)
Allahçına buraxmaq – to leave someone
to the mercy of fate / to abandon someone to his (her) fate / to turn one’s
back on someone / to leave someone to fend for himself (herself) – оставить на
милость бога / бросить на произвол судьбы / оставить на произвол судьбы /
покинуть на произвол судьбы (оставить без помощи, без присмотра, без поддержки,
не заботясь о чьём-либо положении)
Allahdan qorxmaz, bəndədən utanmaz.
– Cf. Conscience was hanged long ago.
– От стыда не побледнеет, от испуга не покраснеет. / Стыд не дым, глаза не
выест. / Ср. Смерти боятся, а людей
не стыдятся.
Allahdan olan kimi – fortunately for me / luckily
for me – как по щучьему велению / к счастью
Allahı sevərsən ... – for pity’s
sake! / for God’s sake! – ради бога (умоляю, очень прошу)
Allahın adı ilə! – In the name of
God! – С богом!
Allahın altında ... – if only it would
be! / May God give you! – хоть бы … / если бы … / дай бог … (выражение желания)
Allahın bacısı oğludur! – big card /
big bug / big gun / big number / big dog / Lord of all he (she) surveys! (he / she thinks a lot of himself / herself) – на
телеге не объедешь (о том, кто слишком много мнит о себе) / важная птица /
птица высокого полёта (ироническое шутливое выражение)
Allahın bəlası – God’s punishment – кара божья / божье наказание
Allahın dilsiz heyvanı – meek creature /
pure as a lamb – божья коровка
Allahın əlsiz-ayaqsız – poor risk / Cf. lame dog / lame duck / weakling – горе луковое
(незадачливый, нерасторопный человек, недотёпа)
Allahın fağır quzusu – 1. meek and
mild / meek as a lamb / quiet as a mouse and humbler than dust – агнец божий /
тише воды, ниже травы (робкий, скромный, незаметный); 2. to behave oneself as
quiet as a mouse / to be as meek as a lamb / to be quiet and canny – тише воды,
ниже травы (держаться робко, вести себя скромно, незаметно)
Allahın gici – oaf / clonk / nitwit / dumbdumb
/ numskull /perfect fool / complete idiot – олух царя небесного
Allahın heyvanı – 1. bax Allahın dilsiz heyvanı; 2. bax Allahın gici
Allahın olsun! – have a heart! / for shame! /
shame on you! / fie upon you! / it’s outrageous! / there is (that’s) a limit /
for pity’s sake! – побойся бога! (имей совесть, постыдись!)
Allahın suyu – Adam’s ale – вода
Allahın tənbəli
– lazy-bones – лентяй / лодырь
Allahın var günü – bax Allahın verən
günü
Allahın verdiyindən – to eat what God
has sent / what food there is / to take
potluck with someone / you are welcome to all we have such as it is / you are
welcome to all though it’s nothing much we have to offer / we make the best of
what we’ve got / we haven’t anything better to give you / you are welcome to
have potluck with us – чем бог послал / чем господь послал / чем богаты, тем и рады
Allahın verən günü (hər
gün) – every blessed day – каждый божий день
Allahın yarası da var, çarəsi
də. – Lit. Every poison has its
antidote (to). – На каждый яд бог дал и противоядие.
Allahın yazıq bəndəsi –
lamblike creature / meek as a lamb / poor risk / lame dog / lame duck / weakling
– божья коровка / горе луковое
Allahından oldu – someone’s lucky / someone is
in luck – везти / кому-либо повезло
…Allahındandır – someone is an expert /
someone knows best / someone holds all the cards (trumps) / it rests with
someone to decide / he ought to know – и карты в руки / и книги в руки (у
кого-либо есть все данные, возможности сделать что-либо)
allahlıq etmək /eləmək – to
behave as despot (to hold sway over) – вести себя как деспот (властвовать,
господствовать, неистовствовать)
allahpayı istəmək – to go begging
(to beg) – просить милостыню
allahpayı vermək – to give alms – давать милостыню
* allahsız – shameless / dishonest / bold –
бесстыжий, бесчестный, наглый
* Allahsız yerdə otur,
böyüksüz yerdə oturma. – Cf. The young
must respect the old. – Ср. Младшие должны уважать старших.
Allah-tala cəzasını verəcək.
– You’ll (he’ll, she’ll, etc.) pay
for my (our) tears! / Cf. Curses
prove choke pears to those that plant them. – Отольются волку овечьи слёзки.
Allah-tala onu mağmun etməyib. – bax Allah-tala onun yanından yan
keçməyib.
Allah-tala onun yanından yan keçməyib.
– The God never did him (her, etc.) out
of his share (of strength, force, energy, etc.).
/ God gave him (her, etc.) strength
(force, energy, etc.) enough to
spare. / Someone is not short of smth. – Бог не обидел. (Кто-либо с избытком наделён какими-либо хорошими
качествами, способностями, талантами.)
Allah-tala özü buyurub – Lit. the Lord himself has commanded it /
one has every right to do so – сам Бог велел
Allahü-əkbərin çatmayan yeri
– bax Allahü-əkbərin
eşidilməyən yeri
Allahü-əkbərin eşidilməyən
yeri – God-forsaken hole / out-of-the-way place / backwoods / some place to
which even a raven does not bring the bones of his prey / (at) the back of
beyond / in the boondocks / in the sticks – куда ворон костей не заносил /
медвежий угол (отдалённое, глухое место, глушь, захолустье)
Alma öz ağacından uzaq
düşməz. – As the tree, so the fruit. / Like father, like son. /
Like mother, like daughter. / Like parents, like children. / Like begets like.
/ Cf. As the old cock crows the young
one learns. / Like master, like man. / Like mistress, like maid. = Яблоко от
яблони недалеко падает. / Яблочко от
яблоньки недалеко падает.
al-molla – mullah, who likes only to take, but not to
give / a skinflint / a miser / Cf. he
will grudge you snow in the middle of winter – скряга / Ср. зимой снега не выпросишь
* alnıaçıq, üzüağ – a
blameless / honest / faultless / innocent / honest man – с чистой совестью
alnında yazılıb – one is born to be /
one is fated to do smth. / one is (pre)destined to be / one is (pre)ordained
that he (she) should do smth. / to be written large on one’s face – на роду написано (предопределено судьбой, суждено)
alnında yazılmaq – to write large on
one’s face – быть судьбой / быть участью
alnında yazılmayıb ki... – it is not written
at his forehead – что у него на лбу написано?
alnında yazılmışdır
(aydın-aşkar görünür) – it is written all over
someone’s face (a writ large on someone’s face) – на лбу написано (сразу же
видно, ясно по внешнему виду)
alnını qırışdırmaq –
to wrinkle one’s forehead – морщить лоб
alnının təri ilə – by one’s (own)
sweat and blood – потом и кровью (своим трудом)
alnının təri ilə qazanmaq – to earn
by the sweat of one’s brow / to earn by hard work (to earn honestly) – зарабатывать потом и кровью (жить честным трудом)
alnı-pak – bax
alnıaçıq
alov şölələri – the tongues of
flame – языки пламени
alovlu baxış – a passionate glance – страстный взгляд
alovun dili = tongue of flame = язык огня
alt-altda, üst-üstdə – everything is in old
way / everything is as of old
/ everything
is the same (without any changes) – всё по-старому (всё как было, так и осталось, без изменения, без перемен)
alt dodağı (ilə) yer
süpürür – to pout one’s lips / to be in a pet / to take the pat
/ to be in a bad mood / to be off form – надувать губы / быть не в настроении (быть в скверном расположении
духа)
altdan-altdan baxmaq – to look from under the brows
(to glower at someone) – смотреть исподлобья
altdan geyinib üstdən
qıfıllanmaq – to wrap oneself up / to muffle oneself up – закутаться
/ укутаться
altdan su yeritmək – bax saman altında su yeritmək
altdan-üstdən danışmaq – to
speak dishonestly (deceitfully) – лукаво говорить (говорить бесчестно, лгать)
altdan yuxarı baxmaq – to look up suddenly at
someone / to examine from head to foot – вскидывать глазами
altdan yuxarı süzmək – bax altdan yuxarı baxmaq
altıaylıq olma! – don’t be in a hurry! –
не будь шестимесячной! (не торопись!)
altı-beş danışmaq – to tell a
story in snatches / to jump from one thing to another / to hop from topic to
topic / to tell smth. carelessly / to tell smth. in a slipshod way (to give a
disjointed account of smth.) – * с пятого на десятое (непоследовательно, бессвязно говорить, рассказывать и т.п.)
altı-beş vurmaq – bax baş-ayaq vurmaq
altına vurmaq – bax altını doldurmaq
altına od qoymaq – to undermine someone’s
reputation – подводить мину / подкладывать мину
altından çıxmaq – to settle
accounts with someone / to put an end to debts / to do away with debts –
покончить с долгами (преодолевать трудности, избавиться от долгов, суметь расплатиться
с долгами)
altından girib üstündən
çıxmaq – pusher (pushing, pushful person) – проныра (о ловком человеке)
altını çəkəcək – one
will not get away with it / one shall pay for it / it is bound to have its
effect on one / the matter will not rest there – даром не проходит / не поздоровится (обязательно скажется на ком-либо)
altını çəkmək (əzabını
çəkmək) – to pay for the mess one made / Cf. to clear up the mess / to face the music – расхлёбывать кашу
(распутывать, улаживать хлопотное или неприятное дело)
altını doldurmaq – to reap a fat profit / to
lean one’s pockets / to feather one’s nest / to take care of number one / to
get a (big) piece of the pie / to line one’s coat – (на)греть руки (наживаться незаконными путями)
altını üstünə
çevirmək – to turn everything upside down / to make hay of a room /
to play havoc / to make a mess of smth. / not leave a stone standing /
to raze smth. to the ground / to abolish smth. completely / to take smth. to
pieces – перевернуть вверх дном / поставить вверх дном / камня на камне не оставить
altmış illik yubiley – * diamond jubilee
– 60-летний юбилей
alt-üst etmək – 1. bax altını üstünə çevirmək; 2.
(axtarmaq) – to look for smth. thoroughly – тщательно искать; 3. (tənqid etmək, korlamaq, rədd
etmək) – severely criticize someone or smth. / to bring about the failure
of smth. / to turn someone down / to castigate smth. – раскритиковать, провалить; 4. to turn smth.
upside down / Cf. to upset the
apple-cart – перевёртывать (перевернуть, поставить) вверх тормашками (коренным образом изменять что-либо, обычно не в лучшую сторону)
alt-üst olmaq – 1. bax alt-üst etmək 1-ci mənada; 2. (müvəffəqiyyətsizliyə
uğramaq, puça çıxmaq, baş tutmamaq) – to come unstuck – потерпеть фиаско
(провалиться, не осущест-виться); 3. to be turned upside down / to be done the
wrong way round – вверх ногами (не так, как надо, кувырком идти, пойти и т.п.)
Aman Allah! – Good God! / Dear God! / My God! /
Lord! / God Almighty! / Goodness me! / Merciful (good) Heaven! / Ah, me! / Dear
me! / Mercy me! / Oh, me! / Oh, God! – Боже мой! / Бог ты мой! (выражает удивление, испуг, огорчение, досаду и т.п.)
Aman (bir) günüdür! – For God’s
sake! /
May God save you! – Ради бога! / не дай бог!
aman istəmək – to ask for quarter
(mercy) / to cry quarter / to cry barley – просить прощения / просить пощады
aman vermək – to give a quarter / a
chance – дать кому-либо возможность / шанс
aman-zaman bir uşaq – an only
child – единственный ребёнок
amanını kəsmək – not to give a
chance – не давать возможности
Amerika açmaq (çoxdan hamıya məlum
olan şeyi elan etmək) – to discover America (i.e. to tell well-known things, truisms, maxims) / Cf. to tell barber’s (fiddler’s) news /
to re-invent the wheel (to invent or to tell smth. self-evident, generally
known, trivial) – открыть Америку (говорить о том, что всем давно известно) / Ср. изобрести велосипед (высказать тривиальную истину)
(bir şeyə) Amin demək = to say Amen to
smth. = говорить Aминь (давать согласие)
ana-bacı kimi – as / like relatives, like bosom
friends – как ближайшие родственники
* ana-bala etmək – to buy smth. superfluous
(unnecessary) – приобрести что-либо лишнее
ana-bala kimi yaşamaq – to live in at one / to live in harmony – жить в гармонии
ana dili – the mother tongue / native language – родной язык
ana xəttini təşkil etmək – to bе the key-note – проходить красной нитью
ana söyüşü söymək – to
swear at someone using obscenities (foul language) – * по матушке (матерно ругать кого-либо)
ana südü ilə keçmək = to imbibe smth.
with one’s mother’s milk / to absorb (to assimilate) smth. with one’s
mother’s milk = впитать с молоком матери / – впитывать с пелёнок (усвоить с раннего возраста, с детских лет)
* ana südü kimi halal – someone has got
smth. honestly – что-либо честно заработанное
ana
uşağı – the mother’s darling / sissy / milksop / Amer.
mamma’s boy (girl) – маменькин сынок / маменькина доченька /
привязанный к юбке матери / домашнее растение (не приспособленный к
самостоятельной жизни)
ana və uşaqların otağı –
mother’s room – комната матери и ребёнка
anadan əmdiyi süd burnundan gəlmək
– by
one’s (own) sweat and blood (smth. that is got as the result of moral or
physical efforts) – потом и кровью (то, что достаётся ценой
величайших умственных или физических усилий, тяжким трудом)
* anadan əmdiyi südü burnundan gətirmək
– to torture someone / to torment someone – терзать, мучить кого-либо
(нравственно или физически), расправиться с кем-то
anadan olan günü münasibətilə
sizi təbrik edirəm – * many happy returns – с днём рождения
anadangəlmə – by nature (naturally) – от природы (от рождения, по прирождённому свойству)
anadangəlmə xal – mother’s mark
– родимое пятно
anadangəlmə lüt (paltarsız,
çılpaq) – as naked as I was born / as my mother bore me / stark
naked / in the altogether / in a state of nature / without a stitch on / in one’s
birthday suit / starkers / in buff / in nature’s garb / as naked as a picked bone (i.e. naked, nude) – в чём мать родила /
в натуре (голый, нагишом, без всякой надежды)
Anası namaz üstündə imiş.
– He was saved by angel. / He had a miraculous escape. – Его ангел-хранитель
спас. / Материнская молитва со дна моря достаёт.
* anasından əmdiyi süd burnundan
tökülmək – bax anadan əmdiyi
süd burnundan gəlmək
anadan xoşbəxt olmaq (xoşbəxt
doğulmaq) – to be born lucky / to be born under a lucky star / to be born with a
silver spoon in one’s mouth (in a rich family) – родиться в cорочке /
родиться в рубашке
anadangəlmə oxuyan / aktyor – a born
singer / actor – прирождённый певец /
актёр
anadangəlmə paltarında
(çılpaq, lüt) – in Adam’s / Eve suit / in one’s birthday
suit / in the buff / in the raw / in a state of nature / in the altogether / in
a state of nature / in nature’s garb / in buff / in one’s birthday suit (naked,
nude body) – в костюме Адама (нагишом, без всякой одежды, о мужчине) / в костюме Евы (о женщине) / в натуре (нагишом)
(gör) analar necə oğullar doğub! –
know our boys! – знай наших!
Anam doğum, bacım təşənək
olub. – One’s name is mine, but taste is yours.
– Корова родит, а у быка хвост
болит.
anan ölsün! – poor! / wretched! / hapless creature! – бедный! / бедная! / несчастный! / несчастная! / горемыка
anası mələr qalmaq – to lay up one’s
heels / to tip up one’s heels / to topple up one’s heels / to turn one’s toes
up / to push up daisies / to drop off the hooks / to kick off / to kick the
bucket / to pop off the hooks / to slip off the hooks – откинуть копыта / отбросить копыта (умереть, быть убитым)
anası ölmüş – destitute / orphan /
poor creature – бедный / обездоленный / сирота / бедняжка / бедняга
anası ölsün – bax anası ölmüş
Anasına bax qızını al. – Like
mother, like daughter. – Яблочко от яблоньки недалеко па-дает.
* anasını ağlar qoymaq – to make
someone unhappy (to kill somеone) – угробить (сделать несчастным, убить сына
или дочь)
anasını mələr qoymaq – bax anasını ağlar qoymaq
anasını ağlatmaq – bax anadan əmdiyi südü
burnundan gətirmək
* anasının əmcəyini kəsən
– swindler / spiv / rogue / rascal / scoundrel (a dishonest man) – отъявленный
мошенник / аферист / прохвост / проходимец / мерзавец
anasının oğlu – bax bic-bala
anasının südü ilə dolanmaq
– bax alnının təri ilə
anasının südü ilə əmmək
– to assimilate smth. with one’s mother’s milk – всосать с молоком матери
ancaq (cəmi) – and that’s all – * всего-то
ancaq adı qalıb = it is only one name =
осталось одно только название
ancaq adı var – it’s mere pretence / it’s all
talk that ... / one could hardly call it ... / they call it ... / but ... –
только одна слава (лишь говорится так, лишь считается что-либо хорошим)
ancaq bu – only / no more than / in all – * ровным
счётом (всего-навсего, только лишь)
ancaq mənim meyitimin üstündən
– only over my dead body! – только через мой труп! (выражение категорического
протеста против чьего-либо предполагаемого действия, поступка)
and içib qan qusmaq – to make an oath / to
take an oath (to swear) – божиться (клясться)
andıra qalmış! – ill-fated! /
damned! / accursed! – проклятый / злополучный
andıra qalsın! – damn it! – будь проклят!
andla dolu olan danışıq – * the strong language – сплошные клятвы
ani dönüş (sərt dönüş) – a sharp turn / an abrupt turn – крутой поворот
anqıran eşşəyin
başına qapaz vurmaq – bax
oğrunun yadına daş salmaq
* anqut kimi ağzını açmaq – glutton
(greedy, insatiable man) – обжора (жадный, ненасытный человек)
anqut kimi udmaq – to put on the feed (bag) / to get
outside of / to pass one’s lips – (со)жрать / шамать / жадно глотать / проглотить (съесть, выпить)
anquta dönmək – to lose flesh (to lose weight, to
grow thin) – растаять / сильно сдать (сильно исхудать, отощать, осунуться)
anqutu çəkilmək – bax
anquta dönmək
anqutu çıxmaq – bax anqutu çəkilmək
anrı-bəri etmək – to dupe someone /
to kid someone / to pull someone’s leg – морочить голову (уклоняться под
разными предлогами)
ap-açıq (olduğu kimi,
bütün çılpağı ilə) – naked and unadorned –
во всей своей наготе
apar-gətirə salmaq – to make red tape /
to make a fool of someone / to fool someone / double-cross someone / to lead
someone a pretty dance – водить за нос (устраивать волокиту)
aparıcı (əsas, hakim) sənaye sahəsi
– a key industry – ключевая отрасль
(bir kəsi) aparmaq (oyunda udmaq) – to have won some
money – * быть в выигрыше
apteki içmək – to drink medicinal
mixtures containing spirit as alcoholic drinks (of degraded drunkards) – пить
аптеку (пить содержащие спирт лекарства, об опустившихся алкоголиках)
apteklərə işləmək – to be ill or
disabled / to be a cripple – на аптеку работать (быть больным, увечным)
Ar olsun! – Shame! / For
shame! / Shame on you! – Позор и срам тебе!
ara açılmaq – bax ara pozulmaq
ara adamlardan (bilmək, öyrənmək)
– to get (to learn, etc.) smth. at
second-hand / to get second-hand information / Cf. to learn smth. by hearsay – из вторых (третьих) рук (через посредников узнавать, получать что-либо)
ara dəymək – bax araları soyumaq
ara düzəltmək – to help people to be on good
terms / to patch up a quarrel – строить отношения (налаживать отношения)
ara xəlvət, tülkü bəy – bax aranı xəlvət
eləmək
ara qarışdırmaq – 1. bax ara qatmaq; 2. – to stir things up
the mud (trouble) / to sow discord / to spread discord – мутить воду / кутить и
мутить (вносить смуту, раздор)
ara qarışdı, məzhəb itdi –
to provoke fight (among people)– загорелся сыр-бор (о суматохе, беспорядке,
анархии, неразберихе)
ara qarışmaq – bax ara qarışdı, məzhəb itdi
ara qatmaq – to cause hurly-burly (to rouse bustle, to make
confusion) – вызвать суматоху
ara qızışdırmaq – to add fuel to the
flame / to pour oil on the flame / to fan the flames / to throw fat in the fire
/ to heap fuel to the flame – подливать масло в огонь (подстрекать, натравливать друг на друга, ссорить, вызывать драку)
ara qurmaq – bax
ara düzəltmək
ara pozmaq – bax
ara
vurmaq
ara pozulmaq – bax
ara dəymək
ara sakitləşmək – bax ara sayxaşmaq
ara sayxaşmaq (səs-küy) – to die away (to
become calm, to fade) – утихать (о шуме, волнении, переполохе)
ara sazlamaq – bax
ara qurmaq
ara soyumaq – bax
ara dəymək
ara sözü – old wifes’ tales / old wifes’
fables – бабьи сказки (выдумки, сплетни, небылицы)
ara vermədən – 1. (durmadan, aramsız) –
every
now and then / again and again / every moment – то и дело (беспрестанно, беспрерывно); 2. (fasiləsiz içmək) – without
pausing for breath / at a gulp – без передыху (выпить залпом, не переводя дыхания); 3. (fasiləsiz
işləmək) – without a moment’s rest / having no time to recover
one’s breath – без продыха / без продыху (работать без отдыха, трудиться без
передышки)
ara vurmaq – to set at variance with someone / to make people
quarrel with one another – сеять вражду (поссорить, вызвать конфликт)
ara yerdə – all of a sudden / for no
apparent reason – ни с того ни с сего (понапрасну)
ara yerdə qalmaq – to get nothing for one’s pains
/ to lose one’s hopes of getting rich / to be no better off than at the start –
остаться у разбитого корыта / оказаться при пиковом интересе (остаться ни с чем)
araba atı – cart- horse / dray-horse – ломовая лошадь (о человеке)
araba ilə dovşan tutmaq – to catch a hare
by cart – делать что-либо с предосторожностью, хладнокровно, терпеливо
arabanın dal çarxı – a dead dog /
the odd man out (unnecessary / needless / not wanted) – пятое колесо в телеге /
последняя спица в колеснице
arabanın səkkizinci təkəri – bax arabanın dal çarxı
arabir (hərdənbir) – once in a blue
moon / rarely / occasionally / sometimes / at times / every now and then / from
time to time / now and again / every once in a while / every now and again – нет-нет да и / как ясное солнышко (время от времени, иногда, изредка)
aradabir – bax
arabir
Araba cırıldamaqdansa təkəri
cırıldayır. – Howl dismally instead of other. – Чем мясу реветь,
ан дерево скрипит.
arada qalmaq – between two fires / Cf. between the devil and the deep (blue)
sea –
между двух огней
aradan çıxarmaq – to assist smb. in
misfortune – вывести из критического положения, помочь избавиться от чего-либо
неприятного, опасного
aradan çıxmaq – to steal away / to slip
away / to
have nothing more to do with them / to have no further part in smth. / to go
away from the midst of others – улизнуть / пуститься наутёк / смыться /
ускользнуть ( спастись)
aradan götürmək (bir kəsi
öldürmək) – to do away with someone / to finish someone off / to
make an end of someone – навести решку (покончить с кем-либо, убить кого-либо)
aradan qaldırmaq – do away (with) / liquidate /
abolish – устранить
aradan sürüşmək – bax aradan çıxmaq
* aradüzəldən – moderator – посредник
* arakəsməyə almaq – to gather round
someone or smth. / to encircle / to put someone in a serious position – взять в окружение / отрезать от … / поставить в безвыходное положение
arakəsməyə salmaq – bax arakəsməyə
almaq
araq – vodka / a bottle of vodka – белая головка /
злодейка с наклейкой (водка, бутылка водки)
(bir kəsin) araqla arası
yaxşıdır – Cf. he
drinks like a fish / he drinks like a lord / he has a hollow leg – лужёная
глотка (кто-либо обладает способностью много и часто пить не пьянея)
araları dəydi (dostluqları pozuldu)
– there
is a coolness between them / they have fallen out over smth. / they have fallen
out with each other / something has come between them – чёрная кошка пробежала (произошла ссора, размолвка между кем-либо)
araları dəymək – to be chilly
in one’s
relations – отношения испортились между кем-либо
araları sərinləşmək – bax araları dəymək
araları soyumaq – bax araları sərinləşmək
aralarına dava salmaq
(küsüşdürmək, dalaşdırmaq) – to make people
clash (to conflict) with one another – столкнуть лбами (спровоцировать ссору,
вражду между кем-либо)
* aralarında dağlar qədər fərq
var – there is a world of difference between them – между ними существует огромная разница
aralarından qara pişik keçdi –
there is a coolness between them / they have fallen out over smth. / they have
fallen out with each other / something has come between them (to break off
relations) = чёрная кошка пробежала / чёрная кошка проскочила / чёрная кошка
дорогу перебежала (отношения испортились, о размолвке между кем-либо)
aralarından qıl keçməz – bax aralarından su keçmir
aralarından su keçməz (çox
yaxın dostlar haqqında) – they are bosom friends / they can’t be
parted for worlds / nothing can part them / they stick together / they are
thick as thieves – водой не разольешь / не разлей вода (очень дружны, неразлучны, всегда вместе)
Aralarından tük keçmir. – Be well
in with someone. / Be on close terms with someone. / They are thick as thieves.
/ Try the hail-fellow-met approach with someone. – Друзья на короткой ноге. /
Их водой не разольёшь. / Из сам чёрт лычком связал.
aralarından yel keçməz – bax aralarından qıl
keçməz
aralarını pozmaq – bax aralarını
vurmaq
aralarını vurmaq – to drive a wedge
between two persons / to create a rift between someone – вбить клин (поссорить)
aralı durmaq – to keep at a respectable distance
/ to keep (hold) aloof / to keep away / to stand aside (off) – держаться в почтительном отдалении
aralı saxlamaq – to keep someone at arm’s
length / to keep someone at a distance – держать в почтительном (в известном)
отдалении (не допускать с кем-либо близких, коротких отношений)
aralığa söz qatmaq – bax araya söz salmaq
aralığa tökmək – bax ortaya tökmək
aralıq adamı – 1. (vasitəçi)
– go-between / middleman – посредник; 2. (qız almağa gedən
elçi) – match-maker – сват
aralıq qarışmaq – bax ara qarışmaq
aralıq söhbəti – bax ara sözü
aralıqda qalmaq – bax arada qalmaq
aram-aram (
aramını itirmək (narahat olmaq) – to
take it hard (to worry about smth.) – брать в голову (беспокоиться, волноваться
из-за чего-либо)
aramız açıqdır – to be (well)
in with someone / to be on friendly (close) terms with someone / to be on a
friendly footing with someone / to try the hail-fellow-met approach with
someone – на дружеской ноге / на короткой ноге (быть в близких, приятельских
отношениях)
Aranda tutdan olmaq, dağda qovutdan. – Get
nothing for one’s pains. / Lose one’s hopes of getting rich. / Be no better off
than at the start. – Oстаться у разбитого корыта. (лишиться того и другого,
остаться ни с чем)
aranı açmaq – to take off partition /
to indulge in confidence / to become intimate
– иметь близкие отношения
aranı çaxnaşdırmaq – bax ara qatmaq
aranı düzəltmək – to help
people to be on good terms / to patch up a quarrel – построить мосты
(познакомить, наладить хорошие отношения)
aranı xəlvət eləmək – someone is at work – орудовать (кто-либо,
воспользовавшись отсутствием
надзора, контроля, орудует во всю; воспользоваться удобным случаем)
aranı kəsmək – to break off
relations – рвать отношения
aranı qarışdırmaq – to stir up trouble
/ to make a mess / to make a muddle of things / to start the ball rolling / to
put the chestnuts in the fire – заварить кашу
aranı qatmaq – to make people quarrel with one
another – натравить друг на друга / посеять семя раздора (поссорить)
aranı qızışdırmaq – to
arouse / to exite / to provoke fight (between people) / an apple of discord / a bone
of contention – посеять яблоко раздора (портить
отношения)
aranı kəsmək – to break off
relations / to cause rows – ломать мосты / порвать отношения
aranı pozmaq – bax aranı kəsmək
aranı saz eləmək – bax aranı sazlamaq
aranı sazlamaq – bax aranı düzəltmək
aranı vurmaq – bax aranı pozmaq
arası açıq olmaq (dost olmaq,
yaxın olmaq) – to pal in (on, up) with someone / to be well in with someone / to hobnob
with someone – по корешам / на короткой ноге (быть в дружеских отношениях)
arası açılmaq – 1.
(dostlaşmaq) – to be on friendly terms with someone – приближаться к
кому-либо (подружиться) 2. bax
arası dəymək
arası dəymək – to rupture a (mutual)
friendship / to take umbrage at someone / to fall (run) foul of someone / to
fall out with someone (to quarrel with someone) – встретиться на узкой дорожке
/ столкнуться на узкой дороге (о столкновении чьих-либо враждебных интересов,
поссориться, обидеться)
arası kəsilmədən (daim, həmişə)
– every now and again / time and time again (continually) – * то и знай (беспрестанно, беспрерывно)
arası kök olmaq – bax arası olmaq
arası olmaq – bax
… arası
sazdır
arası olmamaq (bir kəslə
yola getməmək) – to be on bad terms
with someone / to be at odds with someone / be hanger and tongs with someone /
to be at logger heads with someone / to get on worse with someone / to live at
war with someone / not to live in
harmony with someone / not to live in concord with someone / not to get along /
not to get on / to get on very badly / to
sing out of tune – быть не
в
ладах / петь
не
в
лад
arası saz olmaq (bir kəslə
yola getmək) – to get along with someone / to get on well with someone /
to live at peace with someone / to live in harmony with someone / to live in
concord with someone / to sing in tune (to be in good relation) – быть в
ладу / в
ладах / петь
в
лад
* … arası var – 1. to like smth.
greatly – любить что-либо; 2. to be on
friendly terms – быть в дружеских отношениях
… arası sazdır – bax … arası var
arasında (sırasında) – between them (among
them) – * в ряду (среди, в числе кого или чего-либо)
araya çıxarmaq – 1. to give someone a
start in life / to set someone up in the world – вывести в люди; 2. to come right / the things take shape – выводить на дорогу / вывести на путь (наладить дела)
araya düşmək – 1. (müsbət
mənada) – to help people to be on the best terms – строить мосты между кем-либо
(посредничать, быть посредником между спорящими людьми); 2. (mənfi mənada)
– to set at variance – ломать мосты между кем-либо
araya girmək – to spoil attitude between people / to create
hostility (among people) / to act as madiator (to interfere) – посеять семя раздора
araya it öldüsü salmaq – bax araya söz salmaq
araya qoymaq – 1. to make a laughing-stock of someone / to get
the rise out of someone / to make fun of someone / to take a rise out of
someone / to make a monkey of someone / to pull someone’s leg / to sell someone
a gold brick (to laugh at someone) – поднимать на смех / натянуть нос / прикалываться к кому-либо / подтрунивать (шутить над кем-либо); 2. to dupe someone / to make a fool of someone / Cf. try to pull someone’s leg – дурить (задурить)
голову (дурачить, вводить в заблуждение кого-либо)
araya salmaq – bax
araya
qoymaq
araya soxulmaq – to poke one’s nose into smth. / to
pry into smth. / to butt into smth. / to thrust one’s nose into smth. – совать
(свой) нос (вмешиваться)
araya söz salmaq – to cut someone short (to
interrupt someone) – встревать в разговор
Araz aşığından(dır)
Kür topuğundan. – One can wade through any sea. / One is absolutely
reckless. / Someone is a devil-may-care fellow. / Not to give a damn. / Someone
is a mad-brain. / You can’t put it in the bank. / One doesn’t give a hoot in
hell. / It’s all the same to someone. / It’s all one to someone. / It makes no
difference to someone. / It doesn’t matter. / It comes to the same. / One
doesn’t care anything or anyone. / Cf.
One snaps his fingers at dangers. / One couldn’t care less about smth. / One
doesn’t give a hang for smth. / Someone couldn’t care a curse for smth. / Not care a
damn for smth. / Not care a darn for smth. / Not care a fig for smth. / Not
care a rap for smth. / It’s nothing to him. – Араз по щиколотку, Кура
по лодыжку. / море по колено / всё до лампочки / до глубокой фени / всё равно / всё нипочём
Araza susuz aparıb susuz gətirər –
to bе a cunning / sly / ingenious / crafty man – лис (об очень хитром человеке)
Arazın o tayında – overseas (abroad) – за бугром (за границей)
arxa-arxaya vermək – to join hands (to be
together, to unite with someone) – протянуть друг другу руки (работать сообща,
помогать друг другу)
arxa çevirmək – refuse in a helping
hand
to someone – повернуться спиной
arxa durmaq – to be a supporter for
someone / to be a strong, powerful protector – быть опорой
arxa olmaq – bax arxa durmaq
arxa vermək – bax əl vermək
arxada demək – to gossip now here, now
there – говорить за спиной
arxada qaldı (keçmişdə)
– behind someone (in the past) – за спиной (в прошлом)
Arxalı köpək
qurd basar. – A dog having support can win a wolf. – Когда хозяин вблизи, и кошка справится с собакой. / И комар лошадь
свалит, коли волк пособит. / Залетела на полати сова, не боится ясного сокола.
/ И то бывает, что кошка собаку съедает. / Пришёл телёнок медведя пугать.
arxası bağlı olmaq –
dalı bağlı olmaq
arxası möhkəm olmaq – bax arxası bağlı olmaq
arxası olmaq (dayağı olmaq)
– to be safe behind someone as if behind a stone (brick) wall / someone is
reliable as a rock (as a stone, brick wall) / Cf. as safe as houses – * как (будто, словно, точно) за каменной
стеной (под надёжной защитой, спокойно жить, быть, чувствовать себя)
arxası üstə qoymaq – to pin someone
down (to the floor) / to get the other down / have got someone beat / have got
someone whipped / to lick someone / to knock someone into a cocked hat / to
have someone floored – положить на (обе) лопатки / уложить на лопатки (победить в споре, соревновании)
arxası yerə dəymək – to be the loser /
to be a failure – потерпеть фиаско (быть побеждённым)
arxası yerə gəlmək – bax arxası yerə dəymək
arxasına baxmadan qaçmaq –
to run as fast as one’s legs can carry one (to run as fast as one can) – бежать со всех ног
arxasınca demək – bax arxada demək
arxasınca düşmək – to
haunt – ухаживать за кем-либо
arxasında – just behind someone / at (on)
someone’s heels – * за плечами (сзади, с непосредственной близости)
arxasında dağ kimi dayanmaq – to rise like
one man in defence of someone or smth. / to stand up (to stick up) for someone
or smth. (to defend someone with might
and main) – вставать (стоять, встать)
стеной (решительно выступать в защиту кого или чего-либо)
arxasını işə verməmək
– to cool one’s heels / to eat lotus / to fold one’s arms / to lie softly on
one’s back / to lounge about / to sit on one’s hands / to let the grass grow
under one’s feet / to idle one’s time (to loaf) – лежать на боку / лежать на
печи (лeниться, бездельничать, не любить работать)
arxasını yerə verməmək –
not to accept one’s weak point (defeat) – не признавать чью-либо вину
arxasını yerə vurmaq – bax arxası üstə qoymaq
arxasız olmaq – to have no influential
relatives / to be unprotected (to have no support) – не иметь спины (поддержки)
(bir kəsə və ya bir şeyə)
arxayın olmaq – 1. (əmin olmaq) – to pin one’s faith on someone / to
pin one’s hopes to someone / to count (to rely) on someone or smth. / to put
one’s hope in someone or smth. / to stake on smth. / to lay one’s account on
(with) smth. or someone – возлагать надежды на кого-либо / (с)делать ставку
(всецело полагаться, рассчитывать, ориентироваться в своих действиях, планах
на кого или что-либо); 2. to rest on one’s laurels – почивать на лаврах (удовлетворившись
достигнутым, успокоиться на этом)
arxayın olmaq olmaz – there can be no thought of
smth. / there can be no question of that / it is out of the question – нечего и думать (невозможно надеяться, рассчитывать на что-либо)
arxayınlatmaq (ümid vermək) – to
give a promise (to promise) – ласкать надеждой
Arxı adda, sonra “bərəkallah!”
alarsan. – Lit. Boast not before
but after the battle. / Cf. Do not
boast until you see the enemy dead. / Catch the bear before you sell his skin.
– Не хвались, идучи на рать, а хвались, идучи с рати. / Хвали горку, как перевалишься. (Не считай что-либо сделанным, пока не доведёшь до конца.)
Arxı tullanmamış “hop” demə. – First
catch your hare then cook him. – Не говори “гоп”, пока не перепрыгнешь. / Не
убив медведя, шкуру не продавай. / Хвались урожаем, когда рожь в засеку
посыплешь.
arxivə vermək (unutmaq) – to give smth.
up as a bad job / to throw out – сдавать что-либо в архив
arı atmaq – to be dead to shame – потерять
стыд
arı kimi zəhmətkəş olmaq – to be busy as a bee
(a beehive, a beaver) / Cf. to work
round the clock to keep the wolf from the door / to be busy as a ticking clock
/ to be busy as a cockroach on a hot stove / to be busy as a hen with one
chicken – быть трудолюбивым как (будто, словно, точно) пчёлка
Arı qəhrini çəkməyən,
balın qədrini bilməz. – He who would catch fish must not mind
getting wet. – Кто любит мёд, тот заводит пчёл.
arı-namusu atmaq – bax arı atmaq
Arı yalançını sancar. – Bee
stings a liar. – Пчела на злого хозяина жалуется.
arı yemək – to become more and more
insolent / to lose all sense of shame / to be without shame (to have no shame)
– стать беспардонным / потерять всякий стыд (обнаглеть, стать бессовестным)
Arı yeyib, namusu da dalına atıb. –
No shame or sense. / One is dead to shame. / Someone has lost all sense of
shame. / Cf. Conscience was hanged
long ago. – Стыд в мешок, а сам за него скок! / Стыд под каблук, а совесть под
подошву. / Ни стыда, ни совести (нет).
arı yuvasına çöp soxmaq – to
fly someone into a temper (to embitter someone) – взбудоражить улей (озлоблять,
раздражать, вызывать злобу)
Arı yuvasına çöp uzatmazlar.
– Don’t touch bee hive. – Осиного гнезда не тронь.
arı yuvasına dönmək – to be
thrown into a panic – суматошиться / растревожиться / переполошиться /
взбудоражиться
Arıq ata quyruğu da yükdür. –
Someone is lazy-bones. / Swish its tail is very heavy for a sluggish horse. –
Ленивой кобыле и дуга в тяжесть. / Для ленивой лошади и дуга в тяжесть.
arıq boyun haqqında – Lit. neck that is as thick as a bull’s tail (i.e. very thin neck of a gaunt man) – * шея, как у быка хвост (тощая шея)
Arını duman, insanı iman yola gətirər.
– Cf. Everyone must have a hope. – Не
летит пчела от мёду, летит от дыму.
Arının neştərin
gördüm, balından ıl üzdüm. – Cf. Life is continual struggle. / Difficulties steel one’s will. –
Увидел пчелино жало, и от мёда отказался.
artıq ət (yara yanında) – a proud
flesh – дикое мясо
arif (fərasətli, zirək) – a bright lad
/ a sharp chap / a smart wench / not easily abashed / he’s got his head screwed
on right / he’s got his wits about him / he knows what’s what – не промах (ловок, сообразителен, не упустит своего)
* arif olan anlar – at the moment of one’s mind
cleared (someone is sagacious, someone understands) – в момент прояснения ума
Arifə bir işarə kifayətdir. – A
word is
enough to the wise. – Умному только свистни, а он уже и смыслит. / Умному
намёк, глупому толчок.
aristokratiya – the rank and fashion / the upper class
– высшее общество (аристократия)
Armud vaxtında dəyər, xəstənin
könlü tələsər. – Everything has its time. – Сколько
садовника ни торопи, груши раньше времени не созреют.
* armudu-stəkan – а pear-shaped glass – стакан
грушевидной формы
Armudun yaxşısını meşədə
ayı yeyər. – Cf. One must
be as an equal to another. – Досталась гадине виноградная ягода.
arpası artıq düşmək – to
take too much upon oneself / to get stuck-up / to get a swelled head / to get
conceited / to give oneself airs / to show off / to swagger / to puff oneself up / Cf. to turn up (cock) one’s nose / to stick one’s
nose up / to poke one’s nose up in the air / to go about with one’s nose in the
air / to put on airs / to be on high horse / to do the grand / to get too big
for one’s boots – слишком много брать на себя / зазнаваться / заноситься / держать фасон / рисоваться / задирать (драть, поднимать) нос (обнаглеть)
arpası çox düşmək – bax arpası artıq
düşmək
arsız adam – a light-minded / frivolous /
thoughtless / superficial / shallow man / happy-go-lucky fellow (a carefree
man) – ветренная голова / ветренная головушка (легкомысленный, несерьёзный,
непостоянный, разгульный человек)
Arsız qocalmaz. – Cf. Conscience was hanged long ago. – Бесстыжих глаз и дым неймёт.
/ Без стыда леща не износишь. / Без позору рожи не износить. / Ср. Первое
счастье
- коли стыда в глазах нет. / Первый дар на роду, коли нет в глазах стыду.
(...dan) artıq (artıqlama) – more than / and over /
a little over / and a bit more – с лишним (с некоторым превышением меры, количества)
artıq danışma! – bax artıq-əskik
danışmayın!
artıq danışmadan (uzatmadan) – without wasting
words – без дальних слов
artıq-əskik danışmayın! – be careful what you
say! / hold your jaw! – полегче на поворотах! (не говори лишнего!)
artıq-əskik demək /
danışmaq – to make a real mess of things / to make a lot of blunders
/ to cause a lot of damage (trouble) / to make a balls-up of smth. / to come it strong
/ to stray far afield / to carry it too far / to go (to run) too far / to blurt
out –
хватить далеко / хватить через край / наломать дров / взболтнуть лишнее (потеряв чувство меры, сказать или сделать что-либо неуместное, несуразное и т.п.)
artıq içmək – to have had a drop too
much / to have taken a glass too much – * хлебнуть через край (выпить лишнее)
Artıq tamah daş yayar, daş
qayıdar baş yarar. – A little greed may cause much harm. / Grasp all,
lose all. / The better is the enemy of the good.– Лишнее пожелаешь, последнее
потеряешь. / Много (лишнее) желать -
добра не видать. / Много хватать -
своё потерять. / Лучшее - враг хорошего.
artıq tikə – a burden / an encumbrance – обуза (лишняя забота)
Artıq yağın şorbaya nə zərəri?!
– Never
too much of a good thing. / Plenty is no plague. / Good counsel does no harm. –
Кашу маслом не испортишь.
artıq yol getmək – to go a long way round /
to make a big detour – * давать кругаля / дать крюка (пройти, проехать лишнее расстояние при движении окольным путём)
artıqlama (artıq) – or more / -odd / and a
bit more / and over / a little over – с лишком / с лишним (с некоторым превышением меры, количества и т.п.)
artıqlaması ilə – 1. (çoxlu
miqdarda, bolluca) – in full and with interest / with a return above cost /
more than enough / enough to spare / to have one’s fill / to burn / over and
over more / more and a bit more / a little over / odd / Cf. enough for a man and his dog (in plenty) – с лихвой / c гаком (c избытком) / за глаза / выше крыши (очень много, с избытком); 2. lots (heaps) of smth. / a hell of a lot of smth.
/ a devilish lot of smth. / an awful lot of smth. – до дуры / до дури (вполне хватит, достаточно, довольно, очень много, в избытке)
artıqlaması ilə çatar – that’ll be enough
and to spare – этого хватит с излишком
Arvad - boyundur, ər isə
baş, boyun hara dönsə, baş da ora baxacaq. – Lit. Wife is neck, husband is head,
where the neck turns, there the head (the eyes) look. – Жена - шея, а муж - голова, куда шея повернётся, туда голова и посмотрит.
arvad söhbəti – old wives’ fables / old
wives’ tales – бабьи сказки / бабьи притчи
* arvadağa – a wife – супруга (жена)
arvad-ağa, çox gözəldir! – Cf. that’s something like! / blimey! / jeepers! /
creepers! / that’s a cutie-pie for you! – фу ты ну ты, ноги (ножки) гнуты! (выражает ироническое восхищении женщиной, её фигурой, нарядом)
arvadağız – the grey mare is the better
horse / a henpecked husband / a chicken-hearted fellow / a spineless creature /
a bedraggled hen / a wet rag (a husband ruled by his wife) – подкаблучник /
мокрая курица (безвольный, мягкотелый, трусливый человек)
arvadağız olmaq – to be pinned to one’s
wife’s apron strings / to hang to one’s wife’s apron strings / to be henpecked
husband / to be tied to one’s wife’s apron-strings –держаться за бабью юбку /
быть под башмаком у жены / быть под каблуком у жены (во всём подчиняться мнению
какой-либо женщины, обычно жены, матери)
arvadbazlıq etmək – to dangle (to run)
after skirts / to cat (tomcat, jack, jazz) around – бегать за юбками / вязаться
за юбками (волочиться за женщинами)
Arvadı əri saxlar, pendiri - dəri. –
A good husband makes a good wife. – У
хорошего мужа и жена хороша. / У милостивого мужа жена всегда досужа. / Жена
мужа почитай, как крест на главе, муж жену береги, как трубу на бане.
Arvadın pişik boyda əri olanda, dəvə
boyda hörməti var. – Cf.
Every woman is respectful when she has a husband. (In the Moslem world.) – Жена
без мужа, что хомут без гужа.
Arvadsız ev - susuz dəyirman. – A house without
wife is as an orphan. – Без жены дом - сирота. / Без мужа голова не покрыта,
без жены дом не крыт.
Arzu arzudan doğar. – Lit. Desire causes desire. / Desire gives rise to other desire. – Мечта мечту питает.
(bir kəsin) arzularına cavab vermək
– to respond to someone’s wishes – идти навстречу пожеланиям
arzusuna çatmaq (məqsədə nail
olmaq) – to have one’s will – добиться своего (мечты, желания, цели)
asan deyil – it’s all very well for you to talk! /
it’s easy enough to say ... / easier said than done – легко сказать / хорошо
сказать (дело представляется не таким простым, каким кажется)
asanlıqla qalib gəlmək – * to win at a canter
/ to win in a canter – выиграть с лёгкостью (легко достигнуть победы)
asılı olmaq – in the possession of
someone / at someone’s disposal / depending on someone – в руках (в
распоряжении кого-либо, в зависимости от кого-либо желания)
aslan ürəyi yeyib – dare-devil / madcap /
hothead – отчаянная голова / лихая башка (очень рискованный, смелый,
бесшабашный человек)
Asta gedən çox (uzaq) gedər. –
Slow and sure. – Тише едешь, дальше будешь. / Медленно, но верно.
asta qaçan namərd(dir) – to grab one’s
legs / to put one’s best foot forward / to put one’s skates on – брать ноги в
руки /
пуститься
наутёк (быстро бежать)
astanadan içəri buraxmamaq – not to
allow someone into one’s house – не пускать кого-либо на порог
(bir kəsin) astanasını döyənək
etmək – to haunt someone’s threshold – обивать чей-либо порог (часто
посещать кого-либо)
astanın ağzında durmaq – at the door / not a long time ahead / the
time is well within sight / to hang above one’s head / to be in the air / smth.
is at hand / not far off / on the brink of smth. / on the threshold of smth. /
at the point of smth. – на пороге / у порога / не за горами / висеть над головой (ожидается в ближайшее время)
astarı çıxmaq – to be worn out /
to be used up / to get old – износиться вконец / прийти в ветхость / одряхлеть (cocтариться)
astarı üzündən baha – the game
is not worth the candle / it’s not worth powder and shot – овчинка выделки не стоит / шкура вычинки не стоит / игра не стоит свеч
aş bişirmək – to stir up trouble /
to make a mess / to make a muddle of things / to start the ball rolling / to
put the chestnuts in the fire – заварить кашу (затеять неприятное или опасное дело)
aşı bişib – someone’s song is sung / the
game is up for someone / someone’s goose is cooked / someone’s day is over
/ it is all up with someone / it is all over with someone / someone is finished / someone is done for – песенка
спета
Aş daşanda kəfkir baha olar. – It’s
at dinner-time you need a spoon. – Дорога ложкa к обеду, а там хоть под лавку.
/ Дорого при пожаре ведро воды, при скудости - подаяние. / Во время поры точи топоры; пройдёт пора - не надо
топора. / Дорого яичко ко святому празднику.
aşağı-yuxarı danışmaq
– to
beat the bush / Amer. to beat around the
bush – ходить вокруг да около (подходить
к делу осторожно)
aşıb daşır (çoxdur) – heaps
(loads) of smth. / any amount of smth. / more than enough / enough and to spare
/ there is no end of smth. / one doesn’t know what to do with such wealth – девать некуда (очень много, уйма)
aşıb-daşmaq – to be
exuberant / to be overflowing / to be brimming – бить через край (бурно проявляться)
aşığı alçı durub –
to be born lucky / to be born under a lucky star / to be born with a silver
spoon in one’s mouth (in a rich family) / to have great success in life (to be
very lucky) – родиться в рубашке / родиться в сорочке (быть очень удачливым)
Aşığın sözü qurtaranda,
“neynim, neynim” deyər. – Cf.
You may wag your tongue till you’re blue in the face. – Вздор вздором помножить, так и выйдет чепуха. / Нечего говорить, так: тово-воно, как оно. / Мелет до вечера, а слушать нечего.
Aşıq gördüyünü
çalar. – You must take (I give you) this story for what it is worth. / I’ll tell it to
you just as I heard it. – За что купил, за то и продаю. (Повторяю то,
что слышал.)
aşına duz qatmaq – to tread on someone’s
corns – насыпать соли на хвост (сделать неприятность, сильно досадить)
aşına su qatmaq – bax aşına duz qatmaq
aşını bişirmək (1. tələ
qurmaq; 2. danlamaq) – 1. to lay a trap for someone / to set someone a trap –
ставить ловушку для кого-либо; 2. – to rap someone over the knuckles / to give
it (to) someone hot / to put salt on someone’s tail / to throw salt on
someone’s tail / to give someone a bit of one’s mind / to tell someone a piece
of one’s mind – задать перцу / задать жару / накрутить хвост(а) / дать пить
(отчитать, отругать кого-либо, наказать за что-либо)
aşının suyunu vermək – 1. bax aşını bişirmək
2-ci mənada; 2. (bərk söymək, danlamaq) – to give someone a good
lesson / to give someone a good dressing-down (scolding, wigging) / to give someone a good talking-to /
to give someone a rating / to haul someone over the coals / to rap someone’s fingers / to give it someone hot and
strong / to give someone what for / to give someone hell / to make someone smart – (на)мылить голову / намять голову / начесать холку / накормить барской кашей / разделать под орех (сильно отругать, распечь кого-либо)
aşırmaq (acgözlüklə yemək)
– to
fill one’s face / to eat like a horse / to pig out / to make a pig of oneself – уплетать за обе щеки / уничтожать / в два (в три) горла (очень много есть, жадно жрать)
Aşiq olan kor olar. – Love is blind. – Любовь слепа и нас лишает глаз. / Любовь слепа, любовь ни зги не видит. / Любовь слепа, полюбишь и козла. / Ср.
Любовь может и слепа быть чёрное за белое почитает. / Понравится (полюбится) сатана лучше ясного сокола.
aşiq olmaq
(vurulmaq) – to lose one’s heart – отдать своё сердце / воспылать любовью (влюбиться)
aşiqanə münasibət – a loving
care – любовное отношение
aşiqlər (sevgililər) – a loving couple
/ sweet-hearts (a pair of lovers) – * влюблённые голубки
aşkar görünmək
(açıq-aydın görünmək) – to be the key-note – проходить красной нитью
aşkar sübut (inandırıcı
sübut) – a clear proof – наглядное доказательство
aşkara çıxarmaq – 1. (elan etmək,
bildirmək) – to make smth. public – предавать что-либо гласности; 2. to
give someone a back cap / to blow the lid off someone / to take the lid off
smth. / to tear the mask off someone / to unmask someone / to show someone or
smth. up in his (her, its) colours / to bring smth. out into the open / to
bring someone to light (to expose, to unmask someone or smth., to disclose
smth.) – сорвать маску / выводить на свет божий / вывести наружу (обнаружить чью-либо истинную сущность, разоблачить кого-либо)
aşkara çıxmaq – to come into the
open / to come out in the open / to come to light – выплывать на свет божий / выступать на свет божий / всплывать на свет божий / выходить на свет божий (становиться явным, гласным; обнаруживаться)
aşkarda görmək – to see with one’s
own eyes – видеть своими собственными глазами
aşkarda olmaq – to be in the public eye – быть в свете / быть на виду / быть в обществе
Aşna, aşna, çıxdı ocaq
başına. (Aşna ilə evlənmək.) – to make an honest
woman out of smb. – жениться на гулящей
(сделать кого-либо честной женщиной; прикрыть грех, женившись на любовнице,
узаконить любовную связь браком)
At almamış, tövlə tikir. – Don’t cry out before
you are hurt. – Заведи сперва хлевину, а
там и животину. / Не купив коровы, да завёл подойник.
At Balaxanım! – mare / horsy / equine – Невеста в пол-осьма аршина, а
поперёк себя половина. / Невеста четырнадцати вершков в отрубе. / Баба-лошадь,
баба-конь, перескачет через тын.
at başı salmaq – 1. (duelə
çağırmaq) – to fling down the gauntlet / to throw down the
gauntlet to smb. / to challenge someone – бряцать оружием / бросать перчатку
(вызвать кого-либо на состязание, борьбу); 2. (yersiz danışmaq) –
to interrupt someone at the wrong moment / to say smth. quite irrelevant – некстати встревать в разговор
At elin, torba əmanət, daha bizim nəyimiz
var? – One is poverty-stricken. / One is destitute. – Один балахон, да и тот из
торговой бани унесён.
at gedib, örkəni də aparıb –
not a trace remained of smth. / not a trace of smth. was left / there is not a
trace of smth. / there is neither sight nor sound of smth. / smth. melted into
thin air – и следа не осталось / и след простыл
at gücü – a horse-power – лошадиная сила
At işlər, ər öyünər.
– Skim the cream off. – снимать пенки
(брать себе самое лучшее, пользуясь плодами чужого труда)
At izi it izinə qarışmaz. – One
cannot make the leopard change his spots. / What is bred in the bone never gets
out of the flesh. / Cf. No matter how
long you feed a wolf he’ll always have his eye on the forest. / Feed the wolf
as much as you like, but he’s always hankering after the forest. – Кто волком
родился, тому лисой не бывать. / Кто родом кулак, тому не разогнуться в ладонь.
/ Ср. Сколько волка ни корми, а он всё в лес гдядит.
at kimi üzə durmaq – to dig one’s heels
in – заупрямиться
At qaçdı, yəhəri də
apardı. – Get nothing for one’s pains. / Be no better off than at the start. – Увели коня,
так возьмите и оброть.
At qatır doğub, nəsli pozulub. – There is a bad
one in any family. / Many a good father has but a bad son. / Accidents will
happen in the best regulated families. / Cf.
There is a black sheep in every flock. / There is a black sheep in every fold.
/ It is a small flock that has not a black sheep. / No garden is without its
weeds. – И от доброго отца родится бешена овца. / Бывает добрая овца и от беспутного отца. / И такой родится, что ни дома, ни в людях не годится. / В семье не без урода.
At oğurlanandan sonra tövlənin
qapısını bərk bağlayır. – It’s no use crying over
spilt milk. / Things passed cannot be recalled. / What is done, cannot be
undone. Cf. One needs it about as
much as a dead man needs a poultice. – Незачем запирать конюшню, когда лошадь
уже украдена. / Незачем плакать о пролитом молоке.
At olmayan yerdə eşşək də
atdır. – All’s good in a famine. / Cf. Any port in
a storm.
/ Among the blind the one-eyed is king. / There’s a small choice in rotten
apples. / Any port in a storm. / Half a loaf is better than no bread. / A bit
in the morning is better than nothing all day. = Когда нет лошади и осёл скотина. / Нет коня, и осёл скотина. / Ср. На безрыбье
и рак - рыба. / В поле и жук - мясо. /
Где нет певчей птицы, там и лягушка за соловья сойдёт.
at oynatmaq – 1. bax meydan oxumaq; 2. to prance along – гарцевать
At ölər, meydan qalar, igid ölər,
ad-san qalar. = The horse dies the arena remains; the hero dies his fame remains. / A
glorious deed never dies. = Когда
погибает лошадь,
остается поле, когда погибает герой,
остается его имя.
At ölüb, eşşək gəlir
ona təpik vurur. – bax At
ölüb, itlərin bayramıdır.
At ölüb, itlərin bayramıdır. –
When the cats are away, the mice will play. / Every day is Sunday for the mice
when the cats are away. / When the cats are away, it is Shrovetide for the
mice. – Без кота мышам масленица. / Без кота мышам раздолье. / Где свинья умирает, там и ворон играет.
At özgənin, ot özgənin:
sür, yerisin, vur, çatlasın. – Ride to Paradise on someone’s
back. / Cf. Cash in on other’s
labour. / Make one’s way in life at someone’s expense. / Sponge on someone. /
Make a convenience of someone. – Хорошо ездить, у кого свой кнут на чужих
коней. / Конь не свой, погоняй, не стой. / На чужом горбу в рай ехать.
At təpər, qatır təpər,
arada eşşək ölər. – Bearing someone’s trouble on one’s
back. / Taking the rap for someone’s else. / Shouldering other people’s sins. –
В чужом пиру да похмелье.
At var, ot yoxdur, ot var, at yoxdur. – One has a
dog, but hasn’t lead, one has a lead, but hasn’t a dog. – Собака есть, так
палки нет; палка есть, собаки нет. / Кобылка есть - хомута нет, хомут добыл -
кобылка ушла.
At yerinə eşşək bağlanıb.
– Half a loaf is better than no bread. / A bit in the morning is better than
nothing all day. / Cf. There’s a
small choice in rotten apples. / Any port in a storm. / In the land (country)
of the blind the one-eyed is king. / In the realm of the blind the one-eyed is
king. / Among the blind the one-eyed is king. – Овец не стало, так и на коз честь пала.
At yüyənsiz olmaz, bağ
baxımsız. – One cannot get wealth without mind.– Ни конь без узды, ни
богатство без ума.
at zavodu – a stud (farm) – конный
завод
Ata-ana sözünə baxmayan
gülxanda yatar. – Everyone must
follow the old’s advice. – Кто отца-мать не слушается, послушается телячей
шкуры.
Ata-ananın qoca vaxtında oğul əlindən
tutar. – Don’t leave your parents in old age and God doesn’t leave you. / Cf. The young must respect the old. – Не
оставляй отца и мать на старости лет, и бог тебя не оставит. / Кто родителей
почитает, тот вовеки не погибает.
Ata-ata - atıcı, minə-minə -
minici. – Cf. Everyone must begin
from a little work. – Бей сороку да ворону - доберёшься до ясного сокола. / От
малого большое зарождается. / Ср. Поживи
в рабах, авось будешь в господах.
ata-babadan – since olden time / for a long time /
from time immemorial – c давних пор
Ata dost kimi bax, düşmən kimi min.
– Cf. Feed the horse as a friend, and
beware - as an enemy. – Лошадь корми как сына, а берегись как ворога.
Ata qabaqdan yanaş, itə daldan. = Come to
the horse from the front, and to the dog from behind. = К собаке сзади подходи, а к лошади - спереди. – Козла спереди бойся, коня сзади, а злого человека со
всех сторон.
Ata evində - ögey ana, ər evində
- qaynana. – There is stepmother at home, and bear - in the forest. – В лесу - медведь, а в дому - мачеха. / Из дому гонет
мачеха, а из лесу - медведь.
Ata gözdür, oğul gözün
işığı. – Cf. He
that has no children knows not what is love. – Дочерьми красуются, сыновьями в почёте живут. / Ср. У кого нет детей, тот не знает, что такое любовь.
ata
ata
Ata malından mal olmaz, özün
qazanmaq gərək. – Cf.
Everyone must earn one’s own daily bread. – Отцовщина и дедовщина – храповщина, а мил животок, коли сам наживёшь.
Ata mindi, atasını da tanımadı.
– Be on the high horse. = Сел на коня,
забыл и отца.
* ata ocağı – family house / father’s house – отчий дом
Ata oğula, qardaş qardaşa cavabdeh
deyil. – Cf. Everyone must
have the responsibility for its own actions. = Брат за брата, отец за сына не ответчик.
Ata olmayan, ata qədrini bilməz. – Cf. One never prizes father, until he himself would be
father. = Кто не был сам отцом, цены отцу
не знает.
ata və anadan yetim – an orphan – *
круглая сирота
atalar misalı – saying – поговорка
atalar sözü – adage / proverb (the proverbial
phrases) – пословица
Atalar sözü bazarda satılmaz. =
Proverbs are not on sale. / Good advice is beyond of price. = Пословицами на базаре не торгуют. – На рынке пословицы не купишь. / Доброму совету цены
нет.
Atalar sözü hikmətdir. – Nonsense is
nonsense. – Глупая (пустая) речь не
пословица.
Atalar sözü mühakimə olunmaz. =
Proverbs are not judged. = Пословица
несудима. – На пословицу ни суда, ни
расправы.
atalar sözü olmaq – to become a proverb /
to become proverbial – войти в пословицу
Atalar sözü öyüddür bizə.
– Cf. Proverbs teach (us). –
Пословица недаром молвится. / Пословица не покормница, а с нею добро.
Atalar sözünün başı vicdan
qorxusudur. – Cf. Proverb is not a
reproach.– Пословица не укор, а почешется и вор.
Atalar üçdən deyib. – Cf. Three is
a lucky number. – Бог троицу любит.
atam da dirilsə – bax dünyasında
atam da gəlsə – bax atam da dirilsə
atamanlıq etmək = to be an ataman = быть атаманом
Atan soğan, anan sarımsaq, hardan oldun
gülbəşəkər?! – Cf.
From what stock are you? – Отец твой чулок, мать тряпица, а ты что за
птица.
atan yaxşı-anan yaxşı – there
is a limit – надо / пора и совесть знать / будь человеком
Atana necə baxarsan, övladın da sənə
elə baxar. – He that respects not is not respected. Cf. Respect yourself and everyone will respect you. – Кто родителей
почитает, тот будет почитаем. / Не
уважают того, кто других не уважает.
atanın atasına lənət! – eff you (him,
her, them)! / blast you! / drat you! / may damnation take you! /
blankety-blank! – так твою (его, её, вашу, их) перетак!
Atanın duası, ananın ahı yerdə
qalmaz. – Cf. Parents’ blessing is
the most important. – Родительское благословение на воде не тонет, на огне не горит.
Atası balıqçı olub, oğlu
da suya baxır. – Like father, like son. = Если батька рыбак, и сын в воду
глядит.
Atası ölən yetim qalmaz, anası
ölən yetim olar. – Cf. One
is an orphan when dies his mother. – Отец умрёт - полсироты, мать умрёт - вся
сирота.
Atası turşu yemiş,
balasının dişi qamaşmış. – Cf. One’s father eats sour stuff, his son has a soreness of the mouth. = Отец кислое ел, а у сына оскомина. – Отцы терпкое поели, а у деток оскомина.
atası yanmaq – 1. to be tired out / to bе worn out – дойти до изнеможения (измучиться); 2. to get according to
one’s deserts – получить по заслугам (не сдобровать)
atasına od vurmaq – bax atasını yandırmaq
Atasına oxşamayan
nadürüstdür (vələdüzzinadır). – Ни в мать, ни в отца, а в проезжего молодца.
Atasında olmayanı balasında axtarma.
– В молоке не было, и в сыворотке не
найдёшь.
atasından xəbərsiz – bax bic-bala
Atasını, anasını görməsəydim,
özünə xan deyərdim. – Lit.
If I hadn’t seen his parents, I thought that he was Lord. – Отец отопком щи
хлебал, а сын в воеводы попал.
atasını dalına sərimək – bax atasına od vurmaq
atasını
yandırmaq – to give someone hot and strong / to give someone a piece of
one’s mind / to show someone a thing or two / to give someone a hiding / to
make it hot for someone / to give someone hell / to teach someone a lesson he
(she) won’t forget / to give someone a real blast / to show someone what’s what
/ to give someone what-for / to give someone a
good talking-to / to call someone over the coals / to give someone
the drubbing of his (her) life /
to make it hot for someone / to give someone a good dressing-down / to give someone a wigging / to give someone a sound thrashing / to give someone a licking / to give it someone good and hard / to haul someone over the coals (to punish ruthlessly, without
mercy) – показать кузькину мать (проучить, сурово наказать кого-либо) / показать, где раки зимуют / (за)давать жару / всыпать по первое число / задать по пятое число / задать перцу / задать баню
atasının qiymətini qoymaq (qiyməti
artırmaq) – to bid against / to bid up – набавлять цену
atata etmək – to slap a child on the buttocks
/ to give someone a good dressing-down / to spank a child on the buttocks – дать ататашки / сделать ата-та (нашлёпать, наказать кого-либо, сделать строгий выговор)
atda olmaq (böyük müvəffəqiyyətlər
əldə etmək) – to achieve complete success / Cf. to hit the mark / to gain the day / to beat the game – выскочить (войти, пройти) в дамки (добиться успеха в чём-либо)
Atdan at olar, eşşəkdən qoduq.
– Like master, like man. / Like mistress, like maid. – От собаки - щенок, от
овцы -
ягнёнок.
/ От яблони яблоко родится, от ёлки - шишка. / От лося -лосята, от свиньи - поросята. / Свинья не родит бобра, а сова не высидит орла. / Орёл орла плодит, а сова сову родит.
Atdan düşüb eşşəyə
mindi. – Make a senseless swop. – Променял кукушку на ястреба. / Обулся из сапог в лапти. / Променял шило на мыло. / Богат стал: вместо лаковых сапог обул липовые.
atdan enib, eşşəyə
minmək – to come down in the world (to lose one’s position) – променять шило на мыло
atdana-atdana
gəlmək – bax
atıla-atıla gəlmək
Atdığını vurur, tutduğunu
qopardır. – Cf. One does the
dirty on someone. – Где не ухватит, там след когтей оставит.
atəş pərdəsi – a fire-curtain – огневая завеса
Atəşə atəşlə cavab
verərlər. – As the call, so the echo. / The echo responds to the
call. / One is paid back in kind. / Cf.
He that does not respect is not respected. / He who says what he likes shall
hear what he does not like. / Curses like chickens come home to roost. – По напору и
отпор держи. / Как аукнется, так и откликнется.
atəşlə oynamaq = to play with fire = играть с огнём
atəş-od püskürmək – rage and fume
(against someone) / to breathe thunder and lightning at someone / to fulminate (against someone) / to curse
the life out of someone / to storm against someone – метать громы и молнии
Atı atın yanında bağlasan, həmrəng
də olmasa, həmxasiyyət olar. – A man is known as the company he
keeps. / You may know a man by his company. / Аs a man is so is his company. / Bad examples are catching. / Cf. Evil communications corrupt good
manners. / You can’t touch pitch, without being defiled. / He that lies down
with dogs must rise up with fleas. / Who keeps company with the wolf, will
learn to howl. / He that lives with cripples learns to limp. / He who scrubs
every pig he sees will not long be clean himself. – С кем поведёшься, от того и наберёшься. / С кем поживёшь, у того и переймёшь. / С кем познаешься, у того и нахватаешься. / С кем хлеб-соль водишь, на того и походишь.
atı baş aparmaq – to pass all bounds / to
overstep the limits / it beats all / that’s the limit – перейти все границы (самовольничать)
Atı əl ilə yox, arpa ilə
tumarla. – Cf. Deeds are louder words.
– Не гладь коня рукою, гладь мешком.
Atı qamçı aparmaz, arpa aparar. –
Deeds are louder words. = Не кнут везёт,
а овёс. – Не ногами конь везёт, а
брюхом.
Atı olmayan Həmədanda da
piyadadır. – bax Atı
olmayan Qarabağda da piyadadır.
Atı olmayan Qarabağda da piyadadır.
– A poor beggar. – Бесконный и в
Цареграде пеш.
* atıla-atıla gəlmək – to come
empty-handed (to bring nothing) – приходить с пустыми руками (ни с чем)
… atılan dırnağına dəyməz
– one is not worth someone’s little finger / one does not come anywhere near
someone / one is not a patch on someone / one is nothing compared to someone /
not fit to hold a candle to someone – ногтя не стоит / мизинца не стоит / подмётки не стоит / плевка не стоит
Atılan ox geri qayıtmaz. – The word is
stronger than arrow. – Пущённая стрела обратно не возвращается.
atılaraq – at full speed – с налёта (налетев,
набежав)
Atıldı irəli düşsün,
vurdu geri düşdü. – Higher run up, lower fly down. – Хотелось на
коня, а досталась под коня. / Хорошо взлетел, да низко сел.
Atıldı mindi eşşəyə,
bayaq da ayağı yerdə idi, indi də. – As begins, so ends. –
С заднего колеса влез на небеса. / Залетела ворона в высокие хоромы: почёту
много, а полёту нет.
atılmaq – bax
can atmaq
Atın ağzına baxıb
arpasını verirlər. – Dog is worthy of its feed. / You get what you
deserve (are worthy of). / Cf. Like
servant, like master. / Like carpenter, like chips. / As is the gardener, so is
garden. = По коню и корм. / По Сеньке и
шапка, по Ерёме колпак (кафтан.) / По бабе и брага, а по барыне и говядина. /
По животу и корм, по уму и разговор. / Собака достойна корму. / Ср. По быку и стойло. (Каждый получает
то, чего он заслуживает, что соответствует его положению.)
Atın ölümü təki arpadan olsun.
– Butter will not spoil porridge. – Кашу
маслом не испортишь.
atın quyruğu yerə dəyəndə
– bax dəvənin quyruğu
yerə dəyəndə
Atına qıymayan özünə
qıymalıdır. – One pities oneself or his own horse. – Жалеть коня
– истомить себя. / Либо себя жалеть, либо коня.
Atına qıymayan özünü
yüklər. – bax Atına
qıymayan özünə qıymalıdır.
atını daşa bağlamaq – one feels
relieved / one’s heart feels easier / a load fell from one’s shoulders – сердце
отходит / отлегло от сердца / отдыхать душой (успокаиваться, предаваться
самоуспокоению, обретать душевный покой)
atını sağa-sola çapmaq – to
be sеlf-willed / to behave headstrong – самовольничать / своевольничать
atışmaq (sözləşmək) –
to abuse each other – грызться (ругаться, спорить)
atil ağıl (kütbeyin) – a slow mind / a
sluggish mind – косный ум
Atlar ölüb, itlərin
bayramıdır. – Cat’s death is wedding for the mice. – Смерть кошки -
свадьба для мышей.
Atları nalladılar, qurbağa da
ayağını uzatdı. – One is far off the mark. / One gets the wrong
sow by the ear. / One finds a mare’s nest. =
Коня куют, а жабы лапы подставляет. – Кузнец коня куёт, а лягушка туда же лапу суёт.
atlı olub, mən piyada – one cannot find
someone – днём с огнём не найдёшь
Atlının piyadadan xəbəri olmaz.
– Cf. The earthen pot
must keep clear of the brass kettle. / A sow is no match for a goose. – Пеший конному не товарищ. / Конный пешему не товарищ. / Гусь свинье не товарищ. / Скоморох попу не товарищ.
atmaq – 1. (bir şeyi oğurlamaq) – to put one’s
hand into smth. / to slip one’s paw into smth. / to plunder (to rob) someone or
smth. – запускать руку / запустить лапу (присваивать, красть что-либо, изымая
откуда-либо); 2. (bir kəsə atmaq) – not to pay one’s gambling-debt /
to get out of paying it – вертеть (крутить, вертануть, крутануть) динамо (не
платить проигранные деньги)
atsifət adam – a horse-faced man – лошадинное лицо
Attanmamış hop demə. – Don’t halloo till
you are out of the wood. / Don’t speak too soon. / Cf. Never cackle till your egg is laid. / There’s many a slip
between the cup and the lip. / Between the cup and the lip a morsel may slip. /
First catch your hare, then cook him. / Catch the bear before you sell his
skin. / Don’t whistle until you are out of the wood. – Не говори “гоп”, пока не перепрыгнешь. / Не кричи от радости, пока не выбрался из леса.
atüstü (iş) – all done at one blow /
to do smth. pell-mell / just anyhow / in a careless (slipshod, slapdash) way
(manner) – тяп да ляп / тяп и ляп (сразу, за один раз, легко и просто) / абы как (как-нибудь, небрежно)
atüstü görmək – 1. to do smth.
quickly / in a rush / to hurry through smth. – делать на скорую руку / на живую руку (быстро, поспешно); 2. to do smth. just
anyhow / to do smth. in a slipshod way / to do smth. in an off-hand way / to do
smth. in a rough and ready fashion / to do smth. in rough haste – делать на скорую руку / на живую руку (кое-как, небрежно); 3. (tələsik bir şeyi tikmək) –
to tack smth. together (to baste smth.) – на живую нитку (лишь слегка закрепив нитками сшить, сметать что-либо)
auksion ilə satmaq – to bring to the hammer /
to sell by auction / to come under the hammer – с молотка (продать с публичного торга, с аукциона)
avam (cahil, qaba) – very dull / dim (an
uneducated, ignorant man) – серый как валенок (необразованный, невежественный,
тёмный человек)
Avamların azarı, mollaların
bazarı. – People’s ignorance is useful for the priest. – Для попа темнота
народа источник дохода. / Кому мертвец, а попу (мулле) товарец.
Avara adam kordur. = Lazy is a blind. = Ленивый что слепой. / Кто ленив, тот сонлив.
avara-avara gəzmək – bax avara gəzmək
(bir kəsi) avara etmək – to prevent someone
from doing smth. – не позволить кому-либо сделать что-либо
avara gəzmək (veyllənmək) – to
be busy doing nothing / to fritter away one’s time / to twiddle one’s thumbs /
to twirl one’s fingers / to folf one’s arms / to sit with idle hands / to eat lotus
/ Amer. to sit like a bump on a log /
to sit picking one’s nose / to idle away one’s time / to loiter away one’s time
/ to loaf around / to walk idly / to dawdle / to waste one’s time on trifles / to mess
(fuss) about / to fiddle around / to
goldbrick / Cf. to mill the wind / to
beat about (around) the bush / to keep on putting things off – бить
баклуши / коптить небо / бобы разводить / вертеть (крутить) вола / тянуть волынку (слоняться без дела, бездельничать, канителиться)
avara qalmaq – to be under indefinite situation or
difficult condition – быть в неопределённом положении
avaraçılıqdan – to set about smth.
from sheer boredom, for want of smth. to do / to while away the time – с горя (от нечего делать, от скуки)
avaralar – rolling stones / rootless creatures /
tramps / Amer. hobos – без роду и
племени (деклассированные личности, бродяги)
avaralıq etmək – to waste one’s life / to
idle one’s life away – портить воздух (жить бесцельно, без пользы для других)
Avazın xoş
gəlir, oxuduğun Quran olsa. – Your lips dispense sweet honey. / It is
too good to be true. / If only you were right! / That’s wishful thinking. / Cf. Deeds no words. / Action speaks
louder than words. – Вашими (твоими) бы устами да мёд пить. / Свежо предание,
а верится с большим трудом. / Поёт куролесу (греч. «Господи, помилуй»), а
несёт аллилуйю. / Ср. Дела говорят громче слов. / Легко стелет, да жёстко спать.
Avqi tövlələri
(son dərəcə natəmiz yer) = the Augean stables = * Авгиевы
конюшни (сильно загрязнённое место)
avtomat kimi işləmək = doing smth.
like an automaton (to do smth. unconsciously or mechanically) = как автомат /
на автопилоте / переключиться на автопилот (выполнять какие-либо действия
машинально, автоматически)
avtomatik qələm – a fountain-pen – * вечное перо
avtoş
(yüksək sürətlə maşın sürən
insanlar) – a reckless driver / a road hog (the racing drivers) – лихач (на автомобиле) / автош (водитель автомобиля, превышающий дозволенную скорость вождения)
Ay Allah! – 1. God bless me! / Bless my heart and
soul! / Mercy me (on us)! / Dear me! / Oh, my God! / My goodness! / Goodness
me! – Господи помилуй! / Боже мой! (выражает изумление, испуг); 2. how sweet! – какая прелесть! (о человеке)
Ay Allah, necə oldu?! – I can’t make head
or tail of it / not if I were to hang for it / as God is mmy witness I don’
(can’t) see (understand, etc.) / I can’t for the life of me ...! / I couldn’t
... to save my life! / let me see (think) / the Lord help my memory – убей
(побей, разрази) меня бог (выражение невозможности вспомнить что-либо) / дай бог память (говорится при попытке вспомнить
что-либо)
Ay Allah, sən özün saxla! – Amer. sakes alive! – господи помилуй!
ay-aman! – tut-tut! – ай-ай-ай!
ay camaat! – oh my! / good gracious! / goodness me! /
well I never! – люди добрые! (выражает удивление, изумление, испуг)
* аy can, ay can! – the expression of joy, a gentle answer to appeal – возглас
радости, ласковый
ответ
на
обращение
ay dolandı, il keçdi – (for) a long time
– долго ли, коротко ли
ay-haray qaldırmaq! (ay-dad, imdad, kömək
istəmək) – to scream out (shout, call) for help / Cf. to scream (cry) blue murder –
кричать караул (призывать на помощь в случае опасности)
Ay işıq saçsa da, saçmasa
da yenə aydır. = The moon is a moon whether it shines or not. –
Cолнце и есть солнце, независимо от того светит оно или нет.
ay kimi (aya oxşar) – moony – как луна
Ay məmə! – Holy mother of God! / Good
gracious! / Oh, my! – Мама родная! (выражает удивление, испуг и т.п.)
ay parçası – a moony beauty (very
beautiful) – писаная красавица
ay, səni! – blast you! / drat you! / dammit! /
blimey! / gorblimy! – чтоб тебя! (выражает досаду, гнев, возмущение)
aya deyir: sən çıxma, mən
çıxım – bax ay
parçası
aya hürmək – to bark at the moon / to bay
at the moon – лаять на луну
aya-günə dönmək – a bright sun
(someone seldom comes somewhere) – ясное солнышко / как молодой месяц (о человеке, которого редко видешь)
aya hürmək – to bark at the moon – лаять на луну (тратить время попусту)
ayağa bağlanmaq – to keep getting in the
way / to get under someone’s feet / to be in smb.’s way – вертеться под ногами
/ путаться под ногами (будучи рядом мешать своим присуствием что-либо делать)
ayağa dolaşmaq – bax ayağa bağlanmaq
ayağa döşənmək – to be on
the decline – пасть в ноги кому-либо, валяться в ногах у кого-то
ayağa düşmək – 1. bax ayağa döşənmək;
2. – the prices fall down –упасть в цене; 3. – to lower oneself in smb.’s eyes
– потерять свой авторитет, лишиться уважения
ayağa durmaq – 1. bax özünə gəlmək; 2. to get (to stand) on
one’s own feet again / to be a made man / to find one’s feet (to get up, to
stand up) – становиться (стать, встать) на ноги (поправлять своё материальное
положение)
ayağa qaldırmaq – 1. (1. bir kəsi) –
to set someone on his feet / to give someone a start in life – поднять /
поставить кого-то на ноги (помочь кому-либо встать на ноги); 2. (hamını) – to raise a
general alarm (to goad someone into
resolute action) – поднимать на ноги народ / ставить (поставить) на уши
ayağa qalxmaq – 1. bax ayağa durmaq; 2. (güclə) – to struggle to one’s feet – насильно встать на ноги, заставить стоять на ногах;
3. (sağalmaq)
– to draw a sigh of relief / to heave a
sigh of relief / to be on one’s feet again / to be out and about / Cf. one is as good as new – увидеть свет
(почувствовать облегчение, избавившись от невзгод, болезни) / на ногах (здоров,
не болен); 4. (müstəqil yaşamağa başlamaq) – to find one’s
feet / to get (to stand) on one’s own feet / to become independent –
становиться (стать, встать) на ноги (становиться самостоятельным, приобретать
специальность, независимое положение и
т.п.)
ayağa salmaq – 1. to dеpreciate smth. – обесценивать; 2. to
deprive someone of authority / respect – лишить авторитета / уважения
ayağa vermək – 1. bax ayaqlarının altını sabunlamaq; 2. – to let
someone down / to betray smth. / to play someone a mean trick / to do the dirty
on someone – подводить, предать кого-либо
ayağa verməmək – not to let someone
down / not to betray someone, smth. / not to play someone a mean trick / not to
do the dirty on someone – не подводить, не предавать кого-либо,
не подкладывать кому-то
свинью
ayağa yıxılmaq – bax ayağa düşmək
ayağı açılmaq – 1. (bir yerə
tez-tez getmək) – someone often goes to somewhere – начать часто ходить
куда-либо; 2. (xəstələnmək) – to have a diarrhoea –
заболеть расстройством желудка
ayağı bağlanmaq – to suffer from a
constipation – страдать запором
ayağı bağlı olmaq – bax ayağı bağlanmaq
ayağı dəyməmək – bax ayaq basmamaq
ayağı dəyməyəcək –
never more (stir) a step from some place / never leave some place – ни ногой
(не уезжать, не уходить, не отлучаться откуда-либо)
ayağı düşmək – 1. to find
oneself – случайно оказаться, побывать где-либо; 2. to bring someone luck
(success, good fortune, hapiness, benefit) – приносить своим приходом удачу,
счастье
ayağı düşməmək – to
bring someone ill luck (failure, misfortune, harm) – приносить своим приходом
неудачу, несчастье
ayağı gördan sallanmaq – bax (bir) ayağı qəbirdə
olmaq
ayağı ilə gəlmək – to come
of one’s own accord – самому приходить куда-то
ayağı ilə (bir kəsin)
qapısını açmaq – to kick someone’s door open / to be too
familiar (unceremonious, cheeky) – открывать ногой двери
ayağı ilə tələyə
düşmək – to fall into one’s trap / to get into a scrape / to
get into a difficulty / to make oneself particularly ridiculous / to make a
fool of oneself / to put one’s foot in it / to pull a boner – своими
ногами попасть в ловушку / попадать(ся) впросак
ayağı işləmək – bax ayağı açılmaq
2-ci mənada
ayağı kəsilmək – to lose touch
/ to lose contact with someone (to stop visiting, calling at someone’s place) –
порвать связь (перестать куда-либо ходить; приостановиться, закончиться)
(bir) ayağı qəbirdə olmaq = to have one’s foot in the
grave / to be with one’s foot in the grave = стоять одной ногой в могиле
(bir kəsin) ayağı ora dəyməyəcək
– you’ll never (you don’t) catch one coming this way again / one won’t set his
(her) foot in the place again – ноги не будет (кто-либо никогда не придёт, перестанет бывать где-либо, у кого-либо)
ayağı sürüşkən
qadın (fahişə) – a street-walking / trolloping / lewd / whorish –
женщина лёгкого поведения / ночная бабочка / уличная девка / шалава / тёлка / чувиха
ayağı uğurlu olmaq – bax ayağı
düşmək 2-ci mənada
ayağı üstə dayana bilmək – to be able
to stand on one’s own feet – стоять самостоятельно на ногах (в смысле материального положения)
ayağı üzəngidə – quick off
the mark / light on one’s feet / brisk / active / always ready – лёгкий на подъём / лёгок на подъём
ayağı yanmaq – to fall in love in smb.’s
absence – заочно влюбляться
ayağı yer almaq – to have the ground under one’s feet – чувствовать
почву под ногами (почувствовать
за собой опору, поддержку; становиться
упорным в своих требованиях, притязаниях)
ayağı yer tutan xəstə – walking patient – ходячий больной (больной, который начал ходить)
ayağı yer tutmaq – bax ayağı yer almaq
ayağı yerdən üzülmək
– bax ayaqları yerdən üzülmək
ayağı yerə dəyməmək –
to be dead tired / to be run off one’s feet / to run one’s feet off / to wear
oneself out – cбиться с ног / не чувствовать под собой ног
ayağı yüngül olmaq – to bring
good luck – иметь лёгкую ногу (приносить удачу кому-либо)
ayağıağır – 1. (uğursuz
adam, işi gətirməyən adam) bad man / a failure –
тяжёлая нога / неудачник (о человеке, приносящим неудачу); 2. (astagəl, ləng adam) – sluggish /
glue-footed / hard to get moving / slow-starter / slowcoach – тяжёл на ногу / тяжёл на ноги (медлительный, тяжёлый на подъём)
ayağıçarıqlı – the poor
(humble people) – нищиe (бедныe люди)
ayağına aparmaq – to be on an equal
footing with someone / to be on even board with someone / to be on the same footing with someone – на равной ноге / ставить на равную ногу
ayağına bir daş –
what the deuce brings him (her) here? / what ill wind has brought him (her)
here? / what bad luck has brought him (her) here? – нелёгкая принесла / нелёгкая занесла
ayağına çıxmaq – he has had a
misfortune / smth. had happened – случиться с кем-либо
ayağına cidar olmaq – to be a burden to (on) someone / to be burdensome (irksome) to someone /
to weigh heavy upon someone / to be in the way – быть (стать) в тягость (обременять, стеснять, тяготить кого-либо)
ayağına çağırmaq – to
get someone to talk (to call someone) – вызвать к себе (подчёркивая своё
превосходство, положение)
ayağına daş bağlanmaq – bax ayağına daş olmaq
ayağına daş olmaq – to create
obstacles to someone (to hinder someone) – привязаться (мешать,
препятствовать)
ayağına döşənmək - bax ayağına düşmək
ayağına durmaq – bax ayağına qalxmaq
ayağına duzaq olmaq – bax ayağına daş olmaq
ayağına düşmək – 1. to bow
down to someone / to low to someone / to bow to the feet of someone / to bow to
the very ground before someone / to double up in a bow / to fall at someone’s
feet / to prostrate oneself before someone / to eat humble pie / to sink
oneself at the feet of someone / to throw oneself at the feet of someone (begging for smth.) – вaляться в ногах / падать в ноги / кланяться в ноги / броситься в ноги / падать к ногам / припасть к
стопам / падать на колени / кланяться в ножки (умолять, просить кого-либо о
чём-либо); 2. (üzr istəmək) – to beg pardon / to apologize –
просить прощения
ayağına getmək – to go cap in hand
to someone / to bow and scrape before someone – идти на поклон (пойти к
кому-либо с просьбой или в знак своего уважения, покорности)
ayağına gəlmək – to come cap in hand
to someone (condescend to visit someone) – прийти на поклон
* ayağına qalxmaq – to stand up when
someone come in (as a sign of honour and respect) – вставать при входе кого-либо в знак почёта и уважения
ayağına qapanmaq – bax ayaqlarına qapanmaq
(bir şeyi bir kəsin) ayağına
yazmaq – to attribute smth. to someone / to ascribe smth. to someone / to put
smth. down to someone – приписывать кому-то что-либо / относить (отнести) за
счёт (усматривать причину чего-либо в ком или в чём-либо)
ayağına yıxılmaq
(yaltaqlıq etmək, riyakarlıq etmək) – to lay oneself out to
please someone – мелким бесом рассыпаться перед кем-либо
* ayağında qalmaq – to be to someone’s
account / to be in one’s name – числиться / оставаться за кем-либо
ayağından çəkmək – to intrigue
against someone – подкапываться под кого-либо
ayağından silmək – to rub a debt out
/ to erase (smth.) / to obliterate – стереть кому-то долг / вычеркнуть со счёта (списать)
ayağını açmaq – to cause
diarrhoea – вызывать расстройство желудка
ayağını basmaq – to tread on
someone’s toes / to tread on someone’s corns – наступать на ногу / наступать на хвост (обижать, задевать, ущемлять чьи-либо интересы)
ayağını basmamaq – 1. bax ayaq basmamaq 1-ci mənada; 2. –
not to cross someone’s path / track – не переходить кому-то дорогу / путь
ayağını başından
aşırmaq – to wring someone’s neck / to screw someone’s head off –
свернуть шею / свернуть голову / свернуть башку (прикончить, уложить, уничтожить, убить)
ayağını boğazına dirəmək
– to take someone by the throat / to be on someone’s neck about smth. / to rush
someone / to go for someone / to pester someone – брать за горло / взять за
глотку / приставить нож к горлу / схватить за горло (заставлять, принуждать к
чему-либо, требовать немедленного выполнения)
ayağını çəkmək – 1.
bax ayağını kəsmək;
2. – to be lame – хромать
ayağını düz atmamaq – to behave suspiciously – вести себя подозрительно (недостойно, быть нечестным в
своих делах, поступках, идти по неправильному пути)
ayağını kəsmək – 1. to
stop someone to visit someone / to give up going somewhere / to stop going
somewhere / not let come any more / to prohibit someone’s visiting – отказывать
от дома (прекращать принимать кого-либо у себя, не позволять приходить
кому-то куда-то); 2. to forget one’s way to someone or some place / to stop
seeing someone – забыть дорогу (перестать бывать)
ayağını qarmaq – to bring someone
under / to make someone knuckle down / to bend someone to one’s bow – гнуть в
дугу / согнуть в три дуги (притеснять, подавлять кого-либо, добиваясь
покорности, полного подчинения)
ayağını qazmaq – to collect
compromising material against someone / Cf.
to plant smth. on someone – собирать компру (накапливать компрометирующий
материал против кого-либо)
ayağını yan basmaq – bax ayağını düz
at-mamaq
ayağını yerdən götürmək
– 1. to find some means of movement –
найти какое-либо средство передвижения; 2. to stir someone to action /
to get started – раскачаться (действовать более энергично, живо)
Ayağını yorğanına görə
uzat. = Cut your coat according to your cloth. / Stretch your legs according to
your coverlet. / Cf. Put your hand no
further than your sleeve will reach. = Протягивай ножки по одёжке.
ayağının altı möhkəm
olmaq – to have the ground under one’s feet – чувствовать почву под ногами
(опору)
ayağının altına baxmadan
(qaçmaq) – like mad / to run at a breakneck pace / to run at a breakneck
speed / to rush off headlong / to run helter-skelter / to run for one’s life /
to flee away / to run like anything / to fly along – сломя голову (бежать) / не слыша ног под собой (бежать) / со всех ног (бежать)
* ayağının altına dəmir at – it is spoken when
someone comes wherever at the first time after long waiting for him (her) – говорится, когда после долгих ожиданий кто-либо впервые приезжает в какое-либо место
ayağının altına düşmək
– bax ayağına
düşmək 1-ci mənada
ayağının altına ərsin at –
bax ayağının
altına dəmir at
ayağının altına maşa at – bax ayağının altına ərsin
at
ayağının altında torpaq
yanır – bax
ayağının altında yer yanır
ayağının altında yer yanır
– the place is getting too hot for him (her) – земля горит под ногами (чьё-либо
положение катастрофично, нужно убегать)
ayağının altından torpaq
qaçmaq – bax ayağının
altından zəminə qaçmaq
ayağının altından zəminə
qaçmaq – to be out of one’s depth / to lose the ground under one’s feet
/ to feel one’s last hold slipping away – (по)терять почву под ногами
ayağının altından zəminə
qaçır – the ground seems to be slipping under one’s feet / one is
losing the very ground under one’s feet – почва уходит из-под ног / земля ускользает из-под ног
ayağının altını görməmək
– to be dead-beat / to be run off one’s feet / to be ready to drop – не слышать ног под собой / не чуять ног под собой / не чувствовать ног под собой
ayağının altını
qazımaq – to play a dirty trick on someone / to play a nasty trick on
someone / to do someone a dirty trick / to do the dirty on someone / to dig a
pit for others – подкладывать мину / подкапываться / рыть яму / подложить свинью кому-либо
ayağının altını oymaq – bax ayağının
altını qazımaq
ayağının altını öpmək
– bax ayağına
düşmək 1-ci mənada
ayağının tozu da, iyi də
qalmasın – to get off with you! / get out and stay out! / don’t you ever dare to
set foot here again! / mind there’s no sight or sound of you here! – чтобы и духу не было
ayağının tozu da ola bilməz –
someone is not a patch on someone / someone cannot hold a candle to someone /
someone is not fit to show a candle to someone / someone is not fit to tie the
shoelaces of someone / someone is not fit to black someone’s boots / someone is
not fit to hold a candle to one – в подмётки не годится (кто-либо неизмеримо хуже кого-либо)
ayağının tozuna dəyməz – bax ayağının tozu da ola
bilməz
ayağısürüşkən(dir) –
she is an easy lay / she goes for a jump / Cf.
she has round heels – слаба на передок (легко, с удовольствием идущая на
половую связь)
ayağısürüşkənlik eləmək
– to lead a dissolute life (of a sexually loose woman) / Amer. to chippy around – трепать юбки / трепать хвосты (вести
разгульный образ жизни, о женщине)
ayağıyüngül – 1. bax ayaqdan diri; 2. lucky – лёгкий на
ногу / лёгок на ногу (удачливый)
ayaq açıb yerimək – to screw up
one’s courage / to muster one’s courage – набраться смелости (с ироническим
смыслом)
ayaq açmaq – 1. to begin to visit / to go to
see – часто посещать, навещать кого-то, зачастить; 2. begin to step (about child) – только-только начать ходить (о
ребёнке)
ayaq almaq – to take to one’s heels – пуститься
наутёк / бежать со всех ног / ускорить шаг
ayaq altına almaq – to subjugate / to subdue
someone / to bring someone into subjection / to subordinate someone or smth. (to) / to make someone
obedient (to) – победить,
подчинить себе кого-либо, топтать кого-то
ayaq altına düşmək – to abase
oneself – обесцениваться, унижаться,
обесславиться
ayaq altına salmaq – to tread under foot / to
trample under foot (to humiliate someone) – делать половую тряпку из кого-либо
(унижать, обесславить, обесчестить
кого-либо)
ayaq altında qalmaq – to be under the
heel of someone / to be under someone’s thumb – находиться под пятой кого-то / быть под каблуком у кого-либо
ayaq-ayağa getmək – to keep in step / to
keep step (pace) with someone – в ногу (в такт, одновременно с другими ступая
то левой, то правой ногой)
ayaq basmağa yer yoxdur – there is hardly room to move
/ there is no room at all / the place is simply crammed / the room is filled to
suffocation / there is no room to swing a cat – яблоку негде упасть
ayaq basmaq – 1. to visit someone (to go somewhere) – посещать кого-либо (ходить куда-либо); 2. to cross
the threshold (of someone’s place) / to set foot (somewhere) – пересечь кому-то дорогу
ayaq basmamaq (1. harasa heç
getməmək, harada heç olmamaq) – 1. never set foot somewhere
(in someone’s house) – ни ногой (совсем не ходить, не ездить куда-либо, не
бывать у кого-либо); (2. hansısa yeri tərk etməmək) – never move a step
from some place / never leave some place – ни ногой (не уезжать, не уходить, не отлучаться откуда-либо)
ayaq çalmaq – bax
ayaq
vurmaq
ayaq çəkmək – bax ayaq kəsmək
ayaq dirəmək – to put foot down (to be
stubborn, to persist in) – упираться ногами / упорствовать / настаивать / не
отступиться / заупрямиться
ayaq döymək – 1. bax ağız açmaq; 2. bax kandarını çıxartmaq; 3. çox gəzmək
– to be on one’s last legs / to be dead-beat – обивать (все) пороги
(1.обращаться с просьбой; 2. неоднократно приходить в одно и то же место); 3.
оббить ноги (устать, измучиться от долгой ходьбы)
ayaq götürmək – to take to one’s
heels / someone makes off as fast as his legs will carry him / to make run of
it / Cf. to fling (pick) up one’s
heels / to pull foot / to show a clean (fair, light) pair of heels / to take to
one’s heels (legs) / to cut and run – пускаться наутёк / давай (дай) бог ноги
(поспешно убегать)
ayaq kəsmək – to stop visiting someone /
to give up going somewhere / to stop going somewhere / to prohibit someone’s
visiting – переставать куда-либо ходить
ayaq olmaq – 1. bax
cur olmaq; 2. to bе member / to bе partner – быть участником, партнёром в
чём-нибудь
ayaq saxlamaq – to stop / to pause – тормозить
(остановиться)
ayaq sürmək – to jump on somеone (to
attack someone) – идти с угрозой (нападать, наступать)
ayaq sürümək – to make a journey /
to trudge along / to trail along / to proceed slowly – тащиться / плестись /
идти нога за ногу (неохотно идти)
ayaq tərəfdə – at the feet (foot) – * в ногах (у
того места, куда, ложась, кладут ноги)
ayaq tutmaq – bax 1. ayaq açmaq 2-ci mənada;
2. – to keep in step with someone or smth. / to keep pace with someone / to keep abreast of
the times / to fall in line with somene – (идти) в ногу / держать
ногу (равняться)
ayaq üstə qaldırmaq (müalicə
etdirmək) – to get (put) someone on his (her) feet / to have someone back
on his (her) feet – ставить (поставить, поднять) на ноги (вылечивать)
ayaq üstə qalmaq – to lose one’s seat – лишиться
насиженного места (остаться без места)
ayaq üstə olmaq – 1. to be up on one’s
feet – на ногах (в стоячем положении);
2. to be on one’s feet – на ногах (после болезни, выздоровить)
ayaq vurmaq – to loaf about / to loiter – слоняться / бродить
ayaq yığılmaq – there is no any comings and
goings – прекращаться о движении
* ayaqaçdı – the first visit of one’s
daughter to her father’s house after marriage on her parent’s invitation –
первый визит дочери, вышедшей замуж в отцовский дом по приглашению её родителей
ayaqaltı etmək / eləmək – 1. to
do the place for anybody to idle about – превратить в проходной двор; 2. to
keep someone under one’s wife thumb / to keep a henpecked husband / to keep
pinned to one’s wife’s apron strings / to keep under petticoat government –
держать под каблуком; 3. bax ayaq
altına salmaq
ayaqaltı(sı) olmaq – to be under
one’s wife thumb / to be a henpecked husband / to be pinned to one’s wife’s apron
strings / to be under petticoat government – быть под каблуком
/ быть под башмаком
ayaqda qalmaq – to lag behind / to trail at the back –
тащиться в хвосте / плестись в хвосте
ayaqda sürünmək – bax ayaqda qalmaq
ayaqdan ağır – bax ağırtərpənən
ayaqdan başa qədər – from head to
foot / from top to toe / from top to
bottom – от А до Я / от аза до ижицы / от альфы до омеги / от головы до ног
ayaqdan cəld – bax ayaqdan diri
ayaqdan çəkmək – to pull one’s leg
/ to prevent smb. from doing smth. – вставлять кому-то палки в колёса
(пакостничать кому-либо)
ayaqdan diri –
light
on one’s feet / brisk – скор
на ногу / скорый на ногу / лёгок на ногу / лёгкий на ногу (живой, резвый,
лёгкий на подъём)
ayaqdan düşmək – to bе ready to drop / to be dropping with fatigue / to be
falling off one’s feet / to fall ill / to be laid low – падать с ног / валиться с ног / не держаться на ногах
ayaqdan-dırnaqdan düşmək – bax ayaqdan düşmək
ayaqdan olmaq – to bе dead tired / to be run off one’s
feet / to run one’s feet off / to wear oneself out – сбиться с ног / оставаться
без ног (сильно устать, измотаться от хлопот, беготни)
ayaqdan salmaq – to knock someone off his
(her) feet / to knock someone down / to make someone fall down / to take
someone’s balance (to exhaust, to be wasted) – (с)валить с
ног (вынуждать упасть)
ayaqdan tutmaq – to seize someone’s foot –
держаться за ноги
ayaqdan yapışmaq – bax ayaqdan tutmaq
ayaqdan yüngül – bax ayaqdan cəld
ayaqqabıları yamamaq (təmir etmək)
– to mend galoshes – заливать галоши
ayaqqabılarını qabağında
cütləmək – to show someone the door / to turn someone out of the
house – указать на дверь / показать на дверь / скатертью дорога (потребовать,
чтобы кто-либо ушёл, удалился; выгнать кого-либо)
ayaqqabılarını cütləyib
qabağına qoymaq – bax
ayaqqabılarını qabağında cütləmək
ayaqqabılarını yalamaq – to lick
somеone’s shoes / to lick somеone’s feet / to lick the mud off somеone’s boots
– лизать пятки / лизать ноги / лизать руки / лизать сапоги (угодничать, унижаться,
пресмыкаться перед кем-либо)
ayaqqabını corabsız geyinmək –
with no stockings (socks) on / with shoes (galoshes, etc.) on one’s bare feet –
* на босу ногу (с обувью на голой ноге, без чулок, носков)
ayaqla (piyada) – on one’s two feet / on one’s own
pair of feet / Cf. on foots horse /
on horse of ten toes / on Shanks’s mare / Amer.
by the shoe leather express / ride-a-cock-horse on a walking-stick / to ride on
a broomstick / Cf. on shank’s pony /
by shank’s mare – на своих двоих / * на палочке верхом ехать (пешком)
ayaqlarda sürünmək – to prostrate
onеself before someone / to fall down at someone’s feet (begging for smth.) –
валяться в ногах (униженно умолять кого-либо о чём-либо)
ayaqları altında (tam itaətində)
– to
be under someone’s thumb / to be in someone’s pocket / to be in the hollow of
someone’s hand / to be henpecked / Cf.
to be tied (pinned) to one’s wife’s apron strings / to be pettycoat-ridden / to
be under pettycoat government – под башмаком (быть в беспрекословном подчинении)
ayaqları ardınca getməmək – to
be hardly able to drag one’s feet along / to be scarcely able to put one foot
after the other / to be on one’s last legs – едва (еле) волочить ноги / насилу
таскать ноги / с трудом тянуть ноги / чуть передвигать ноги (очень медленно
ходить, двигаться из-за усталости, болезни)
ayaqları ardınca sürünmək
– bax ayaqları ardınca
getməmək
ayaqları dalınca gəlməmək
– bax ayaqları ardınca
sürünmək
ayaqları dolaşmaq (ayaqları
dolaşa-dolaşa yerimək) – one is staggering / one stumbles at
every step / one cannot walk straight – ноги заплетаются (кто-либо идёт
неверной, спотыкающейся походкой)
ayaqları güclə ardınca gəlmək
– bax ayaqları dalınca gəlməmək
ayaqları sözünə baxmır –
it is too hard for someone to walk – ноги не слушаются
ayaqlarını sürüyə-sürüyə
yerimək (ayaqları güclə sürümək) – to be on
one’s last legs – еле ноги таскать / насилу ноги тянуть
ayaqları yer almaq – bax ayağı yer almaq
ayaqları yer tutmaq – bax ayağı yer tutmaq
ayaqları yerdən üzülmək –
to lose the ground under one’s feet / to be out of one’s depth / to feel one’s
last hold slipping away / to feel the ground slipping away from under one’s
feet – (по)терять почву под ногами (лишиться уверенности в себе, опоры,
поддержки)
ayaqları yerə mıxlanmaq – bax ayaqları yerə mismarlanmaq
ayaqları yerə mismarlanmaq – bax ayaqları yerə
yapışmaq
ayaqları yerə yapışmaq – as
though struck dumb / as though thunder-struck / as though stock-still / as
though dead / as though rooted to the ground / as though rooted to the spot / as
though petrified / as though transfixed – застыть на месте / опешить / замереть
на месте / остолбенеть (от удивления) / быть в трансе / стоять как вкопанный
(неподвижно стоять)
ayaqlarına düşmək – bax ayağına düşmək
1-ci mənada
ayaqlarına qapanmaq – bax ayaqlarına düşmək
ayaqlarına yıxılmaq – bax ayaqlarına qapanmaq
ayaqlarını bir başmağa dayamaq
– bax ayaqlarını bir
başmağa dirəmək
ayaqlarını bir başmağa dirəmək
– to be stubborn – упираться руками и ногами /
упереться как бык / упереться как козёл (заупрямиться)
ayaqlarını dalınca sürümək
– bax ayaqlarını güclə
sürümək
ayaqlarını güclə
sürümək – bax
ayaqları ar-dınca getməmək
ayaqlarını uzatmaq – to kick the bucket –
протянуть ноги (умереть)
ayaqlarını yerə vurmaq (etiraz
bildirəndə) – to stamp one’s foot at someone – топать ногами (стучать
ногами об пол при выражении гнева, раздражения)
ayaqlarının altını sabunlamaq – to play a mean
trick on someone / to play a dirty trick
on someone / to play a nasty trick on
someone / to do the dirty on someone – подложить свинью
ayaqlarının ikisini də bir
başmağa dirəmək – bax
ayaqlarını bir başmağa dirəmək
ayaqlarının ucunda – bax
barmaqlarının ucunda
ayaqlaşa bilməz (bab deyil) – no match for
someone / far better than smth. / not to be compared with someone or smth. / a
cut above someone or smth. / there is no comparing someone or smth. / no
comparison with someone or smth. – не чета (значительно выше, лучше по своим достоинствам, качествам)
(bir kəslə) ayaqlaşmaq – to keep in
step with someone or smth. / to keep abreast of the times / to fall in line
with someone or smth. – * идти (шагать) нога в ногу (действовать наравне с
кем-либо, развиваться наравне или в соответствии с чем-либо)
ayaqüstü (tələsik, tez,
fövri) – in a hurry / in a slapdash manner (of writing or compiling smth.)
– на коленке (наспех, небрежно, торопливо)
ayaqüstü etmək – to do smth. while walking (passing, etc.) – на ходу
(не прекращая движения, делать
что-либо по пути)
ayaqyalın – with bare feet / barefooted – на
босу ногу (без обуви, босиком)
ayaqyolu (tualet) – latrine / earth closet /
crapper / loo / john / dunny / loo for Ladies / lav / loo for gentlemen / Amer. men’s room / Cf. place where you cough / lavatory / haven of
refuge (rest) / private office / chamber of commerce / poet’s corner / heaven
of rest (toilet, lavatory) – отхожее место / куда царь пешком ходил / белый дом
/ кабинет задумчивости / сортир / нужник (уборная, туалет)
ayaqyoluna
düşmək – 1. to get stomach disorder (to have an indigestion, diarrhoea)
– получить расстройство желудка; 2. (qorxudan) – Lit. a bear’s
disease (diarrhoea
caused by fright) – медвежья болезнь (понос от страха)
ayaqyoluna getmək – * to go and kill a snake /
go out to relieve oneself – пойти и убить змею (шутливый предлог для того,
чтобы покинуть компанию и пойти в туалет)
/ ходить по-большому (какать) / ходить по-маленькому (писать) / * по нужде
(испытывая потребность в естественном отправлении выйти, отлучиться и т.п.)
aybınıza kor olun! – for shame! / you ought to be
ashamed! – стыдно!
aydan arı, sudan duru (düz adam) –
high-minded man (completely honest, without any fault and sin) – чище луны,
прозрачнее воды (кристально чистый)
aydan təmiz, gündən duru – of the
first water / sheerest / clearest type of someone or smth. / pure and simple
(obvious) – чище луны, прозрачнее солнца / чистой воды (очевидный)
aydın danışmamaq (anlaşılmaz
bir surətdə danışmaq) – to mutter, to mumble / to
speak through one’s teeth – * сквозь зубы (невнятно, неразборчиво говорить)
aydın günəş – the golden sun / the
bright sun – красное солнышко
aydın həqiqət (hamıya məlum
olan həqiqət) – truism / commonplace / copy-book maxim / home truth /
old platitude – * азбучная (прописная) истина (известное всем, избитое
суждение)
aydın işdir (əlbəttə,
sözsüz) – it is clear / it is natural / of course / certainly – ясное дело (вполне понятно, естественно, конечно)
aydın olmaq – to become lucid – * доходить до сознания (становиться понятным, ясным)
aydındır (məlumdur) – a visible thing /
that is as clear as daylight / that is as clear as day / that is as clear as
noonday / that is as clear as the sun at noonday (obviously, evidently,
apparently) – видимое дело / ясно как (божий) день (совер-шенно ясно, очевидно)
aydınlaşdırılma – heart-to-heart
talk / show-down – выяснение отношений
aydınlaşdırmaq
(işıqlandırmaq, izah etmək) – to throw (to cast, to shed,
to turn) light on (upon) smth. – * проливать (пролить, бросить) свет (делать
ясным, понятным что-либо)
aydınlığa çıxasınız! – be happy! / be lucky! – будьте счaстливы!
* aydınlığa çıxmaq – to
become happy / fortunate / lucky – дожить до счастливых дней, достигнуть
благополучия, счастья, благоденствия
aydınlıq gətirmək – 1.
(aydınlaşdırmaq, ayırd etmək) – to clear up smth. / to
sort out smth. – вносить (внести) ясность; 2. (aydın olan bir şeyi
bir daha aydınlaşdırmaq) – to dot one’s i’s and cross one’s t’s
/ to put it bluntly – расставить все точки над «И» (внести ясность)
ayı yuvasına kösöv soxmaq – bax arı yuvasına
çöp soxmaq
ayıb deyil – it suits someone fine / it is
convenient for someone / he (she) is a good hand at smth. – с руки
* ayıb
olmasın ... – excuse me / let me say – извините
/ простите за выражение / позвольте сказать
Ayıb olsun! – 1. Aren’t you ashamed of yourself?
/ Shame on you! / Fie for shame! /
Tut-tut! – Как тебе (вам) не ай-ай-ай? (шутл. как тебе (вам) не стыдно?); 2. well, you are a one! / well, I never! / my word! / this is something! / iron. lovely! – ну ты и даёшь (вы даёте) дрозда! (выражает изумление или осуждение)
ayıbdır – it doesn’t suit someone to do
smth. / one can’t afford to be or to do smth. / it is not convenient for
someone / Cf. one has got too much on
his (her) plate to bother with someone or smth. – * не с руки (неудобно поступать как-либо)
* ayıbına kor olmaq – 1. to keep silent, knowing
one’s own defects – зная свои недостатки молчать; 2. to be shy of one’s own defects – стыдиться своих недостатков, пороков
Ayıdan bir tük (fars dilindən). – bax Donuzdan bir tük.
Ayıdan qorxan meşəyə girməz.
– Lit. He that’s afraid of woves
should keep out of the woods. / Cf.
He that fears every bush must never go a-birding. / He that is afraid of wounds
must not come near a battle. / Nothing venture, nothing have (gain, win). /
Little venture, little have. / No cross, no crown. / Fear is a bad companion. –
Волков бояться - в лес не ходить. / Медведя бояться, так ягод не видать. / Кто боится воробьёв, тот не сеет проса. / В баню идти - пару не бояться. / Ср. Лягушек бояться - в реке не купаться.
ayıq olmaq – 1. to watch one’s step with
someone / to be on the look-out for someone – держать ухо востро / держать ушки
на макушке (не доверяться кому-либо, быть осмотрительным, осторожным; быть
настороже, начеку); 2. to be on the alert / to be on one’s guard / to keep
one’s ears cocked; to be on one’s pins / to be about / to be up – на ногах (в
бодрствующем состоянии); 3. bax duyuq
düşmək
ayıq-sayıq olmaq – to rub one’s eyes / to get alerted – продирать глаза /
продрать
глаза / протирать глаза / протереть глаза
(становится внимательней, начинать приглядываться)
ayıq vaxtı olmamaq (daim içmək) – to drink hard in
despair / to drink heavily / to have fits of drinking – (за)пить горькую / запивать горькую / пить запоем
(беспробудно пьянствовать)
ayıq yatmaq – to sleep with one eye (and an
ear to the ground) – спать вполглаза (спать чутким сном)
Ayıl! (tərpən!) – Get a move on! / Look
alive there! / Amer. Shake a leg! – шевели колёсами! (шевелись!, пошевеливайся,
поторапливайся!)
Ayın da üzündə ləkə
var. – Every bean has its black. – Нет боба без пятнышка. – У каждого свои
недостатки.
ayın batması – moonset – заход луны
ayın çıxması – bax ayın doğması
ayın doğması – moonrise – восход
луны
ayın tutulması – a lunar eclipse –
затмение луны
Ayını əvvəl öldür,
sonra dərisinə qiymət qoy. = Catch the bear before you
sell his skin. / Cf. Do not boast until
you see the enemy dead. / First catch your hare then cook him. / Boast not before
but after the battle. = Не продавай шкуры, не убив медведя. / Не поймав медведя, шкуры не продают. / Ср. Продают шкуру не убитого медведя. /
Медведь в лесу, а шкура продана. / Не хвались, идучи на рать, а хвались, идучи
с рати. / Хвали горку, как перевалишься. / Не говори “гоп”, пока не
перепрыгнешь. / Хвались урожаем, когда рожь в засеку посыплешь.
аyını
öldürmədən dərisini satmaq = to sell the bear’s skin before
one has got the bear = продавать шкуру неубитого медведя
ayıoynadan – bax
itoynadan
aynası açıq olmaq – to bе in a good
mood / to be in form – быть в приподнятом (бодром) настроении
aynası açılmaq – 1. to gеt better
/ to get well – поправляться; 2. it gladdens the heart / it is simply a
pleasure / it does one’s heart good to see it (to get affable, gracious,
friendly) – на душе светлеет / сердце радуется (становится радостнее,
приветливее, веселее)
ayrıca (dayanmaq) – to stand away from ... /
to be situated in the distance – * в стороне / в сторонке (находиться на
некотором отдалении)
Ayrılıq məhəbbət artırır. = Absence makes
the heart grow fonder. = От разлуки любовь горячей. / Разлука усиливает любовь. /
Разлука делает сердце нежнее.
az adam bilir – few people know – * мало кто знает
az miqdarda – nothing much to look at / not so
abundant (rich, lavish, etc.) – * невесть сколько (не очень-то, не особенно много)
аz olmaq – to be the
best in smth. / someone knows his job – быть лучшим / быть знатоком своего дела
az aşın duzu deyil – a sharp lad / no lump
of sugar / Cf. no angel (a sly man) –
продувная бестия / продувная шельма / тоже хорош! / тоже не конфетка / его сразу не раскусишь (лу-кавый, хитрый человек, действующий исподтишка)
azacıq (bir qədər) – just a very little
/ just a bit / by a hair’s breadth – * самую малость (чуть-чуть)
az-az – on trifles / about this and that
– по мелочам (что-либо незначительное, несущест-венное)
Az duzdamaq, çox duzdamaqdan
yaxşıdır. – Cf. Salt
cooks bear blame, but fresh bear shame. (Said when there is either too much or
too little salt in one’s meal.) / Too little is better than too much. – * Недосол на столе, а пересол на спине. (Недосоленное
кушанье можно досолить, а за пересоленное следует наказать.)
* az görmək
– to considеr smth. insufficient – считать недостаточным
az qala – 1. (deyəsən, gərək
ki) – * within an ace – едва не, чуть не, вот-вот; 2. (az
qalmışdı) – almost / nearly / all but – * мало
не … (чуть было не …, едва не …)
az şanslı olmaq – a hundred to one – сто против одного (очень незначительные шансы, мало вероятно)
az vaxta (qısa müddətə) – for a
second / for a moment / for a sec – * на секунду (на очень короткое время,
ненадолго)
az yemək haqqında – meagre
(scanty) meal / too scanty to make (take) two bites of it (about very little
food) –
* на один зуб (очень мало, о пище)
Aza qane ol, çoxlu qazanarsan. – bax Azın qədrini bilməyən,
çoxun da qədrini bilməz.
Aza qane olmayan çoxa layiq deyil. – Grasp
all, lose all. – Слишком мало и слишком много портят всю игру. / Кто много желает, тот и мало не видает. / Многого
желать - добра не видать. / Ср. Всему
есть мера. / Всё в меру.
Aza qane olmayan çoxa yetişməz. –
Wants much, lost much. – Кто малым
недоволен, тому великое не даётся. / Погнался за крохою, да без ломтя
остался.
azacıq – just a trifle / (of) small
account
/ next to nothing / practically nothing / nothing to speak of (very little,
few) – с (на) рыбью ногу / жук чихнул (мало, почти ничего, незначительный)
azacıq aşın duzu deyil – bax az aşın duzu deyil
azacıq təskinlik – * Dutch comfort –
слабое утешение
azad adam – one’s own master / free as a bird /
fancy free / free lance – вольный казак (свободный, ни от кого не зависящий
человек)
azad gün – a free day – свободный день
azad olmaq – 1. to be confined / to give birth to
someone (to bear a son or a daughter) – производить на свет (родить); 2. (sərbəst olmaq) – to feel
quite at home / to be in one’s element / Cf.
to take to smth. like a duck to water – как рыба в воде
azadlıq vermək (günahından
keçmək, əfv etmək) – to grant someone his (her) life
/ to grant someone his (her) liberty – даровать жизнь / даровать свободу
Azadlıq yaxşı yaşamaq
üçündür. – Everyone needs freedom. – Cвобода необходима
для каждого человека.
azar vermək – to torment / to harass (to
worry) – причинять страдания (беспокоить, досаждать, раздражать)
azara düşmək – 1. to begin to
hurt / to ache – заболеть; 2. to get into
trouble – попадать в переплёт /влезать в проблемы
azara salmaq – to cause someone to fall ill –
послужило причиной болезни
azargəzdirən – pettifogger / ill-natured man
(an intriguer) – крючкотвор (интриган)
* azarı qalxmaq – to do smth. from sheer force
of old habit – взяться за старую привычку
azarı
olmaq – to have a strong wish of doing smth. – иметь огромное желание сделать что-либо
azarı tutmaq – bax azarı qalxmaq
azarı var – to have a weak spot / to
have a weak point / to have a weak place / to sore spot / to have bent for
smth. – слабое место (существенный недостаток, кто-либо имеет пристрастие к чему-либо)
* azarını öldürmək – to satisfy one’s own
passion – удовлетворить своё пристрастие
az-az – 1. by trifles / by retail / in
small quantities / in little things – по мелочам / по мелочи (в небольшом количестве); 2. on
trifles / about this and that – по мелочам / по мелочи (что-либо незначительное);
az qala boğulmağa – it’s only too easy to
get drowned – * недолго и утонуть
az qala ki – near as a toucher – почти, чуть не,
чуть-чуть не
azad adam (sərbəst adam) – one is his own
master – * вольная птица
azadlığa çıxmaq (azad
olunmaq) – to get one’s liberty – получать свободу (освободиться)
azca da yox – not a
jot / not an iota / not an inch / not a whit / not the
least bit / not one little bit – ни на
йоту
Azərbaycan dilində demək (aydın danışmaq)
– to tell smth. quite perfectly / to tell smth. in
plain language / to tell smth. in plain words –
говорить
на
азербайджанском
языке (говорить
предельно
ясно, доступно, понятными
словами)
Аzı bilməyən, çoxu da bilməz.
= Who is not grateful for a little, would not be grateful for a much. = Кто не
признателен за малое, тот не бывает благодарен за большое.
azı dişi – a molar (tooth) – коренной зуб
Azın qədrini bilməyən,
çoxun da qədrini bilməz. – When one doesn’t appraise a little,
he is worthy of less. / Cf. Adversity is
a good discipline. / Adversity is a great schoolmaster. – Кто малым недоволен,
тот большого недостоин. / Ср. Беды мучат, да уму учат.
– B –
Baba köçüb, yurdu qalıb. – It’s
like catching the wind in a net. / you might as well whistle for it (him, her, etc.) / you might as well look for a
needle in a haystack / it is going on a wild-goose chase / catch me (him / her,
etc.) if you can! / someone has
evaporated into thin air / someone disappeared without a trace / someone melted away
/ someone’s
tracks are already cold / there is no sign of someone / Cf. The bird has flown. – был да сплыл / ищи ветра в поле / и след простыл / и следа не осталось
Baba malından nə fayda, başda
dövlət olmasa. – bax Ata
malından mal olmaz, özün qazanmaq gərək.
babalarının yanına getmək – to
turn one’s toes up / to push up daisies / to kick the bucket / to sink into
one’s eternal sleep / to sleep the sleep that knows no waking / to sleep the
slumber that knows no dreams / to go to eternal rest (to die) – отправиться к
праотцам / почить вечным сном / заснуть вечным сном / уснуть вечным сном
(умереть)
babalını boynuna götürmək
– to take a sin on oneself / to take a sin upon one’s soul / to act against one’s conscience – брать (взять) грех на душу
babalını yumaq – 1. bax babalını boynuna götürmək; 2. – to
calumniate / to slander / to suspect in vain – рассказывать бабьи сказки
(выдумки, небылицы; клеветать, оговаривать, порочить репутацию)
babası da gəlsə ... – bax dədəsi də gəlsə
...
babat – 1. (yaxşı) – not badly (bad) / to
do smth. / fairly well – * ничего себе (сносно, довольно хорошо делать
что-либо); 2. (nə pis, nə yaxşı) – not very / not very much / not
that much – так себе (не очень, не особенно)
babatdır (bəd deyil, dözmək
olar) – it’s
a more or less all right / one can agree to it as a concession – ещё туда-сюда (ещё сносно, терпимо)
Bablı babın
tapmasa, işi ah-vayla keçər. –
One shouldn’t try for a branch above one’s reach. –
Руби дерево по себе. (выбирай себе ровню при женитьбе)
bacarana baş qurban – bax bacarana can qurban
Bacarana can qurban! – Cf. Cheek brings success. / Fortune favours the bold (the brave). /
He that blows best, bears away the horn. / He that comes first to the hill, may
sit where he will. – Кто смел, тот и съел. / Кто смел, тот и на коня сел. / Кто
смел, два съел. / Кто смел, тот два съел, а робкому и одного не досталось. /
Кто смел, тот наперёд поспел.
bacarığı çatmır – someone
has not the strength to do smth. / it is too difficult (hard, heavy) for
someone – * не под силу (трудно, тяжело, не-возможно сделать что-либо)
bacarıq
– * what it takes – способности (данные)
bacarıqsız bir surətdə bir iş
görmək – to make a mess of smth. / Cf. to make a cods / to make
a cobblers / to make a hash / to make a muck of smth. / to screw it up – * плести лапти (неумело, бестолково делать что-либо)
bacarmaq mümkün deyil (öhdəsindən
gəlmək olmur) – he / she is absolutely (quite) unmanageable (out of
hand) / one can’t manage it – сладу нет (невозможно справиться с кем или
чем-либо)
bada getmək – to
be wasted / come to nothing / go for nothing / to give up all hope – пропасть даром (попусту) / пойти
насмарку / пиши
пропало (неудача, потеря
неизбежна)
bada vermək – 1.
to hurl something to the winds / to cast something to the winds / to throw
money away / to chuck money about / to make one’s money fly (to waste one’s
riches) – бросать на ветер / кидать на ветер / швырять / пускать по ветру /
проматывать / транжирить (деньги); 2. to run through a fortune – погубить (уничтожить)
badaqlamaq – to trip
someone up – подставить
подножку
badalaq gəlmək – 1. to trip someone up /
to trip up someone’s heels – давать (дать) подножку / подставлять подножку / строить
каверзы / строить козни / копать яму / ставить палки в колёса (исподтишка
пакостить, с умыслом вредить кому-либо); 2. to take someone in / to trick
someone (to fool someone) – объехать на хромой козе (провести, обмануть
кого-либо)
badalaq qurmaq – to play a dirty trick / to make a
dirty trick (to deceive) – вешать лопшу на уши
badalaq vurmaq – 1. bax badalaq gəlmək 1-ci mənada; 2. bax badalaq qurmaq
badımcanburun – a man who has big nose – нос как картошка
badi-fənayə getmək – bax bada getmək
badi-fənayə vermək – bax bada vermək 1-ci mənada
bağ belə - bostan belə – to have a
big mouth / to jabber – высасывать из пальца / точить лясы / трепать языком
Bağ belə, bostan belə, tənəkləri
şələ-şələ. – One talks small, flirting with someone,
making advances to someone. – Языком кружева плетёт. / Языком, что решетом, так
и сеет. / Шила и мыла, гладила и катала, пряла и лощила, а всё языком.
Bağ satıb, dağ alıb. – One
makes a senseless swop. – Променял кукушку на ястреба. / Променял шило на
свайку. / Променял сапоги на лапти. / Променял шило на мыло. / Променял быка
на индюка. / Ср. Выменял слепой у
глухого зеркало на гусли.
Bağa bax - barını gör. – As is
the gardener, so is garden. / Cf.
Like servant, like master. / Like carpenter, like chips. – Каков уход, таков и
плод. / У хорошего садовода - хороший сад. / Без труда и в саду нет плода. / Ср. Пашем да сеем, хвастать не умеем, а
урожай соберём.
Bağa baxarsan bağ olar, baxmazsan
dağ olar. – If you look after your property it will be a garden, if not -
a wilderness. / Success depends upon effort. – Сады садить, так огород
городить. / Хорош садовник - крупен крыжовник.
Bağda ərik var idi - salaməleyk var
idi, bağda ərik qurtardı - salaməleyk qurtardı. – Cf. It never rains but it pours. /
Misfortunes never come alone (singly). – Был Филя в силе - все в други к нему
валили… / Есть пирожки - есть и дружки,
не стало пирожков, не стало и дружков. / Пришла беда - все прочь, как вода.
(acı) bağırsaq kimi uzanmaq – it has no end – тянутся кишкой (продолжаться без конца, не знать
конца)
bağırsaqları qarnına
yapışıb – someone is famished / Cf. one’s stomach is howling / one’s belly cries cupboard – пуп к
позвоночнику присох / пупок к позвоночнику пристал (кто-либо очень
изголодался, отощал)
bağırsaqları qırılmaq
(gülməkdən) – to fall about laughing / to rock with laughter /
to roar with laughter / to split one’s sides with laughter / to clutch one’s
sides / to be killing oneself with laughter / to burst into heavy laughter –
надорвать кишки (со смеху) / валяться со смеху / кататься со смеху /
покатываться от смеха / надрываться от смеха / падать со смеху / умирать со
смеху / помирать от смеха
bağırsaqlarını
ayağına dolaşdırmaq – bax
bağırsaqlarını yerə tökmək
bağırsaqlarını yerə
tökmək – to run someone through the guts / to rip up someone’s belly
/ to disembowel someone – выпустить кишки (зарезать кого-либо)
bağışla, bilməmişdim! – (iron.) oh no, that won’t do! / that
won’t wash! – извини-подвинься (выражает несогласие, отказ, запрет)
bağışlayın! (inciməyin) – do not judge me
too severely! / be lenient! / I am afraid I can do no more! / it’s the best I
can do! / don’t expect too much! / pardon me! – не взыщите (будьте снисходительны)
bağlanmaq – to get (to become, to be) attached
to someone – привязаться
bağlı qapı açmaq – to solve
one’s riddle / to puzzle something out / to get to the bottom (of something) /
to perceive someone’s intentions – разгадать какую-либо тайну
bağlı qapı dalında – in camera / in private – при закрытых дверях (в присутствии только
заинтересованных и должностных лиц, без посторонних)
bağlı qapı dalında olmamaq – in public session –
при открытых дверях
bağrı çatlamaq – 1. bax bağrı yarılmaq; 2. to
lay up one’s heels / to drop off the hooks / to kick
off – умереть от разрыва сердца
bağrı daşa dönmək – one’s heart is
overgrown with moss / someone is old in heart / someone is old at heart – сердце обросло мохом (чёрствый, безжалостный, бездушный человек)
bağrı kabab olmaq – bax bağrı yanmaq 2-ci mənada
bağrı közə dönmək – bax bağrı kabab olmaq
bağrı qan olmaq – bax bağrı qana dönmək
bağrı qana dönmək – one’s heart
is bleeding / its makes one’s heart bleed – сердце кровью обливается (сильно
опечалиться, скорбить, испытывать глубокую печаль)
bağrı qopmaq – bax bağrı yarılmaq
bağrı parçalanmaq – one heart is
torn / one heart is rent / one’s heart is breaking / one’s heart is bursting /
one’s heart is bleeding / it breaks one’s heart / it rends one’s heart – сердце
разрывается (на
части) (испытывать сочувствие, глубокую жалость)
bağrı şan-şan olmaq – bax bağrı közə
dönmək
bağrı yanmaq – 1. to be thirsty – гореть
от жажды (испытывать сильную жажду); 2. to be in torment / to be racked (with)
– терзаться (сильно тосковать, переживать разлуку с возлюблeнным /
возлюбленной)
bağrı yarılmaq – to have the wind
up / to get cold feet / to chicken out / to drеad someone or something – перепугаться насмерть
bağrına basmaq (bərk-bərk
qucaqlamaq) – to take someone in one’s arms / to hug / to cuddle to one’s
breast – прижать к груди / душить в объятиях / заключить в объятия
bağrını dağlamaq – bax bağrını deşmək
bağrını deşmək – bax bağrını dəlmək
bağrını dəlmək – to tug at
one’s heartstrings / to pluck one by the heartstrings – пронзить сердце /
ранить сердце
bağrını didmək – bax bağrını əzmək
bağrını əzmək – bax bağrını dağlamaq
bağrını kabab eləmək – to break someone
by torture / to wear someone out – истерзать душу (измучить кого-либо)
bağrını qan eləmək – bax bağrını qana döndərmək
bağrını qana döndərmək
– to come home to one’s heart / to touch someone deeply / to grip one’s heart /
to move one deeply / to run someone through (to affect someone) – облить сердце
кровью / взять за душу / брать за сердце
bağrını sökmək – bax bağrını yarmaq
bağrını yarmaq (qorxutmaq) – to give someone a
fright / to startle someone mortally / to scare someone stiff / to
pile it on – нагонять тучи / перепугать насмерть
baha başa gəlmək – bax baha oturmaq
baha oturacaq – bax
altını çəkəcək
baha oturmaq = to cost someone a pretty penny / to
cost someone a tidy sum / to pay a heavy figure (to pay dearly for smth.) = дорого обойтись / дорого заплатить – (в)стать в копеечку
/ влететь в копейку / влезать в копеечку
bax a! – look out! / mind out! / take care! / watch it!
/ you dare! – смотри у меня! (выражает предостережение или угрозу)
bax a ... qədəmini atma belə – mind you
don’t go ... (ask, etc.) – ни шагу (выражение запрещения ходить куда-либо,
обращаться к кому-либо за чём-либо)
bax nə fikrinizdə tutmusunuz ! – a penny
for your thoughts! – о чём задумались!
Baxaq külək hansı yana əsəcək.
– To
see which way the cat jumps. / To wait for the cat to jump. – Выжидать, куда подует ветер.
baxan kimi – from the first / at the first glance /
at first sight – с первого взгляда / по первому взгляду
baxarıq (görərik) – let’s wait and see
/ time will tell / let’s play it by ear – будем посмотреть (шутл. посмотрим, увидим)
Baxarıq, sevinməyə daha çox kimin
haqqı var. – He laughs best who laughs last. / He who laughs last laughs longest.
/ Cf. That’s good wisdom which is
wisdom in the end. – Хорошо смеётся тот, кто смеётся последним.
baxdıqca baxmaq istəmək – there’s
something to look at / it’s a real pleasure – любо-дорого смотреть
baxdıqca doymur – one cannot take one’s eyes
off someone or smth. – наглядеться не может (не устаёт любоваться, восхищаться)
baxılası bir şey yoxdur – bax baxılası deyil
baxılası deyil – someone or smth. is not
worth looking at / there is naught to see of someone or smth. / it’s hardly
worth mentioning – смотреть не на что / глядеть не на что (о чём-либо или
ком-либо незначительном, малом, ничего не стоящему и т.п.)
baxır kim – it depends who – смотря кто
baxmağa dəyməz – it fits for the
wastepaper basket / it is a trifle to sneeze at – * псу (собаке, кобелю, коту)
под хвост (не стоит внимания, заслуживает пренебрежения)
(bir kəsə) baxmaqdan doymur – he (she) dotes on
(upon) someone / he (she) guards / someone like the very apple of his (her) eye
– не надышится (кто-либо очень заботливо, нежно, лю-бовно относится к кому-либо)
baxmayaraq – 1. whichever way you look at
it ... / say what you will but ... – как там ни верти / как ни крути (несмотря на что-либо, что ни говорите, a …); 2. but for all that
/ none the less / nevertheless / still / all the same – при всём при том (тем не менее);
Baxo! – 1. My, what a good (brave, nice, etc.)...! /
there’s (that’s) a ... for you! / well, done, ...! / good old...! / good for...!
– ай да …(выражает одобрение, похвалу); 2. God (Goodness, Heaven) knows (who, what, when, how, etc.), (with indignation or irony) – бог его знает / господь его ведает (выражает возмущение, недовольство по поводу чего-либо или ироническое отношение к
чему-либо)
baxtı gətirir – everything comes easy to
someone / someone is always lucky and successful / someone is born under a
lucky star / all water runs to someone’s mill / someone was born with a silver
spoon in the mouth / someone is wrapped in his mother’s smock – бабушка ворожит
(всё удаётся, даётся легко)
baxya tutmaq – to hold firm / to take root – закрепиться
(обосноваться,
упрочиться на месте)
baxyanı üzə vurmaq – to unmask someone
/ to expose someone / to tear the mask off someone – сорвать маску (обнаружить,
разоблачить, выявить)
bakal qaldırmaq = to raise one’s glass = поднимать бокал
Bakı küləyi kimi olmaq (dəmdəməki,
hərdəm-xəyal) – to blow hot and cold / someone is always chopping and
changing / someone has two minds / someone is as changeable as a weathercock /
someone is as changeable as a shuttlecock / someone never knows what he wants
from one minute to the next / Cf. an English
flag – бакинский ветер / семь пятниц на неделе / английский флаг (человек, часто меняющий свои намерения, решения)
(bir kəsi) baqaja vermək –
to surrender someone / to betray smth. – продать
кого-либо (предавать, сдать, рассказывать то, что было нельзя)
bal ayı = a honey
moon = мёдовый месяц (первый месяц
супружеской жизни)
bal da yesə dirilməz – one needs it
about as much as a dead man needs a poultice / a dead dog / the odd man out (of
smth. absolutely useless, unnecessary, needless, not wanted) – как мёртвому припарки / пятое колесо в телеге (никак не поможет)
bal deyil – 1. not easy (pleasant) / no joke
(pleasure) / not a bed of roses / not all beer and skittles / not all milk and
honey – не мёд (нелегко, мало приятного, радостного); 2. (xasiyyət
haqqında) – no lump of sugar / Cf. no
angel –
не сахар (трудный, тяжёлый, о характере)
Bal tutan barmaq yalar. – One always gets warm, if
he is near the stove. – Около печи нельзя не нагреться. / Воеводою быть - без
мёду не жить. / Делателю подобает вкусить от плода. / У кого в руках, у того и в устах. / Кто ворожит, себе
воложит (т.е. маслит).
bala deyil, başa bəladır! – the child is a
perfect nuisance! – не ребёнок, а сущее наказание!
balabanda qandırmaq – to drop a hint (at) – бросать / кидать / пускать камешки в огород (объяснять
тонкими намёками между словом)
Balaca bardaq tez qaynayar. – A little pot is soon
hot. – Маленький горшок быстро нагревается.
balaca bir şeyin üstündə – at
every trifle / on the slightest pretext / about nothing – чуть что (по каждому,
самому незначительному поводу)
balaca çillə – the last days of winter – последняя декада зимы (последние десять дней зимы)
balaca iş etmək – to urinate / Cf. to do No 1 / to have a pee / to
take a leak / to take a piss – по малому делу (помочиться)
Balıq başından iylənər,
camış ayağından. – Fish begins to stink at the
head. / A fish rots from the head. – Рыба начинает портиться с головы. / Рыба загнивает всегда с головы. / Рыба с головы гниёт (тухнет). (Разложение в какой-либо среде, коллективе всегда начинается сверху.)
Balıq dəryanı
axtardığı kimi, insan da həmdəmini axtarar. – We all
seek what is better. – Рыба ищет, где глубже, а человек - где лучше.
balıq kimi çapalamaq – to struggle like
a fish out of water / to struggle desperately to make both ends meet (for one’s
living) / to live from hand to mouth – биться как рыба об лёд (пытаться выйти из бедственного материального положения)
balıq kimi lal olmaq – one keeps mum as a
fish /
to be as silent as the grave / one is dumb as an oyster / one is close as wax /
to be a dumb dog – быть немым как рыба / молчальник / молчун / могила (человек, из которого слова не вытя-нешь)
Balıq tutan suyu bulanıq istər. – Fish
in troubled water. / Fish in muddy waters. – В мутной воде хорошо рыбу ловить. / Рыбу ловят в мутной воде.
balta dəyməmiş – virgin / primeval
(of a forest) – девственный / нетронутый (о лесе)
balta görməmiş – bax balta dəyməmiş
balta ilə yonulmamış – uncouth
(clumsy, rough, crude, uncultured) – мужлан / топорный (неотёсанный,
некультурный, невоспитанный,
грубый)
balta vurmaq – to intrigue against someone –
подкопаться (расшатать, подорвать, поколебать)
baltanı daşa vurmaq – to fail utterly /
to meet with disaster – потерпеть крах (неудачу)
baltanı dibindən vurmaq – 1. to put a stop
to smth. – в корне пресечь (говорить и делать что-нибудь решительно, безапелляционно); 2. to deny smth.
categorically – отрицать категорически; 3. to bring
someone to ruin – подрубить под корень / подкосить под корень
baltanı kökündən vurmaq – bax baltanı dibindən
vurmaq
baltası daşa dəymək – bax baltanı daşa vurmaq
baltası kəsmir – a wet rag / softy /
jelly-fish / a lay figure – тряпка / мягкотелый / пешка / пустое место /
невлиятельный человек (потерявший всякий авторитет, вес)
bambalaca (çox kiçik) – tiny as a
pinhead / teeny-weeny / teensy-weensy –
с булавочную головку (очень маленький, крошечный) / вот такусенький (очень
маленький, крохотный)
Bambalaca boyu var, dam dolusu toyu var. – A little
body often harbours a great soul. / Little bodies may have great souls. / Little
pigeons can carry great messages. / Small rain lays great dust. / It is not the
quantity that matters, but the quality. – Мал золотник, да дорог.
bambaşqa (qeyri-adi, çox nadir, fərqli) –
out of
the common run / out of the general run / extraordinaly / outstanding / exceptionally
/ quite another / uncommonly / especially / unusually / remarkably / to a
degree / of rare / surprisingly (a quite exceptional case) – из ряда вон выходящий (выдающийся, необычный) / на редкость (исключительно редко встречающийся)
bambılı – a beggar on horseback –
выскочка
banket vermək = to give a banquet = дать банкет
bankı udmaq – to have all the cards / to sweep
the board – сорвать банк (забрать все ставки)
bankı vurmaq – to keep the bank – метать банк
bar-bar bağırmaq – 1. to open full mouth / to open one’s
trap too wide / to swear like a trooper / to shout at the top of one’s voice /
to yell at the top of one’s voice / to bawl one’s throat raw – распускать горло / благим матом кричать / во всё горло кричать / драть горло; 2. (gözə çarpmaq) – to stick out –
кричать (бросаться в глаза)
* bardaş qurmaq
(qıçlarını dizdən qatlayıb oturmaq) – to sit on
the knees – сидеть на коленках
... barəsində – to be in good (or bad)
standing / to be in good (bad) repute with someone / to be in someone’s good
(or bad, black) books – * на счету (считаться каким-либо)
barınıb-batmaq – 1. to make a large fortune – сделать карьеру; 2. to become very
rich – разжиреть (разбогатеть)
barışığa gəlmək – to be
willing to make things up / to settle the matter amicably – пойти на мировую (помириться, полюбовно разрешить ссору)
barıt qoxusu gəlir (müharibə
gözlənir) – there is a smell of gunpowder in the air / war is in the
air – пахнет (запахло) порохом (назревает война)
barıt kimi açılmaq – to be a regular
spitfire (to flare up) – взорваться как порох / как порох вспыхивать / вспыхивать порохом (об очень пылком или вспыльчивом человеке)
barıt kimi odlanmaq – bax barıt kimi açılmaq
barıt kimi partlamaq – bax barıt kimi odlanmaq
barıt qoxusu gəlir – bax barıt iyi gəlir
barıtı çatmır –
someone lacks the energy (strength) / someone hasn’t got it in him / someone
has not the courage to do smth. / someone has not the nerve (to do smth.) – пороху не хватает (не достаёт сил, энергии, способностей)
barıtı quru saxlamaq – to keep one’s
powder dry / not to allow any weaking of one’s defence – держать
порох сухим (быть в боевой готовности)
barmağı ağzında – with open mouth – с открытым ртом
barmağı dişində – bax barmağı ağzında
barmağı olmaq – to be involved / to be
implicated in something – быть замешанным / быть причастным к чему-нибудь
Barmağın qatrana batıbsa, onda
batdın. – Lit. If (but) one claw
is caught the whole bird is lost. / A single claw ensnared, and the bird is
lost. / Cf. One link broken, the whole
chain is broken. / A city (cattle, woman) that parleys is half gotten. – * Коготок завяз (увяз), всей птичке пропасть. (Стоит лишь начать какое-либо предосудительное дело,
как не сможешь из него выпутаться.)
barmağına dolamaq – 1. to cheat / to dupe
/ to deceive / to take in / to twist someone round one’s little finger / to pull the
wool over someone’s eyes / to give someone some bull about smth. / to wind
someone round one’s finger / to take in (try to fool someone, to mock or to
scoff at someone) – водить за нос / крутить пуговку / обводить
вокруг пальца / обернуть кого-либо вокруг пальца (стараться обмануть, ввести в заблуждение кого-либо, ловко
мошенничать, одурачивать); 2. (tamamilə özünə tabe etmək) – to make someone eat
out of one’s hands / to twist someone round one’s little finger / to be able to
get anything out of someone – вить веревки (подчинять всецело своей воле)
barmağından su dammaz – someone will
grudge you snow in the middle of winter (of a miser) – зимой снега не выпросишь / скряга (об очень скупом человеке)
barmağını da tərpətməmək
– one
will not lift a finger / one would not move a finger / one will never stir a
finger – пальцем не шевельнёт / пальцем не пошевелит / пальцем не двинет
barmağını dişləmək –
1. (nəzərə almaq) – to make a mental note of smth. / to take a
careful (good) note of smth. / to get smth. into one’s head / to store smth. in
one’s mind / to take wise words to heart / to take it in – (на)мотать /
наматывать (себе) на ус / брать на заметку (хорошенько запоминать); 2. (bir
şeyi yada salaraq fikrə getmək) – to be lost in thought (to
become thoughtful) – уходить в себя (вспомнив что-то, призадуматься)
barmağını əmib dolanmaq – not
to make both ends meet / hardly make buckle and tongue meet – не сводить концы с концами / горе мыкать
barmağını kəssən xəbər
tutmaz – to fall into a deep sleep / to fall into a sound sleep – спать мёртвым снoм
barmaq boyda – bax
bir qarış
Barmaq göstərsən, biləkdən
yapışar. – He is not to be trifled with. / He is a tough customer. /
You’ve got to watch your step with him. – Пальца в рот не клади. / Наглому дай
волю, он захочет и боле. / Дай с ноготок, попросит с локоток. / Дай волю на
палец - всю руку откусит. / Дай курице гряду, изроет весь огород.
* barmaq qaldırmaq – to vote by
raising one’s finger – голосовать поднятием пальца
barmaq qoymaq – 1. bax burnunu soxmaq; 2. bax
badalaq gəlmək
barmaq silkələmək – to shake one’s
finger at someone – грозить пальцем
barmaq soxmaq – bax
barmaq qoymaq 1-ci mənada
barmaq sovurmaq – Cf.
not to have a bean / to be in low water / to live from hand to mouth / to be
left high and dry – сосать палец (остаться ни с чем, бедствовать)
barmaq uzatmaq – bax
barmaq soxmaq
barmaq yeri – pretext / excuse / reason /
connection – зацепка / предлог / повод
barmaq yeri qoymaq – to give rise to interference
or to rejection – находить повод для вмешательства или отказа от своих слов
(bir şeyə) barmaqarası baxmaq – to
take a mild view of smth. / to close one’s eyes to smth. / to wink at smth. /
to be blind to smth. / to turn a blind eye to smth. / to look the other way /
to shut one’s eyes to smth. / to blink at smth. / to look through one’s
fingers at smth. (to pay no attention, to take no heed of)
–
пропускать сквозь пальцы / смотреть сквозь пальцы (намеренно не обращать
внимания на что-либо)
barmaqhesabı gəlmək – bax barmaqhesabı göstərmək
barmaqhesabı göstərmək – bax barmaqhesabı vermək
barmaqhesabı vermək – to cheat someone
(to deceive in calculation) – объегорить / обжулить / обсчитывать (обмануть в
счёте)
barmaqla göstərilmək – to become
famous for
smth. / to win fame (to renown by smth.)
– приобретать славу / известность
(прославиться)
barmaqla göstərmək – to point the (a) finger at someone or smth. – показывать (указывать, тыкать) пальцем (открыто
осуждать кого или что-либо, обращая на него всеобщее внимание)
barmaqla saymaq olar – you can count them on your
fingers / you can count them on the fingers of your hand / you can count them
on one hand – по пальцам можно сосчитать / пересчитать / счесть / перечесть
(очень немного, крайне мало)
barmaqları qızıl kəsir – one has
able hands / one has clever fingers / one has wonderful pair of hands – умеет делать деньги
barmaqları qızıldır = one has
hands of gold – master of one’s craft / a wizard with his (her) hands (fingers) = золотые руки
barmaqlarının ucunda olmaq – to rise (to
raise oneself) on tiptoe / to get up on one’s toes – на цыпочки (становиться, подниматься на кон-чики пальцев ног)
barmaqlarının üstündə dayanmaq – tiptoe (to
stand, to go, to walk on tiptoe) – на цыпочках (стоять, ходить на кончиках
пальцев ног)
barsız zəhmət – a mug’s game /
chasing one’s tail / barking at the moon (a fruitless work) – мартышкин труд
(бесполезная работа)
baryerləri aradan qaldırmaq – to remove
the barriers – преодолеть барьеры (препятствия, проблемы)
bas! – step on it! – по газам (команда резко увеличить скорость)
Bas bayıra! – Shut the door behind you! / Get
along with you! / Get knotted! / Off with you! / Beat it! / Hop it! / Piss off! – Убирайся
отсюда! / Уходи! / Пошёл вон! / Закрой дверь с той стороны. / Рви отсюда! (убирайся прочь!)
basabas – a thousand and one – масса / уйма / тьма (много)
basabasa salıb etmək – to do smth. on the
quiet / to do smth. on the sly (to do smth. under cover of the general
confusion, making use of the general turmoil, etc.) – под шумок (делать что-либо тайком, втихомолку, пользуясь общей суетой, занятостью)
basıb-bağlama! – without boasting! / without
bragging! – не вытыкайся! / не трепись! (не ври!)
basmaq – bax
üstünlüyü əldə etmək
baş aça bilməmək – not to understand
what’s what = не понимать что к чему (не разобраться)
baş açmaq – to understand what’s what /
to get the knack of things = понимать что к чему (разобраться, соображать)
baş açmamaq – not to be able to make
head or tail of it / to find nothing – концов не найти (невозможно разобраться, докопаться)
baş ağartmaq – someone knows all there is
to know about that / someone knows the subject inside out / someone has no
match in smth. / someone is a past master at smth. / one has it at his
finger-ends / one knows his onions / one is master at smth. – (на
чём / в чём) собаку съесть (приобрести большой опыт)
baş ağrısı – bax can dərdi
baş ağrısı vermək – to
talk nonsense / to talk drivel / to waste words / to mess (fuss) about – муру
разводить (болтать попусту, уделять слишком много внимания чему-либо, незначительному)
* baş ağrıtmaq – to give trouble – создавать проблемы
baş alıb getmək – 1. to rush like mad /
to run for all one is worth / to make a frantic dash for smth. – очертя голову (бежать без оглядки); 2. to wander
aimlessly (without any destination, blindly) / to go wherever one’s feet happen
to take one / to go wherever one’s feet will carry one – (уйти) куда глаза глядят; 3. to rush off
headlong / to run helter-skelter / to run for one’s life – cломя голову (нестись, помчаться, покинуть родное пепелище)
baş alıb gəlmək – to be assailed – нахлынуть (прибежать, прийти)
baş alıb qaçmaq – bax baş alıb getmək
baş almaq – to set off for smth. (to move in
the direction of) – направлять свои стопы
/ обращать (свои) шаги (направляться)
baş aparmaq – 1. bax baş alıb getmək 3-cü mənada; 2. to
overstep the limits / to pass all bounds – переходить границу / перейти все границы / завираться (не знать предела
в разговоре); 3. bax baş-qulaq
aparmaq; 4. (dayanmaq bilməmək) – to get the bit between one’s teeth
/ to take the bit in one’s teeth / to be well away – закусывать (закусить)
удила (распаляться, не знать удержу)
baş atmaq – bax baş aparmaq 2- ci mənada
baş-ayaq –
baş-ayaq
danışmaq – to talk (utter) nonsense / to talk drivel / to talk rot /
to talk rubbish / babble some nonsense / to burst into a lot of drivel / to
rave about smth. / to grind out some balderdash / to talk wet / to be all wet –
нести ахинею / городить белиберду / молоть чушь / пороть вздор / городить околесицу / нести галиматью / пороть
чушь / молоть чепуху / пороть дичь / нести ерунду (о несвязной речи, отсутствии
логики в речи)
baş-ayaq etmək
– to be turned upside down / to be done the wrong way round / to turn smth.
inside out – поставить вверх ногами / вывернуть наизнанку (перевёртывать,
переворачивать вверх тормашками)
baş-ayaq vurmaq
– bax baş-ayaq
danışmaq
baş bağlamaq – to become attached to someone / to become
fond of someone – привязываться (чувствовать привязанность)
baş-başa (təkbətək
mübarizə aparmaq) – all alone / singlehanded / Cf. to meet someone in single combat – один на один (без союзников, помощников, без поддержки со стороны кого-либо биться, сражаться, воевать и т.п.)
baş-başa gəlmək – 1. to run
foul of someone / to fall out with someone – встречаться на узкой дорожке /
столкнуться на узкой дорожке; 2. (a) tooth for (a) tooth / to be engaged in
frantic argument (to answer someone back) – зуб за зуб (не уступая один другому
в перебранке)
baş-başa
vermək – to act shoulder to shoulder / to act in unison / to have
tete-a-tete / to put their heads together (to work together) – вдвоём / сообща (вместе, наедине)
baş-beyin aparmaq – to din smth. into
someone’s ears / to make someone’s ears ring with telling him smth. / to give
someone an earful about someone or smth. / try to bluff someone / to
drivel / to talk someone round / to bullshit / to go into trifling details (to persuade
someone) – прожужжать все уши мозги канифолить / морочить голову (утомлять, вдаваться
в ненужные подробности, изводить шумом-гамом, трескотней,
разговором)
baş-beyindən olmaq – to tire oneself
out of hubbub of voices (to exhaust oneself of din) – изводиться / утомляться от галдежа (уставать от шума-гама)
baş-beyni getmək – bax baş-beyindən olmaq
(bir kəsin) baş-beynini aparmaq – to nag
someone / to get on someone’s nerves (with a lot of requests, attempts of
persuasion, etc.) – все печёнки
проесть (очень надоесть кому-либо своими просьбами, требованиями и т.п.)
baş bir
yastığa qoymaq – to sleep together – делить ложе (спать вместе)
baş bişirmək
– to put funny ideas into you / to pull someone’s leg / to take any wooden
money / to make a fool of you / to double-cross you / to lead you a pretty
dance – морочить голову
/ водить за нос / надувать
/ попасться на удочку
baş cümlə – a principal clause / a main
clause – главное предложение
baş
çatlamaq (ağrıdan) – someone has splitting headache /
someone’s head is bursting – голова трещит / голова раскалывается / голова
разламывается (о сильной головной боли)
baş
çatlatmaq – bax baş
sındırmaq
baş çəkmək – to go and see
(to visit someone) – навещать (проведать кого-либо)
baş çıxara bilməmək – 1.
bax baş çıxartmamaq;
2. (cavab tapa bilməmək, çaşıb qalmaq) – to be completely at a loss – теряться в мыслях (быть в полной растерянности, не
знать, что и как объяснить)
baş çıxarmaq – 1. to realize what is what – понимать что к чему; 2. to live among – ужи-ваться с кем-либо
baş çıxartmaq olmur – not to know
the first thing about smth. – не копенгаген (не разбираться в чём-либо,
не понимать чего-либо)
baş çıxartmamaq (başa
düşməmək, pis anlamaq) – someone is at a loss / someone is
at his (her) wits’ end (I just don’t know what I should do and what will
happen) / to be not able to realize what is what – ума не приложу / блуждать в потёмках (никак не понимать, не разобраться, не соображать)
baş dolandırmaq – 1. to kill time / while away one’s time –
убивать время (занимаясь пустяками); 2. to dodge / to evade someone or smth. –
увиливать; 3. to make both ends meet / to make buckle and tongue meet – (еле)
сводить концы с концами / перебиваться (жить кое-как)
baş eləmək – to ripеn (of boil) – созреть (о нарыве)
baş endirmək – 1. bax baş etmək; 2. bax baş əymək 4-cü mənada; 3. (yalvarmaq) –
to sue for a favour / to bow and scrape / come to someone on bended knees –
кланяться (поклониться) в пояс (униженно просить кого-либо о чём-либо)
baş etmək (salamlaşmaq) – to greet someone – ломать
шапку (кланяться, сняв головной убор) / бить поклоны / бить челом (почтительно кланяться)
baş əymək – 1. to give oneself up –
склонять голову (признавать себя побеждённым); 2. to consent humbly / to submit
to someone – покорно соглашаться (подчиниться); 3. (təzim etmək) – to
make a deep (low) bow to someone / to bow to the waist to someone / to bow from
the waist to someone – кланяться (поклониться) в пояс (низко кланяться
кому-либо в знак приветствия, благодарности и
т.п.); 4. (yaltaqlıq etmək) – to lay oneself out to please
someone – мелким бесом рассыпаться перед кем-либо
baş gəzdirmək – 1. bax baş dolandırmaq; 2. bax baş bişirmək
baş girləmək – bax başını girləmək
baş göstərmək – to put in an
appearance / to show up – показаться (появиться, обнаружиться)
baş götürüb getmək – 1. to
go wherever one’s feet happen to take one (to wander aimlessly, without any
destination, blindly) – идти куда глаза глядят (не выбирая пути, без определённого
направления, куда попало идти, бежать, ехать и т.п.); 2. to follow one’s nose / to go wherever one’s feet will
carry one – куда глаза глядят (куда захочется, куда угодно идти, ехать,
отправляться и т.п.)
baş götürüb qaçmaq – bax baş alıb qaçmaq
baş itirmək (hirslənmək) – to
lose one’s block – потерять голову
baş işlətmək (fikirləşmək,
düşünmək) – to use one’s wits (brains) / to use one’s
noddle – шевелить мозгами / ворочать шариками (сообра-жать, думать,
размышлять)
baş kəsmək – 1. to act inhumanly –
поступать бесчеловечно; 2. to be engaged in extortion – заниматься
вымогательством
baş qaçır(t)maq – Lit. to wriggle like a mouse in labour /
try to get oneself out of smth. / to shirk smth. / try to wriggle out of smth.
/ to evade one’s responsibilities (obligations) / to make excuses (to refuse) –
крутиться, как мышь при родах (увиливать от чего-либо, стараться выкрутиться,
уклоняться, отнекиваться)
baş qaldırmaq – to hold up one’s head /
to show one’s head (to rise in revolt, to rise in rebellion, to make a protest
against someone) – поднимать (подымать, поднять) голову (начинать активно
действовать, выступать против кого-либо, возмущаться)
baş qarışdırmaq – to provide
someone with a distraction / to employ someone / to divert one’s attention (to
attract someone away from smth.) – занимать чем-либо (отвлекать внимание)
baş qatmaq – bax baş qoşmaq
baş qırxmaq – to skim the cream (off) –
снимать пенки (брать самое лучшее, пользуясь плодами чужого труда) / надувать
(жульническим путём выуживать у людей
деньги)
* baş qoşmaq – to pay attention to / to
have dealings with – связываться с кем-либо
baş qoşmamaq (fikir verməmək)
– have dropped the matter / to give up the attempt / to give up as lost
(hopeless) / to give up as a bad job / not to care what happens / to cast one’s
cap at smth. / to turn one’s back on smth. / to give up all hope of smth. /
never mind smth. (not to pay attention on someone or smth.) – махнуть рукой (не обращать внимание)
baş qoymaq –
to lay
down one’s life – сложить голову (пожертвовать своей жизнью)
baş-qulağı getmək – to feel someone’s long and nonsense talk or playing dull music – переутомиться от длинного и нудного разговора или
утомительной музыки
baş olmaq – to play first fiddle / to play a
leading part – играть первую скрипку / первое лицо (быть главным в каком-либо
деле)
baş olmamaq – to play second fiddle / to play
second – играть вторую скрипку (быть подчи-нённым в каком-либо деле)
baş partlayır – bax baş çatlayır
baş saxlamaq – to make buckle and tongue meet
– сводить концы с концами (поддер-живать своё существование)
baş salamatlığı – well-being /
prosperity / peace / tranquility / complete rest / safety – благополучие / покой / безопасность (для себя)
baş sındırmaq – to break one’s
head over smth. / to cudgel one’s head / to beat one’s head / to puzzle one’s
wits / to drag one’s brains about smth. / to puzzle over smth. / to put (set)
one’s wits to work / to rack (to cudgel) one’s brains over smth. / to beat the
brains / to drag one’s brains with (about) smth. / to worry one’s head off / Cf. to put on the thinker (thinking cap)
/ to use one’s loaf – (по)ломать (себе) голову / парить мозгами (пытаться найти выход из создавшегося положения) / перебирать (вкрутить, шевелить, покрутить, пошевелить) шариками (размышлять, ломать голову)
baş soxmaq – 1. to find shelter / to take
shelter / to find a place – укрываться, входить, приютиться; 2. bax burnunu soxmaq
baş soxmadığı yer qalmamaq – to worm oneself
into someone’s confidence / to thrust one’s nose into smth. / to meddle in
someone’s private affairs / to intrude into someone’s privacy – везде и всюду совать свой нос
baş
şişir – someone’s head bursts (in bursting) with smth. –
голова пухнет / голова распухла (кто-либо утрачивает способность ясно соображать от чрезмерной работы, забот, переживаний и
т.п.)
baş tapmaq – someone has got a head on his
shoulders / someone knows what is what / someone’s brain is working – голова варит / котелок работает (понимать, соображать, разбираться)
baş təpmək – bax baş soxmaq
baş tutmaq – to turn out well / to be a
success (to be held, to come off, to
come true) – увенчаться успехом (состояться, удаваться, исполниться, сбываться)
baş tutmamaq (alınmamaq, düzəlməmək)
– one’s fingers are all thumbs / one is all thumbs / one is ham-handed / one is
ham-fisted – валиться из рук (не удаваться, не ладиться)
baş ucalığı – 1. reputation /
pride / honour – слава, гордость, честь; 2. to be proud
(of) / to take pride (in) – предмет гордости
baş üstə! – all right / OK! / it’s
not worth mentioning! / right! / agreed! / very good! / will do! / what a
question! / certainly! / of course! / sure! / no sweat! / no problem! / yes,
sir / right you are! / ever ready! – есть! / слушаюсь! / готов услужить! /
козырнуть / с готовностью! / c бoльшим удовольcтвием! / есть такое дело / о чём
речь! / будет сделано! / так точно! / всегда готов! (выражает беспрекословную
готовность выполнить что-либо)
baş vermək
(başlanğıcını götürmək) – to have
origin from smth. / to originate in smth. / to take rise in smth. / to trace
one’s ancestry (lineage) back to someone – вести начало (происходить)
baş vurmaq – 1. to dive / to be plunged –
окунуться (нырять); 2. to call at someone / to drop in – навести (заходить к
кому-либо); 3. to appeal to someone / to ask smth. respectfully – бить челом
(почтительно обращаться и просить о чём-либо)
baş yoldaşı – honey (wife) – подруга жизни / спутник жизни (жена)
baş yormaq – to do a lot of brainwork – много умственно трудиться (много думать)
baş yorucu – head splitting – головная боль (проблема)
başa bax! – that’s a great brain! / there’s a
real head for you! – вот это голова! (выражает восхищение чьим-либо умом, сообразительностью,
находчивостью и т.п.)
başa-baş – it works both ways – так на так (в равном соотношении получается,
выходит)
başa-baş dəyişmək – an even trade / a clean swap –
так на так (без придачи и без убытка, одно на другое, при обмене)
başa batmaq – to assume smth. / to realize (to
understand) – врубиться / доходить (быть понятным, допустимо)
başa batmamaq – one cannot make oneself
think of someone or smth. / one can hardly take it in / it is hard to believe it
/ it’s beyond belief – не лезет в голову / не идёт в голову / не укладывается в голове (в сознании)
başa bəla açmaq – to bother the life
out of someone / to worry someone to death / to rack someone’s soul (to torment,
torture someone) – (вы)мотать (всю) душу (терзать, мучить, при-чинять
физические и нравственные страдания, наделать бед, горя)
başa bəla gətirmək – bax başa bəla açmaq
başa bəla kəsilmək – to be a terror – быть грозой (человек, причиняющий неприятности,
несчастья, беды окружающим)
başa bəla olmaq – to do smth. to one’s
own misfortune / to bring smth. upon one’s own head – на свою шею (себе во вред)
başa çaxmaq – bax başa qaxmaq
başa çatmaq – 1. bax başa çıxmaq; 2. to come true (to be realized)
– претвориться (в жизнь)
başa çıxmaq – 1. bax başa minmək; 2. to come to
an end (to
finish) – закругляться / подойти к концу (закончивать)
başa düşmədim – I don’t understand
you / I can’t agree with you / Cf.
any more bright suggestions? / the idea! (iron.) – * не
понял юмора (не понял, не вижу смысла, для меня это неприемлемо)
başa düşmədim, necə?! – what do you mean …?
/ in what sense? – * то есть как так …? (вы-ражает в вопросительных репликах непони-мание
точного смысла сказанного, недоумение и
т.п.)
başa düşmək (anlamaq) – to use
one’s brains / to use one’s wits / to read
somebody like a book (to make out, to understand smth.) – взять в
толк (понять, уяснять)
başa əngəl olmaq – 1. bax başağrısı olmaq
2-ci mənada; 2. to put a spoke in someone’s wheel / to throw a spanner in
the works / to put the grit in the machine / to throw sand in the wheels –
строить каверзы / тормозить дело / вставлять палки в колёса
başa gəlmək – 1. to put smth. into life / to
make smth. a reality / to bring smth. into effect / to come true (to turn out)
– воплощать в жизнь (осуществиться, претвориться, сбыться, получиться); 2. to come to
(to cost) – обходиться
başa gətirmək – 1. приготовить (сделать); 2. bax başa vermək – 1-ci mənada
başa keçmək – to come to the fore (to
become chief) – встать во главе (возглавлять, руково-дить, стать главным)
başa qaxmaq – to reproach someone with
smth. (to nag) – ставить в
укор (попрекать доб-ром, сделанным кому-либо)
başa mindirmək – to put someone on the one’s
head –
сажать на голову
başa minmək – to jump on someone / to
lead someone a fine dance / there is no telling what he would try next / if you
give him an inch, he will take a mile – садиться на голову / сесть на голову
başa salmaq (öyüd vermək) – to put
it into someone’s head – надоумить
başa vermək – 1. to comе to its close / to come to an end / to be over (to
finish, to end) – закругляться / доводить до конца (кончать, за-вершать); 2. bax yola aparmaq
başa vurmaq – 1. bax başa vermək 1-ci mənada;
2. bax başa qaxmaq
başa yetişmək – bax başa çatmaq
başa yetmək – bax başa yetişmək
başabaş dəyişmək – were
quits / Cf. a clean swop (to make a
straight swap) – баш на баш (без придачи и без убытка, обменять одно на другое)
başağrısı – Cf. worse luck for someone / it is piled up on someone’s
own head – на шее (забота, ответственность кого-либо)
başağrısı olmaq – 1. bax başağrısı vermək;
2. to
be a burden on someone / to be in the way – быть обузой / быть помехой
başağrısı vermək – to give trouble /
to cause a headache / to put inconvenience – причинять беспокойство
başaşağı getmək (təpəsi
üstə yıxılmaq) – to roll heаd over heels – катиться кубарём
başayaq (tərsinə) – in the wrong way /
inside out / the wrong way round – шиворот-навыворот (в обратном порядке, наоборот)
başçılıq etmək (idarə
etmək) – to be at the helm (of State) – стоять у кормила власти (правления)
başda dolandırmaq – to make a fool of
someone / to double-cross someone / to lead someone a pretty dance / to put
funny ideas into someone’s head / to pull someone’s leg (to fool someone) – водить за нос / морочить голову
başda durmaq (başçılıq
etmək) – to gain (take, get) the upper hand over someone / to get (have) the
better of someone / to gain (get, have, score) an advantage of (over) someone /
to put someone in a bag / to be one up on someone – брать (забирать, одерживать) верх (главенствовать, верховодить)
başda fırlanmaq – bax dilin ucunda
başda gəzdirmək – bax başda dolandırmaq
başda gəzmək – to be full of
mischief / to make a lot of noise / to go quite wild – ходить на голове (шалить, озорничать)
başda oturmaq – to be at the head (of the
table) – сидеть на самом почётном месте (быть во главе)
başda oynamaq – bax başda gəzmək
başdan aşır – more than one can
handle / enough and
to spare – выше головы (очень много дел, забот и т.п.)
başdan aşmaq – there is no end of smth. /
wealth of smth. / heaps of smth. / to have too much / to have too many – куры
просо не клюют / непочатый край (быть в изобилии)
başdan atmaq – to make excuses /
try to wriggle out (to dodge, to refuse) – отнекиваться / уклоняться / отвиливать (отказываться)
başdan ayağa = from head to foot / limb
and bone / from top to toe / cap-a-pie = от головы до ног / с ног до головы / всем телом / от головы до пят (целиком,
полностью, всем телом)
başdan ayağa gop olmaq – to talk a lot of
bullshit / to talk nineteen to the dozen / to talk a dog’s hind leg off – сорок (десять) бочек арестантов (очень много чепухи, вранья)
başdan-ayağa kimi – full-length (portrait) – * во весь рост / в полный рост (полностью, от головы до ног)
başdan ayağa süzmək – to examine
from head to foot (to stare) – вскидывать глазами / оглядеть с головы до ног /
смерить глазами (устремлять взгляд снизу вверх)
başdan ayağacan (başdan başa) – word for word –
от слова до слова (полностью, буквально помнить, рассказывать, читать и т.п.)
başdan-başa – 1. (eninə-uzununa) –
far and wide – вдоль и поперёк; 2. (hər yerdən) – far and wide
(everywhere) – сверху донизу (повсеместно, повсюду)
başdan-beyindən eləmək – bax baş-beyin aparmaq
başdan-beyindən olmaq – to hear a long and
nonsense talk (voice / knock / loud music) – компосировать чьи-то мозги
başdan çıxarmaq – 1.
(çaşdırmaq) – to baffle someone / to muddle someone / to throw
someone off course / to put someone off his stroke / to put someone in a
quandary / to bewilder someone / Lit.
to powder someone’s brains / Cf. to
pull the wool over someone’s eyes / try to sell a gold brick to someone / to
give someone bullshit (to confuse someone) – сбивать с толку / вводить
кого-либо в заблуждение / обдурить
(приводить в замешательство, запутывать) / пудрить (попудрить,
запудрить) мозги (внушать что-либо, уводя разговор в сторону); 2. to lead
someone astray / to turn someone’s head – сбивать с толку (воздействуя
каким-либо образом, изменять чьё-либо поведение в плохую сторону, соблаз-нить,
прельстить); 3. to make someone stray from the right path / to lead someone
astray – сбивать с пути; 4. (tovlamaq) – to set one’s cap at someone –
завлекать кого-либо (стараться женить кого-либо на себе)
başdan çıxmaq – to stray from the
right path / to go astray / to kick over the traces / to go on the loose –
сбиться с пути истинного / сойти (съехать, сорваться) с резьбы (изменять своё
поведение, образ жизни в плохую сторону)
başdan çıxmamaq – it is revolving in
someone’s head / it is turning over someone’s mind / it runs in someone’s head
(mind) – вертится (крутится) в голове (постоянно, неотступно возникает в сознании)
başdan daşmaq – bax başdan aşmaq
başdan eləmək – to shake smth. off /
to get rid of someone or smth. / to kick someone out / to pack someone off / to
get someone or smth. off one’s hands / to wash one’s hands of smth. – сбросить
(стряхнуть) с плеч / сбывать (сбыть, сбагрить, спихнуть) с рук / спровадить /
отшить / отделаться от кого-либо (избавляться от кого или чего-либо)
başdan əkmək – 1. bax başdan eləmək; 2. (rədd eləmək)
– to send someone some place off / to tell someone go and drown himself or
worse / to tell someone where to get off – послать куда подальше (обругать кого-либо, чтобы не приставал)
başdan əziz tutmaq – to value / to prize
someone or smth. (to take care of someone or smth.) – дорожить / высоко ценить
* başdan getmək – 1. to be greatly mistaken in
someone / to be deceived in smth. / to be disappointed in smth. – обманываться / заблуждаться; 2. to be tempted by – соблазняться
başdan
xarab – to be eighteen bob in the pound / to have bats in the belfry / to
have a bee in one’s bonnet / not quite all there / a bit eccentric / Amer. kinky / he (she) is a bit screwy /
he (she) is a real lamebrain / he (she) wants his (her) brains testing / a bit
odd / a little touched / not all there / flacky / cross-eyed / (as) nutty as a
fruitcake / Cf. touched in
the head (upper storey) / off one’s head / off one’s chump / off one’s nut /
off one’s rocker / nutty / nuts / batty / loony / bonkers / a bit crazy / gaga
/ cuckoo / a bit cracked / bughouse / he (she) has a tiny screw loose / is not
all there / not quite right up top / someone has got apartments to let / someone has
his (her) garret unfurnished / someone has bats in his (her) belfry / someone
has rats in the attic / baroque (rather eccentric person) – не все дома / с
тараканами / тараканы в голове / с трещинкой / не того / немного того / не в
себе / мозги набекрень / как пыльным мешком из-за угла ударенный / с левой
резьбой / со сдвигом / на чердаке не всё в порядке / того / недоделанный (кто-либо со странностями, причудами,
придурковатый, психоватый, тронутый, не
вполне нормальный)
başdan keçmək – bax başından keçmək
başdan qrija (qəribə adam
haqqında) – a queer man (woman) / a strange person / eccentric / crank – с
чудинкой / с чудиной (со странностями, с причудами)
başdan olmaq – 1. to come untied / to come
unfastened (to leave someone alone) – отвязаться (отстать); 2. bax baş-beyni getmək
başdan sovmaq – to get rid of someone / to
shake smth. off – сплавить / отшить (избавиться, отделаться от кого-либо)
başdansovma – 1. (tez, tələsik) – to
make smth. half-heartedly (hurriedly, hastily, anyhow) / just throw together
(to knock together) / in a slipshod manner – на живую нитку / через пень колоду
(кое-как, небрежно, непрочно сделать что-либо); 2. (birtəhər,
atüstü) – to do smth. just anyhow / at haphazard / to do smth. for
effect (to do smth. without serious preparation) – на фу-фу (легкомысленно,
неосновательно, несерьёзно, кое-как делать что-либо)
başdansovdu eləmək – in a rush / to
hurry through smth. / in a slipshod manner / in an off-hand way / in a rough
and ready fashion / in rough haste / to do smth. negligently / let things slide
/ let things go hang (to do smth. quickly, just anyhow) – на скорую
руку / на живую руку / спустя рукава (сделать что-либо кое-как)
başdansovma – just anyhow / in a slipshod
way / all done at one blow / in a careless way / in a slapdash manner – тяп-ляп / абы как (как-нибудь, небрежно, кое-как, наспех)
başdansovma etmək – bax başdansovdu eləmək
Baş-beynimi boş yerə aparma. – You may
wag your tongue till you’re blue in the face. / I’m not in the least interested
in what you’re saying. – Мели, Емеля, твоя неделя. (Не болтай
попусту явный вздор, меня это совершенно не интересует.)
baş-göz eləmək – to marry off
someone – женить
baş-gözünü düzəltmək
– to tidy oneself up / to set oneself to rights – приводить себя в порядок /
прихорашиваться
baş-gözünü əzişdirmək
– bax baş-gözünü
qızışdırmaq
baş-gözünü qaydaya salmaq – bax baş-gözünü
düzəltmək
baş-gözünü
qızışdırmaq – to give someone a sound licking / to thrash
someone’s sides / to beat someone black and blue – пересчитать кости / пересчитать
рёбра / наломать бока / набить морду / намять бока / нагреть бока
baş-qulağı getmək – bax baş-beyni getmək
baş-qulaqdan olmaq – bax baş-beyindən olmaq
baş-qulaq aparmaq – bax baş-beyin aparmaq
baş-qulağı getmək – 1. bax baş-qulaq aparmaq; 2. to feel
smb.’s long and nonsense talk / playing dull music – слушать чушь / утомиться
от нудной музыки
baş-qulağını düzəltmək
– to civilize someone or smth. / to tidy up a bit someone or smth. – приводить
в порядок / приводить в божеский вид (привести себя в надлежащий вид)
baş-qulağını eşmək –
to dupe someone / to put funny ideas into someone’s head / to pull someone’s
leg – морочить голову
başı açıq qalmaq – to be left
to the mercy of fate / to be turned one’s back on someone or smth. / to be left
someone to fend for himself (herself) – остаться на произвол судьбы (остаться
без присмотра, без покровителя, без помощи)
başı açılmaq – 1. bax başı ayazımaq; 2. to
begin with / to start with – начать идти (навалом, массой); 3. to originate in (from)
– брать начало (начинаться)
başı açılmamaq – not to become
free – голова забита / голова идёт / ходит кругом / голова пухнет
başı ağarana qədər – till the
afternoon of life (till the old age) – до седых волос / до заката жизни / до склона лет
başı ağratmaq – 1. to addle one’s
brain / to bother brains / to busy one’s head / to worry one’s head off – забивать голову (обременять себя заботами, беспокойством); 2. to stuff
one’s head with smth. / to clutter up the brain – набивать голову (перегружать память множеством ненужных сведений, знаний)
başı axmaq – 1. someone’s head is
spinning / someone’s head is going round in circles / someone is dizzy /
someone is giddy – голова идёт кругом / голова ходит кругом / голова пошла кругом (кто-либо испытывает головокружение от усталости, опьянения); 2. someone’s
head is in a whirl / someone’s thoughts are in a muddle / it makes someone’s
head spin / someone’s head is going round like a top / someone is all upside
down – голова идёт кругом / голова ходит кругом / голова пошла кругом (кто-либо теряет способность ясно соображать от множества дел, забот, переживаний)
başı aşağı (dinc,
farağat adam) – someone cannot hurt a fly / someone looks as if butter
would not melt in his (her) mouth / meek and mild / meek as a lamb / quiet as a
mouse and humbler than dust – воды не замутит / тише воды, ниже травы (очень скромен, тих, кроток)
başı aşağı etmək – to
put someone to the blush / to make someone blush – вгонять в краску / вогнать в краску (смущать, заставлять покраснеть, позорить)
başı aşağı olmaq – 1. to
behave oneself as quiet as a mouse / to be quiet and canny – тише воды, ниже травы (испытывать смущение, неловкость); 2. the colour rushed to one’s
face / the blood rushed to one’s cheeks / it brought a blush to one’s cheeks /
one’s face was flushed (to be embarrassed, to be shy of smth.) – краска бросилась в лицо / кровь кинулась в лицо / конфузиться (чувствуя себя виновным перед кем-либо)
başı-ayağı tapılmır – to
find nothing / Cf. not to be able to
make head or tail of it – концов не найти (невозможно разобраться в чём-либо)
başı ayazımaq – 1. to breathe freely
(to become free) – вздохнуть свободно (освободиться от работы, хлопот, забот); 2. to bring
someone down to earth / to regain consciousness / to recover consciousness / to come to
one’s senses / to come round / to come to – отрезвиться / приходить в себя (выходить из обморочного состояния, опьянения); 3. to come to
oneself / to make free / to collect one’s wits / to get free / to regain control
of oneself / to become free / to get a grip on oneself (to recover) – прийти в себя (успокаиваться, переставать беспокоиться, волноваться)
başı ayılmaq – 1. bax başı ayazımaq; 2. bax başı açılmaq
başı ayılmamaq – bax başı açılmamaq
başı aynımaq – bax başı ayılmaq
* başı bağlanmaq – 1. to seize
property with putting someone under arrest – быть описанным с наложением ареста
или запрета; 2. to get married to someone – обзавестись семьёй (жениться)
başı batsın! – bad luck to him
(her)! / damn him (her)! / blast him (her)! / drat him (her)! / cess to him
(her)! – чтоб ему (ей) пусто было! / чтоб ни дна ни покрышки / чтоб ты (он,
она) пропал (пожелание неудачи, несчастья)
başı bədəninə
ağırlıq edir – 1. someone deserves a good flogging / someone
deserves a good thrashing / someone deserves a good hiding – верёвка плачет
(кто-либо заслуживает порки); 2. there’s a rope on the gallows crying for
someone / the gallows groans for someone – верёвка плачет (кто-либо заслуживает
повешения)
başı bəlalar çəkmək –
have seen (known) much sorrow / have had no end of trouble / have known trouble
in plenty / to get knocked about – хлебнуть горюшка / хватить лиха
başı bənd olmaq – 1. bax başı bağlanmaq; 2. to be busy from head
to foot / to be busy from top to toe – уйти с головой (быть всецело занятым)
başı böyümək – bax başı şişmək
başı cəncələ
düşmək – to gеt into a tight corner / to get into a mess / to
gеt into a scrape / to gеt into a spot – попадать в переплёт / попадать в
переделку / попадать в передрягу
başı çatlamaq – someone’s head is
bursting / someone has splitting headache – голова трещит / голова лопается /
голова раcкалывается (о сильной головной боли)
başı çəkmək – have felt
smth. on one’s own back / to know what smth. feels like – на своей собственной
шкуре (испытывать, переносить, пережить)
başı çıxmaq (yaxşı bələd olmaq,
başa düşmək, anlamaq) – to know what smth. is about / to
know (to understand) what’s what / to get the knack of things / to be a good judge
(connoisseur) of smth. / to be good at smth. / to be well up in smth. / to know
the value of smth. / to be an authority on smth. – знать (понимать) толк / знать прок в чём-либо / понимать (понять) что к чему (хорошо разбираться в ком или в чём-либо, быть знатоком)
başı çıxmamaq – 1. not to know a
thing about smth. / to be unable to make out a letter of smth. / not to know A
from B / not to know a “B” from a bull’s foot / not to know a “B” from a
battledore / not to have a clue / not to have an inkling of anything / not to
know chalk from cheese / not to know beans / not to know a “B” from a
broomstick (to have no idea about smth.) – ни аза в глаза / ни бельмеса (не знать, ничего не понимать, не смыслить); 2. someone is at a loss /
someone is at his (her) wits’ end (someone doesn’t know what will happen) – ума не приложить
başı çiyninə
ağırlıq edir – bax
başı bədəninə ağırlıq edir
başı daşa dəymək – have
had (got) one’s share (fill) of trouble / have gone through a lot / have gone through
a great deal / to have a taste of misfortune (to suffer for one’s
mistake) – узнать почём фунт лиха / хватить лиха / хлебнуть лиха (перенести
много трудностей)
başı daşdan-daşa dəymək
– bax başı daşa dəymək
* başı dinc olmaq – to live in peace and quiet – не знать хлопот,
быть свободным от всяких неприятностей, забот
başı dolub (lazım olmayan şeylərlə)
– someone’s head is stuffed with smth. – голова
забита / голова набита (кто-либо обременён ненужными, нелепыми мыслями,
представлениями и т.п.)
başı əlhəd daşına dəymək
– bax başı
daşdan-daşa dəymək
başı ətlənmək – to line one’s
pocket / to make one’s pockets bulge / to feather one’s nest / to fill one’s
purse / to make a fortune (to grow / to become / to get rich) – набивать карман (наживаться, разбогатеть)
başı ətlidir – money-bag – толстый
карман / тугой карман / полный карман / тугая мошна / золотой мешок / денежный мешок (очень
богатый человек)
başı getmək – someone’s head bursts with smth. / someone has splitting headache / someone’s head is in bursting (to be tired of noise, crying, talking) – голова
трещит / голова раскалывается / голова разламывается / голова пухнет / голова
кружится (уставать от шума, крика,
разговора, от чрезмерной работы, забот)
başı gic gedir – 1. one is at one’s wits’
end / one is totally at sea / Cf. not
to know whether you’re on your head or heels – * шарики за ролики заходят /
зашли (кто-либо теряет способность ясно соображать, кто-либо запутался в своих
рассуждениях, догадках, выводах); 2. (başgicəllənməsini hiss
etmək) – one feels dizzy – круги перед глазами плывут
başı gic getmək – 1. someone’s head
is spinning / someone’s head is going round in circles / someone is dizzy /
someone is giddy – голова идёт (ходит, пошла) кругом (кто-либо испытывает
головокружение от усталости, опьянения и
т.п.); 2. someone’s head is in a whirl / someone’s thoughts are in a muddle
/ it makes someone’s head spin / someone’s head is going round like a top /
someone is all upside down – голова идёт (ходит, пошла) кругом (кто-либо теряет
способность ясно соображать от множества дел, забот, переживаний и т.п.)
başı gicişmək (özünə
problem axtarmaq) – to be asking for it / to be asking for trouble (to be
impudent, impertinent, insolent) / to take a risk of one’s life / to risk one’s
neck – лезть (переть) на рога (вести себя вызывающе, напрашиваться на
неприятности) / ходить по лезвию бритвы (пуститься в рискованное для жизни
дело)
başı hərlənir – one’s head is
spinning – голова идёт кругом
başı xarab olma – eccetricity / quirk / oddity
– завихрение мозгов (странность, необычность в мыслях, фантазия, причуда)
başı xarab olmaq (dəli olmaq) – to
go right off one’s rocker (chump, nut) / to go crackers / to go nuts / to go
crazy / to go balmy / to go barmy / to be a little touched / to be cuckoo –
съехать (поехать, слететь) с ума / двинуться (подвинуться) умом / двинуться
(сдвинуться) по фазе / гикнуться / помешаться / свихнуться / рехнуться /
спятить (потерять рассудок)
başı xarab olub – someone lost his wits /
someone got flustered / someone is off his nut / someone has gone off his
rocker / someone has a screw loose / someone is a bit touched / someone is a
bit cracked / someone has gone nuts / someone is bonkers off his rocker / Cf. someone got the jitters / someone
got the willies – гайка заслабила / гайка соскочила с резьбы / на голову упал (свихнулся, рехнулся)
başı ilə cavab vermək (cavabdeh
olmaq) = to stake one’s life on someone or smth. / to answer with one’s head
for smth. / to vouch for someone with one’s life = отвечать головой / ручаться
головой
başı işləmək – someone has
got a head on his shoulders / someone’s brain is working / someone knows what
is what – голова варит / котелок работает
başı işləməmək –
someone’s head is in a whirl / someone’s thoughts are in a muddle / it makes
someone’s head spin / someone’s head is going round like a top / someone is all
upside down – голова не варит / котелок не работает
başı qarışmaq – to throw
oneself into smth. / to plunge into smth. / to become utterly absorbed in smth.
/ to be deeply occupied doing smth. (to be interested greatly in smth., to be
very busy) – окунаться с головой / уйти с головой (полностью отдаваться чему-либо, быть поглощённым, сильно увлечённым чем-то)
başı qazana dönmək – bax başı böyümək
başı qızışmaq – 1. bax başı qarışmaq;
2. blood rushed to one’s head / one’s blood rose in a jet – кровь бросилась в
голову / кровь кинулась в голову / кровь ударила в голову (разгневаться,
рассердиться)
başı qurtarmaq – to rid oneself of trouble
(to get away) – спасаться (избавиться)
başı özünün deyil – not
one’s usual self / not oneself / beside oneself / deeply perturbed / as if
demented / out of one’s depth – caм не свой / сама не своя
başı samanla doludur – someone’s head is
stuffed with straw / someone has an empty head on his shoulders – голова cоломой набита
başı şişmək – bax başı getmək
başı uca olmaq – to put on haughty airs
/ to look haughty – с высоко поднятой головой
başı üstündən iş
görmək – to do smth. over the head of someone / to go over someone’s head – через голову (не ставя в известность непосредственного начальника, обойдя кого-либо)
başı yaxşı işləyir – one
has got a real head on his (her) shoulders / someone’s mind is in pretty good
shape / someone has got his (her) head screwed on his (her) shoulders right – шарики крутятся (кто-либо хорошо соображает, здраво мыслит)
başı yalnız özünə
qarışıb – to be interested only in oneself / to be self-centred
– быть занятым только собой
başı yastığa gəlmək –
bax başı yastığa
yetmək
başı yastığa yetmək – to
take to one’s bed / to be laid up / to fall sick (to be taken ill) – слечь в
постель (серьёзно заболеть)
başı yerə batsın! – let he (she) fall
down! – чтобы ему (ей) провалиться!
başı yerində deyil – dimwit / noddy
/ ggof / Cf. cabbage-head / turnip-head
– голова садовая (несообразительный человек)
başı yerində olmaq – someone’s has a
head on his shoulders / someone bears a brain / to have one’s head screwed
on the right way – голова на плечах / в своём уме (иметь умную голову)
başı yerində olsaydı – however
wise he is (was) / he may be as clever as you please, but ... / if he be
(though he may be) Solomon – * хотя бы и был семи пядей во лбу
başı yerindədir – he (she) is no fool
/ he (she) knows what is what / his (her) head is screwed on right – масло в голове есть (кто-либо отличается здравым рассудком, сообразитель-ностью)
başı yerinə gəlmək – bax özünə gəlmək
başıalovlu getmək – to go out with
emotion / to leave with agitation / to come with great emotion – бедовая голова / о двух головах
başıboş – an empty head (pate) / dunce
/ dimwit / blockhead – пустая голова (башка)
başılovlu gəlmək – bax başıalovlu getmək
başıalovlu qaçmaq – bax başılovlu gəlmək
başıaşağı olmaq – to be shamefaced
/ disgraced / modest / humble / quiet / silent man – Тише воды, ниже травы. (быть скромным / простым / застенчивым / спокойным /
тихим человеком)
başıbatmış – to be damned / cursed – проклятый
başıbəlalı – an unlucky man /
unfortunate wretch / unhappy / miserable / defencelessness / luckless person /
poor wretch / poor soul – про-лётная голова / головушка / неудачливый /
несчастливый
человек / бедняга
başıbərk – hard-mouthed – упрямый /
своевольный
başıboş – someone’s head is stuffed
with straw / Cf. dull (slow) wits /
an empty pate / dimwit / empty-headed / rattle-brained / feather-brained / Lit. someone’s head is stuffed with
straw / someone has an empty head on his shoulders / blockhead / dunderhead /
numskull / dullard / dolt / dunce – солома в голове / ветряная голова /
тупоголовый / пустоголовый / простофиля / пустомеля / голова еловая / голова
садовая / голова соломой набита / дубовая голова / дурья голова / дурья башка /
дырявая голова / мякинная голова / пустая голова / без царя в голове / ветер в
голове (о глупом, бестолковом, несообразительном человеке)
başıbütöv – untouched / whole –
нетронутый / целый
başıdaşlı – bax başıbəlalı
başıdolu – bax başıbütöv
başıküllü – bax başıdaşlı
başıqapazlı – bax başıküllü
başıqotazlı – tasselled / with
tassels / with pompons – с пумпонами
başım çatlayır (içkidən
sonra) – one’s throat is dry (parched) in the morning-after – * подшипники
горят (кто-либо страдает от похмелья)
başım çəkib – to burn oneself
– обжечься
başım haqqı – to stake one’s head on
it / to stake one’s hand / to stake one’s life on it / to bet anything / to bet
one’s life / to bet one’s hat / to bet one’s shirt / to bet one’s boots / to
bet a cookie / may the Lord strike me dead if ... / may I drop dead if ... /
I’ll be blowed (damned, hanged) if ... / hang (shot) me if ... / I’m a Dutchman
if ... / Cf. I’ll be blowed (damned,
hanged, jiggered, shot) if ... – давать голову на отсечение / давать руку на
отсечение / давать зуб (клясться; употребляется форма: зуб даю - клянусь) / убей (побей, разрази)
меня бог (клятвенное заверение в чём-либо)
başım üstə! – bax baş üstə!
başıma gəlib – bax başım çəkib
Başıma xeyir! – Hell’s bells! / Good
grief! / Dog damn! / Shit! – японский городовой! (выражает удивление, досаду)
başım(ız) üstündə
yerin(iz) var – welcome! / you’re most welcome! / please do me the honour! / be
so good as to enter the house! – милости прошу / милости просим
başıma dəysin – bax başına dəysin
başıma elə bil bir qazan qaynar su
tökdülər – as if someone throws a boiling water over one’s head
– как будто кипятком облили / как будто кипятком окатили
başıma girmir – one cannot make oneself
think of (about) someone or smth. – не идёт в голову
başıma xeyir – Oh, my God! / Dear God! / my God!
/ Lord! / God Almighty! / Goodness me! / Merciful Heavens! / Ah, me! / Dear me!
/ Mercy me! / Oh, my! – 1. господи! / боже мой! / бог ты мой! (выражение удивления); 2. to have a
real gift for doing smth. / to do smth. like an angel / to be a great master in
smth. – слава богу! / как бог (превосходно, мастерски)
başıma kül olsun – death be with me – чтоб я сдох
başıma nə kül töküm? – what shall I do
now? / what I have to do? – что же мне бедному (бедной) остаётся делать?
başımdan aşır (çoxlu
iş var) – to be neck deep in smth. / to be up to the chin (ears, elbows, eyes,
neck) in smth. – по шею (о множестве дел, забот)
başımdan çıxdı (unutdum)
– it
went right out of my head – у меня это вылетело из головы
başımı gic eləmə! – don’t give
me that bullshit! / come off it! / cut out the shit! – не пудри мне мозги!
başımı kəsərəm, əgər
... – to stake one’s life on it / to bet one’s life / to bet one’s hat / to bet one’s shirt / to
bet one’s boots / to bet a cookie (to bet anything)– давать голову на отсечение / давать руку на отсечение (ручаться за что-либо с полной убеждённостью)
başımı qaşımağa vaxt
yoxdur – someone has a lot of urgent things to do / to be bustling about – быть в закруте (иметь слишком много неотложных дел, забот и т.п.)
başımı
verərəm – I’ll bet my cookie! / May bet your
boots! / I’ll bet my hat! / I’ll bet my skirt! / I’ll bet my life! / I’ll bet
my bottom dollar! / to stake one’s head on it / to bet anything – даю
голову
на
отсечение / держу
пари (будьте
спокойны)
Başımı yarır, ətəyimə
qoz tökür. – A honey tongue,
heart of gall. / Velvet paws hide sharp claws. / An iron hand in a
velvet glove. / The bait hides the hook. – Ложкой кормит, а стеблом (черенком) глаз колет. / Кормит калачом, да в спину кирпичом. / Калач в руки, а камень в зубы. / Ср. Подал ручку, да
подставил ножку. / Лучше не дари, да после не кори.
başımın bəlasısan! –
you’ll drive me mad! – наказание мне с тобой!
başımın
tacı, evimin yaraşığı – honey (about husband) – мой
суженный / мой ряженный (о супруге)
başımın tükü sanı qədər
–
countless multitudes / an enormous number of smth. / hordes of people
(thousands of people) – тьма тьмущая (бесчисленное множество)
başımıza xeyir – bax başıma xeyir
başın ağrayacaq! – there’s trouble
ahead! – быть беде!
Başın girməyən
yerə burnunu soxma. – Cf. Look
before you leap. / It’s no safe wading in an unknown
water. / Wade not in unknown waters. –
Не
спросясь (не
зная) броду, не
суйся
в
воду. (Не
берись
за
новое
дело
без
достаточных
знаний, опыта.)
başın-gözün sağ ikən
(yaxşılıqla) – bax əlim-ayağım
sənə dəyməmiş
başın xarab olub?– are you in your right mind?
/ have you taken leave of your senses? – ты в своём уме?!
başın(ız) sağ olsun! – 1. bax Allah rəhmət eləsin!;
2. I sympathize with you in your sorrow / I condole with you – глубоко сочувствую вашему горю / берегите себя
başın(ız) üçün
– to vow you / to swear (to assure someone of smth.) – клянусь тобою (вами) / уверяю тебя (вас) (выражение клятвы)
başın var olsun! – well done! / good lad!
– молодец! / молодец-молодцом!
başına ağıl qoymaq – to teach
someone sense / to lecture someone / to put good sense into someone’s head / to
knock sense into someone / to teach someone what’s what / to set someone in the
right way / to make someone understand / to din (ram) smth. into someone / to
try to make someone to realize smth. / to give someone a drop of sense / to
teach someone a thing or two – учить (научить) уму-разуму (давать наставления,
учить чему-либо полезному, хорошему) / наставлять на ум / наставлять на разум /
вдалбивать / вразумить / вправить мозги (решительно, грубо заставить
кого-либо одуматься, изменить своё поведение)
başına almaq – bax başına götürmək
başına and içmək – to swear
by one’s name (of the man who is very respectable for his / her honesty and
disinterestednessity) – клясться именем человека, пользующегося большим уважением
в виду своей честности и бескорыстности
başına and olsun! – to vow of your
head – клянусь твоей головой
başına at təpib – to be off one’s head
/ to be off one’s nut / to be off one’s bean / to be off one’s chump / to be
off one’s crumpet / to be off one’s onion / to be off one’s rocker / to be off
one’s rocket / to take leave of one’s senses / to lose one’s wits / to go out
of one’s mind / to go off one’s head / to go balmy / to go daft / to go stark
mad / to go gaga / to be a little touched / to be cuckoo / to go crackers / to
go nuts / to go bean / to go off the hooks (to be crazy) – сорваться с винта / белены объелся / спятил с ума / тронулся умом
başına-ayağına keçmək
– bax başına dolanmaq
başına bəla açmaq – 1. bax başa bəla açmaq; 2.
to ruin someone’s life – загубить жизнь
başına boşlamaq – bax başına buraxmaq
başına buraxmaq – to give vent / to leave without
control (supervision) – оставить на произвол судьбы
başına cəncəl açmaq – to do a lot of
silly things / to make a stir / to cause trouble / to commit blunders / there’s
the devil to pay / he (she) has been and done it! / to get into a tight corner /
to get into a scrape / to get into a spot / to get into a mess – натворить дел / выдумать на свою голову / попасть в переплёт (по своей вине) / наделать делов
başına cin vurmaq – to fly into a rage –
взбеситься / прийти в ярость
başına çarə qılmaq – to
look for the way out – искать выход из тяжёлого положения
başına çarə tapmaq – bax başına çarə
qılmaq
başına çevir – let feel sorry! – пожалей! / смилуйся!
başına çəkmək – to drink
off / to drain empty / to drink to the dregs – опрокинуть / пить залпом / выпить до дна
başına çıxmaq – to bend
someone to one’s will / to make someone knuckle under – загибать (загнуть)
салазки (подчинять своей воле)
başına çırpmaq – bax başına vurmaq
başına daş düşdü (bir
kəsin planları baş tutmadı) – to be a complete (utter)
failure / to go phut – накрыться медным тазом (провалиться, о проектах, планах)
başına daş düşsün! –
blast you (him, her, them)! / drat you (him, her, them)! / damn your eyes! / I
hope you burst with it! / may damnation take you (him, her)! – чтоб тебе (ему,
ей, вам, им) повылазило! / чтоб ты (он, она) пропал! / пропасти нет / погибели
нет (пожелание неудачи, несчастья; выражает досаду, гнев, возмущение и т.п.)
başına daş salmaq – to waste one’s
money / to squander smth. –
растранжирить / промотать / разбазарить (израсходовать, тратить попусту)
başına dəysin – what the hell / what
the deuce / what the devil / what the dickens / that’s funny (iron.) – черта ли
/ черта ли кому в чём (выражение пренебрежения, сомнения в значимости,
важности, необходимости кого-либо в чём-либо)
başına dolanmaq – to be elusive / to be
fidgety / to spin like a top – 1. виться вьюном (находиться в беспрестанном
движении, быть увёртливым); 2. to wait on someone hand and foot / to dance
attendance on someone / to hover around someone – виться вьюном / лелеять /
нежить / холить / увиваться (окружать ласковыми заботами, угодливо ухаживать)
başına dolanım! – bax başına dönüm!
başına dönüm! – beg you! / my
dear! / old man! / old fellow! / darling! – умоляю тебя! / голубчик! / милый! /
дорогой! (ласковое выражение,
употребляемое при обращении)
başına düşmək – to come
into someone’s head / the whim seized someone / to come into someone’s pate
(someone has a fancy to do smth.) – взбрести в голову / взбредать в башку
(вздуматься, вдруг захотеть)
başına elə bil bir qazan qaynar su
tökdülər – bax
başıma elə bil bir qazan qaynar su tökdülər
başına əngəl açmaq – bax başına iş
açmaq
başına fırlanmaq – bax başına dolanmaq
başına filik-filik dolanmaq – bax başına pərvanə
kimi dolanmaq
başına gen dünyanı dar etmək
– to nag at someone day and night / to make life a burden to someone / to drive
someone to distraction / to eat into someone – поедом есть (изводить бесконеч-ными попрёками)
başına gen dünyanı təng eləmək
– bax başına gen
dünyanı dar etmək
başına gələn(lər) –
tribulations (events, ordeals, misadventures, mishaps) – злоключения (жизненные
испытания)
Başına gələn
başmaqçı olar. – Cf.
Adversity is a good discipline. / Adversity is a great schoolmaster. / Never know
what can do till try. – Не спрашивай старого, спрашивай бывалого. / Кто больше
бывал, тот больше знает. / Спра-шивай не
старого, а молодого да бывалого. / Намучишься, так и научишься. / Битому псу
только плеть покажи. / Никогда не
узнаешь, на что способен, не взявшись за дело.
Başına gələn bilər. – bax Başına gələn
başmaqçı olar.
başına gəlmək – to live through
smth. (to suffer smth.) – претерпевать
/ пережить (подвер-гаться испытаниям)
başına girmək – to get smth. into
one’s head / to take smth. into one’s pate – вбивать себе в голову / забивать
себе в голову / забирать себе в голову (укрепляться в каком-либо мнении и
упрямо держаться его)
başına girməmək – 1. to
understand what’s what / to get the knack of things – не понимать что к чему;
2. not to come into someone’s head / one can hardly take it in / it’s beyond
belief – никак не лезет в голову / не укладывается в голове
başına götürmək – 1. to be
filled / to be spread (of sound, noise) – наполниться, распространяться (о звуке, шуме); 2. to shout at the top of one’s voice / to yell at
the top of one’s voice – кричать во всю Ивановскую / кричать во всё горло (очень громко орать)
başına gün vurub (dəli olmaq) –
to go bananas / to have bats in one’s belfry / to have got smth.on the brain /
to go off one’s head / to be off the wall / to have a screw loose on smth. / he has a
screw loose / to be off one’s chump / someone has gone nuts / someone is bonkers /
off his rocker – (по)мешаться в уме / в рассудке / рехнуться / спятить / сходить с
ума / помешаться на чём-либо / у него винтика не хватает / тронуться в уме /
повредиться в рассудке / тронуться умом / тронуться рассудком / тронуться
мозгами / (по)терять рассудок / свихнуть(ся) / на голову упал
* Başına
haranın daşını salsın? – What has he (she) done? – Что же бедному (бедной) остаётся делать? (о
безвыходном, неприятном положении)
başına hava gəlmək – 1. one has
gone off his (her) chump (crumpet, noggin, nut, rocker) – крыша поехала / крыша
съехала (кто-либо потерял способность ясно соображать); 2. (dəli olmaq) –
one has gone crackers (nuts) / one has gone balmy (batty, gaga) / to go off
one’s head / to become a bit touched (cracked) / to lose one’s mind / Cf. to go off one’s rocker / to have got
a screw loose – с бороздки съехать / тронуться мозгами / сойти с ума (свихнуться, поме-шаться,
обезуметь, рехнуться)
başına hoqqa gətirmək – to play
a trick on someone – шутки шутить (разыгрывать кого-либо)
başına ip salmaq – to take someone strictly in
hand / to take charge of someone – брать в руки / прибрать вожжи к рукам (обуздать, подчинять себе)
başına iş açmaq – to get someone in
trouble / to get someone into a mess / to let someone down very badly / to put
someone in the cart / to give someone the bag to hold – подводить под монастырь (ставить кого-либо в затруднительное положение)
başına (bir) iş gəlmək –
to happen with someone an accident – обрушилась неприятность
başına iş gətirmək – bax başına iş
açmaq
başına it oyunu açmaq – to make
fun / to treat someone with contempt (to torture, to mock someone) – зло
потешаться (мучить, издеваться)
başına it oyunu gətirmək – bax başına it oyunu
açmaq
başına itin suyunu tökmək – bax başına it oyunu gətirmək
başına kələk açmaq – to
make a trick – устраивать подвох (обманывать, обдурить)
başına kələk gətirmək
– bax başına kələk
açmaq
başına kəmənd salmaq – bax
başına ip salmaq
başına kəmsik salmaq – bax
başına kəmənd salmaq
başına kül ələmək –
to sprinkle a head with ashes – посыпать пеплом главу (голову)
başına kül olsun – death be with you
– чтоб ты сдох
başına qaxmaq (danlamaq) – to jump on someone
/ to go for someone – упрекать (бранить)
başına qalmaq – 1. lots of smth. / heaps
of smth. / running over with smth. / overflowing with smth. / enough and to
spare – хоть завались (очень много, в изобилии); 2. to be under nobody’s care –
шальная голова / сам по себе / быть беспризорным / быть брошенным на произвол
судьбы (оставаться без присмотра, без надзора)
başına qiyamət qoparmaq – bax başa bəla açmaq
başına qoymaq – to leave to the mercy of
fate (to take no care) – сам себе голова (оставлять беспризорным / на волю судьбы)
başına nə daş salsın – bax başına haranın
daşını salsın
başına noxta keçirmək – bax başına ip salmaq
başına oyun açmaq – 1. to play a
trick on smb. (to mock at someone) – кидать кого-то / подтрунивать (поиздеваться над кем-либо); 2. to give someone a good talking-to / to give someone a
piece of one’s mind / to give someone a real blast / to give someone hot and
strong / to give it someone good and hard / to call someone over the coals – задать баню / давать духу; 3. to deal with someone – расправляться
başına oyun gəlmək – bax başına iş gəlmək
başına oyun gətirmək – bax başına oyun açmaq
başına oyun olmaq – to be a burden on
someone / to be burdensome to someone / to weigh (heavy) upon someone / to be
in the way – быть обузой / быть в тягость
başına pərvanə kimi dolanmaq – bax başına dolanmaq 2-ci mənada
başına salmaq – to put smth. into one’s head – надоумить кого-либо
başına sığmamaq – bax başına yerləşməmək
başına soyuq dəyib – to take leave
of one’s senses / to have lost one’s wits / someone becomes a dotard / someone
is in one’s second childhood / someone becomes feeble-minded / someone is
senile / someone is quite gaga – выжил из ума / свихнулся / спятил
başına söz qəhət olub – there’s no
gainsaying it (iron.) – нашёл, что сказать
başına tənbəki oyunu gətirmək
– bax başına it oyunu
açmaq
başına vurmaq = 1. to go to one’s head =
ударять в голову / ударять в ноги / ударять в руки; 2. (həmişə
yadına salmaq) – to throw smth. in someone’s teeth / to rub someone’s nose
in – тыкать в нос / тыкать в глаза (постоянно попрекать)
başına yeritmək – bax başına ağıl
qoymaq
başına yerləşməmək –
one can hardly take it in / it is hard to beleive it / it’s beyond belief / it
is hard to grasp it – не укладывается в голове / не укладывается в сознании
başına yığmaq – to assemble
people – собрать вокруг себя
başına-ayağına keçmək
– bax başına dolanmaq
başında bir şey yoxdur – someone is
a dimwit / someone is a blockhead / someone is a noddy / someone hasn’t got a
head on his shoulders – в голове пусто / голова не варит / котелок не работает
başında bir vinti çatmır –
someone has a screw (a tile) loose / someone is a button short / someone has
lost a button / someone has a cylinder missing / someone is not all there /
someone has got apartments to let / someone has bats in his (her) belfry /
someone is a bit off one’s head /
someone is off his (her) base / someone is out to lunch / someone is
half-cocked – винтика не хватает в голове / одной клёпки недостаёт
başında çatlamaq – someone will
lose his head / someone will never live through it / someone would not come out
alive / someone will come to grief – не сносить головы / кончиться плачевно /
пострадать головой (не миновать наказания, несдобровать)
başında dəyirman daşı
çəkmək – bax
başında dəyirman daşı fırlatmaq
başında dəyirman daşı
fırlatmaq – bax
başında turp əkmək
başında dəyirmanı tərsinə
çevirmək – bax
başında dəyirmanı tərsinə firlatmaq
başında dəyirmanı tərsinə
firlatmaq – bax başında dəyirman
daşı çəkmək
başında gəzdirmək – 1. to make
much of someone – сажать на голову; 2. bax
başına dolanmaq 2-ci mənada
başında gəzmək
(dəcəllik, nadinclik etmək) – to be full of mischief / to make a lot of noise /
to go quite wild – ходить на голове (шалить, озорничать)
başında görünmək – bax başına gəlmək
başında ildırım çaxmaq –
bax başından
tüstü çıxmaq
başında külək oynayır –
someone is a featherbrain / someone is scatterbrained / someone is flighty, though
less / someone is a giddy-pate / someone’s head is always empty / a breeze is
blowing through someone’s upper storey – ветер в голове играет / сквозняк в
чердаке гуляет / ветер в голове ходит / сквозняк в чердаке бродит / ветер в
голове свистит
başında qalmaq – 1. to keep in one’s mind
– держать в уме / держать в голове (не забывать, постоянно помнить); 2. to get
used to do smth. / someone accustomed to smth. – привыкнуть
başında qoz sındırmaq – bax başında soğan əkmək
başında qoz-fındıq
sındırmaq – bax
başında qoz sındırmaq
başında oturmaq – to ride on someone’s
back / Cf. to take (to hold) the
reins crack the whip / to jump on someone – садиться (сесть) верхом (подчинять
своей воле, командовать кем-либо)
başında soğan əkmək – 1. to make life a
burden to someone / to drive someone to distraction / to nag at someone day and
night / to eat into someone – поедом есть (мучить, терзать, истязать, терроризировать нравственно); 2. to treat
someone with contempt / to make fun (to torture, to mock someone) – измываться / зло потешаться (издеваться)
başında tərs dəyirman işlətmək
– bax başında dəyirmanı
tərsinə çevirmək
başında turp əkmək – bax başında
qoz-fındıq sındırmaq
(cinayət) başında tutmaq – to catch
someone at the scene of crime (in the act) / to catch someone redhanded – на
месте преступления (в момент совершения чего-либо предосудительного застать,
поймать, задержать и т.п.)
başında vinti çatmır – someone has a screw
/ a tile loose / someone is a button short / someone has lost a button / someone
has a cylinder missing / someone is not all there / someone has got apartments
to let / someone has bats in his / her belfry / someone is a bit off (one’s
head) / someone is off his (her) base /
someone is out to lunch / someone is half-cocked / someone is a bit touched /
someone is a bit cracked / someone has not all his buttons – винтика (винтиков, клёпки, клёпок, заклёпки, заклёпок) не хватает (не достаёт) в голове у кого-либо / гайка соскочила с резьбы
başında yel oynayır – bax başında külək
oynayır
başından açılmaq – to leave
somebody alone – отвязаться (отстать, оставлять в покое)
başından alov çıxmaq – bax beynindən alov
çıxmaq
başından aşır – 1. more than
enough (of trouble, grief, suffering, etc.)
– * по ноздри и выше (слишком много, в избытке, обычно о горе, бедах,
неприятностях и т.п.); 2. (bolluca,
artıqlaması ilə) – beyond measure / more than enough / enough
and to spare – выше темени (в избытке, в изобилии)
başından atmaq (fikri və s.) – to put smth. out of one’s
head / to get smth. out of one’s mind
(to get rid of the idea) – выбрaсывать из головы / выкидывать из головы
(освободиться от мысли о ком или о чём-либо)
başından basmaq – to put a spoke in
someone’s wheel / to throw a spanner into the works / to put grit in the
machine / to throw sand in the wheels / not to set smth. free / not to give
free course to smth. / not give someone a chance / to push someone into the
background / to keep someone down – ставить палки в колёса (намеренно мешать)
/ не давать ходу (подавлять)
Başından böyük atlana bilməzsən.
– Lit. You can’t jump higher than
your head. / Cf. A man can do no more
than he can. / One cannot go further than the wall. / Nothing comes out of the
sack but what was in. – Выше головы не прыгнешь.
başından böyük
danışmaq – to speak impudently / to speak boldly / to speak as adults
do / to talk through one’s hat / to speak through the back of one’s neck / to
be running on at the mouth – зазнаваться / бахвалиться (хвастать)
Başından böyük qələt
eləmə. – Don’t try to do something you’re not fit for. / Cf. Let not the cobbler go beyond his
last. / Let the cobbler stick to his last. / The cobbler must stick to his last. – Не в свои сани не садись (не лезь). / Не сyйся в волки с телячим хвостом. / Не лезь наперёд батьки в петлю! / Не суйся, буки, наперёд аза. / Записался в прихвостни, так вперёд не забегай.
başından böyük qələt
eləmək – 1. try to do smth. one is not fit for / Cf. try to run before one can walk – садиться не в свои сани / браться не за своё дело (заниматься тем, на что не способен); 2. bax başından böyük
danışmaq
başından çıxarmaq – bax başından atmaq
başından çıxmamaq – to obsess
someone (of an idea, importunate thoughts, etc.)
/ to come into (enter) someone’s head (against someone’s will) / to creep into
someone’s head / to cross someone’s mind / to go round in someone’s mind –
сидеть (засесть) гвоздём в голове /
сидеть гвоздём в мозгу / лезть (полезть) в голову (неотвязно, неотступно,
постоянно преследовать мысль, идею)
başından duman qalxmaq – bax başından tüstü
çıxmaq
başından eləmək / etmək –
that’s done / that’s off one’s minds (hands) / to get rid of someone or smth. /
to palm someone or smth. off (to someone else) – спихнуть с себя / с плеч долой
/ с рук долой (избавиться от кого или чего-либо, предоставив заниматься ими
другим)
başından əkilmək – bax başından
açılmaq
başından girib ayağından
çıxmaq – to know all the ins and outs / to know the ropes / to feel
perfectly at home in smth. – знать все ходы и выходы
başından keçirmək – bax ağlına gətirmək
başından keçmək – 1. to
sacrifice one’s life (to sacrifice oneself) – пожeртвовать своей головой /
отдать свою жизнь; 2. bax
ağlından keçmək
başından rədd eləmək
– 1. bax başdan eləmək;
2. it’s all right giving someone hand-me-downs
/ you’re willing to sacrifice what you don’t want yourself / Cf. it is Gloucestershire kindness / a
thing you don’t want is dear to any price – на тебе, Боже, что нам негоже (кто-либо охотно освобождается от ненужного под видом благодеяния)
başından tük də əskik
olmamaq – to be safe and sound – цел и невредим / волоска не тронуть
başından tüstü
çıxmaq – bax bədəninə
od düşmək
başından vurub ayağından
çıxmaq – bax
başından girib ayağından çıxmaq
başından yekə danışmaq – bax yekə-yekə
danışmaq
başını ağartmaq – 1. to go grey
/ to turn grey (to get old) – поседеть (постареть); 2. bax baş ağartmaq
başını ağrıtmaq – 1. to
take the trouble – создать себе хлопоты, неприятности; 2. bax başağrısı vermək
başını
aldatmaq – to try to talk someone round / to fool someone by fine words / to
put someone off with fair words / to fool someone with smooth talk –
заговаривать зубы (стараться уговорить, обмануть сладкими словами)
başını alıb qaçmaq getmək
– bax baş alıb
qaçmaq
başını aparmaq – bax beynini aparmaq
başını aşağı etmək
– to put someone to shame (to disgrace / to dishonour someone) – навлечь позор
своими поступками (опозорить)
başını aşağı etməmək – to show oneself
at one’s best / to put on the best front possible / to do one’s best / to be
equal to task / not to disgrace oneself / not to make a poor showing / not to
be found wanting / to give a good account of oneself / to make the best of a
bad bargain (business, job) / to make the best of it / to acquit oneself well /
to come out on top / to come up to scratch / have done oneself proud – не ударить лицом в грязь
başını-ayağını
yığmaq olmur – one can’t make head or tail of it – ни складу, ни ладу
başını bağlamaq – 1. to put
someone under arrest – наложить арест; 2. to leave a deposit – дав задаток,
закрепить за собою; 3. to marry off someone – женить
başını batırmaq – 1. (məhv
etmək) – to make short work of someone / to hold aloof from someone (to
withdraw from someone) – с кашей съесть / угробить (погубить, загубить,
устранить кого-либо); 2. to cover up one’s tracks – заметать следы
başını bənd eləmək –
1. bax başını
bağlamaq; 2. bax başını
qarışdırmaq
başını bir yerə
yığmaq – 1. to get married to someone – обзавестись семьёй
(жениться); 2. bax
başını bağlamaq 3-cü mənada
başını bişirmək – to go to
one’s head / to make one dizzy / to make one’s head turn / to give someone
bullshit / to make one’s spin / to pull the wool over someone’s eyes / to blunt
someone / to draw the wool over someone’s eyes / to make a fool of someone / to
double-cross someone / to powder someone’s brains / to pull the wool over
someone’s eyes / try to sell a gold brick to someone / to lead someone a pretty
dance / to give someone a send-off / to refuse someone point-blank / to catch
someone with chaff / Cf. to give
someone a good noser / to pull a fast one on someone (to dupe, to fool someone)
– (за)кружить голову / вскружить голову (лишать способности здраво, трезво
рассуждать) / замазывать глаза / водить за нос (одурачить) / вкручивать мозги
/ вкрутить мозги / (по)пудрить мозги / запудрить мозги / водить за нос / слать
по воду с дырявым ведром (преднамеренно внушать что-либо ложное,
неправиль-ное, стараясь обмануть кого-либо) / взять за рупь двадцать (обойтись
как с простаком, недалёким человеком)
başını boşlamaq – bax başından əkilmək
başını böyütmək – 1. bax beynini aparmaq; 2. to cause a lot
of troubles – наделать хлопот, забот
başını bulamaq – to shake one’s head
– качать головой
başını cəncələ salmaq
– to become involved in a row / to get mixed up in an unpleasant affair – ввязаться в неприятную историю / впутываться в скандальное дело
başını çiyninə qoymaq – to hang one’s head – опустить голову (принять смиренный вид, иметь жалкий,
беспомощный вид)
başını dağıtmaq – to throw
money away / to chuck money to the winds / to make one’s money fly – растранжирить / промотать / бросать на ветер деньги
başını dağlayım – dunderhead / goof
/ dullard / blockhead / dolt / dimwit / noddy / numskull / dunce – голова еловая / дубовая голова / дурная голова / мякинная голова
* başını daşa vursun – someone mustn’t
do it or tell it / I’ll show him (her) – выражение недовольства чьим-либо действием или словом, а также угрозы в его адрес
başını daşdan-daşa vurmaq
– 1.
to make both ends meet / to tie up the ends / to live from hand to mouth – сводить концы с концами (влачить безотрадную, полную лишений жизнь); 2. to struggle like a fish out of water / to
struggle desperately to make both ends meet (for one’s living) / to be all out
for smth. / to go out of one’s way to do smth. / to try one’s hardest / to do
one’s uttermost – биться как рыба об лёд (тщетно стремиться к чему-либо, стараться)
Başını daşdan-daşa vurur. – One lays oneself
out. / One struggles like a fish out of water. / Someone does one’s damnedest.
– Колотится как слепой козёл об ясли. / Как рыба об лёд бьётся. / Сломил козёл голову по самую бороду.
başını daşlamaq – to get smth. off
one’s hands (to sell smth.) – сбыть с рук / сплавить (поспешно продать); 2. bax
başına daş salmaq
başını dik saxlamaq – to hold one’s
head high – высоко нести голову
başını divara vursun – bax başını daşa
vursun
başını dolandırmaq – to live
haphazardly / to make both ends meet – как-нибудь выкручиваться (жить кое-как)
başını doldurmaq – 1. to give
someone an earful about someone or smth. (to persuade someone) / to take
someone in hand / to take someone in leading strings / to keep a tight rein on
smth. / to tackle someone / to get at someone / to take someone in hand / to
bring pressure to bear on someone – урезонивать (убеждать кого-либо в чём-либо)
/ вкладывать в уста / влагать в уста / брать в шоры / брать в оборот / забивать
голову (заставлять кого-либо говорить те или иные слова, мысли); 2. (lazım
olmayan şeylərlə) – to stuff one’s head with smth. / to clutter
up the brain / to worry someone’s head with smth. – забивать (набивать, забить,
набить) кому-либо голову чем-либо (перегружать память множеством ненужных
сведений, знаний и т.п.)
başını döşünə
salmaq – to hang one’s head – склонять голову / опускать голову на грудь
başını dürtməyə kol
axtarmaq – to be back out / to slink away / to show the white feather / to wash
one’s hands off smth. – спрятаться в кусты (струсить)
başını düzəltmək – to
toss off a glass / to wet one’s whistle / to moisten one’s clay / to have a
drink of alcohol / to wet one a throat / to have a drop / to lay the dust –
пропустить рюмочку / пропустить чарочку / опрокинуть по рюмке / промочить горло
/ подкрепляться (немного выпить)
başını əkmək – 1. to pack
someone off / to do away (with) / to get rid of smth. – сплавить кого-либо /
отделаться от кого-нибудь / спровадить (отослать куда-нибудь под каким-либо
предлогом); 2. to kill (to destroy someone) – угробить (незаметно уничтожить)
başını gicəlləndirmək
– to make one feel dizzy – кружить голову (опьянять, одурманивать)
başını girləmək – bax baş dolandırmaq 3-cü
mənada
başını xarab eləmək – 1.
to go to one’s head / to make one dizzy / to make one’s head turn / to make
one’s head spin – кружить (закружить, вскружить) голову (лишать способности здраво,
трезво рассуждать); 2. to turn someone’s head / to capture (steal away, win)
someone’s heart / to drive someone out of his (her) head – кружить (закружить,
вскружить) голову (увлекать, влюблять в себя)
Başını itirən tükü
üçün ağlamaz. – Lit.
It’s no
use bewailing the loss of your hair when your head’s cut off. / Once your
head’s cut off, no sense in crying about your hair. / Cf. If you sell the cow, you sell her milk too. /
You can’t make an omelet without breaking eggs. / It’s no use crying over spilt milk. / In
trouble to be troubled is to have your trouble doubled. – Снявши голову, по
волосам не плачут. / Кожу сняли, так не по шерсти тужить.
başını itirmək (hirslənmək,
gəzəblənmək) – to lose one’s head / to be at one’s wits’
end / to go nuts over smth. / to lose one’s block / to hold up one’s head –
(по)терять голову (разозлиться, разволноваться) / сбиться с панталыку
başını itirməmək – to keep
one’s head / not to lose one’s head / to have one’s brains on ice / not to lose
one’s self-control / to be steadfast in adversity / not to lose heart – не
терять голову / держать стойку (стойко переносить невзгоды, неприятности,
сохранять самообладание, хладнокровие, выдержку)
başını işə salmaq – bax başını
ağrıtmaq 1-ci mənada
başını kəsmək
(öldürmək) – to run someone through the guts / to knife someone
to death – выпустить потроха (зарезать, убить кого-либо)
başını qanadına çəkmək
– to
take someone under one’s wing / to take someone under one’s guidance
(patronage, protection) – брать под (своё) крылышко
başını qanadının
altına çəkmək – bax
başını qanadına çəkmək
başını qarışdırmaq – 1. to fool someone
by fine words / to put someone off with fair words / to fool someone with
smooth talk / try to talk someone round – заговаривать зубы; 2. to divert one’s attention – заниматься чем-либо (отвлекать внимание, забывать)
başını qaşımağa
macalı olmamaq – bax
başını qaşımağa vaxt tapmamaq
başını qaşımağa vaxt
tapmamaq – 1. (başı qarışıq olmaq) – to be up to one’s
neck (chin, ears) in smth. – по уши (всецело быть занятым чем-либо)
başını qaşımağa vaxt
yoxdur – one is up to one’s ears in trouble (work) / one has one’s hands full /
one is up to the neck (chin, elbow) in work / there is enough work and to spare
– хлопот полон рот (кто-либо очень занят, загружен работой)
başını qılıncın
altına qoymaq – to risk one’s neck / to risk one’s life – идти на верную
смерть (рисковать жизнью)
başını qınına çəkmək
– to stew in one’s own juice – прятаться
в своей скорлупе / забиваться в свою скорлупу / вариться в собственном соку
başını qorumaq – 1. bax başını girləmək; 2. to take
(good) care of oneself / to take care of one’s health; to make both (two) ends
meet / hardly make ends meet / to make buckle and tongue meet – беречь себя /
оберегаться
başını qoymaq – to lay down one’s
life for smth. – класть голову / сложить голову
başını qurtara bilməmək –
someone will lose his (her) head / someone will come to grief / someone would
not come out alive / someone will never live through it – не сносить головы (не миновать наказания)
başını qurtarmaq – bax canını qurtarmaq
başını noxtalamaq – 1. bax başına ip salmaq; 2. bax başını bağlamaq
2-ci mənada
başını pambıqla kəsmək
(əlaltından etmək) – to put someone in a desparate situation / to
cut someone to the quick / to be quietly cutting someone’s throat / to be death
to someone – без ножа резать (ставить кого-либо в крайне затруднительное положение)
başını piyləmək – to lead
someone a pretty dance / to make a fool of someone / to double-cross someone
(to fool someone) – водить за нос
başını (isladıb) sabunsuz
qırxmaq – to make a monkey of someone / to pull someone’s leg / to sell
someone a gold brick – натянуть нос (ловко обмануть, обжулить)
başını saxlamaq – bax başını girləmək
başını sallamaq – to hang one’s
head / to look downcast / to look depressed / to look down in the mouth – вешать
(повесить) голову (приходить в уныние, отчаяние)
başını sığallamaq – to pat someone on
the back – гладить по головке
başını sığallamayacaqlar – no one is going to
give one a pat on the back for … – по головке не погладят (не похвалят, осудят или накажут)
başını soxmağa kol axtarmaq – bax başını dürtməyə
kol axtarmaq
başını tovlamaq – 1. to make one
feel dizzy – кружить голову (опьянять, одурманивать); 2. to turn someone’s head
/ to capture (steal away, win) someone’s heart / to drive someone out of his
(her) head – кружить (закружить, вскружить) голову (увлекать, влюблять в себя)
başını tovlayaraq (kələkbazlıqla,
hiyləbazlıqla, biclik işlədərək, aldadaraq) – to
put over a fast one / to pull a quickie / to sell a gold brick to someone – на
фу-фу (жульнически, обманным путём делать что-либо)
başını tumarlamaq – bax başını
sığallamaq
başını tutursan, ayağı
gedir – this expression is spoken when the removal of one’s deficiencies
reduces to the appearance of other’s – тришкин кафтан (говорится при таком
положении, когда устранение одних недостаков влечёт за собой возникновение
новых)
başını tovlamaq – 1. bax başını bişirmək;
2. to turn someone’s head / to capture someone’s heart / to steal away
someone’s heart / to win someone’s heart
/ to drive someone out of his head (to make someone fall in love) – (за)крутить
голову / мозги закрутить / мозги затуманить (влюблять в себя, увлекать)
başını uca etmək – to rear
one’s head – поднимать чей-либо авторитет / уважение / значение в глазах людей
başını uca tutmaq – to hold one’s
head high – заноситься / зазнаваться
başını ucaltmaq – bax başını uca etmək
başını üzmək – to wring
someone’s neck / to screw someone’s head off – свернуть голову / свернуть шею
başını vermək – to stake one’s
head on it / to bet one’s hat / to bet ne’s life / to bet a cookie (to bet
anything) – давать голову на отсечение
başını yarıb
başmaqçı olmaq – to know smth. not by hearsay – знать не понаслышке (горьким опытом узнать)
başını yemək – to outlive / to
outlast – вогнать в гроб кого-либо (угробить, погубить)
başının altına qoymaq – to
build up reserves of smth. / to lay in a stock of smth. – запастись (обеспечить
себя на будущее)
başının altına yastıq
qoymaq – to lul someone’s watchfulness / to blunt someone’s vigilance / to
relax one’s vigilance – вешать лопшу на уши (напрасно обнадёживать кого-то,
усыплять чью-либо бдительность)
başının altına yastıq
qoyub yatmaq – to be out of blessed ignorance (to be unaware of smth.) –
пребывать в блаженном неведении
başının altında – to have all – иметь под головой / (жить) на всё готовеньком
başının altını
yastıqlamaq – bax
başının altına yastıq qoymaq
başının altını yumşaq
eləmək – bax
başının altını yastıqlamaq
başının bərkliyini-boşluğunu
yoxlamaq – to treat someone with a dose of birch-oil (to birch, to flog someone) – дать
берёзовой каши
başının çarəsini
qılmaq – to find the way out of difficulty / to find a solution – найти выход из затруднительного положения
başının daşı (daim mane olan,
əsəbiləşdirən şey haqqında) – an eyesore / a
nuisance / a mote in one’s eye / a thorn in one’s flesh / a thorn in one’s side
(smth. undesirable and annoying) – как (будто, словно, точно) бельмо на глазу
(как нечто раздражающее своим присутствием)
başının halına qalmaq – bax başının çarəsini
qılmaq
başının üstündə – to
have over – иметь над головой
başının üstündə
dayanmaq = to stand over someone / to pester (harass, plague) someone / Cf. to breathe down someone’s neck =
стоять над душой / торчать над душой (докучать кому-либо своей назойливостью,
надоедать своим присутствием)
başının üstündən – to
do smth. over the head of someone / to go over someone’s head – через голову
(не ставя в известность)
başının üstünü almaq
(bir kəsə çatmaq) – to be on someone’s tail / to give chase to
someone / to follow close upon someone / to be hard on someone’s heels / to overtake
someone / to catch up (with) – висеть на плечах / висеть на хвосте / нагрянуть (догонять, настигать, приближаться)
başının üstünü kəsdirmək
– to
stand over someone / to breathe down someone’s neck (to pester, to harass, to
plague someone) – стоять над головой / торчать над душой
başının üstünü kəsmək
– bax başının
üstünü kəsdirmək
başıodlu – excited / alarmed – буйная голова / голова горит
*
başıpapaqlı – man / chap / lad – парень / юноша
başıpozuq – unbridled / ungovernable /
uncontrollable / unrestrained – забубенная голова (распущенный, неуправляемый,
несдержанный)
başısoyuq – happy-go-lucky / indifferent
/ careless / shiftless – беспечный / беззаботный
başısoyuqluq etmək (səhlənkar olmaq) – to stand gaping with one’s mouth wide open (to gape) – * разевать (разинуть, раззявить) рот (быть рассеянным, невнимательным, неосмот-рительным)
başıuca olmaq – to put on haughty airs
/ to look haughty / to be proud-spirited / proud – голова вскружилась (гордый / надменный / заносчивый)
başıyekə olmaq – to be block-headed
/ bungler / muddle-headed – болван / растяпа / «сапож-ник» / бестолковый
* başıyekəlik etmək – to be rude
/ to act indecently – грубить / действовать неприлично / непристойно
başıyuxarı olmaq – bax başıuca olmaq
başkəsən – a cut-throat / bandit /
thug / desperado / cruel / unscrupulous / ruthless – головорез / бандит /
сорвиголова (жестокий / безжалостный / бессердечный человек)
başqa cür
danışmaq – to sing in another tune / to sing out of tune (to speak quite opposite to smth.) – запеть на
другой
лад
başqa cür ola da bilməz (şübhəsiz,
əlbəttə,
təbii) – Amer. and how! / I sould
think (say) so! / you bet! / why, sure! / rather! / Cf. you can say that again – не то слово! / ещё бы! / ещё как! / ну как же! (конечно, разумеется, ещё бы, употребляется для
подчёркивания какого-либо признака, факта и
т.п.)
başqa çarə yoxdur – there is nothing for
it / there is nothing you can do about it / there is nothing to be done / it
can’t be helped / it’s no go / nothing doing! – * ничего не попишешь (выхода нет, приходится примириться с тем, что есть)
başqa gözlə
baxmaq – to look at someone
or smth. with different (new) eyes / to see someone or smth. in a quite
different light / to look differently upon smth. /
to take a different view of smth. – смотреть (глядеть) другими (иными) глазами (относится
или
оценивать
по-другому)
başqa hava çalmaq – to sing another
tune – запеть другое (изменить тон,
заговорить по-другому)
başqa xəmirdən
yoğrulub – quite a different breed (stamp) / not the one to do
smth. / it isn’t the stuff he (she) is made of –
из
другого
теста
сделан / из
разного
теста / не
из
того
теста
başqa sözlə – in other words – иными словами
başqa tərəfdən – on the other hand –
с другой строны
başqa tərəfdən
yaxınlaşmaq – to take another (a
different) approach in judging smth. –
подойти
с
иного (другого) бока (увидеть, оценить
что-либо
с
иных
позиций)
başqa yolla – to get in (to sneak in)
through the back door – * с чёрного хода (не прямым путём, иными средствами)
başqalarına görə qorxulu
işə girişmək – * to bell the cat – рисковать чем-либо ради
других
başqalarından pis olmamaq – with the best
– не хуже других, не меньше других
başqalarını qudurdan adam – * a wet
blanket – человек, расхолаживающий других
başqalarının qabağında
(özgələrin janında) – among people / in the presence
of others / in company – на людях (среди людей, в обществе других)
Başqasına quyu qazan, özü
düşər. – Don’t dig a pit for others, or you will fall in it
yourself Cf. Curses like chickens
come home roost. – Не рой другому яму, сам в неё попадёшь.
Başqasına pislik eləyən
özünə etmiş olur. – He that mischief hatches, mischief
catches. – Делая зло другим, на добро не надейся.
başqasının ağlı ilə
oturub-durmaq – to have no mind (opinion) of one’s own / not to know one’s own
mind – жить чужим умом / жить чужим разумом (действовать по чужой указке)
başqasının ağzı ilə
oturub-durmaq – bax başqasının
ağlı ilə oturub-durmaq
başqasının ağzından ... –
from hearsay – с чужих слов / с чужого голоса
başqasının ağzından
danışmaq – to repeat smth. slavishly / to echo someone / to second
someone else’s tune / to parrot someone – петь с чужого голоса
başqasının arvadı ilə gəzmək
– to make a a cuckold of someone (by cohabiting with his wife) – наставлять
(приделывать) рога (делать кого-либо рогоносцем, вступая в любовную связь с его
женой)
başqasının çörəyinə
bais olmaq – to take the bread out of
smb.’s mouth – отбивать хлеб у кого-либо (лишать кого-либо куска хлеба, средств
к существованию)
başqasının çörəyini
yemək – to be a useless mouth / to live on other people (to sponge) = есть чужой хлеб
başqasının fikrini təkrar etmək
– to
echo someone else / to echo other people – с чужого голоса говорить
başqasının fikirlərini oxumaq =
to read someone’s mind (or thoughts) = читать чужие мысли
başqasının hesabına yaşamaq –
to live on the bread of strangers / to live at someone else’s expense (to be a
dependant) – * на хлебах (жить на чьём-либо иждивении, содержании)
başqasının işinə
başını soxmaq – to poke one’s nose into other people’s business – совать нос в чужие дела
başqasının oduna yanmaq – bearing someone’s
trouble on one’s back / taking the rap for someone else / shouldering other
people’s sins – в чужом пиру похмелье (неприятность из-за вины другого)
başqasının paltarı – passed on to one by
someone / inherited from someone / that had once belonged to someone else /
from someone else’s shoulders – * с чужого плеча (ношенный прежде кем-либо другим)
başqasının puluna şillə
vurmaq – to ride to Paradise on someone’s back / to cash in on others’ labour /
to make one’s way in life at someone’s expense / to sponge on someone / to make
a convenience of someone / to do business at someone’s expense – на чужом горбу в рай ехать / на чужом горбу в рай выезжать / заниматься
бизнесом, (заняв у кого-то денег) за чужой счёт
başqasının taxılını
öz çanağı ilə ölçmək = to measure
another’s corn by one’s own bushel / try to make everyone or everything fit into
the same pattern / to impose a dead level on everyone or everything / to make
everyone or everything alike / to measure everyone or everything with the same
yardstick = мерить на один аршин / мерить одним общим аршином
başqasının üzərinə
atmaq – to hide behind someone’s broad back – прятаться за широкой спиной
başla işləmək – to use one’s
brains – работать головой / включить мозги
başlandı! (əngəlli iş
haqqında) – now the fat is in the fire! / now we are in for it! – дело заварилось!
başlandı yenə (xoşagəlməz
bir şeyin başlanğıcı haqqında) – and so things
moved on / things look their normal course / a bustle (commotion, flurry)
started – * и пошло-поехало (началось, о чём-либо длительном и неприятном)
başlanğıc götürmək
(başlamaq, törəmək) – to take rise from (in) smth. / to be
traced back to smth. – * уходить корнями (брать своё начало откуда-либо)
başlanğıc üçün – to
start with / for a start / for now / for the time being – * на первый случай (для начала)
başlanğıcda boğmaq (susdurmaq,
sakitləşdirmək) – to nip in the bud – подавить в зародыше
başlanğıcdan – Lit. since the first nail was hammered in / from the very start of
construction – с первого гвоздя (с самого начала строительства)
başlanmaq (dostluq, tanışlıq
haqqında) – to spring up – завязываться (о дружбе, знакомстве)
başlarının üstündən
keçmək – to make one’s way up, getting rid of one’s rivals – шагать
по головам (делать карьеру, устраняя со своего пути возможных соперников)
başlı adam (ağıllı adam) –
someone has a clear mind / lucid mind / bright intellect / someone has good
brains / brainy man / clever man / someone is a man (woman) of brains / someone
has a good head on his (her) shoulders – с головой / голова на плечах / голова варит / котелок
варит / светлая голова / ума палата (очень умный, ясно, логично мыслящий
человек)
başlı-başına – without control
/ without care – сам по себе / без контроля
başlı-başına buraxmaq (nəzarətsiz
buraxmaq)
– to
leave someone to the mercy of fate / to abandon someone to his (her) fate / to
turn one’s back on someone or smth. / to leave someone to fend for himself
(herself) – пустить савраса без узды / оставить кого-либо на произвол судьбы (оставить без присмотра)
başlı-başına qalmaq – to be
left to the mercy of one’s fate / to be abandoned to one’s fate – быть брошенным на произвол судьбы
başlı-bütünlü – radically
– главным образом
başmaq seyrinə
çıxmaq – to take a walk – делать променад (выходить на прогулку)
başmaq səyahətinə
çıxmaq – bax başmaq seyrinə çıxmaq
başmaqları da razı olar – with a
great pleasure (to agree with smth. completely) – с руками-ногами / с руками и
ногами / мы - за (подавно полностью соглашаться)
başmaqları da razıdır – bax başmaqları da razı
olar
başmaqların cütləyib
qabağına qoymaq – bax
başmaqlarını qabağında cütləmək
başmaqlarını çevirmək – bax başmaqlarını
cütləyib qabağına qoymaq
başmaqlarını qabağında
cütləmək – nobody is keeping you / don’t let us keep you / get
along with you! / get out! / good riddance to you / a good riddance of bad
rubbish / here lies your way / if we never see you again it’ll be too soon /
farewell and be hanged! / don’t let me see a trace of you! / get lost! –
указать на дверь / сказать кому-либо: «скатертью дорога!» / чтоб ноги твоей не было (здесь)!
başmaqlarını cütləyib
qabağına qoymaq – bax
başmaqlarını (qabağında) cütləmək
başmaqlarını çevirmək – bax başmaqlarını
cütləyib qabağına qoymaq
başmaqseyrinə
çıxmaq – to go for a walk / to take a stroll / to do for an airing – идти на шатал / проветриваться (погулять)
başsağlığı vermək –
to condole with someone / to present one’s condolences to someone / to express
one’s condolences / to offer someone one’s condolence – выражать соболезнования
(сочувствовать)
başsız qoymaq – to leave someone to the
mercy of fate / to abandon someone to his (her) fate / to turn one’s back on
someone / to leave someone to fend for himself (herself) / to leave without
control – оставить кого-либо на произ-вол судьбы / оставить без контроля
başsız olmaq – to be brainless
/ to
be harebrained – не иметь мозгов / не
иметь головы (быть не умным, не иметь хитрости)
Başsız ev - yetim olar. = Lit. Withot a master the house is an orphan. = Без хозяина - дом сирота. (Без толкового хозяина дом
ветшает, хозяйство приходит в упадок.)
* bata bilmək – to be able to overpower / to
overcome someone – быть способным
осилить, одолеть, сломить, пересилить кого-либо, справиться с кем-либо
bataqlıq alovu – will-o’-the-wisp –
блуждаю-щие огни
Bataqlıq olsa, şeytan da tapılar. – Cf. There will always be idle hands
ready to do the devil’s work. – Было бы болото, а черти будут (найдутся,
заведутся).
bataqlıqdan dartıb çıxarmaq –
to pull someone out of the mud by his ears / to help someone out of the gutter
– вытащить из болота / вытаскивать из грязи за уши (избавлять от унизительной
бедности, нищеты)
Batırmadığı ocaq başı
qoymayıb. – The scamp has a finger in every pie. / Sharp’s the word and
quick’s the motion. – Он как сорока - где ни посидит, там напакостит. / Наш
пострел везде поспел: к каждой бочке гвоздь. / Конь, где ни поваляется, везде
клок шерсти оставит. / Ср. Везде бывал: не был только у чёрта на рогах. / Где
прыжком, где бочком, где ползком, а где и на карачках.
batmaq (boğulmaq) – to be food for the fishes (to drown) –
сыграть рыбам на завтрак / на обед / на ужин / на
корм / на кормёжку (утонуть)
batmayacaq! (qaytarılacaq) – it will be returned
(given back, refunded) in due time and without delay – не пропадёт (кем-либо будет возвращено, возмещено и т.п.)
bayatısı çoxdan
çağırılıb – he’s done for / it’s all up with him –
его песенка (давно) спета
bayıra atılmaq – to be sacker / to be fired /
to get the sack / to catch (to get, to take) it in the neck – получить по шапке (быть выгнанным, уволенным откуда-либо)
bayıra atmaq – 1. to throw smth. overboard –
выбрасывать за борт / бросать за борт / выкидывать за борт / вышвиривать за
борт (отвергать, устранять как что-то ненужное); 2. to give someonе the gate /
to fire someone / to sack someone / to give someone the sack – выбросить за
ворота (уволить, выгнать с работы кого-либо)
bayıra çıxartmaq – to kick someone
out / to throw someone out on his neck (ear) – выгнать (вытолкать, прогнать) в
толчки (грубо толкая, выдворить кого-либо)
bayıra çıxmaq – 1. bax çölə
çıxmaq; 2. to have to go out / to pay a visit (to the lavatory) /
Cf. to have a pee / to do (make) a
number one / someone goes to lavatory (toilet) – на двор (сходить за естественной надобностью)
bayıra getmək – bax bayıra çıxmaq
bayırda (açıq havada) – in the
open / out of doors – на вольном воздухе / на открытом воздухе
bayırda qalmaq (işdən azad, xaric
olunmaq təhlükəsində qalmaq) – to be in the barrel – быть
под угрозой увольнения
Bayquş xarabalığı
gülüstana dəyişməz. – Cf. Charity begins at home. / Deep will call deep. – Всякому мила
своя сторона. / Любит и нищий своё хламовище. / Своя сторонушка и собаке мила.
bayquş kimi yaşamaq – Lit. like a lonely tree-stump by the side of the road (of
leading a secluded life) – как пень при дороге / жить бобылём (жить в одиночестве)
bayrağı yüksək saxlamaq = to raise high the
banner of smth. = высоко держать знамя
* bayrambəyi olmaq – have too much to eat
sweets – объесться, переесть на
празднике, заболеть от переедания сладостями
bayramı qara gəlmək – one’s holiday became
mourning – праздник превратился в траур
(быть настигнутым бедой, несчастьем)
bayramı qara gəlmiş – poor creature / wretched / hapless – несчастный
/ несчастливый / горемычный / бедняга
bazar açmaq – to chatter loudly / to make
a hubbub (to create an uproar) – устраивать базар (галдеть, шуметь)
bazar olsun! – good luck! / luck be with you! – хорошей торговли вам! (пожелание удачи в торговле)
* Bazara pulsuz gedən, gora imansız gedər.
– A
great sin is to go shopping without money and to pass on into another world
without adopting Islam. – Грешно ходить на базар без денег, а на тот свет не приняв Ислам.
bazarda deyirlər ki ... – the old wives’ tales
/ tittle-tattle / goulash / a bucket of suds (absurd rumours, lies, gossip,
crap) – радио ОБС (Одна Бабка Сказала) / бабье радио (нелепые, вздорные слухи,
сплетни, домыслы)
bazarı malla doldurmaq – to flood the market with
goods – наводнить рынок товарами
bazburudlanmaq – to become good-looking – стать видным (похорошеть)
bazı gəlmək – bax kələk gəlmək
bazlıq eləmək – to run after
women / to play around with other women / to womanize / Cf. to chase about (around) / to chase skirts / to play the femmes
/ Amer. to gather lip rouge (to
philander) – бегать (ходить, шастать) по бабам (блудить, распутничать)
* behişti satın almaq – to do good / to
display great nobility – делать доброе, благородное дело
bekara (faydasız, gərəksiz insan
haqqında) – an old fogey (of a man) / an old hag (of a woman) – старая
песочница (старый, дряхлый, никчем-ный человек)
bekarçılıqdan bilmir nə etsin
– not to know what to do with oneself / not to know where to hide oneself – *
не знать, куда себя девать (не знать, чем заняться, изнывая от скуки, безделья)
bel bağlamaq – 1. (inanmaq) – to place
implicit faith in someone or smth. / to build upon someone or smth. as on a
rock / to lean on someone’s arm (to hope to someone, to rely upon someone, to
trust to someone) – как на каменную стену надеяться / иметь опору (надеяться, опираться на кого-либо); 2. (ürəyini açmaq) – to put one’s
trust (in) / to unburden one’s heart / to relieve one’s feelings / to let
oneself go (to unburden oneself) – отводить душу (довериться); 3. (əlində əsası olmadan bir kəsə
güvənmək) – to aim (reach, shoot) for the sky – раскатать губу (рассчитывать на что-либо, не имея на это основания); 4. (ümid
olmaq) – to set (to pin) one’s hopes on someone or smth. – возлагать надежды на кого или что-либо
bel üstündə uzanan insanın
ayaqlarını baş tərəfə əymək – to bend
up someone’s legs, drawing them to his (her) head – * загибать (загнуть) салазки
(загибать лежачему на спине ноги кверху, подтягивая их к голове)
belə (havayı, müftə) – free (of
charge) / for naught – за так (даром, бесплатно)
bеlə
atacağam, belə tutacağam – someone will know what’s
what / someone will know a thing or two / someone will know how many beans make
five –
он (она) ещё узнает, где раки зимуют
belə-belə işlər! – so does the
world! / so that’s how it is! / that’s the mess we are in! / Amer. that’s the way - the cookie crumbles! / Amer. that’s the way the ball bounces! – такие дела! / такова жизнь, таковы дела! / вот такие пироги (вот так-то, вот так обстоят дела)
belə de! – 1. see! / fancy that! / how’d you
like that! / you don’t say! / iron.
yes / hoity-toity! / just think of that! / well! / I never! / would you
believe it! – ишь ты! / скажи на милость! (выражает удивление, неудовольствие, негодование, недоумениe по
поводу чего-либо); 2. aren’t you smart (quick) … aren’t you? / iron. I like that! / listen to that, now! / look at that! – ишь ты (выражает иронию, несогласие, возражение и т.п.); 3. well, now!
/ get along with you! / tell me another one! / isn’t that a bit thick? – ну знаешь! ну знаете! (выражает несогласие, возражение, недовольство)
bеlə də – 1. not
particularly well / not so very well / nothing very special / not up to much /
nothing much to look at / from fair to middling / nothing to write home about /
not so very wonderful (brilliant) / no great shakes (scratch) / Amer. no great shucks / not so very /
not divinely / not so very terribly / not up to much / so-and-so / a smart
Aleck – не ахти как / не бог весть (знает) как / невесть как (не очень-то, не особенно хорошо) / такой-сякой немазанный (употребляется вместо какой-либо отрицательной характеристики, оценки и т.п.); 2. (ikinci
növ, ucuz) – second-rate / Amer.
no great shakes / not particularly good / not so very wonderful / nothing very
special / rather poor / nothing much to
look at / not much chops (cheap, not very attractive) – второго
разбора / не ахти какой / не бог весть (знает) какой (дешёвый, неважный, не
особенно привлекательный); 3. not overmuch / not so many (much) / nothing much to
look at / not so abundant (rich, lavish, etc.)
/ no great shakes – не ахти сколько / не бог весть (знает) сколько (не очень много, маловато) / не жирно (не слишком богато); 4. it doesn’t sound like much / not up to much /
nothing very special / nothing much to look at / not much chops / Cf. no great shakes / no great scratch / Amer. no great shucks / not all that hot / not much to write home
about / no fun / no honey / no picnic – не ахти что / не бог весть (знает) что / не фонтан (ничего особенного, не очень-то важное, не заслуживающее внимания); 5. (orta) – no
great shakes / nothing to write home about – * не Рио-де-Жанейро (шутл. не особенно хороший, средний); 6. (nə
pisdir, nə yaxşı) – neither well nor badly / fair to middling / Cf. to take the middle course with someone
or smth. – середина на половину / серединка на половинкy / серёдка на половину
(ни плохо, ни хорошо, посредственно)
bеlə də
iş olar? – that won’t do at all! / that is no good at all / that’s not the way to
do it / did you ever hear of such thing? – куда это годится? / мыслимое ли это дело? (как так можно?!)
bеlə gəldi,
bеlə getdi – to grind out some balderdash
– нести чушь
belə iş olar?! – there you go again! /
come now! / now, now - what’s this? / well, you are a one! / well I
never! / it’s a bit much! / you’re really going it! / you are the limit! /
there! / think of it! / of all things! / wouldn’t you just know it! / can you
beat it (that)? – ну вот (выражает удивление, недоумение, досаду, упрёк) / ну ты и даёшь! (выражает
изумление или осуждение) / надо же / это надо же / это ж надо (выражает удивление,
недовольство, разочарование и т.п.)
belə olmağına belədir, amma ...
– that’s all very well, but ... / that’s true of course, but ... – так-то оно
так (всё это так, верно, правильно, но …)
belə şey yoxdur (qətiyyən belə
deyil) – nothing of the kind / far from it – ничего подоб-ного (выражение
решительного отрицания чего-либо или несогласия с чем-либо)
bеlə ütülərdən çox
çıxıb – old bird / downy bird / old stager / slick customer /
old campaigner / knowing bird – травленый волк / стреляный волк / старый волк /
стреляный воробей / старый воробей
belələrindən deyil – not that kind / not that sort –
не из таких (это не свойственно кому-либо)
bеləliklə
– 1. well now / listen / look here / well, there you are – (ну) вот что / ну вот (употребляется для подведения
итогов сказанного, при принятии какого-либо решения, как побуждение
собеседника к действию); 2. (bu surətdə) – just like that / in this
manner / and so / thus – * (э)таким
макаром / таким образом (вот так, таким способом, путём)
beli bağlı olmaq – bax bel bağlamaq 1-ci mənada
beli qırılmış kimi – Cf. someone went down like a ninepin –
как подкошенный (мгновенно упал, свалился с ног)
belinə çöpdən dirək – about
the man, who considers its own tiny work as an important one – гора родила мышь
(говорится человеку, которому своя ничтожная работа кажется самой значительной)
belini bükmək – 1. to give a great
trouble to someone / to make someone unhappy / to make someone unfortunate –
cделать несчастным, причинить тяжёлое горе, убить; 2. to cause heavy damage to
someone – нанести непоправимый ущерб
belini düzəltmək = to straighten
one’s back = выпрямить спину (выпрямляться)
belini qırmaq – bax belini bükmək
belini sındırmaq – bax belini qırmaq
beret və mantiya – * cap and gown – берет и плащ (форма английских студентов и профессоров)
beş adamın biri – to be conspicuous /
to draw attention / to be prominent / to be in the public eye / to stand in the
limelight – не последняя спица в колеснице (известный, заметный, пользующийся популярностью)
beş barmağı(m) kimi bilmək – to
have smth. at one’s fingers’ ends
(finger’s tips) / to know someone or smth. like the back of one’s hand / to know someone
or smth. like one’s ten fingers / to know someone or something
inside out = знать что-либо как свои пять пальцев / знать как облупленного / как «Отче
наш» знает / собаку съесть на чём-либо (знать очень хорошо, дос-конально, владеть чем-либо в совершенстве)
beş barmağım kimi tanımaq – bax beş barmağım kimi
bilmək
Beş ilin öküzü qırx ilin
qazısını aldadır. – Don’t teach your grandmother (granny)
to suck eggs. / Сf. Cooks are not
to be taught in their own kitchen. / Shall the goslings teach the goose to
swim? – Незнайка знайку учит. / Не учи плясать, я и сам скоморох. / Учи
астраханца рыбу пластать. / Яйца курицу учат. / Хочeт ста-рого воробья
на мякине обмануть.
beş ver (əl ver) – slap (slip) me five! /
Cf. Grab my shaker! / give (slip) me
some skin! / press the flesh! – бей пять / держи краба / дай (давай, держи, на) пять! (шутл.
употребляется в сопровождении жеста протянутой руки при знакомстве или прощании, а также в значении: поздравляю, молодец,
договорились и т.п.)
beşdə alacağı yox,
üçdə verəcəyi – to be in clover / to live in a bed
of roses / to enjoy cakes and ale / it is all one for him (her) / someone
doesn’t care a straw for anything / someone can wade through any sea / someone
is absolutely reckless / someone is a devil-may-care fellow / someone snaps his
fingers at dangers / someone doesn’t give a damn / Cf. Be safe and
comfortable as if in Abraham’s bosom. – как у Христа за пазухой / всё трын-трава / море по колено (о беспечном, беззаботном человеке)
beşəlli tutmaq – bax beşəlli yapışmaq
beşəlli yapışmaq – to grasp
greedily – жадно ухватиться (крепко держаться за что-либо)
beşikdən qəbrə qədər
– from the cradle to the grave – с пелёнок до смерти
beyin qabığı – a cortex – * кора
головного мозга
beynə salmaq – to take it hard (to worry about
smth.) – брать в голову (беспокоиться, волноваться из-за
чего-либо)
beyni işləmək – bax başı işləmək
beyni işləməmək – bax başı işləməmək
beyni yerində olmamaq – to get one’s brain
frost-bitten / to become a bit touched – мозги не на месте / не все дома / отморозить
себе мозги
beyni yerindən laxlamaq – bax beyni yerindən oynamaq
beyni yerindən oynamaq – to become a bit
cracked / to lose one’s mind – тронуться мозгами
beynimə müxtəlif fikirlər girir –
all sorts of thoughts pass through one’s mind – в голову лезут разные мысли
beynində fırlatmaq (yada sala bilməmək)
– it keeps going over and over in someone’s head / someone has it on (at) the
tip of his tongue – вертится (крутится) в голове (никак не вспоминается,
хотя в своё время было известно, знакомо)
beynində iz buraxmaq – to stick in one’s mind
/ to be engraved on one’s memory – врезаться в память / оставить в памяти
глубокий след / остаться в памяти
beynində yer eləmək – to obsess
someone (of an idea, importunate thoughts, etc.) – сидеть гвоздём в голове /
засесть гвоздём в мозгу (неотвязно
преследовать, о мысли)
beynində yer tutmaq – bax beynində iz buraxmaq
beynindən alov çıxmaq – bax başından tüstü
çıxmaq
beynindən çıxarmaq – bax başından atmaq
beynindən duman qalxmaq – bax başından duman qalxmaq
beynindən tüstü çıxmaq –
bax beynindən alov
çıxmaq
beynindən vurub çıxarmaq – to
knock the idea out of someone (to make someone to get rid of the idea) –
выбивать из головы / вышибaть из головы
beyninə batmaq – bax ağlına batmaq 3-cü mənada
beyninə batmamaq (anlamamaq) – not to be able to
understand smth. / not to be able to make out (who, what, why, etc.) / not to be able to get it into
one’s head – не взять в толк (не понять чего-либо, не разобраться в чём-либо)
beyninə doldurmaq – bax beynini doldurmaq
beyninə düşmək – bax başına düşmək
beyninə girmək – to come into (enter)
someone’s head (against someone’s will) / to creep into someone’s head / to
cross someone’s mind / to go round in someone’s mind – лезть (полезть) в голову
(неотвязно возникать в сознании)
beyninə salmaq – bax beyninə yeritmək
beyninə sığmamaq – bax başına yerləşməmək
beyninə vurmaq – to go to one’s head / to go
to one’s foot / to go to one’s hands – ударять в голову / ударять в ноги /
ударять в руки
beyninə yeritmək – to hammer smth. into
someone’s head / to drive smth. into someone’s head / to ram smth. into someone’s
brain / to din smth. into someone’s
ears – вбивать (вбить) в голову / вколачивать в башку (внушать что-либо, заставлять запомнить что-либо)
beyninə yeritmək olmur (qandırmaq
olmur) – one is pigheaded (very stubborn) / one is stubborn as a mule / there is
no getting it into his head / one would stick to his guns no matter what / you
can’t knock it into someone’s head – хоть кол на голове теши (о чьём-либо упрямстве)
beyninə yerləşdirmək – bax beyninə salmaq
beyninə yerləşmək – someone has
got (taken) smth. into his head (pate) / smth. has become someone’s obsession –
втемяшится в голову / взбредётся в башку (что-либо станет навязчивой идеей)
beynini aparmaq – to din smth. into someone’s ears
/ to bother the life out of someone / to make someone’s ears ring with telling
him (her) smth. / to harass the life out of someone / to give someone an earful
about someone or smth. / to nag the life out of someone / to plague the life
out of someone / to plague the life out of someone / to worry the life out of
someone – прожужжать все уши / протрубить все уши / капать на мозги
beynini həddindən artıq yükləmək
– to stuff one’s brains with trash (nonsense) – * засаривать мозги (перегружать
память чем-либо пустяковым, ненужным)
beynini deşmək – bax beynini yemək
beynini doldurmaq – 1. to addle one’s brain / to
bother one’s brains / to busy one’s head / to worry one’s head off – забивать
голову / набивать голову (обременять заботами, беспокойством); 2. to stuff
one’s head with smth. / to clutter up the brain – забивать голову / набивать
голову (перегружать память множеством ненужных сведений, знаний)
beynini işlətmək – to use one’s wits
/ to use one’s noddle / to use one’s brains – (по)шевелить мозгами / ворочать мозгами
beynini piyləmək – bax başını piyləmək
beynini toz eləmək – to pull a bullet
through one’s brains / to blow out one’s brains – пустить пулю в лоб (застрелить)
beynini tökmək – to bother someone by
one’s chattering (to speak loudly and nonsense, to disturb someone constantly)
– доставать кого-либо (докучать, надоедать кому-либо)
beynini yemək – 1. bax beynində yer eləmək; 2. (yoldan
çıxarmaq) – to lead astray – сбивать с пути
Bez geyərəm, düz gəzərəm.
– A clean fast is better than a dirty breakfast. – Лучше честно голодать, чем
нечестно завтракать.
bezdirmək – 1. to prick onе’s eyes / to offend
the eye – колоть глаза (вызывать досаду, раздражение, неприязнь); 2. to bother
someone with trifles / to make a nuisance of oneself – морочить голову
(приставать с глупостями, пустяками)
bəd ayaqda – if the worst comes to the worst /
at the worst – на худой конец / в крайнем
случае / в критичекий момент (находиться в
затруднительном положении)
bəd deyil (pis deyil) – not bad / fairly good
/ decent looking – * ничего себе (довольно хороший, привлекательный и т.п.)
Bəd xəbər tez yayılar. – Bad
news has wings. / Bad news travels quickly. / Ill news comes apace. / Good news
lies buried, but bad news flies. / Ill news travels (flies) fast. – Худые вести
не лежат на месте.
bəd-xərclik etmək – to hurl smth. to
the winds / to cast smth. to the winds / to throw one’s money about / to chuck
money away / to make one’s money fly (to waste smth.) – бросать (кидать,
пускать, швырять) на ветер (зря тратить, зря расходовать, транжирить)
bəd olmazdı
(lazımdır) – it wouldn’t be a bad idea / it wouldn’t be worse / it
would not come amiss / there would be no harm in … / it is not out of place – было бы не плохо / не лишнее / не лишне / не мешало бы / не мешает … (не-плохо, имеет смысл, полезно сделать что-либо)
bədbəxtlik üz vermək – to drain
the cup of bitterness to the dregs / to drink the cup of sorrow to the bottom –
пить (выпить, испить, допить) горькую чашу
bədbəxtlikdən – unfortunately /
to one’s misfortune / as ill luck would have it / to make matters worse – (как) на беду (к несчастью)
bədəbəddə – at a pinch / in
the last resort / if you can’t think of anything better / Cf. that is scraping the barrel – на худой конец (в самом крайнем, худшем случае)
bədən tərbiyəsi = physical
training (physical culture) = физическое воспитание (физическая культура)
bədəninə buz dolmaq – one’s blood
freezes / one’s blood turns to ice / one feels the blood freeze in his (her)
veins / one is terror-stricken – кровь стынет в жилах / кровь леденеет в жилах
/ кровь холодеет в жилах
bədəninə lərzə
düşmək – bax canına
lərzə düşmək
bədəninə od düşmək – bax vücuduna od düşmək
bədəninə üşütmə
düşmək – bax bədəninə
lərzə düşmək
bədəninə yağ kimi yayılmaq
– bax canına yağ kimi
yayılmaq
bədheybət (kifir adam haqqında) –
his mug is extremely ugly and vulgar and asks for a good punch / having a face
that would stop a clock / Cf. a bag
of bones not fit to be seen – морда (рожа, харя) кирпича просит (о безобразной,
вульгарной, пьяной физиономии) / ни кожи ни рожи (некрасивый, худой человек)
bədirlənmiş ay kimi – a beauty – писаная
красавица (о лучезарной красоте)
bədlik basmaq – to suffer a set-back (to
become unhappy) – одна невезуха
bədlik basıb (problemlərdən
başqa heç nə yoxdur) – nothing but trouble (incessant trouble)
– везде решка (одни неудачи, безвыходное положение)
bədnam etmək – 1. bax biabır etmək; 2. bax
rüsvay etmək 2-ci mənada
bəhanə axtarmağa səbəb də
yoxdur – there’s not a weak spot anywhere / it’s all done to a “T” / it is
tip-top / it is neat and slick / you can’t pick a hole in it / even a
bloodhound couldn’t sniff it out – комар носа не подточит (не к чему придраться)
bəhanə kimi – under the pretence of smth. / under the
pretext of smth. – * под видом (под предлогом)
... bəhanəsi ilə – under the
pretence (show) of smth. / under (on) the pretext of smth. / under the guise of
smth. – под видом (под предлогом) / под маркой (под видом чего-либо,
прикрываясь чем-либо)
bəh-bəh! – 1. how delicious! – объедение! (как
вкусно!); 2. how beautiful! / bravo!
(wonderful!) – потрясающе! (как красиво!)
bəhrəsini görmək – to gain
laurels – пожинать лавры (пользоваться плодами успеха; прославиться)
bəhrəsini yemək – to tastе the
fruits – вкушать плоды
bəxtə çıxmaq – to fall on smb.’s fortune / lot /
fate
– выпадать на чью-либо долю
bəxtəbəxt – at random / by
guess-work / all of a rush / to go at things like a bull at a gate / on the off-chance /
in a happy-go-lucky fashion / at all adventure, a venture / at hazard / by
haphazard / in the dark / trial and error – на авось / на дурика (полагаясь на
счастливую случайность)
bəxtəbəxt etmək – to do smth.
by guess-work – как получится / как повезёт
bəxtəbəxt getmək – to go at
random – идти наугад / наобум / наудачу
bəxtə-bəxt vurmaq (hər necə
gəldi atmaq) – Lit. to shoot
into the whiteness of the sky, as though at a copeck / to shoot at random – * в
белый свет как в копеечку (без определённой цели, наугад стрелять)
bəxtəvər (xoşbəxt
uşaq) – a minion of fortune / a lucky bargee (a favourite child of fortune) – баловень судьбы / везунчик (счастливчик)
bəxti açılmaq – to bеcome lucky /
to be in luck – начать везти (посчастливиться)
bəxti ayaq üstə olmaq – to be born
lucky / to be born under a lucky star / to be born with a silver spoon in one’s
mouth (in a rich family) / one must thank one’s lucky star – родиться в рубашке / родиться в сорочке / родиться под счастливой звездой
bəxti dönmək – the unhappiest period
of one’s life (to be unlucky, to be unfortunate) – счастье изменило / чёрная полоса в жизни (кому-то не везёт)
bəxti gətirmək – 1. bax irəli getmək; 2. to have
the luck / to be fortunate / to be fated enough / everything comes easy to
someone / someone is always lucky and successful / someone is born under a
lucky star / all water runs to someone’s mill / someone is wrapped in his
mother’s smock – быть удачливым / бабушка ворожит (кому-то везёт)
bəxti gətirməyən – accident-prone person / walking disaster – двадцать-два несчастья / тридцать-три несчастья
(человек, с которым вечно случается что-либо неприятное)
bəxti işləmək – bax bəxti gətirmək
bəxti kəsmək – bax bəxti gətirmək
bəxti küsmək – bax bəxti dönmək
bəxti qara gəlmək – bax bəxti dönmək
bəxti qudurmaq – bax bəxti gətirmək (in a rough shade of meaning; c
грубым оттенком)
bəxti olmaq – bax bəxti kəsmək
bəxti sönmək – bax bəxti qara gəlmək
bəxti tərs gəlmək – bax bəxti sönmək
bəxti üzdə olmaq – bax bəxti ayaq üstə olmaq
bəxti yar olmaq – bax bəxti kəsmək
bəxti yatmaq – bax bəxti dönmək
Bəxti yox idi, bədbəxtliyi kömək
etdi. – Lit. No such good luck had
not bad luck helped. / Cf. It’s a blessing
in disguise. / No great loss without some small gain. / What you lose on the
swings, you gain on the roundabouts. / Every cloud has a silver lining. – Не было бы счастья, да несчастье помогло. / Не бывать бы счастью, да несчастье помогло.
Bəxtin yatdı, sən də yat. – An unfortunate man would be drowned in a teacup. – Если счастье убегает, ты тоже за ним. / Без
счастья и в лес по грибы не ходи. / С твоим счастьем только в бор по грибы. /
Неудачника можно утопить и в чашке чая.
bəxtindən küs – you have only
yourself to blame! – пеняй на себя
bəxtinə çıxmaq – to fall to
someone’s lot / to fall to someone’s share / to come one’s way (of misfortunes)
– выпадать на долю (доставаться)
* bəxtinə təpik atmaq – to bе
thankless / to bе ungrateful – быть неблагодарным (выражать необоснованное
недовольство)
bəxtinə şıllaq atmaq – bax bəxtinə təpik atmaq
bəxtinin ulduzu parlamaq – bax bəxti üzdə olmaq
bəxyəni üzdən vurmaq – never go
below the surface – скользить по поверхности
Bəla bəla gətirər. – Misfortune
never come alone. / One misfortune comes on the back of another. – Беда никода
не приходит одна. / Беда беду родит - третья сама бежит. / Беда беду накликает.
/ Беда беду бедой затыкает. / Бездна бездну призывает. / Как придёт напасть,
так хоть вовсе пропасть.
Bəla bəla üstündən gələr.
– bax Bəla bəla gətirər.
Bəla pudlarla gəlir, misqalla gedir. – bax Dərd gələndə
xalvarla gələr, misqal ilə çıxar.
bəla kəsilmək – to be a terror / to
be a scourge – быть грозой / быть бичом
Bəladan bəla doğar. – Evil comes from
evil. – Зло порождает зло.
(yaxşı) bələd olmaq – to see
right through someone / to know every thought of someone – видеть насквозь
(хорошо знать кого-либо)
bələkdən – from the cradle – с пелёнок
bələkdən təzə
çıxıb – to be hardly out of pinafores / to wet behind the ears
/ scarcely out of the shell yet / a stripling / from the time one wore knee
breeches / to be hardly from swaddling clothes / to be just out of swaddle – только что
вышел из пелёнок / от горшка два (три) вершка (слишком мал, молод, неопытен)
bəli – oh, yes! / why, of course! – ну
да (вы-ражает согласие, утверждение, подтверждение)
bəli-bəli demək – to say yes (to) /
to assent (to) / to agree to a suggestion completely / to confirm smth. – дакать / поддакивать
(соглашаться с чем-либо; подтверждать что-либо)
bəlkə də, istəsəniz – * if
anything – пожалуй, если хотите
bəlli deyil (bilinmir) – the day when pigs
fly / Cf. when two Sundays come
together / Amer. when the hell
freezes over – когда воробьи на юг полетят (неивестно когда)
bəllidir (aşkardır,
aydındır) – that is as clear as daylight (as day, as noonday, as the sun at
noonday) – ясно как божий день (совершенно понятно)
bənd olmaq (bərk vurulmaq) – to be over head
and ears in love with someone / to fall
head over heels in love with someone / to be up to the ears in love with
someone / to lose one’s head about someone or smth. / to go nuts over smth. /
to go into ecstasies about someone or smth. / to go quite wild about someone or
smth. –
терять
(потерять) голову / втрескаться по уши (очень сильно влюбиться, втюриться)
bənizi solub-saralıb (bir kəs
üzülüb) – to be like chalk and cheese (someone becomes sick,
pale, weak) – похож как мел на сыр / кто-либо пожелтел (у кого-либо болезненный, измученный, уставший вид)
... bənzər – in the form of smth. /
shaped like smth. – * в виде (наподобие)
bərabər axıb getmək – to go hand in hand – * рука в руку
/ рука об руку (вместе, наряду с чем-либо идти,
протекать и т.п.)
bərabər nişanəsini qoymaq – to
put the
sign of equality between someone or smth. / to put on the same level with
someone or smth. – ставить знак равенства (считать одинаковыми, равноценными)
bəraət qazanmaq – to clear one’s skirts –
восстановить (репутацию)
bərabərlik işarəsi qoymaq – to put the sign of
equality between someone or smth. / to put on the same level with someone or
smth. – (по)ставить знак равенства
bərbad edilmək (uçurdulmaq) – to go
flying head over heels / to fall head over heels / to go topsy-turvy (to
collapse, to be shattered) – лететь (полететь) вверх тормашками (рушиться, гибнуть)
bərbad hala salmaq (xarabaya qoymaq, viran etmək)
– to doom smth. to destruction (demolition, ruin) – пустить на распыл / списать
на распыл (обречь на разрушение, уничтожение)
bərbaddır (heç nəyə
yaramaz) – from bad to worse / thoroughly bad / wretchedly / simply
(absolutely) terrible (very poor) – из рук вон плохо (очень плохо)
bərəkallah! – 1. well, he’s (she’s) a one! /
ata (atta) boy (girl)! / lovely! / quite a … eh! / my word! / this is something!
/ now, there’s something! / go on, let’s have it! – во даёт! / ну даёт! (выражает изумление, восхищение, одобрение); 2. at-a-boy – молодец! / молодчик!
bəri başdan – beforehand / in good time – заранее
bərk ayağa çəkmək – to get hold of someone
/ to take someone to task / to call someone to account / to put the screw on
someone – брать за бока
bərk ayaqda – bax bəd ayaqda
bərk-bərk öpmək – to give someone a
big kiss / to give someone a real kiss – крепко целовать
bərk-bərk sevmək – to become very fond
of someone – крепко полюбить
bərk-bərk tutmaq (sərt rəftar
etmək) – to keep someone in cotton wool / to treat someone with a heavy
hand / to rule someone with a rod of iron / to keep someone well under one’s
thumb – держать в ежовых рукавицах / держать кого-либо под стеклянным колпаком
bərk-boş görmək – bax bərkdən-boşdan
çıxmaq
bərk dalaşmaq (söyüb
biabır etmək, bərk söyüşmək) – to have high
words with someone – крупно поговорить (крупно поспорить)
bərk döymək (kötəkləmək)
– to
give someone
a good thrashing (pounding, dusting, licking, dressing-down) / to give it
someone hot / to give someone what for / to give someone the works / Amer. to give someone a nice shake-up – задать баню (поколотить, избить,
разгромить)
bərk gizlədilmişdir – under seven
seals / under seven locks and seals / sealed and guarded / well hidden
(inaccessible) – за семью замками / под десятью замками (под надёжной охраной,
под строгим присмотром)
bərk inciklik (çox pis təhqir) – a mortal offence /
a grievous offence – кровавая обида
bərk qaçaraq – to run at breakneck pace
/ to run for one’s life / to flee away – * cо вех ног (очень быстро,
стремительно бежать, броситься бежать и
т.п.)
bərk qaçır – the place is getting too
hot for one – земля горит под ногами
bərk məzəmmət vermək (bərk
danlamaq,
töhmət
etmək) – to give someone a good lesson /
to give someone a good dressing-down
(talking-to, rating) / to haul someone over the coals / to rap someone’s
fingers / to rap someone over the knuckles – мылить (намылить) голову (сильно бранить, распекать кого-либо)
bərk sarsıtmaq – to shake someone to the
depths of his being / to cut someone on a (the) raw / to cut someone to the
heart (quick, raw, soul) – * до самых потрохов (очень сильно, до глубины души пробрать, потрясти кого-либо)
bərk sərxoşluqdan sonra – having a
terrible (an awful) hangover – * с похмелюги (с тяжкого похмелья)
bərk söyüş söymək – to deliver an
extended stream of profanities / Cf.
to curse someone up hill and down dale / to curse like a bargee (a trooper) – загнуть / выразиться в три этажа (выругаться замысловатой многословной и грубой руганью)
bərk yatmaq – to sleep soundly / to be a
sound sleeper / to be a heavy sleeper – крепко спать (вообще)
bərk yuxu = a sound sleep = крепкий сон
bərkdən-boşdan çıxarmaq
– to be exposed to trials (to put to the test) – подвергать испытаниям
bərkdən-boşdan çıxmaq –
someone has seen a lot of life / someone has seen a thing or two in one’s time
/ someone has seen things before / someone has been around / someone has
come through fire, water, and copper pipes / someone has gone through fire and
flood and hell upon earth / someone has been through the mill / someone has
been through very hell / someone has gone through thick and thin – видать виды
/ видывать всякие виды / пройти сквозь огонь и воду и медные трубы (закалиться
в испытаниях)
bərkdən-boşdan
çıxmış adam – an old hand / an old stager / a slick
customer / a tough customer / a sly dog / a cunning rogue / one who has been
around / one who has knocked about – тёртый калач (очень опытный, бывалый человек, которого трудно провести)
bərkdən-boşdan
çıxmış adam (dünyagörmüş insan) – an old hand / an old
stager / a slick customer / a tough customer / a sly dog / a cunning rogue / a
cunning fox / one who has been around / one who has knocked about / an old
campaigner – тёртый калач / бывалый человек / человек видавший виды
bərkdən (ucadan) – at the top of one’s
voice (very loudly) – * голос в голос /
во весь голос / в голос / на голос (очень
громко)
bərkə qalsa ... – if it would be
necessary – если на то пошло / если понадобится
bərkə-boşa düşmək – bax bərkdən-boşdan
çıxmaq
bərkə-boşa salmaq – bax bərkdən-boşdan
çıxarmaq
bərkə çəkmək – to drive
someone into a corner / to stand someone at a deadlock – припeрeть к стенке /
ставить в тупик / наседать (приставать с ножом к горлу)
bərkə düşmək – 1. to be
driven into a corner – быть припёртым к стенке; 2. to get into a tight mess /
to get into a scrape / to get into a spot / to be nonplussed / to be all abroad
/ to be out of one’s bearings / to be at a deadlock / to feel at sea / to come
to the end of one’s rope – туго прийтись / попадать в переплёт / попасть в
переделку / становиться в тупик (оказаться в затруднительном
положении)
bərki-boşu görmək (təcrübəli
olmaq) – to know a thing or two / to know what’s what / Cf. to know how many beans make five / to be nobody’s fool – знать, где раки зимуют (иметь достаточный жизненный опыт)
bəs belə! – is it really? / come off it! /
says you / my foot! – * ну, прямо! (употребляется
при возражении в значении: как же!, как бы не так!, вот ещё!)
bəs belə, belə (bəs əhvalat
belə oldu) – so and so / this and that – так и так мол дескать (употребляется в качестве
вступления при передаче содержания чужой речи)
bəs belə de! (bəs belə!) – so that’s it! – вон оно что!
bəs belə imiş! – what a mess! – вот
так история!
bəs deyildi – bax bəs deyilmiş
bəs deyilmiş ... – not only
... – мало того что...
bəs necə? – bax bəs yox?
bəs nə – it’s a real! / it’s a genuine!
/ it’s proper! / it’s nothing but ...! – да и только (употребляется для
подтверждения, усиления суждения)
bəs yox? (əlbəttə,
şübhəsiz) – you bet! / why, sure / rather! / I should say (think)
so! / as if I wouldn’t! – * а то нет (конечно, само собой разумеется)
bəsdir! – come on! / that’s enough! /
enough of that! / there now! / there, there! / come off it! / come now! / and
that’s all! / and that’s that! / and that’s all there’s to it! / you can take
it or leave it! / do or die! – будет тебе (вам)! (перестаньте!) / и никаких гвоздей! (и больше ничего, только так и никак иначе) / и точка (всё, на этом конец, конечно, хватит)
Bəsləsən atlas olar tut
yarpağından. – Diligence is the mother of success (good luck). / Cf. Little strokes fell great oaks. /
With time and patience the leaf of mulberry becomes satin. / Everything comes
to him who waits. / It is dogged that does it. / Constant dropping wears away a
stone. / Elbow grease gives the best polish. – Терпенье и труд всё перетрут. / Воля и труд дивные всходы дают. / Хочешь есть калачи, так не сиди на печи. / Не потрудиться, так и хлеба не добиться.
bəsti – none of that – довольно
bəy nəsli (tanınmış nəsildən)
– high blood – голубая кровь (аристократическое происхождение)
Bəy verən atın dişinə baxmazlar.
– Lit. Never look a gift horse in the
mouth. / Cf. Beggars cannot be
choosers. = Дареному (даровому) коню в зубы не смотрят.
bəyaz gecələr – white nights / midnight sun – белые ночи
bəzək-düzək (oyun-oyuncaq) – bric-a-brac
/ knick-knack / trinket – безделушка
bəzək vermək – to make oneself
beautiful – наводить красоту
bəzən – sometimes – иной раз
Bəzən düz yerdə də insan
büdrəyir. – Every man has a fool in his sleeve. / No man is wise
at all times. / He is lifeless who is faultness. / It could happen even to a
bishop! / Even Homer sometimes nods. / A good marksman may miss. / The best
cart may be upset. / The best cloth may have a moth in it. / Accidents will
happen in the best regulated families. – И на старуху (старушку) бывает проруха (прорушка). / Дорогой идёшь, и то спотыкаешься. / И на доброго коня бывает спотычка. / Конь о четырёх ногах и то спотыкается. (Даже
опытный, бывалый человек может ошибиться.)
bəzənib düzənmiş halda –
in full dress / in one’s best suit / looking one’s best / all dolled up – во
всём (в полном, при полном) параде (в нарядной: в праздничной или официальной
одежде)
bəzi dairələr – a circle – круг
(группа людей)
bıçağı boğazına dirəmək
– to
badger someone / to worry the life out of someone / to pester someone as if
holding a knife at someone’s throat / to obtrude someone as if at the point of
a gun – пристать с ножом к горлу.
bıçağı quyruqda
sındırmaq – to stop half-way – останавливаться на полдороге / остановиться на полпути
(останавливаться на середине чего-либо, не доводя дела до конца)
bıçaq altında ölmək – to
die during the operation – умереть под ножом (во время операции)
bıçaq-bıçağa (olmaq) – to be at daggers
drawn with someone / to be at loggerheads with someone / to be at swords’
points with someone / to be at outs with someone / to be at each other’s
throats / there is bad blood between them / there is ill feeling between them /
there is ill will between them – (быть) на ножах
bıçaq boğaza dirənmək – it’s unbearable! – мочи никакой
нет / быть на грани (о последней, крайней степени терпения, отчаяния)
bıçaq sümüyə dayanmaq – bax bıçaq boğaza dirənmək
Bıçaq sümüyə dirənib.
– The
scythe clashed on stone. (i.e. one
has met one’s match) / Cf. Diamond cut
diamond. / When Greek meets Greek the comes the tug of war. – Нашла коса на камень. / Нашли зубы на зубы, что кость на камень. / Налетел топор на крепкий сук.
bıçaq vursan qanı
çıxmaz –
bıçaqla vurmaq – to stab someone /
to knife someone / to thrust a knife
into someone / Cf. to carve (to jog,
to shank, to steel) someone / to slap a shiv – * на нож поставить / на нож посадить (ударить ножом, зарезать)
bığaltı gülmək
(gülüşünü gizlətmək) – to laugh in one’s
sleeve (beard) / to laugh behind one’s hand / to smile stealthily (surreptitiously)
– смеяться (посмеиваться, прыскать) в кулак / смеяться в бороду (тихо и
незаметно смеяться, стараясь скрыть свой смех)
Bığıma soğan doğradı.
– One plagues the life out of someone. – Обкакали всё настроение. / Испортили
мне кровь.
bığ(ının) altından
gülmək – to laugh in one’s sleeve / to laugh in one’s beard / to
laugh behind one’s hand – смеяться из-под усов / смеяться в бороду / смеяться в
кулак / прыскать в кулак
bığ(ının) yeri (təzəcə)
göyərmək – bax
bığ(ının) yeri (təzəcə) tərləmək
bığ(ının) yeri (təzəcə)
tərləmək – to be of age – быть совершеннолетним (о юноше, у которого
пробиваются усы)
bığaltı gülümsünmək
– 1. bax
bığ(ının) altından gülmək; 2. to smile
cunningly – лукаво улыбаться
bığdan götürüb saqqala
yamamaq – hardly make two ends meet / Amer.
to make buckle an tongue meet – сводить концы с концами / Ср. тришкин кафтан
bığını yağlamaq – bax bığyağı vermək
bığının altından
keçmək – bax
bığını yağlamaq
bığyağı (rüşvət)
– to buy someone (a bribe) – барашек в бумажке (взятка)
bığyağı vermək
(rüşvət vermək) – to grease someone’s palm / to oil
someone’s hand (fist) / to give a bribe / to buy someone / to appeal someone /
to bribe someone – подмазать колёса / дать барашка в бумажке / замазать кому-то
рот / давать в зубы / помазать ручку (дать взятку непосредственно кому-либо)
biabır etmək – to cry five upon someone / to give someone a
good talking-to / to give someone a piece of one’s mind / to give someone a
real blast / to give it someone hot and strong / to give it someone good and
hard / to call (haul, rake) someone over the coals / to put someone in the
pillory / to pillory someone / to nail someone to the barn-door (to the
pillory) – задать баню (сты-дить, срамить) / пригвождать (пригвоздить) к позорному столбу
(клеймить позором)
biabır olmaq (pis vəziyyətə
düşmək, işləri korlamaq) – to get into a scrape
(difficulty) / to make oneself particularly ridiculous / to make a fool of
oneself /
to come a crasher / to come a cropper / to come mucker / Cf. to put one’s foot in it / to pull a
boner / to
fail with a bang / to be (to prove) a complete flop – попадать (попасть)
впросак (оказываться в неприятном, нелепом положении из-за своей оплошности или
неосведомлённости) / с треском (скандально провалиться, позорно прогореть) / загреметь под фанфары (попасться, провалиться с треском)
biabır olmamaq – to put a fine show / to show
oneself at one’s best / to put on the best front possible / to do one’s best /
to be equal to task / not to disgrace oneself / not to make a poor showing /
not to be found wanting / to give account of oneself / to make the best of a
bad bargain / to make the best of business / to make the best of it / to acquit
oneself well / to come out on top / to come up to scratch / have done oneself
proud – не ударить лицом в грязь / показать товар лицом
biabırçılıq! – how awful! / how
perfectly terrible! / horrors! / horror of horrors! / outrageous! / it’s a positive
scandal! – тихий ужас! / безобразие! (выражает крайнее изумление, недовольство, вызванное
чём-либо чрез-вычайным, необычным)
biabırçılıqdır (belə
yaramaz, çox pisdir) – this is beyond everything! / it’s outrageous! /
why, it’s a disgrace! – ни на что не похоже (очень плохо, никуда не годится)
bic-bala – babe of love – внебрачный ребенок / дитя любви (незаконнорожденный)
bic-bala doğmaq – to have a bun in the oven (to
give birth to an illegitimate child, usually of an unmarried girl) – принести в подоле (родить внебрачного ребёнка)
bicin birisi – sly boots / a cunning one – стрелянный воробей / старый волк (хитрец, опытный человек)
biclik etmək – to shift and shuffle like a fox
/ try to outwit someone / try to wriggle out of smth. / to cut a dash / to show
off / to try to outwit someone / to fool someone / to use trickery to avoid a
sharp issue / to talk rubbish / to beat about the bush / to try one’s double talk
on someone / to bullshit someone / to dodge (shirk) the issue / to beat about (around)
the bush / to give someone the runaround – вертеть (крутить) вола / вертеть (крутить) хвостом / вилять (завилять) хвостом (увиливать, уклоняться от чего-либо, стараясь обмануть)
biçilməmiş taxıl – standing
crops – * хлеб на корню
(bir kəsi) bidamaq etmək – to spoil the
whole show / to upset the apple-cart / to piss on someone’s fireworks / to
spoil someone’s mood –испортить всю
обедню (испортить настроение)
biddə-biddə – bax сikinə-bikinə kimi
biganə deyil (meyl göstərir) – one
is not indifferent to someone (is keen on someone, took a fancy to someone) –
неровно дышит (неравно-душен, испытывает влечение к кому-либо)
bihudə olaraq (hədər, əbəs) –
there is no point in it / it is useless / what is the use / it just makes you
laugh – * в пользу бедных (бесполезно, никому не нужно)
bihuş olmaq – to be unconscious / to fall down
/ to be in a faint – без памяти (быть без сознания, в обмороке)
bixəbər olmaq (xəbərsiz olmaq)
– to
be out of the know / Amer. to be on
the outside / to know nothing about it (this expression is
spoken to the man, who is out of the know, but wants to tell smth.) – быть не в курсе / пребывать в неве-дении (говорится человеку, который не будучи в курсе дела, старается уверять других в чём-либо)
bikarçılıqdan (işsizlikdən)
– for lack (want) of something better to do / to while away the time / out of sheer idleness – от нечего делать (от безделья, от скуки)
bikef olmaq (kefsiz olmaq) – to be spiritless / dejected /
depressed (sad) – быть не в настроении / расстроеным
bildim (hər şey aydındır) – now I
know it / Cf. it is as clear as day (noonday)
/ that is the gist of the affair – * суду всё ясно (всё понятно, выяс-нено окончательно, решено)
bildiyindən qalmamaq – to be stubborn (to
persist in smth.) – стоять на своём (упорствовать)
bildiyindən əl çəkməmək
– bax bildiyindən qalmamaq
bildiyini babasına da verən deyil – bax bildiyini babasına da verməz
bildiyini babasına da verməz – to be obstinate as a
donkey (stubborn) – упрямый как осёл
Bildiyini danış, bilmədiyin səni
güdaza verər. – Do not ring the church bell before looking at the
church calendar. – Не поглядев в святцы, да и бух в большой колокол. (Не разобравшись в чём-либо, кто-либо сказал что-либо
некстати, не ко времени, преждевременно.) / Кто, не подумав, говорит, тот вечно
вздор творит. / Чего не знаешь, о том надобно молчать. / Больше того, что
смыслишь, не говори.
bildiyiniz kimi – * up to you – на ваше усмотрение / как вы хотите
biletsiz – pertaining to a fare-dodger /
gate-crasher or stowaway – * на заячьих правах (не имея билета, пропуска и т.п.)
biletsiz getmək – to stow away / to travel as a
stowaway / to steal a ride – * ехать зайцем (ехать без билетов)
bilə-bilə gəlməmək – to be conspicuous
by one’s absence – * блистать отсутствием
biləyinə dolamaq – bax barmağına dolamaq 1-ci mənada
Bilik qazanmağın asan yolu yoxdur. =
There is no royal road in learning. – Без труда не вытянишь и рыбку из пруда.
Bilik qüvvətdir. = Knowledge is power. /
Learning is light and ignorance is darkness. / Learning is the eye of the mind.
/ Learning makes people wise, ignorance. = Знание - сила. / Ученье - свет, неученье - тьма.
bilik səviyyəsi – an intellectual
resources (mental equipment) – * умственный багаж (уровень знаний)
Bilik səy və zəhmət tələb
edir. – Diligence is the mother of success (good luck). Cf. Little strokes fell great oaks. / With time and patience the
leaf of mulberry becomes satin. / Everything comes to him who waits. / It is
dogged that does it. / Constant dropping wears away a stone. / Elbow grease
gives the best polish. / You can’t make an omelet without breaking eggs. / He
that eat kernel must crack the nut. – Терпение и труд всё перетрут. / Ср. Не разбив яйца, яичницы не сделаешь. / Не
разгрызёшь ореха, не съешь и ядра.
bilirsən canında nələr var – Cf. a bright fellow / a sly lad / a tough
customer / extremely good (bad, tricky, ticklish, etc.) – ещё тот (о том, кто выделяется своими положительными или
отрицательными качествами)
bilməmişdik! (təəccüblənəndə
deyilir) – well, I never! / would you believe it! / I like that! – скажите на милость! / вот ещё! (выражение
удивления)
bilmirəm, təslim oluram – * I’ll buy it – я не
знаю, сдаюсь (в ответ на загадку)
Bilsəydim, dərdim
olmazdı. – Lit. If you knew
where you were going to fall, you would put down something soft to fall on. / Cf. A danger foreseen is half avoided. /
Forewarned is forearmed. – Если б (кабы) знать, где упасть, соломки подстелил
бы. / Знать бы знать - не ходить бы в рать. / Кабы знать да ведать, где ныне
обедать. (Кто-либо поостерёгся бы, если бы знал, что случится.)
bimar – a shirker – инвалид / варёные руки
Bir adamın toyuğuna “kiş” deməz.
– bax Qarışqanın (belə)
ayağını basmaz.
bir addım da olsa atmamaq (heç
bir tədbir görməmək, kömək etməmək) –
not lift a finger to do smth. (not to help someone) – * ни шагу
(ничем не помочь, ничего не сделать, не предпринять)
bir addım da olsa çəkilməmək
(daima bir yerdə olmaq, heç bir yerə getməmək) – not
retreat a step from someone or smth. / not let someone leave one’s side / not
let someone stray one step from someone or smth. – ни на шаг (даже на самое
короткое время не отпускать, не отхо-дить, не
отлучаться)
bir addım da olsa geriləməmək –
not to move (to stir) a step from someone (from someone’s side or from smth.) –
ни шагу (не отходить, не отставать даже на небольшое расстояние)
bir addımda olmaq – to be but one step from smth.
/ to be only a step from smth. – (нахо-диться) на шаг (очень близко к чему-либо)
bir addımlıqdır – but one step from
smth. – один шаг (не так далеко, совсем близко)
bir ağaca çıxıb min
budağı silkələmək – bax bir budağa çıxıb min birini silkələmək
bir ağaca çıxıb min
budağı qırmaq – bax
bir ağaca çıxıb min budağı silkələmək
Bir ağıllı beş min
başı saxlar. – Lit. One
with a plough, seven with a spoon. / One man does the work but seven take the
pickings. – Один с сошкой, а семеро с ложкой. / Умная голова сто голов кормит.
/ Одна мудрая голова сто голов кормит. / Одна добрая голова десять голов
спасает. / Один умён десять безумных водит. (Работает
один, а кормятся его трудом многие.)
bir ağız demək – to sing once – разочек спеть
bir ağız oxumaq – bax bir ağız demək
bir ağızdan – all together – в один голос / все вместе (придерживаться одного
мнения)
bir aləm – 1. bax bir sandıq; 2. happiness – счастье
bir anda (tez, cəld) – one can do it
easily, in no time / in a jiffy / all in a breath / in one breath / in the same
breath – одним духом / в одно мгно-вение / на раз (очень быстро, легко делается)
bir anbar – bax
bir aləm 1-ci mənada
bir anlıq – for a moment – на секунду (на
очень короткое время, ненадолго)
bir arada – while one thing and another is (was) being
done / meanwhile – пока то да сё (пока происходит, делается что-либо)
bir arşın – Lit. one arshin tall with his hat on (of a very short man) / Cf. a half-pint / half-portion / pint-size
/ pipsqueak / feather merchant / runt / shrimp / squirt / crumb / midget /
peewee / a lofty iron – аршин с шапкой (мал ростом)
bir atımlıq barıtı var – someone lacks the
energy (strength) / someone hasn’t got it in him / someone has not the courage
(to do smth.) / someone has not the nerve (to do smth.) – пороху не
хватает
bir ayağı burada, bir ayağı qəbirdə
– bax bir ayağı evdə,
bir ayağı gorda
bir ayağı evdə, bir ayağı
gorda – bax bir ayağı
gorda, bir ayağı yerdə
bir
ayağı gorda, bir ayağı yerdə – to be on the edge of
the grave / to stand at death’s door – стоять одной ногой в могиле (в гробу) /
на краю могилы / у края гроба (в состоянии, близком к смерти)
bir ayağı(m) gedir, bir
ayağı(m) getmir – one doubts at every step / one is hesitating – ноги
не идут (идти очень неохотно, принуждать себя идти куда-нибудь)
bir ayağın burda, o biri orda – 1. (tez
bir yerə getmək) – Lit. Put one leg here,
the other there. / Cf. make it
snappy! / show your heels! / put your best leg forward – одна нога здесь, другая там (очень быстро, молниеносно сбегать куда-либо, принести что-либо и т.п.); 2. (tez bir
şeyi gətirmək, çatdırmaq) – as fast as one’s legs
can carry one / in a jiffy / like a shot (to dash, to rush somewhere to bring
smth.) – руки в ноги (быстро, бегом принести, доставить что-либо)
bir ayağına baxmaq, bir başına – to eye someone from head to foot
(to judge smth. by eye) – смерить глазами (взглядом)
bir ayaq sənin, bir ayaq mənim – to crawl
along at a snail’s pace – как черепаха чере-пашьим ходом (шагом)
bir az – 1. one or two (a little, not many, a few,
very few) – малую толику / на грош / на волос (совсем мало, немножко,
чуть-чуть, несколько);
bir az ağlı çatmır – not all
there / potty / nuts / nutty / batty / bonkers / cracked / off one’s rocker / a
bit touched in the head / dotty / crank – с присвистом (со странностями, не совсем нормальный)
bir az artıq (əlavə) – over / and
over more / or more / and a bit more / a little over – с гаком (сверх меры)
bir az böyük tikmək – to make something
size too big, with room for growth – * шить на вырост (шить с запасом в расчёте на то, что ребёнок подрастёт)
bir az da olsa (yubanmamaq, şübhələnməmək)
– not for a second / not for a moment – ни секунды (нисколько, ничуть не
медлить, не сомневаться и т.п.)
bir az diri olun! – Cf. look alive! / look sharp! / look slippy! / man alive! / get a
move on! / go it! – больше жизни! (живей!, веселее!)
bir az gicliyi var – a bit crazy / a little soft in
the head / a bit odd / crazy / eccentric / crank / nutty / Amer. gaga / Cf. not all there / having bats in the belfry / off one’s rocker /
off one’s trolley – с большим приветом / с прибабахом / с придурью (о странном,
чудаковатом, не вполне нормальном человеке)
bir az isinmək – * to take the chill off – немного согреться
bir azda döz! – hold tight! / look out! /
stand firm! – только держись! (выражение
высокой оценки силы, степени, качества и
т.п.)
bir azdan – * by and by – вскоре
bir balaca – bax
bir az
bir balaca artımla – and a little more / and over
/ and a bit more / - odd – * с хвостиком / с хвостом (с небольшой прибавкой, с
некоторым добавлением)
bir balaca başı çıxmaq – Cf. to know beans / to know chalk from
cheese / to know a thing or two / to know what’s what – * кое-что понимать в
колбасных обрезках (недурно знать что-либо, разбираться в чём-либо)
Bir balaca boyu var, dam dolusu toyu var. – Little
bodies may have great souls. / A little
body often harbours a great soul. / Little pigeons can carry great messages. /
Small rain lays great dust. / It is not the quantity that matters, but the
quality. – Мал золотник, да дорог. / Невелика птичка, да коготок востер. (О том, кто
мал ростом или молод, но имеет много положительных качеств.)
bir balaca qələtlə – a little / you
can’t help that / yes, to some extent / I (we) own it / there is no getting
away from it – * не без этого (при небольшой погрешности, ошибке и т.п.)
bir balaca soyuq dəyib – to have a slight cold – (у кого-либо) лёгкий насморк
bir balaca söhbət etmək (az
danışmaq) – to have a chat with someone / to exchange a few words
with someone – перекинуться словом / перемолвится словечком (немного
поговорить, поболтать с кем-либо)
bir balaca yaşayış
üçün – just for keeping one’s head above the water / Amer. just to make buckle and tongue
meet – * для поддержки (поддержания) штанов (для скромного существования)
* bir baltaya sap olmaq – to find a career – иметь успех
bir barmaq – next to nothing / a little
to swear by (very small) – c мизинец / на мизинец
bir barmaqla çap etmək – Cf. hunt and peck – * клопов давить (неумело, одним пальцем печатать)
* bir baş bir ayaq olmaq (həmfikir olmaq)
– to be unanimous – быть единодушным (дружно действовать)
bir baş üstün (çox yüksək
olmaq) – head and shoulder above someone / two heads above someone / twice as
... as someone / three heads above someone / far superior to someone – на голову выше (намного умнее, опытнее, осведомленнее)
bir baş yuxarı olmaq – to be cleverer /
to be more experienced / to be more well-informed – головой выше / на голову выше
bir başına, bir dizinə döymək
– bax bir başına, bir dizinə
vurmaq
bir başına, bir dizinə vurmaq – to
be in despair / to be at his (her) wits’ end / to be vexed about smth. / to
gnash one’s teeth – впадать в отчаяние / кусать себе локти (раскаиваться, сожалеть)
bir bezin qırağı – a fine pair (iron.) / all of a kind / all of the
same pattern / all of the same stamp / all in the same style / cut from the
same cloth / cut out of the same cloth / birds of a feather / all made to a
pattern / all tarred with the same brush / of the same breed / cast in
the same mould / of the same kind / of the same stripe / of the same batch . /
of the same leaven / of the same kidney / Cf.
birds
of a feather / tarred with the same stick (brush) / chips of the same block /
much the same / the same way / chips of the same block / much of a muchness (to
be alike completely) – пара пятак / на один покрой / на один лад / одного покроя / одного поля ягоды / на одну колодку / одним (и тем
же) миром мазаны / один другого лучше / два сапога пара / стоят друг друга / одного замеса / под одну масть / с того же огорода / на одну стать / одного помёта (очень похожи друг на друга, одинаковы в каком-либо отношении, обычно недостатками, стоят друг друга, один другого не лучше)
bir biçimdə – bax bir ülgüdə
bir-bir sıradan çıxartmaq – * to
bowl over like ninepins – выводить из строя один за другим
bir-birilə düz gəlməmək –
to be unsuited to each other / not to get on (along) – не сойтись характером /
характерами (оказаться слишком разными людьми по своим взглядам, вкусам)
biri birindən yaxşı (seçmə)
– fine fellows to a man / every one of them a stalwart – молодец к молодцу
bir-birini tamamlamaq – to be the complement of one
another – дополнять друг друга
bir-birini yalamaq – to lick one another – лизать друг друга (целовать)
bir-birinin başında (çox sıx) –
packed like sardines (herrings) in a barrel / packed in together like sardines
in a tin – как сельди (селёдки) в бочке
bir-birinin sözünü kəsərək
danışmaq – to vie with each other in telling smth. (to interrupt one
another) – говорить наперебой (рассказывать что-либо наперебой)
bir bu çatmırdı (istənilməyən
adam gələndə) – what the deuce brings him (her, etc.) here? / what ill wind (bad luck)
has brought him (her, etc.) here? –
чёрт (бес, леший, нелёгкая) несёт (принёс / принесла) (о ком-либо явившемся
некстати, не вовремя)
* bir budağa çıxıb min birini
silkələmək – speaking to one offend the others – разговаривая с
одним, задевать многих других
bir cür – bax
bir təhər
bir çanaq darı atsalar, biri də
yerə düşməz – 1. rags / tatters – лохмотья; 2. pitted man –
рябой человек
bir çimdik toz kimi yoxa çıxmaq
– someone or smth. has vanished as though swept down by a gust of wind / as if the
wind has blown someone or smth. away / someone or smth. disappeared like a shot
from a gun – пропасть как щепотка пыли / как (будто, словно, точно) ветром сдуло
bir çöp də – not a straw (nothing) – ни одной соломинки
bir çuval darının sayından
çoxdur – a great deal of (a lot of) – больше, чем песчинок в море (счёту нет)
Bir çürük alma bütün səbəti
korlar. – The rotten apple injures its neighbours. / Cf. No garden is without its weeds. – Oдно гнилое яблоко портит
остальные.
bir çürük qoza dəyməz – it isn’t worth a
rotten egg / it isn’t worth a rap / it isn’t worth a straw / it isn’t worth a
farthing / it isn’t worth a tinker’s curse / it doesn’t amount to a hill of
beans / it doesn’t amount to a hap’orth
of cat’s-meat / it isn’t worth a damn – выеденного яйца не стоит
bir dam(ın) altında yaşamaq – to be
under the same roof (to live together) – жить под одной крышей / жить одним
домом
bir damcı – 1. bax bir zərrə; 2. just a tiny bit – хоть каплю / хоть
капельку (хоть немного, хоть самую малость)
bir damcı da (qorxmamaq, inanmamaq və s.) – not a bit / not one tiny
bit / not at all / not in the least – ни капли / ни капельки (совсем, совершенно,
абсолютно не бояться, не верить и т.п.)
bir damcı da yox – not a drop / not a bit
(usually of alcohol) – ни граммульки (нисколько, ни капли, обычно о спиртном)
bir daş altda, bir daş üstdə –
and the whole thing is wiped out / and none will be the wiser (and no one is
the wiser) / nobody is any the wiser / and nobody is hap’orth the wiser –
никому ни-ни-ни / (и) концы в воду (о том, что должно остаться тайной, секретом
между кем-либо)
bir daş altdan, bir daş üstdən
qoymaq – bax bir daş altda, bir
daş üstdə
bir daş olub (kor) quyuya düşdü
– someone disappeared without a trace / someone melted (vanished) into thin air
/ gone as if the earth swallowed him (her)
/ nothing more was ever heard of him (her) / there is no news of him
(her) / no sign or sound from him (her) – как (будто, словно, точно) в воду канул
bir daşla iki quş vurmaq – bax bir güllə ilə iki quş
vurmaq
bir dediyini iki eləməmək – bax bir sözünü iki eləməmək
bir deyib beş gülmək – to laugh with
all one’s heart – смеяться от души (безгранично радоваться, быть беспредельно довольным, весёлым)
bir də (bundan başqa) – besides / moreover
/ what is more – кроме того
bir də qələt eləsin ... –
Confound you (him, her)! / Blast you (him, her)! / Drat you (him, her)! / Devil
take you (him, her)! / Plague take you (him, her)! – чтобы неповадно было / чтоб тебе (ему, ей, вам, им) пусто было!
bir dəfəyə – 1. all done at one blow
/ to do smth. pell-mell – тяп да ляп / тяп и ляп (сразу, за один раз, легко и
просто); 2. straight away / right away / straight off – с первого захода
(сразу, тотчас же, быстро)
bir dəqiqə sakit dura bilmir – bax qərar tapa bilmir
bir dəqiqəlik – for a minute / for a
moment – на минуту (на очень короткое время, ненадолго)
bir dəqiqəyə – in two twos – в два
счёта / мигом (немедленно,
сейчас)
bir dəli şeytan deyir – bax dəli şeytan deyir
bir dərəcəyə qədər
(müəyyən qədər, qismən) – in some way – некоторым
образом
bir dərədə yeddi yetimlə qalmaq
– to bе left stranded / to be left in the basket / to be in low water (on the
rocks) – (остаться) как рак на мели
bir dəri, bir sümük (çox
arıq adam haqqında) – a rack of bones / a stack of bones / all
(nothing but) skin and bone / a bag of bones / a walking skeleton (of a very
thin man) – (одна) кожа да кости / шкура барабанная / одни кости / живые мощи /
ходячий скелет (истощённый человек)
bir dikili ağacı da yoxdur – have got neither
harrow nor barrow / with neither house nor home / out of God’s blessing into
the warm sun (to be extremely poor) – ни кола, ни двора (не имеет)
bir dildə danışmaq – bax dilbir olmaq
bir dünya – bax
bir aləm
bir düyməli yubka – “men-have-no-time” (skirt
with a slit from top to bottom fastened with one button) – * мужчинам некогда (несшитая юбка на одной пуговице)
bir ev kimi yaşamaq – to live as one family / to live together
(about close friends) – жить одним домом (вместе, сообща вести хозяйство)
bir əl bir təpə qalmaq – to stay all
alone – остаться один-одинёшенек
bir əldə iki qarpız tutmaq – to run after two
hares – гоняться за двумя зайцами
Bir əldə iki qarpız tutmaq olmaz. – You
cannot eat your cake and have it too. / If you run after two hares, you will
catch neither. / Dogs that put up many hares kill none. / Grasp all, lose all.
/ All covet, all lose. (One can’t do two things at the same time.) – Погонишься
за двумя зайцами, ни одного не поймаешь. / Нельзя
сделать так, чтобы и волки были сыты и овцы целы.
bir əli yağda, bir əli balda – to live in clover
/ to live on the fat of the land / to eat the bread of luxury / to live in a
bed of roses / to live like a fighting cock / to be well-to-do (very
comfortably off) – как (будто, словно, точно) сыр в масле кататься
bir əlli-əlli vursaq, pis olmaz – Lit. I’m afraid I’ve got a chill, let me have a bit
of swill! – * что-то стали ноги зябнуть, не пора ли нам дерябнуть
(шутливое предложение выпить спиртного)
bir fikirdə durmamaq – bax gah nala vurmaq, gah mıxa
bir göz qırpımında – bax göz qırpımında
bir gözlə – with half an eye – одним глазком
Bir gül ilə bahar olmaz. = One swallow does not
make a summer. = Одна ласточка весны не
делает. / Первая ласточка ещё весны не делает. / Одна ласточка лета не
приносит.
bir güllə ilə iki quş vurmaq – bax bir oxla iki dovşan vurmaq
bir güllə ilə öldürmək
– to kill someone outright – убить кого-либо наповал
bir gün görməmək – bax gün görməmək
bir günlə yaşamaq (gələcəyə
əmin olmamaq) – to live from hand to mouth – жить сегодняшним днём
bir halda ki – since / so long as / because – * а то / а то не то (поскольку, так как)
bir həmlədə (qovaraq, sürətini
artıraraq) – with a swoop / by a sudden attack (to hurl oneself at someone or smth.) – * с
наскока (наскочив, набежав, разогнавшись и
т.п.)
Bir həsir, bir yesir. – Have got neither
harrow nor barrow. / With neither house nor home. / Out of God’s blessing into
the warm sun. / As poor as Job. / As poor as a church mouse. / As poor as a
rat. / As poor as charity. / As bare as the palm of your hand. / As naked as a
picked bone. / Without a penny to bless him. / As poor as gob. – Ни кола, ни
двора. / Ни под себя, ни на себя. / Чего ни спроси, всего ни крохи. / Рогатой
скотины - вилы да грабли, хорошей одёжи - мешок да рядно. / Гол, как сокол. /
Гол, как осиновый кол. / Рогожа рядная - словно матушка родная. / Нищ, как иов.
Bir həsirdir, bir Məmmədnəsir.
– bax Bir həsir, bir yesir.
bir him-cimə bənddir – one has only to
beckon with one finger – стоит лишь пальцем двинуть / пошевелить (при малейшем
усилии с чьей-либо стороны)
bir xəmirdən yoğurulub – the same breed /
to cut from the same cloth / birds of a feather / nothing to choose between
them / of the same batch / of the same leaven / of the same ilk / of the same
kidney – из одного (и того же) теста / одной закваски
bir xoruza yük eləmək – to strip someone
bare / to strip someone to the skin / to pare someone to the bone
/ to fleece someone / to flay someone alive – ободрать (обобрать, обчистить, облупить) как липку
bir içim su kimi – bax bir qurtum su içməkdən də asan
bir-iki getdik! – one, two – up she goes (comes)! /
one, two, heave! / yo-heave-ho! / yo-ho! / yoho! – раз-два взяли! (возглас при
совместном поднятии или
передвижении тя-жестей)
bir-iki kəlmə ilə (qısaca,
müxtəsərcə) – to tell smth. in a few words (in a nutshell)
– * в двух словах (очень кратко рассказать, сообщить и т.п.)
bir-iki kəlmə yağlı söz demək
– to give someone a nice talking-to (telling-off) / to give someone a piece of
one’s mind – сказать пару тёплых (ласковых) слов
bir-iki kəlməyə
(çağırmaq) – just one word! / Cf.
may I have a word with you? – на два слова / на одно слово (позвать кого-либо для короткого разговора)
bir-iki qapaz vurmaq – to give someone a good
thrashing (licking) / to give it someone hot – всыпать пару горячих (побить, поколотить кого-либо)
bir işdə əli olmaq (bir işdə
iştirak etmək) – to have a finger in smth. – быть причастным к
чему-либо
bir işdə əli olmayan adam (kənar
şəxs) – an outsider / a stranger – * со стороны (посторонний,
непричастный к чему-либо)
bir işdə əsas rol oynayan adam – the first fiddle –
* первая
скипка
bir işə əl atmaq – bax bir işə girişmək
bir işə girişmək – 1. * to take
up the ball – начать какое-либо дело; 2. to get things put to rights / to take
a matter up – * ставить на попа (энергично, решительно браться за что-либо,
исправлять что-либо)
Bir işi başlayanda, onun
axırını fikirləş. = In every beginning think of the
end. = Начиная любое дело, продумай его до конца.
bir işi yarımçıq qoymaq
(axırına çatdırmamaq) – to do smth. by halves / not to do
anything (things by halves) – останавливаться на полпути (не доводить
что-либо до конца, все дела наполовину)
bir işin əsasını qoymaq
(bünövrəsini qoymaq) – to lay foundation for smth. – * давать
начало (заложить фундамент)
bir işin yolunda canını qoymaq – to
put one’s back into – много работать над чем-либо
bir it də (heç kəs) – no one at all /
not a living soul / not a mortal man (nobody) – ни одна собака (никто)
bir kəs olmaq – * to be anybody – представлять собой что-нибудь
Bir kəsin toyuğuna daş atmaz. – bax Bir adamın toyuğuna
“kiş” deməz.
bir kilometr uzaqdan keçmək – to steer
a mile clear of someone or smth. / to keep well out of someone’s way / Cf. to give someone a wide berth – за
версту (за семь вёрст) обходить (стараться всячески избегать кого или
чего-либо, дер-жаться подальше от кого или чего-либо)
bir kilometrdən görünür
(çox uzaqdan görü-nür) – one can see someone or smth. a
mile (miles) off (away) / you can’t miss him (her, it, them) – за версту видно
(кто или что-либо видится уже издалёка, с большого расстояния)
bir kitab söz danışmaq – bax bir quran söz demək
bir könüldən min könülə
– bax bir ürəkdən min
ürəyə
bir köynək əti var (dolğun
insan haqqında) – a well-nourished man – в меру упитанный человек
bir köynək ət tökmək – to burn with
shame / to die of shame / to be consumed with shame – сгорать от стыда / сгореть со стыда
bir köynək tər təkmək – to
work until exhaustion / to work one’s fingers to the bone / to sweat blood / to
sweat one’s guts out – до седьмого пота / умываться потом
bir köynəkdə qalmaq – to be left
without a shirt to one’s back / to be left high and dry / to be left stranded – оставаться в одной рубашке / остаться без рубашки
bir köynəkdə qoymaq – to leave someone
without a shirt to his back / to leave someone high and dry / to leave someone stranded – оставлять в одной рубашке / оставлять без рубашки
bir qarın ac, bir qarın tox yaşamaq –
to be fed by manna from heaven / to live on air / to live frugally / to be
half-starving – питаться манной небесной (жить впроголодь, недоедать)
bir qarın çörəyə
möhtac olmaq – hardly make ends meet (to be extremely poor) – еле-еле
сводить концы с концами (находиться в сильной нужде, очень нуждаться)
bir qarın söz (bir yığın məlumat)
– a budget of news – куча новостей / целый короб новостей
bir qarış (çox xırda,
çox kiçik) – Lit. as
big as a thimble – с напёрсток (очень малого роста)
bir qarış da olsa geri çəkilməmək
(bir kəssiz və ya bir şeysiz keçinməmək) – one
cannot move (stir, take) a step without someone or smth. – * ни шагу / шагу
нельзя (невозможно, не мочь) ступить / сделать (нельзя, невозможно обойтись)
bir qayda olmayaraq – unusually / contrary to
custom / contrary to one’s habit (one’s usual way) – * против обыкновения (не
так, как всегда, не как обычно)
bir qədəh içki – a short one /
drinking-bout (a drink of alcohol) – * рюмка чая (рюмка спиртного, выпивка)
bir qədər (bir az, bir necə) – a little
/ a few / little measure of smth. – * малую толику (совсем мало, немного)
bir qədər artıq – a little over / a
little more than / odd / just over – c небольшим (с незначительным
превышением, при приблизительном подсчёте)
bir qədər uzaqda – a little way from ... / a little off from
... – * в стороне / в сторонке (на
некотором расстоянии, поодаль от кого или чего-либо)
bir qəlibdən çıxıb – all
made to a pattern / all tarred with the same brush – (все) на одну колодку
bir qəlibə tökmək – to reduce
someone or smth. to a common (to the same) denominator – приводить к (одному) общему знаменателю (урегулировать, разрешать
какое-либо дело)
bir qənaətə gəlmək (bir
fikrə gəlmək) – let an idea ripen in one’s mind – вынашивать
мысль
bir qəpiyə dəyməz – someone or
smth. is not worth a brass farthing / smth. is not worth a brass button / smth.
is not worth a damn / smth. is not worth a pin – гроша медного (ломаного) не
стоит / грош цена (в базарный день)
bir qəpiyi yoxdur (lütün biri) – to
pull the devil by the tail / to be without a penny / to be without a brass
farthing / to be out of pocket / to be stony-broke / not to have a penny to
one’s name / not to have a farthing to bless oneself with / not to have a
silver (shilling, shot) in the locker / not to have a bean (to be in a trouble)
– сидеть без гроша / биться как рыба об лёд / ни гроша (ни копейки) за душой
(бедствовать)
bir qruşa dəyməz – bax bir qəpiyə dəyməz
Bir qorxaq bir ordunu xarablar. – bax Bir çürük alma
bütün səbəti korlar.
Bir qotur dana bir naxırın
adını batırar. – Lit.
One scabby (scabbed) sheep will mar a whole flock. / One scabbed infects the
whole flock. / Cf. The rotten apple
injures its neighbours. / One drop of poison infects the whole tun of wine. –
Одна паршивая овца, всё стадо портит. / От одного порченного яблока целый воз
загнивает.
Bir qoyundan sürü olmaz. = Lit. A sheep isn’t a flock. / A tree
isn’t a garden. = Одна овца - не стадо. / Одно дерево ещё не сад.
Bir qulağından alıb, o biri
qulağından vermək. = In at one ear and out at the other. / One
gives no ear to smth. (to take no heed of) = В одно ухо влетает, из другого
вылетает.
bir Quran söz demək (çox
danışmaq) – 1. to lecture someone – читать нотации; 2. to tell a
story – рассказывать историю
bir qurtum su içməkdən də
asan – easier and simplier than one can imagine – легче лёгкого / проще
простого (ничего не стоит, очень легко)
bir ləhzədə (bir anda) – att one go /
in a flash / in a trice (quickly) – в один дых (в один приём, за один раз, быстро, мигом)
bir mələkdir – Amer. a plaster saint – ангел во плоти
bir neçə dəfə nəşr
olunmaq – to go through several editions – * выдержать
несколько изданий
bir nəfəsə – 1. to hold one’s breath
– на одном дыхании; 2. (bir dəfəyə)
– at a (one, single)
blow / at a (one) sweep (swoop) / at one stroke / at a stretch / at a single
bound / at one go / with one leap – одним махом / с единого маху / в один мах / с маху (очень быстро, сразу, за один приём)
bir nəfəsə danışmaq – to talk
nineteen to the dozen / to clack (to click, to go, to run) sixteen to the dozen
/ to spout words / to be like an overflowing sack – сыпать как из мешка (быстро и непрерывно говорить)
bir nöqtədə (bir yerdə) – at a
standstill – на точке замерзания
bir nöqtəyə vurmaq – to hammer it home /
to hammer away at smth. / to harp upon one (the same) string (to concentrate on
one thing) – бить в (одну) точку
bir növ (müəyyən dərəcədə) – a kind of
/ a sort of / of its sort / in some sort – в некотором роде / своего рода (в
определённом смысле, отношении)
bir oxla iki dovşan vurmaq – to kill two birds with one stone = убить двух зайцев (одновременно выполнить два
дела, добиться осуществления двух целей)
bir olmaq – to be at one – быть заодно с кем-либо
bir oturum(d)a (bir dəfəyə) – at a (one) sitting
/ at (in) one go / at a stretch / at a blow / at a stroke / at a sweep / at a
swoop / at a scoop – в (за) один присест (за один раз, не вставая с места, за один приём)
bir parça çörək – a slice of bread
(vital needs) – хлеб насущный (необходимые средства для существования)
bir parça çörək qazanmaq – to
earn one’s crust (daily bread) / to earn (make) one’s living – добывать кусок хлеба
bir parça əppək – bax bir parça çörək
bir partiyadan o biri partiyaya keçmək –
* to cross the floor of the house – перейти из одной партии в другую
bir pud duz-çörək
yemək (uzun müddət bir yerdə yaşamaq, dostluq etmək)
– to eat a bushel (a sack, a peck) of salt with someone – * пуд (куль) соли
съесть (прожить долгое время вместе, часто общаться)
bir saatlıq xəlifə
– king for a day – калиф на час
bir sağola (havayı,
müftə) – Lit. to work for
“thank you” / to do smth. for nothing – за одно спасибо (без оплаты, даром
работать, делать что-либо)
bir sandıq (çoxlu)
– to talk nineteen to the dozen / to spin a long yarn /
to talk a dog’s hind leg off / to talk a donkey’s hind leg off / to talk a
horse’s hind leg off / to talk someone’s head off / to talk the bark off a tree
/ there
is much to tell you about – целый короб / с три короба / тьма тьмущая / уйма
(очень много известий)
bir saniyə – just a second! / just a moment! /
just a sec! – * одну секунду! / одну секундочку! (вежливая просьба немного подождать, не торопиться)
bir səslə – bax yekdilliklə
bir-sıfır sənin xeyrinə – right you are! /
bull’s eye! / you’ve got it! / that’s the ticket! – один ноль в твою (вашу) пользу! (шутливое признание чьей-либо правоты,
а также выигрыша, успеха и т.п.)
bir simada – combining different functions / Cf. omnium gatherum – * в одном флаконе (в
одном лице, совмещая различные качества, функции)
bir sözlə – in a word / in one word / in
short – одним словом / словом сказать
* bir sözünü iki eləməmək
– to submit to someone implicitly – беспрекословно подчиняться (без возражения
исполнять указание, просьбу)
bir suyu çəkmək – to look (be)
rather like someone – смахивать на
кого-либо (быть похожим, напоминать
кого-либо)
bir şey əldə etmək
olmayacaqdır – you won’t go very far without (or with) someone or smth. /
that won’t (will never) get you far / that will not avail you much – * далеко
не уйдёшь / далеко не уедешь (многого не добьёшься, не достигнешь)
bir şeyin mənasını müstəqil
surətdə anlamaq, dərk etmək – to reach some conclusion
unaided / to think (to reason) smth. out for oneself – * доходить (дойти) своим
собственным умом (самостоятельно постигать смысл, значение чего-либо)
bir şeyin yaxşı tərəfini
göstərmək – to show things in the best light / to show things
off to the best advantage / to show smth. to good effect – * показывать (показать) товар лицом (представ-лять что-либо с лучшей, выигрышной стороны)
bir tərəfə atmaq (kənara
qoymaq, bir yana yığmaq) – to put smth. aside / to put smth. off (to
postpone smth.) – в сторону / в сторонку (переставать заниматься чем-либо,
откладывать что-либо, переносить на более поздний срок и т.п.)
bir tərəfə çəkilmək –
to wander from the point (subject) / to stray off the subject / to evade (to
parry) a question – (уйти, увести и т.п.) в сторону / в сторонку (уклоняясь от ответа, темы разговора)
bir tərəfdən pisdir, o biri tərəfdən
yaxşı – there is a little of everything in someone / this and that /
the good with the bad – * со всячиной / со всячинкой (об обладателе как
хороших, так и плохих черт)
bir tutmaq (bərabər tutmaq) – to set (put)
someone on a level with someone / (to assosiate smth. with smth.) –
(по)ставить на одну доску (приравнивать, уподоблять)
bir tükü də
tərpənməmək – bax
tükü də tərpənməmək
bir tükünü də yerindən tərpətməmək – not to pay
attention to someone or smth. – не тронуть волоска
bir tükcə saymamaq – not to care a brass
farthing for someone or smth. / not to care a button for someone / not to care
a pin for someone / not to care a fig for smth. / not to care a straw for smth.
/ not to give a damn for someone or smth. / not to give a curse for someone or
smth. / not to give a darn for someone or smth. / not to give a hoot for
someone or smth. / to think that someone or smth. is not worth a groat / to
make no account of someone or smth. – ни во что не ставить / ни в медный грош не ставить
bir ucunu boş burax – don’t worry your head with
it! / don’t lose any sleep over it! / take it easy! – не вникай(те)! / не забивай себе голову пустяками! (не волнуйся!)
bir udum su içmək kimi asan
– it’s
mere child’s play for one / one can do it with a snap of his (her) fingers /
it’s easy as falling off a log / one can dash it off in no time / it’s no great
shakes for him (her) to do it – раз плюнуть
bir ülgüdə – all of a kind / all of the same
pattern / all of the same stamp / all in the same style – на один покрой
bir ürəkdən min ürəyə
– from heart to heart / with all one’s heart and soul / body and soul / with
all one’s being – всем сердцем / всей душой (влюбиться)
bir vur-çatlasın var – hell broke loose
/ Cf. you have to carry out the saints (i.e. icons) to avoid shocking them / you
have to call the fire department (of a loud noise) – шум-гам / переполох / Ср. хоть святых (вон) выноси
bir yastığa baş qoymaq – to be wife and husband
(to sleep in the same bed, to live together, to have sex with one) – спать в одной постели (о людях, живущих вместе, независимо от того состоят ли они в законном браке или нет)
bir yerdə
yaşamaq (bir evdə yaşamaq) – to live under the same roof – жить под одной кровлей
bir yerimə ki – one couldn’t care less about
it / one doesn’t give a hoot (a fig, a damn, a shit) about it / one does not care
a damn (a darn, a fart) – до одного места / по барабану (абсолютно безразлично, наплевать, нисколько не волнует)
* bir yeyib, beş vermək – bax əliaçıq olmaq
* bir yeyib, min şükür etmək –
to bе satisfied with one’s own fate – быть очень довольным своей судьбой, своим
положением / благодарить за …
bir yuvanın quşu – bax bir bezin qırağı
bir zamanlar (keçmişdə, vaxtilə,
bir vaxt) – at one time – во время оно
bir zərrə – next to naught / less than
nothing / nothing to speak of smth. / a little to swear by / hardly anything /
pint-sized / pocket-sized / next to nothing / precious little (very small, tiny,
wee, few) – с гулькин нос / с воробьиный нос / птичке склюнуть (очень мало, ничтожное количество чего-либо)
bir zibildir (fərqi yoxdur) – it’s all the
same to someone / what the devil’s the difference! – один чёрт (не составляет
никакой разницы, одно и то же)
birbaş – straight / directly – не останавливаясь, не оглядываясь
birbaşa – bax
birbaş
bir-bir – one by one – по одному / поодиночке / один за другим / друг за другом
bir-bir yolub buraxmaq – to strip someone bare / to
strip someone to the skin / to pare someone to the bone / to fleece someone /
to flay someone alive – ободрать как липку / облупить как липку (обобрать,
обкрадывать)
bir-biri ilə üz-göz olmaq – 1. to
fall out (to quarrel) – рассориться; 2.
to be at daggers drawn (to have a feud with someone) – враждовать; 3. to find
someone (to be unable to bear someone or smth.) не переносить друг друга
bir-birindən ayırmaq – to drive a wedge
into smth. – вбивать клин (разобщать кого-либо)
bir-birindən geri qalmamaq – bax bir bezin qırağı
biri birinə dəyməz, ikisi də
heçə – bax bir-birindən
geri qalmamaq
bir-birinə dəymək – to throw into a
panic / to take alarm / to be startled – переполошиться / всполошиться (сильно
встревожиться)
bir-birinə qarışmaq – bax bir-birinə dəymək
bir-birinə vurdurmaq – bax aranı qatmaq
bir-birini başa düşməmək –
bax bir-birinin dilini başa
düşməmək
bir-birinin ağzına baxmaq – 1. to be an
open-mouthed listener / to hang on someone’s every word / to nod agreement with
someone / to hang upon someone’s lips – смотреть друг другу в рот
(подобострастно или очень внимательно слушать кого-либо); 2. to watch someone
eating / to look greedily into someone ‘s mouth (wanting that food for oneself)
– смотреть друг другу в рот (с жадностью следить за тем, кто ест)
(elə bil) bir-birinin ağzına
tüpürüblər – to repeat in one voice (unanimously) – в один
голос повторяют (как бы заранее сговорились)
bir-birinin ardınca sıradan
çıxmaq – to bowl over like ninepins – выводить из строя один за
другим
bir-birinin dilini başa düşməmək
– to
talk in different languages / to speak different languages – говорить на разных языках
bir-birinin dilini sözsüz başa
düşmək – to find common language with someone / to reach an
understanding / to understand one another / to see eye-to-eye – находить общий язык / снюхаться (столковаться) между собою
bir-birinin əlindən qapmaq – to snatch smth.
out of someone’s hands – выхватывать из рук (хватать друг у друга)
bir-birinin ətini yemək – bax bir-birinin tükünü
didmək
bir-birinin kölgəsinə güllə
atmaq – to menace someone in his (her) absence (to threaten someone with smth.)
– заочно угрожать друг другу
bir-birinin kölgəsini
qılınclamaq – bax bir-birinin
kölgəsinə güllə atmaq
bir-birinin tükünü didmək – to bicker / to
squabble / to wrangle – грызться
bircə qarış boyu var – 1. very small
and young / half-pint / half-portion / knee-high to a grasshopper – от горшка
два (три) вершка (очень низкого роста, маленький); 2. hardly out of pinafores / wet behind the ears
/ scarcely out of the shell yet / a stripling – от горшка два (три) вершка
(слишком мал, молод, неопытен)
birçəyi(n) ağar(t)maq – to turn
grey (to get old) – поседеть (состариться только о женщине)
* birçəyin ağarsın! – to
speak reproachfully – шутливо-ласкательное выражение укора
birçəyinin ağ vaxtında – in
one’s old age / in the afternoon of life – на закате жизни / на склоне лет (на
старости лет, только о женщине)
birdə burda iyin-tozun olmasın! – Don’t let
me see a trace of you! / get lost! – чтоб ноги твоей не было здесь!
birdə gördün ki – before you know
where you are / any minute (day, etc.)
now / at any moment / iron. all we
need now is … – того и жди / того и гляди (вот-вот может случиться, произойти)
birdəfəlik (həmişəlik) – once
and for all / once and away / once and forever / once and no more – * раз и навсегда (на всё время, окончательно, решительно, бесповоротно)
birdəqiqəlik işdir – the work of a
minute / it won’t take a minute – минутное дело
birdən – 1. (qəfildən,
hazırlıqsız) – in a flash – с налёта (сразу, легко); 2. (ehtiyatsız)
– with all one’s might (power, force) – * со всего маху (со всей силой); 3.
(gözlənilmədən, qəfildən) – against all
expectations (unexpectedly) – * нежданно-негаданно (вдруг, совершенно неожиданно)
birdən ağlıma gəldi – to come
into someone’s head / to come into someone’s pate (of funny or absurd ideas) /
the whim seized someone / someone has a fancy for smth. / to wonder into one’s
brain / to pop into one’s head – взбредать в голову/ взбрести в башку /
взбредать (взбрести) на ум (о мысли, идее, внезапно появившейся)
birdən beynimə düşdü – bax birdən ağlıma gəldi
birdən birə – right away / straight away /
without delay / right from the start / Amer.
right off the bat – * с места в карьер (без промедлений, сразу же)
birdən qıpqırmızı oldu – to
turn red in the face / to flush / to blush / to colour – залиться краской /
краска бросилась в лицо (покраснеть)
birdən pula döndü – bax birdən
qıpqırmızı oldu
birdən üz vermək – bax gözlənilmədən
baş vermək
birdən-birə (qəfildən,
düşünmədən, fikirləşmədən,
hazırlaşmadan) – quite suddenly / rushly / off-hand / off the cuff /
without rhyme or reason / off the top of one’s head / on the spur of the moment
/ through slap-dash / foolhardily / off-hand / without a moment’s hesitation /
without thinking twice – c бухты-барахты (внезапно, не подумав, ни с того ни с сего) / с наскока (не
размышляя, не задумываясь)
birdən-birə özünü dərk
etmək (bir şey özündə hiss etmək, hansısa
bir fikri tutmaq) – to catch oneself at smth. (doing smth.) / to catch oneself
out doing smth. – * поймать себя (внезапно заметить, обнаружить что-либо в
себе самом)
* birdən-ikidən – ever – когда-нибудь
* birdən-ikiyə – 1. bax birdən-ikidən; 2. whenever – разве когда-либо; 3.
never – никогда
birdir – 1. (tam eyni) – all first-rate (select,
choice, picked) / each better than the other / Cf. a hand-picked bunch – один к одному (совершенно одинаковы по величине, качествам и т.п.); 2. (bir kəs
üçün) birdir (fərqi yoxdur) – someone or smth. is the same
to one as … / it’s all the same to someone / it’s a matter of indifference to
someone – всё едино / всё одно (одинаково, безразлично)
birəlli tutmaq – not to know someone’s worth
(price) / not to know the value of smth. –
не знать цену (не дооценивать, не придавать значения)
Birənin qanın aldın, canın
aldın. – One link broken, the whole chain is broken. = Если сломано одно из звеньев цепи, то сломана вся
цепь. – И блоха сила, пока под ноготь не угодила.
biri birindən yaxşı (seçmə)
– every
one of them a stalwart (fine fellows to a man) – молодец к молодцу
biri o biridən kiçik –
one is smaller than the other / each in turn younger than the other (of
children in a large family) – * мал мала меньше (один меньше другого, о детях)
biri o biridən zəhləsi
gedir – there’s
no love lost between them – они друг друга терпеть не могут
biri o birinə can deyib, can
eşidirlər – there’s no love lost between them – они любят друг друга
birinci
addımı etmək (söhbəti başlamaq, sözü
açmaq) – to start the ball rolling – сделать первый шаг, заводить
разговор, начать говорить первым
birinci il ərdə
deyil – not born yesterday / person who has seen a thing or two in his (her)
life – не первый год замужем / не вчера родился
birinci növbədə (başdan, əvvəl)
– in the first instance / first of all / the first thing / right way – первым делом (прежде всего, сначала)
birinci olmaq – to bear (to carry) away the bell – быть первым (получить приз, победить)
birinci şəxsin ətrafına yaxın
əlaqə – belonging to President’s, Prime-minister’s, VIP’s advisers,
their retinue – * доступ к телу (принадлежность к ближайшему окружению президента, премьера, важной персоны)
Birinci təəssürat aldadıcı
olur. – First
impressions are most lasting though they may be wrong. / Conversation makes one
what he is. – * По одёжке (по платью) встречают, по уму провожают.
Birinci zərbə döyüşün
yarısıdır. = The first blow is half the battle. = Атака - залог победы. / Наступление - залог успеха
birlikdə – 1. to work together (as a
pair) / to do smth. in pairs – * на пару / в паре (вдвоём, вместе с кем-либо делать что-либо); 2. while one is
about it – заодно
birnəfəsə – without thinking twice /
without giving it a second thought / without a moment’s hesitation / without
stopping to think – at one go / at a stretch / at the first go-off (onset) / at
(in) a single bound (blow, breath, etc.) / at a (one) sitting / in one gulp – недолго думая / единым (одним) духом (не колеблясь, сразу, в один приём)
birnəfəsə demək – to blurt out
everything – сказать всё залпом
birsəslə (yekdilliklə) – with one
mind / in unison / with one voice (unanimously) – в один голос (единодушно, единогласно)
birtəhər – just anyhow / in a careless
(slipshod, slapdash) way (manner) – абы как (как-нибудь, небрежно)
birtəhər adam (qəribəlikləri
var) – someone is a bit screwy / someone is a real lamebrain / someone wants
his (her) brains testing / an odd person who has his quirks / crazy / batty /
bonkers / nuts – с гусями (со странностями в поведении) / мозги набекрень (с
придурью, с причудами)
birtəhər dolanmaq (çətinliklə)
– hardly make ends meet / to make both ends meet / to make buckle and tongue
meet – перебиваться из кулька в рогожку / перебиваться с хлеба на квас /
перебиваться с куска на кусок / перебиваться
с корочки на корочку / перебиваться с гроша на копейку / еле сводить концы с
концами (жить очень бедно, терпеть нужду, лишения)
birtəhər dözərik! – Lit. we’ll break through! / everything
will be O.K.! – * ничего, прорвёмся (ничего, как-нибудь выйдем из этой беды;
всё будет в порядке)
birtəhər olmaq (özünü pis
hiss etmək) – someone does not feel well / someone feels out of sorts (off colour) /
someone is not himself (herself) – не по себе (нездоровится)
birtəhər özünü saxlamaq – to
clench one’s teeth / to grit one’s teeth – стиснуть зубы (сдерживать,
подавлять злые чувства, желания)
birtəhər təbəssüm (qeyri-səmimi
təbəssüm) – a wry smile (ironic smile) – кривая улыбка
birtəhərdi – someone is anything but … / God
ill-treated him as far as his … – не вышел (не обладает в должной мере какими-либо качествами)
birtərəfli mühakimə yeritmək
– to look at someone or smth. from one’s own angle / to see only one’s own
point of view / to judge someone or smth. very parochially / to take a one-sided
(personal, parochial) view of smth. – cмотреть (глядеть) со своей колокольни
(судить о ком или о чём-либо слишком односторонне, со своей узкой, ограниченной
точки зрения)
birtərəfli oyun oynamaq – game with one
goal-mouth / one-sided game – игра в одни ворота (неравная борьба с сильным
противником)
biryolluq eləmək – to put an end to smth. – разрешить раз навсегда (раз и навсегда покончить с
каким-либо вопросом)
* bismillah edin! – start! / begin! – начи-найте!
bişən aşa su qatmaq – to put a spoke in
someone’s wheel / to upset one’s plans / to throw a spanner in the
works / to put grit in the machine / to throw sand in the wheels (to break up
smth.) – ставить палки в колёса (расстраивать какое-либо дело, препятствовать какому-нибудь начатому делу, намеренно мешать)
bişmək – to acquire an experience / to
make oneself fit – свариться (приобрести соответствующий, необходимый опыт)
bişməmiş – green (inexperienced) – несваренный / зелёный (неопытный)
bişməmiş fikir (tam hazır olmayan)
– an immature idea – незрелая мысль
bişmiş – worldly wise (experienced) – ушлый (опытный)
bişmiş aşa soyuq su qatmaq – bax bişən aşa su qatmaq
Bişmiş toyuğun da gülməyi gəlir.
–
Enough to make a cat laugh. / It would make even a cow laugh. / It would make
even a fly laugh. – Курам на смех.
bişmiş toyuğun gülməyi gəlir
(güldürmə məni!) – don’t make me laugh! / Cf. it’s enough to make a cat (a cow)
laugh! – не смеши мои тапочки! / очень смешно! (не смеши меня, не пори вздор)
(bir kəsi və ya bir şeyi) bitdə-bitdə
təhlil etmək – to pick someone or smth. to pieces / to go over
someone or smth. point by point (to dissect someone or smth.) – разбирать по
косточкам (подробно, до мелочей разбирать, обсуждать и т.п.)
bitdi! – and that’s all! / and that’s that! / and that’s
all there’s to it! / you can take it or leave it! / do or die! – и никаких
гвоздей! (и больше ничего, только так и никак иначе)
biz qalib gəldik (bizim tərəf
üstün oldu) – the victory is ours (yours, etc.)! / we (you, etc.)
win! / we’ve (you’ve, etc.)come out
on top! / our side won! – * наша (ваша, их, моя, твоя, его, её) берёт / взяла!
(выражение признания чьей-либо победы)
Biz olmayan məsciddə gündə iki
ehsan verirlər. – It’s fine everywhere except where we happen to be. / Cf. The grass is always greener on the
other side of the fence (of the hill). / Blue are the hills that are far from
us. – Везде хорошо, где нас нет. / Хорошо там, где нас нет. Где нас нет, там по две милости дают.
biz sizi yaxşı tanıyırıq –
we know your sort! / we know all about you! / you can’t fool us! – знаем мы вас
(выражает недоверие, сомнение, иронию)
biz və bizim taylarımız – we / our
kind (sort) / the likes of us – наш брат наша братия (мы и нам подобные)
bizdən arxayın ol – there will be no
difficulty in smth. / there’ll be no hindrance from someone’s side – дело не станет (не постоит)
bizim adamdır – my good fellow / my man / one of
us / our kind (sort) – друг ситный / мой человек / нашего поля ягода
bizim çörəyimiz deyil (bizim
işimiz deyil) – that’s none of our business / that’s nothing to do with us
– не наше дело
Bizim də küçədə
toy-bayram olar. – Our day will come. / We’ll have our day, too. / Our day is at hand. /
There will be bright days yet. / Cf.
There’s another day (a good time) coming. / The sun will shine on our street,
too. / The sun will shine on our side of the fence. / After rain comes fair
weather (sunshine). / It’s a long lane (run) that has no turning. / The
weariest day draws to an end (to a close). / Every dog has his day. – Будет и на нашей (моей, твоей) улице праздник.
bizim tayımız deyil – not our kind / not
the likes of us / a horse of quite another colour – не нашего поля ягода
bizimki bizə dəydi – we have come through
fire, water, and copper pipes /we have gone through fire and flood and hell
upon earth / we have been through the mill / we have been through very hell –
пройти сквозь огонь и воду и медные трубы (мы добились чего-либо ценой огромных усилий)
bizimki tutmur – we are unsuited to each other
/ we don’t get on (along) – не сходимся характерами
bizləmək – to drive on
/ to speed on (to urge on) – доставать (подгонять, торопить; по-нуждать,
подстрекать; побуждать, настаивать)
bizlər (biz və bizim kimilər, biz
qadın-qızlar) – we (us) women (girls) / our kind (lot, sort) – наша
сестра (все мы, женщины)
* boğaz açmaq – 1. to eat greedily – жадно есть; 2. someone has not one’s
fill –
не наедаться
boğaz-boğaza gəlmək – bax bıçaq-bıçağa
(olmaq)
boğaz döymək – 1. to argue with
someone in vain / to argue with someone for nothing – вести полемику (спорить
попусту); 2. to pratе / to talk idly / to wag one’s tongue / to talk hot air /
to shoot the breeze / to mill the wind / to tell fibs / to tell cock-and-bull
stories / to bullshit – точить лясы / точить балясы / толкать му-му (болтать,
вести пустые разговоры)
boğaz olmaq (kasıb olmaq) – to be a poor man – быть бедняком
boğaz ortağı olmaq – an extra
(another) mouth to feed / to hang on to someone’s meal – при-мазаться /
быть лишним ртом (нахлебник, иждивенец)
boğaz otarmaq – to eat at someone’s expense / to sponge on
someone / to be a sponger / to be a parasite (to lead the life of a drone) – быть прихлебателем / питаться там-сям / жить пара-зитом (за счёт других)
boğaz yırtmaq – to bawl (to yell, to
shout) at the top of one’s voice – орать во всю Ивановскую
boğaza çıxmaq – bax boğaza qədər 2-ci mənada
boğaza dürtmək – bax boğaz döymək
boğaza gətirmək – bax boğaza yığmaq
boğaza keçmək – to throw oneself at
someone / to run after someone / to chase someone / to stick in someone’s
throat –
навязаться на шею
boğaza qədər – 1. up to the neck
in work / up to the ears in work / up to the chin in work / up to the elbow in
work – по горло (очень сильно занят); 2. up to the neck / more than enough / enough
(work) and to spare – по горло (очень много дел, забот)
boğaza qədər doymaq – 1. to be full
up / to be full up to here (to bursting) / to be quite satisfied – сыт по горло (очень сыт); 2. to fed up with someone
or smth. / to fed up to the back teeth with someone or smth. / having had more
than one’s share of smth. – сыт по горло (кому-либо сверх всякой меры надоело что-либо, кто-либо пресытился чем-либо)
boğaza yığmaq – 1. to be a stick in
someone’s throat / to be a thorn in someone’s flesh / to touch someone to the
quick / to get up someone’s nose / to turn someone’s stomach / to make someone
sick – стоять колом в горле / стоять костью в горле / стать поперёк горла / быть занозой; 2. to rouse someone to a fury / to make someone
furious / to drive someone into a frenzy / to drive someone batty (crazy)
– доводить до белого каления; 3. to harass the life out of someone / to worry
someone to death / to rack someone’s soul – вытягивать (всю) душу / выматывать (всю) душу (изводить, терзать, надоедать)
boğazacan (çox) – 1. up to the neck /
more than enough / enough (work) and to spare – по горло (очень много дел,
забот и т.п.); 2. up to the neck
(ears, chin, elbow) in work – по горло / по уши (очень сильно занят, перегружен)
Boğazacan borc içindədir. – Be deeply in
debt. / Cf. Be up to the armpits on
debt. / Be up to one’s ears in debt. / Be up to the neck in debt. – По
уши в долгу. / В долгах по горло. / Весь и волос и долгу.
boğazacan doymaq – 1. (yeyib doymaq) – full up
/ full up to here / full up to bursting / quite satisfied – сыт по горло (очень сыт); 2. (bezmək) – to fed up
with someone or smth. / to fed up to the back teeth with someone or smth. /
having had more than one’s share of smth. / to be browned off – сыт по горло (кому-либо сверх всякой меры надоело что-либо)
boğazdan yuxarı danışmaq – in word only / to speak
insincerely (hypocritically, pretendedly, reluctantly, unthoroughly) – на словах / говорить неискренне (лицемерно, притворно, неохотно,
безосновательно)
boğazı biçilmək – to lose the
power of speech / to lose one’s tongue / one’s tongue failed one / one has seen
a wolf – потерять дар слова / лишиться дара речи
boğazı əlində olmaq – to
fall into someone’s clutches / to get into someone’s talons – попасть в лапы / быть в лапах (быть всецело во чьей-либо власти)
boğazı gəlmək (boğazına
soyuq olmaq) – to have pharingitis (to have a sore throat) – опухли гланды (у кого-либо ангина)
boğazı islatmaq (azacıq içmək) – Lit. to rinse one’s bowels / to have a
drink of alcohol / Cf. to wet one a
throat (clay, whistle) / to have a drop / to lay the dust – промочить горло (глотку) / пополоскать кишки (выпить спиртного, попить чаю, квасу)
boğazı kəndirdə olmaq – to
be in
one’s clutches – быть в когтях (быть в безвыходном положении)
boğazı kilidlənmək
– bax boğazı biçilmək
boğazı qəhərlənib – a
lump in one’s throat – * комок в горле
boğazı qurumaq – to swallow one’s tongue /
to lose one’s tongue – проглотить язык / язык присох к горлу
boğazı tikilmək – bax boğazı kilidlənmək
boğazım quruyub – one’s throat is dry
(parched) in the morning-after / one will kick off if he does not have a hair
of the dog – буксы горят (кто-либо чувствует сухость во рту, жажду после
выпивки, с похмелья)
boğazımda qaldı – one swallowed the
wrong way – не в то горло попало
boğazımdan keçmir – it sticks in one’s
throat – не лезет в горло (в глотку, в рот)
boğazına bağlamaq – to become a
burden on someone / to sponge on someone (to overburden someone) – навязать на шею (обременять)
boğazına çökmək – to
catch someone by the throat / to take someone by the throat – взять (кого-либо)
за горло
boğazına diri ilan dolasalar da ... – a
hard nut to crack / a tough nut to crack – крепкий орешек / орех не по зубам /
твёрдый орешек (о твёрдом человеке)
boğazına keçmək – to stick in
someone’s throat / to be a thorn in someone’s flesh / Cf. to touch someone to the quick / to get up someone’s nose / to
turn someone’s stomach / to make someone sick – (в)стать поперёк горла
boğazına kəndir salsalar da – bax boynundan assalar da ...
boğazına qurğuşun töksələr
də ... – bax boğazına
diri ilan dolasalar da ...
boğazına sarılmaq – to throw oneself on
someone’s neck / to cling to someone – вешаться на шею (о крепких объятиях)
boğazına şərik
çıxmaq – bax
boğazına şərik olmaq
boğazına şərik olmaq – bax boğaz ortağı olmaq
boğazında qalmaq – 1. to stick in one’s
throat – застрять в горле (не добиться исполнения своего желания); 2. to stick in someone’s throat / to be a thorn in
someone’s flesh / to touch someone to the quick / to get up someone’s nose / to
turn someone’s stomach (to make someone sick) – встать поперёк горла (стать невыносимым)
boğazında qalsın! – may get a bone
in one’s throat – подавись!
boğazından assalar da ... – bax boğazına kəndir
salsalar da
boğazından aşırmaq – to drink straight
from the bottle – из горла (пить спиртное из гор-лышка бутылки)
boğazından çıxarıb vermək
– to share a crust with someone – делиться последним куском
boğazından çıxmaq – 1. to
slip smth. out of one’s hands – выпустить из рук (упускать, лишиться,
потерять); 2. not to fall to someone’s lot (share) / not to come one’s way (of
misfortunes, etc.) – не вападать на
долю (не досталось, не пришлось)
boğazından çörək getməmək
– bax boğazından
keçməmək
boğazından keçməmək –
the food sticks in one’s throat / one cannot eat a morsel / the very thought of
food sickens him (her) – не лезeт в горло / не лезeт в глотку / не лезeт в рот
/ кусок в горло не идёт
boğazından kəsmək – to deprive
oneself of smth. (to cut down one’s expenses) – отрывать от себя (лишать себя самого необходимого в
пользу другого)
boğazından ötürmək – to swallow smth. (to appropriate smth.)
– уничтожить / присвоить (проглотить, исходя из принципа “кто успел, тот и
съел”)
boğazından tutmaq (bir kəsi bir
şeyı eləməyə məcbur etmək, bir kəsə
təzyiq göstərmək) – to have (to get, to take) someone by
the small (short) hairs / to put screws
to someone / to bring someone to book /
to clamp down on someone / to put the heat on someone – взять за жабры / взять за хобот (решительно воздействовать
на кого-либо, (заставить сделать что-либо)
boğazından tutsan canı
çıxar – one is half dead / one hardly keeps soul and body together / one is
weak as water / one is weak as a cat / one is weak as a straw – живые мощи / едва душа в теле держится (очень хилый)
boğazından
üzüaşağı ötürmək – bax boğazından
ötürmək
boğazından yapışmaq – 1. bax boğazına çökmək;
2. to tread on someone’s neck / to take someone by the throat / to rush someone
– наступать на горло / наступить на глотку; 3. to grab someone by his lapels or
shirt-front (in fighting) / to take someone by the scruff of his neck – брать
(взять, схватить) за грудки (схва-тить кого-либо за лацканы пиджака, рубаху и т.п. при драке)
boğazını cırmaq – bax boğazını yırtmaq
boğazını islatmaq (azca içki içmək) – to
moisten one’s clay / to have a drink of
alcohol / to wet one a throat / to wet one a clay / to wet one a whistle / to
have a drop / to lay the dust – промочить горло / промочить глотку
boğazını qəhər tutmaq –
one’s blood rose in a jet / to choke with anger (to become furious) – кровь
кинулась в голову (cильно гневаться, сердиться)
boğazını qəhər tutdu – to
choke with sorrow – слёзы подступили к горлу
boğazını qurutmaq – 1. to strike
somеone (to surprise somеone) – крайне поразить (удивить); 2. to put someone
into a difficult position – поставить кого-либо в тяжёлое положение; 3. to
terrify someone awfully – напугать кого-либо до смерти
boğazını üzmək – to take
someone by the throat / to be on someone’s neck about smth. / to tread on
someone’s neck / to rush someone / to go for someone / to pester someone – взять за горло / брать за глотку / наступить на горло
boğazını yaş eləmək –
bax boğazını islatmaq
boğazını yaşlamaq – bax boğazını yaş eləmək
boğazını yırtmaq – to yеll at
the top of one’s voice / to bawl one’s throat raw / to sing at the top of one’s
voice – драть горло / надрывать глотку / надсаживать грудь / во всю глотку
(очень громко кричать, петь)
boğazının qalın yerinə
salmaq – bax boğazını
yırtmaq
boğazının yoğun yerinə
salmaq – bax boğazının
qalın yerinə salmaq
boğazının yolu qurumaq – bax boğazı qurumaq
boğçaya qoymaq – to pull the wool ovеr
someone’s eyes / to draw the wool ovеr someone’s eyes / to blunt someone –
замазывать глаза (вводить в заблуждение)
boğlanmaq – bax
qarnını doldurmaq
boğuq və kədərli səs – a
dead voice – гробовой голос
boğulmaq – * to lose wind – запыхаться, задохнуться
Boğulan adam saman çöpündən
yapışar. – A drowning man catches (/clutches) at a straw. – Утопающий и за соломинку хватается.
boğuşmaq – to squabble / to wrangle –
пререкаться (ссориться из-за пустяков)
boldur (həmişə var) – there is no end
to smth. / lots and lots of them – нет перевода (всегда имеется в большом количестве)
bolluca (artıqlaması ilə) – he (she)
has smth. enough and to spare / he (she) has no shortage of smth. – не занимать / не стать (хватает, с избытком)
bolluca toz udmaq – to get a mouthful of dust – наглотаться пыли
bolluqda – in plenty (usually of drinks) / more than one knows what to do with / Cf. enough and then some – * хоть залейся (об изобилии, множестве чего-либо, чаще о спиртном)
bolluq deyil – not much / not overmuch / not
so many (much) / not much to boast about – не густо (немного, мало, почти совсем нет)
* bomba kef (əla ləzzət, həzz,
zövq) – an extreme pleasure – бесконечное удовольствие
bomba kimi partlamaq – to blow up as a bomb – взорваться как бомба
bom-boşdur (heç nə yoxdur) – the
place is full of sweet nothing / there is not a crumb of anything here / as
bare as the palm of one’s hand / bare as a bone / as empty as a drum (perfectly
empty) – хоть шаром покати (нет, ничего, совершенно пусто)
borc almaq – to get into debt / to accumulate debts
/ to run up a
score – влезть (залезть) в долги / занимать деньги (взять взаймы много денег)
borc almamaq – to keep afloat / to make both ends meet / hardly make
ends meet / make buckle and tongue meet – не залезать
в
долги / сводить
концы
с
концами
borc içində üzmək – to be
deeply in debt / to be up to the armpits in debt / to be up to the one’s ears
(chin, armpits, elbows, eyes, eyebrows, neck) in debt / to be up to one’s neck
in debt – быть по уши в долгах / быть по горло в долгах / в долгу, как в шелку (о том, кто должен кому-либо большую сумму
денег)
borc içində üzməmək – to
hold one’s head above water – не влезать в долги
borc içində yaşamaq – to outrun the constable – жить не по
средствам (влезать в долги)
borc kimi hesab etmək – to make it one’s business – считать что-либо своим кровным делом (своей
обязанностью)
borca batmaq –
bax borca girmək
borca girmək – to get into debt / to
accumulate debts – влезть в долги / залезть в долги (взять взаймы много денег)
borcları yola
vermək (borcu ödəmək) – to get clear of smth. –
освободиться от чего-либо / разделаться с долгами
Borclu borclunun sağlığını
istər. – – One good turn deserves another. / Cf. One hand washes the other. / Roll my log and I will roll yours.
/ Claw me and I shall claw thee. / Scratch my back and I shall scratch yours. –
Долг платежом красен, а займы отдачею. / Красны займы отдачею, а наймы
уплатою. / Всякие займы платежом красны.
borclu qalmamaq – 1. to give as good as one gets / to pay back in
kind / not to leave smth. unanswered / to be quick to answer back / to give
someone tit for tat – не оставаться в долгу (отвечать, воздавать кому-либо тем же самым); 2. to rеpay someone in kind
(not to forget someone’s kindness, service) – не оставаться в долгу (благодарить, вознаграждать кого-либо за что-либо)
borclu olmaq (bir kəs etdiyi
yaxşılığını qaytarmaq) – someone must
repay in kind (not forget someone’s kindness) – в долгу (должен отпла-тить кому-либо
хорошим)
Borclunun duaçısı borc verəndir.
– bax Borclu borclunun
sağlığını istər.
* borcunu qaytaran adam kimi –
discontentedly / unwillingly / to be anger with someone about smth. – очень
недовольно, неохотно, сердито
(bir kəsə) borcunu öz bədəni
vasitəsi ilə ödəmək (intim əlaqəyə girərək)
– to give oneself to someone as a payment for protection (service, etc.) – * расплачиваться натурой
(отдаваться кому-либо в качестве платы за оказанную протекцию, услуги и т.п.)
bostanına
daş atmaq (işarə vermək) – to be pebbling someone’s
window-pane / to throw stones at someone’s window / to drop a hint (at) / to
make a dig at someone / to drive at (to hint at someone or smth.) – бросать
камень (камешки) в огород / кидать камешки в огород / пускать камешки в огород
/ давать (по)чувствовать (намекать)
boş adam – nonentity – пустое место
Boş araba çox səs eləyir. –
Great cry and little wool. – В пустой бочке звону больше. / Пустая бочка пуще
гремит. / Худое колесо пуще скрипит. / Порожний колос выше стоит.
boş-bikar gəzmək – Cf. to twiddle one’s thumbs / to twirl
one’s fingers / to fold one’s arms / to eat lotus / to kick one’s heels doing
nothing / to goof off / to bum / to goldbrick / lollywag / to hold up a corner /
to do nothing (to idle, to loaf, to lounge about) – груши околачивать / клопа давить (бездельничать)
boş-bikar oturmaq – to fold one’s hands (to sit idly) – мух ловить (сидеть без дела)
Boş-bikarlıq beyni kütləşdirir.
– Idleness
rusts the mind. – Безделье ведёт к отупению.
boş-boş (mənasızcasına) –
foolishly / stupidly / absurdly / ridiculously / as ill luck would have it – по дурочке (по-глупому, нелепо)
boş-boş danışmaq – to talk
nonsense / to talk rot / to spend one’s breath / to waste one’s breathe / Cf. to talk through one’s hat – дурочку
городить (нести вздор, болтать чепуху)
boş-boş gəzmək (avaralanmaq) – Cf. to gape and flap one’s ears / to
twiddle one’s thumbs – грести ушами (бездействовать, ничего не предпринимать)
Boş-boşuna danışır. – Lit. Decant from empty into empty. / Cf. Pour water into a sieve. / Mill the
wind. / Fish in the air. / Beat the air. / Amer.
Bla-bla in the air. – Переливает из пустого в порожнее. / Мелет день до вечера, а послушать нечего. / Пустая
мельница и без ветру мелет. / Мелева много, да помолу нет. / Ср. За его языком не поспеешь босиком.
boş cəhdlər (faydasız, nəticəsi
olmayan təşəbbüslər) – the fruitless attempts –
бесплодные попытки (безуспешные старания)
boş çıxmaq (müvəffəqiyyətsizliyə
uğramış bir şey haqqında) – to go flop / to go fut /
to go pfut / to go off like a damp squib / to go to pigs and whistles / to come
a cropper – пролететь, как фанера над Парижем (о чём-либо неудавшемся)
boş dağarcığı – an idle talker / a
windbag / a chatterbox – пустозвон (болтун)
boş danışıqdan işə
keçmək – to mean business – иметь серьёзные намерения (говорить,
действовать всерьёз)
boş danışmaq – to throw out affected words / to talk rubbish
/ to babble / to have an idle talk / to make up a rigmarole / to wag one’s
tongue / to beat the air / to shoot the breeze / to talk nonsense / to talk
through one’s hat / to spin a yarn / to spend one’s time in idle chatter / to
spend one’s wits to no purpose / to waste one’s powder (time, energy, etc.) and shot / to waste one’s fire /
to cackle (talk to no purposes) – бобы разводить / говорить на ветер / нести галиматью / говорить попусту /
разводить турусы (на колёсах) / тратить (терять, изводить) порох даром (напрасно, зря,
впустую)
boş dayanmada olmaq – to be idle (inactive) / Cf. to sit (stand) around / to hold up a
corner / to keep banker’s hours – * лапти сушить (быть в простое)
boş dayanmaq (boş-bekar dolanmaq,
işləməmək) – to lie idle – лежать без употребления
boş durmaq – to play the fool / to kid around /
to remain idle (to idle away one’s time) – валять дурака / гонять голубей (бездельничать)
boş əllə = 1. with an empty hands
/ empty-handed = с
пустыми руками (ничего не принеся); 2. (silahsız) – without firing a
shot – голыми руками
boş gəzmək – to waste one’s life /
to idle one’s life away – портить воздух (жить бесцельно, без пользы для
других)
boş xəyal (uydurma) – the work of someone’s
imagination – игра воображения
boş iş (perspektivi olmayan) – a blind
alley employment – бесперспективное занятие
boş iş deyil (asan iş deyil) – it’s
not a trifle / it’s not to be sneezed at / that’s no laughning matter – не фунт
изюма (это далеко не пустяк, это не шутка)
boş iş ilə məşğul
olmaq (əhəmiyyətsiz) – to waste time on trifles / to chronicle
small beer – разводить бодягу (заниматься пустяками)
boş işdir – it is a dead loss / it is lost
cause / it is lost hope / it is a bad job / Cf.
dead duck – дело дохлое / дело тухлое (безнадёжное дело, явный проигрыш)
boş işə baş qoşmaq – to make
bricks without straw – затевать безнадёжное дело
Boş qazan bərk danqıldayar. – bax Boş araba çox səs
eləyir.
boş nömrə (səmərəsiz
iş, ümidsiz iş) – a poor affair – гиблое дело
boş söhbət – 1. (ağılsız fikir) – a
wild-goose chase / a fool’s errand – сумасбродная затея (погоня за неосуществимым)
/ бесплодная затея (глупая затея); безнадежное дело; 2. Cf. the sound waves / an
idle talk / an empty bubles / a sheer nonsense – сотрясение воздуха / сплошная
галиматья (пустые разговоры, обещания, угрозы и т.п.)
boş söhbət aparmaq – to take
someone’s name in vain / to have an idle talk / to talk rot / to talk nonsense
/ to talk bullshit / to talk bunkum / to talk through one’s hat / to talk stuff
/ to chatter / to jabber / to twaddle / to be busy chin-wagging with someone /
to have (hold) an idle talk / to babble / to wag one’s tongue / to mill the
wind / Cf. bla-bla in the air / Amer. blah-blah in the air – андроны
едут / язык без костей / разводить растабары / болтать языком / говорить
попусту / чесать (трепать, молоть) языком (ссылаться на кого-либо без всяких
оснований) / спекулировать чьим-либо именем / бросать (кидать, швырять,
пускать) на ветер слова / разводить турусы (на колёсах) / вертеть (крутить)
вола / жевать мочалку / жевать мочало / разводить антимонии / пороть чушь /
мозги компостировать / пороть вздор / плести лапти / бары растабарывать /
колебать воздух (вести пустые разговоры)
boş söhbətdir – 1. idle (mere) talk
/ verbosity / verbiage / twaddle / rubbish / bullshit – * художественный свист
(пустая болтовня, пустозвонство, ложные слухи, враньё); 2. it’s no go / it’s no
dice / no way / fat chance / it’s a gone case / it’s a dead frost / a fat
chance / no way / no go / no hope / nothing doing / you’ll get nothing by
waiting! – пустой номер / дохлый номер (что-либо бесполезное, бесплодное, безнадёжное)
/ кина не будет (из этого ничего не выйдет)
boş söz –
banana оil – вздор / чепуха
boş sözdür – bax boş şeydir
boş şey –
1. nonsense / twaddle / rubbish / balderdash / apple-sauce / poppycock /
bullshit / hot air / soft soap / Cf.
a cock-and-bull story / a mare’s nest – турусы на колёсах / чепуха (ерунда) на
постном масле; 2. child’s play / just toys for babies – детская забава
(что-либо пустячное, несерьёзное);
boş şey deyil (zarafat deyil) – it’s not
a trifle / Cf. it’s not to be sneezed
at / that’s not peanuts – не кот начихал (не пустяк, не мелочь)
boş şey ilə
məşğul olmaq – to play spillikins / to waste one’s time on
trifles / to trifle (fritter) one’s time away / to occupy oneself with trifles
– играть в бирюльки (заниматься пустяками, тратить время попусту)
boş şey üstündə mərəkə
(qiyamət, həyəcan, mübahisə) – a storm in a tea-cup –
буря в стакане
boş şeydir – an empty phrase (smth.
meaningless) – пустой звук
boş şeyə əhəmiyyət
vermək – to run about like Tom Fool carrying smth. worthless / Cf. to be as fussy as a hen with one
chick / to fuss over smth. like a child over a new toy – носиться как дурак
(дурень) с писаной торбой (уделять излишнее внимание чему-либо, не заслуживающему
такого внимания)
boş təsəlli (zəif təskinlik)
– a cold comfort / a Dutch comfort – слабое утешение
Boş torba ilə at tutulmaz. = A horse would not
be caught with an empty sack. / You cannot achieve your aim at no cost to
yourself. = Пустой мошной (торбой) лошадь не приманишь.
Boş torbaya at gəlməz. – You cannot achieve
your aim at no cost to yourself. – Пустая мошна никому не страшна.
boş tutmaq – to do smth. negligently / in a
slipshod manner / to let things slide / to let things go hang – относиться спустя рукава (не придавать серьёзного значения)
boş vədələr
(yalan sözlər ) – leaves without figs – пустые речи (пустые обещания)
boş vədələr
vermək – to feed someone with hollow promises (empty hopes) /
to put someone off from day to day – кормить завтраками
boş yerə (səbəbsiz) – with no apparent
cause / for no reason at all – на пустом месте (без видимых причин)
boş yerə
getmək – 1. to drag oneself a long way on a wild goose chase – за семь
вёрст киселя хлебать (далеко и попусту ехать, идти, тащиться куда-либо); 2. to
perish to no purpose / come to grief for nothing – ни за грош / ни за копейку
boşa çıxarmaq – 1. (boş
olduğunu sübut etmək) – to prick the bubble – лопнуть как мыльный
пузырь (доказать неверность, ложность, опровергнуть); 2. bax bişən aşa su qatmaq
boşa çıxmaq – 1. to come to
nothing / to come to naught – идти насмарку / закончиться пшиком (не
сбыться, кончиться провалом, заканчиваться бесрезультатно); 2. to crumble into
dust / to go to rack and ruin / to go to hell / to go to blazes / to go to pot
/ to go to the devil / to go to the dogs – идти прахом (окончательно
разрушаться, погибать); 3. to go up in smoke / to fall to the ground / to come
unstuck – пойти прахом (пропадать, исчезать)
boşа getmək – to go for nothing
– пропадать даром (впустую)
boş-bikar gəzmək (tənbəllik
etmək, heç bir iş görməmək) – to let grass grow
under one’s feet / to lie softly on one’s back / to lie softly on one’s side /
to lounge about / to sit on one’s hands / to play the fool / to kid around / to
idle (loiter, trifle) away one’s time / to hang (loaf) about / to fool about / Cf. to arse (bum, dog, duff, fart,
piddle) around (about) / to goldbrick / to goof off (to loaf) – лежать на боку
/ быкам хвосты крутить / дурака валять / ваньку валять / дурочку валять / дурью
маяться (бездельничать, праздно прово-дить время)
boşboğaz (lovğa) – a bag of wind / a
windbag / a shallow person / a liar / Amer.
a hot-air artist – мякинная голова / голова еловая / пустозвон / трепло /
пустомеля (болтун, хвастун)
boşboğazlıq – mere words / empty
words / small talk / nonsense / rubbish – сапоги всмятку (вздор, чушь, враньё)
boşboğazlıq etmə! – stop your
chaterring on! / stop your babbling on! – не трепись! закрой свою яму! (замолчи!)
boşboğazlıq etmək – to hold an
idle talk / to talk a lot of nonsense / to drivel nonsense / to rot nonsense /
to rubbish nonsense / to twaddle / to prate / to talk to no purposes / to
babble / to tеll a superfluously verbose
story / to engage in idle talk / Cf.
to mill the wind / to shoot the breeze / to beat around the bush – болтать языком / точить (ба)лясы /
разводить тары-бары / вертеть вола / крутить вола / лить воду / разводить бодягу / травить бодягу (пустословить, говорить ерунду, вздор, чепуху, утверждать что-либо заведомо нелепое)
boş-boş çənə döymək
– to babble / to jabber / to talk hot air / yak-yak-yak / Amer. bla-bla (blah-blah) in the
air – ля-ля разводить (болтать, вести пустые разговоры)
boş-boş danışmaq – to decant
from empty into empty / to pour water into a sieve / to mill the wind / to fish
in the air / to beat the air / bla-bla in the air / to chatter / to jabber / to
twaddle / to hold an idle talk / to talk a lot of nonsense / to shoot the
breeze / to keep chin-wagging with someone / to talk to no purposes / to
babble / to have an idle talk / Cf.
to wag one’s tongue / to beat the air / to shoot the breeze / to talk nonsense
/ to bullshit / to talk bunkum – переливать из пустого в порожнее / разводить антимонии / бобы разводить / плести лапти (болтать, пускаться в лишние, отвлекающие разговоры)
boş-boşuna çalışmaq – to
stuff someone’s head with cock-and-bull stories – переливать из пустого в
порожнее (заниматься бесполезным делом, бесцельно тратить время, проводить
время в разговорах, пустой болтовне)
boş-boşuna əl-ayağa düşmə
(əhəmiyyəti olmayan bir iş üçün ora-bura
qaçma) – to fuss about nothing (bustle, hurry-scurry, running about
nothing) – мышиная возня / мышиная беготня / мышиная суета / мышиная сутолока
(мелочные хлопоты, заботы)
boşqab dibi yalamaq – to lick someone’s shoes
/ to lick someone’s boots / to lick the mud off someone’s shoes / to lick
someone’s feet – лизоблюдничать (подхалимничать) / лизать руки / лизать ноги /
лизать пятки / лизать сапоги
* boşluq göstərmək – to show a
lack of determination – мямлить (колебаться, показать отсутствие решимости)
boya-başa catdırmaq – to put (set)
someone on his (her) feet / to give someone a start in life – ставить
(поставить, поднять) на ноги (растить, воспитывать, доводить до
самостоятельности)
boyaxana küpü deyil – easier said, than
done – легче сказать, чем сделать
boy-buxununa biçilmək – 1. as good as
someone / a match for someone / well-matched – под стать (вполне подходящий);
2. like smth. / fitting to smth. / worthy of smth. / suited to smth. – под
стать / быть как раз (соответствовать чему-либо); 3. to become (befit) someone
to do smth. – под стать (подобает,
приличествует)
boy-buxunundan utan! – you ought to be ashamed of
yourself! / you ought to be ashamed of behaving like that! – как тебе не стыдно! / постыдись! (не подобает твоему возрасту)
boylu-buxunlu kişi (görkəmli,
gözədəyən, gözəçarpan, qamətli
kişi) – a fine-looking man / a man of handsome presence – видный мужчина (представительный)
boynu allaf xoruzunun boynuna dönmək – to
grow very fat / to be oozing fat (of persons getting fat because of their life
of idleness) – заплыть жиром / лопаться от жира / лопаться с жиру
boynu (incəlib) armud sapına dönmək
– to be worn out / to run thin (to get thin) – сухой как мумия / растаять
(сильно похудеть, истощаться)
boynu çiynində – 1. to hang one’s head
/ to look downcast (depressed) / to look down in the mouth (about a miserable,
wretched man) – вешать голову / повесить голову (о жалком, унылом состоянии
кого-либо); 2. plaintively / dolefully / mournfully / meekly – жалобно /
беспомощно / уныло / кротко / смиренно
boynu çiyninə qısılıb – bax boynu çiynində
boynu incəlib armud sapına dönmək
– to become lean / to become amaciated / lean as a rake (to lose weight, to
grow thin) – сухой как мумия (сильно похудеть, истощаться)
boynu(n) sınsın! – bad luck to him (her)! / damn
him (her)! / blast him (her)! / drat him (her)! – будь он (она) не ладен (не ладна)! / будь он (она) трижды проклят(а)! / чтоб ни дна ни покрышки
Boynu uzun - beyni boş. – The taller, the
duller. / Cf. One is blockhead. / One
is dolt. / Someone’s head is full of holes. – Ростом с тебя, а разумом с теля.
boynuna almağa məcbur etmək (etirafa
məcbur etmək) – to force an admission from someone – * вырвать
признание у кого-либо
boynuna almaq (etiraf etmək,
düzünü demək) – to come clean / to acknowledge / to admit /
to confess / to own – расколоться (признаться,
высказаться)
boynuna almamaq (etiraf etməmək) – to deny
one’s guilt / to persist in one’s denial – запираться (не сознаваться)
boynuna atılmaq – 1. to throw oneself on
someone’s neck / to cling to someone /
to set one’s cap at someone – бросаться на шею / вешаться на шею
(приставать с ласками, нежностями); 2. to throw oneself at someone / to run
after someone / to chase someone – вешаться на шею / охотиться за женихом
(завлекать кого-либо, навязываться, добиваться взаимности, любви); 3. to throw
(to fling) one’s arms round someone’s neck / to fall on someone’s neck / to
throw oneself on (upon) someone’s neck / to throw oneself into someone’s arms –
кидаться (бросаться, кинуться, броситься) на шею (бросаться в чьи-либо
объятия, обнимать, целовать кого-либо)
boynuna atmaq
(söymək, taqsırlandırmaq) – to hang smth. on someone / to
pin smth. on someone / to pin the blame on smb. / to point the finger at
someone / to treat someone like a whipping-boy / to slander someone –
(на)вешать (всех) собак / вешать собак на шею / бросать камень (необоснованно обвинять, наговаривать, приписывать
кому-либо что-то, клеветать)
boynuna bağlamaq – bax boynuna qoymaq 2-ci mənada
boynuna biçilmək – to be imposed
(against one’s will) – быть навязанным (против желания)
boynuna çanta salmaq – bax boynuna torba asmaq
boynuna çəkmək – bax boynuna götürmək
boynuna düşmək – 1. to be stubborn –
заупрямиться; 2. to do smth. out of spite – делать назло; 3. to fall on someone
(of duty, responsibility, task) – пасть (обязанность, ответственность,
поручение); 4. to become pregnant – забеременить
boynuna götürmək – to assume a
responsibility for smth. (to promise) – взять на
душу / брать на себя (обещать сделать, выполнить)
boynuna ip salsan da gəlməz – you can’t
get (lure) someone somewhere for love or money / nothing shall induce (entice,
lure, tempt) someone to come here (there) – калачом не заманишь (не заманить)
boynuna qoymaq – 1. bax boynuna atmaq; 2. to
charge someone with / to be charged / commissioned to do smth. – взваливать на
плечи / класть на плечи (навязывать, обременять чем-либо)
boynuna mindirmək – to put (throw) someone on to
someone’s shoulders – сажать (посадить) себе на шею
boynuna minmək – 1. to make oneself a burden
to someone / to become a dead-weight on someone / to live on c / to eat someone
out of house and home – садиться (сесть) на шею (переходить на содержание, иждивение); 2. to press someone hardly / to have someone
under one’s thumb – садиться (сесть) на шею (грубо подчинять себе)
(bir kəsin)
boynuna oturmaq – 1. to make oneself a burden to someone / to become a dead-weight
on someone / to live on someone / to eat someone out of house and home – садиться (сесть) на шею (переходить на кого-либо иждевение); 2. to press someone hardly / to have someone
under one’s thumb – садиться (сесть) на шею (грубо подчинять себе кого-либо)
boynuna sarılmaq – to throw oneself on someone’s
neck / to cling to someone – вешаться на шею (приставать с ласками, нежностями)
boynuna sırımaq – to get rid of smth. /
to kick someone out / to impose oneself (to fasten smth. on someone) – спихнуть
на шею / спихнуть на руки / спихнуть на плечи (навязать)
boynuna torba asmaq – to become a beggar (a pauper)
/ to live by begging / to go a-begging / to beg one’s bread / to be sending the
hat round / to be begging alms / to be on the houses – пойти по миру / пойти с
сумой (окончательно разориться)
boynuna yıxmaq – bax boynuna qoymaq 1-ci mənada
boynuna yükləmək – to assign a
mission (a task) to someone – возложить (переложить свою работу)
boynunda qalmaq – 1. to be obliged to someone /
to be indebted to someone – быть обязанным / быть в долгу; 2. to be a heavy burden to
someone / to live on the bread of strangers / to live at someone else’s expence
(to be a dependant) – ложиться тяжёлым бременем на кого-либо / ложиться тяжестью на плечи / быть на хлебах (жить на иждевении)
boynunda olmaq – bax boynunda qalmaq
boynunda oturmaq – to be a burden to someone / to
become a burden on someone / to straddle someone’s back / to live on someone – сидеть на шее / сидеть на горбу
boynundan asılmaq – 1. to hang on someone’s
neck / to cling to someone – висеть на шее (ласкаться, обниматься); 2. to
become a burden on someone (to sponge on someone) – висеть на шее (обременять,
быть в тягость)
boynundan assalar da
– not for anything / on no account / not at all / someone wouldn’t listen /
someone wouldn’t hear another word about it – ни в какую / ни за какие блага (в
мире) / ни за какие коврижки (ни за что, ни в коем случае)
boynundan atmaq – 1.
to repudiate (to protest, to refuse, to decline, to deny) – отрицать (не
признаваться в чём-либо); 2. to dodge someone or smth. (not to admit smth., not
to confess smth.) – отнекиваться / сбросить с плеч / свалить с плеч / скинуть с
плеч (увиливать)
Boynunu bitlər yeyir, çörəyini
itlər. – Not care a brass farthing for someone. / Cf. One’s kindness is answered by ingratitude – За мой грош, да я
же не хорош.
boynunu bükmək – 1. to be meek, humble,
pitiful – быть кротким, смиренным, жалким; 2. to hang one’s head / to look
downcast (depressed) / to look down in the mouth – вешать голову (впадать в
уныние)
boynunu əymək – bax boynunu bükmək
boynunu ilgəyə keçirmək – to
put one’s neck in a noose – самому лезть в петлю
boynunu sındırmaq – to break one’s head
over smth. / to rack one’s brain / to cudgel one’s brains / to beat one’s head
/ to puzzle one’s wits / to drag one’s brains about smth. / to worry one’s head
off (to puzzle over smth.) – (по)ломать (себе) голову
Boynunun ardın görərsən! – You
will never see it as your own ears. – Не видать тебе этого как собственных
ушей.
boynunun ardından tutmaq / yapışmaq
– to take someone by the scruff of the neck – брать (взять) за шкирку (хватать
за шиворот, за загривок)
boynunun
ardını görəndə / görərsən – to see
smth. no more than one can see one’s own ears / to have as little chance of
getting it as of seeing the back of one’s own head / Cf. one will have to kiss someone or smth. good-bye / you might as well try to see (to catch) your own tail as see (catch)
someone or smth. (never) – не видать (не увидать, не увидеть) как своих ушей / не видать как своего затылка /
когда рак на горе свистнет / не видать, как своего хвоста (никогда не завладеть кем или
чем-либо)
boynunun
ardını qaşımaq – 1. to stand and to gape (usually during
one’s work) / to gape about (to loaf) – чесать в затылке / чесать затылок
(зевать, ротозейничать обычно во время работы); 2. to scratch one’s head
uneasily / to be perplexed – чесать в затылке / чесать затылок (быть
озадаченным, не знать, как поступить)
boynunun
dalını qaşımaq – bax boynunun
ardını qaşımaq
* boyu dolu olmaq – to bе well-nourished – быть в
меру упитанным
boyun əymək (alçalmaq) – to stoop
to / to grovel / to abase oneself / to cringе to (before) someone / to slave for someone / to abase oneself
before someone – лизать чьи-то туфли / гнуть спину / гнуть горб / гнуть хребет
/ гнуть шею (унижаться, раболепствовать)
boyun qaçırmaq – bax boynundan atmaq 2-ci mənada
boyun olmaq – bax boynuna götürmək
boyun tutmaq – bax
boyun olmaq
Boyun olsun, boyunduruq tapılar. – Lit. If there is a neck, it will
be a drudgery. / So long as you have a neck, you’ll always find a yoke for it. / Cf. God shapes the back for the burden.
/ All lay load (loads) on the willing horse. / If the devil finds a man idle,
he’ll set him to work. / The devil finds work for idle hands to do. / An ass
endures his burden. – Была бы шея, а хомут (ярмо) найдётся. / Была бы спина, найдётся и вина. (Было бы кому
работать, а работа всегда найдётся.) / Ср.
Была бы собака, а палка сыщется.
boyun vermək – bax boyun olmaq
boyun yerə girsin! – the earth swallow you! /
may you sink in the earth! – провалиться тебе сквозь землю! / век бы глаза мои
тебя не видели!
Boyuna baxma, bacarığına bax. – Cf. Not see at him, listen to his
speech. – Не гляди, каков в плечах, слушай, каков в речах.
boyuna biçilmək – bax boy-buxununa biçilmək 2-сi mənada
boyuna ip ölçüm! – death be with
you! (him, her, they) / damn you! / blast you! / drat you! – чтобы
околел(a)! (выражение проклятия)
boyuna qamış ölçüm! – bax boyuna ip ölçüm!
boyun-boyuna vermək – to cling close –
прижаться друг к другу (смиренно, покорно сидеть или стоять)
boyunduruq altına girmək – to become a
dead-weight on someone (to overburden
someone) – надевать хомут на шею / попасть под ярмо (непомерно обременять себя
чем-либо)
boyunduruqdan azad olmaq – to throw off the yoke –
снимать хомут с шеи / выйти из ига
boyunəti olmaq – bax boynunda qalmaq 2-ci mənada
boyunu yerə soxum! – may you vanish into thin
air! / may
you go to hell! – чтоб ты провалился сквозь землю!
boyunun ardını görər – to have as little
chance of getting it as of seeing the back of one’s own head – не видать как своего затылка (никогда не завладеть кем или чем-либо)
boz adam –
boz sifət göstərmək – 1. to
talk back / to be insolent – проявлять резкость, бестактность (грубить,
дерзить); 2. to receive someone coldly – оказать кому-либо холодный приём
(встречать очень
неприветливо, недружелюбно)
Boz üzüm var, doğru sözüm.
– Face is bad, conscience is good. – Рожа кривая, да совесть прямая. / Рожа не
гожа, да душа пригожа.
bozbaş qızdırmaq – to eat humble pie / to
fall down at someone’s feet / to double up in a bow / to low to someone / to prostate oneself
before someone / to cringe before someone / to toady to someone / to fawn upon
someone / to wheedle / to grovel before someone / to bow to the very ground
before someone (to flatter someone) – валяться в ногах / кланяться в ноги / стелиться под ноги (угодничать, льстить)
böhtan atmaq – 1. bax boynuna atmaq; 2. (yalan danışmaq) – to give false
information / to brainwash someone / Cf.
to mix (to deceive, to lie) – гнать липу (сообщать ложные данные, лгать)
Böhtana düşən odsuz yanar. – Slander
hurts more than fire. – Клевета больней огня жжёт. / Клевета что уголь: не
обожжёт, так замарает.
böhtana salmaq (nahaqdan üstünə
qoymaq) – to accuse someone falsely / Cf.
to pin smth. on someone / to frame someone / to slip someone the jacket /
to rib up / to ride someone / Amer.
to put the shoe on the left foot – пришивать дело (пытаться ложно обвинить кого-либо в каком-либо преступлении)
böhtançılar
– the evil tongues / the malicious tongues –
злые
языки (клеветники)
bölünməz
fond = an indivisible fund (a non-distributable fund) = неделимый
фонд
Börkçünün
börkü yırtıq olar. – A cobbler is always without shoes. /
The cobbler’s wife is the worst shod. / Ever busy, ever bare. – Портной без
штанов, сапожник без сапог, а плотник без дверей.
börkünü yerə soxmaq – bax başını
aşağı etmək
böyrü üstə yatmaq – to lie
softly on one’s back (side) / to cool one’s heels / to eat lotus / to fold
one’s arms / to fold one’s hands / to idle / to loaf / to lounge about / to sit
on one’s hands / let the grass grow under one’s feet / to idle one’s time – лежать на боку / лежать на печи (бездельничать, лениться)
böyründə – at one’s elbow / next one’s
hand / quite near / near by / within one’s reach / Cf. close right at hand / next door to / round the corner – под боком (очень близко, совсем рядом)
böyrünə yamamaq – 1. to ascribe
smth. on to someone – прилепить / пришить (приписать); 2. bax boynuna mindirmək
böyrünü yerə vurmaq – bax böyrü üstə
yatmaq
böyük adam – 1. (vəzifəli
şəxs) – V.I.P. / the bird flying high / a big number / a big shot /
of the best description / of the first water / a big card / a big bug / a big
gun / a big dog / a big pot / a big fish / a big wig / a big noise / a big
number / prize rabbit / the cock of the walk – гог и магог / птица высокого полёта
/ большой руки / важная птица / важная персона / главная персона (влиятельный,
сильный, всемогущий человек, зaнимающий видное положение в обществе); 2.
(tanınmış, sözü keçən insan) – a bigwig / a
big bug / a big card / a big cheese / a big fish / a big gamble / a big gun / a
big noise / a big number / a big pot – большая шишка / важная шишка / крупная
шишка (важный, влиятельный человек)
Böyük At bürcü – Pegasus –
созвездие Большой Лошади
Böyük Ayı bürcü – the
Great Bear Ursa Major – созвездие Большой Медведицы
Böyük başın, böyük də
ağrısı olar. – The higher the harder. – Больше почёт и больше
хлопот.
böyük-böyük danışmaq
– bax böyük
danışmaq
böyük çəkisi olmaq – to be
highly influential – шишка (быть очень влиятельным)
böyük çillə – the first days
of winter – первая декада зимы (первые десять дней зимы)
Böyük danışanı
kiçiklər götürər. – Children are the mirror of his
parents. – Что говорят взрослые, то дети и повторяют. / Дети зеркало родителей.
böyük danışmaq – 1. to take too much
upon oneself (to speak haughty, arrogantly) – слишком много брать на себя (говорить высокомерно, дерзко,
заносчиво); 2. to assume airs / to give oneself airs / to put on airs / to turn up one’s
nose / to stick one’s nose up / to poke one’s nose up in the air / to go about
with one’s nose in the air / to be on the high horse / to do the grand / to get
too big for one’s boots / to be too cocksure (to dogmatize) – задирать
нос / драть нос / поднимать нос / корчить из себя (начальника) / кичиться / бахваляться / чваниться (напускать на себя важность, зазнаваться, вести себя нескромно)
Böyük evin qibləsidir. – about the
head of the family – Без старого коня огнище - сирота.
böyük əngəl olmaq – to be an
insurmountable barrier (obstacle) between someone or smth. – * вставать
(стоять, встать) стеной (быть непреодолимой преградой)
böyük hərflə = real / genuine /
worth its (one’s) name / with a capital / it with a capital I = с большой буквы (настоящий, достойный называться так)
böyük həvəslə
nəyisə etmək – to be longing for smth. / to be about to do smth.
– руки чешутся (кто-либо испытывает неодолимое желание сделать что-либо)
Böyük insan əməlindən
tanınar. – Doings are much louder than words. – Поступки говорят громче
слов.
böyük iş deyil (əhəmiyyəti
yoxdur) – it doesn’t matter / what does it matter! / So what? / never mind /
there’s no great harm in that / there is no harm done / that’s no problem /
that’s no trouble – не лиха беда / не
велика хитрость / не велика важность / не большая хитрость (несложно, не
трудно) / велика беда / невелика беда (неважно, не имеет значения)
böyük iş etmək – to defecate / Cf. to do a No 2 / to do a job – по большому делу (испражниться)
böyük-kiçik tanımaq – to
behave accordingly / to render one’s due – вести себя по возрасту (соответственно
возрасту)
böyük knyaginya – Grand Duchess – * великая
княгиня
böyük knyaz – Grand Duke – * великий
князь
Böyük qapının böyük də
halqası olar. – Great ships require deep waters. – На великое дело -
великое слово. / Большому кораблю большое и плавание.
böyük maraqla (həvəslə)
dinləmək – to heed every word of someone / Cf. to hang on someone’s lips – * ловить на лету / с лёту (жадно
прислушиваться, не упуская ничего)
böyük məbləğə oynamaq (hər
şeyə risk etmək) – to play high / to play for high stakes – вести крупную игру
böyük nüfuzu olmaq (təsiri)
olmaq – * to be in the ascendant – иметь большой авторитет (силу влияния)
böyük oğlan olanda – bax böyüyəndə
yadından çıxar
böyük planda çəkmək – to
take a close-up of someone – снимать кого-либо крупным планом
böyük sarsıntıya səbəb
oldu (məni çox sarsıtdı) – * it gave me beans – это
причинило мне боль (доставило много страданий)
böyük səs-sədaya səbəb
olmaq (qalmaqal salmaq) – to make a stir /
to kick up an uproar – наделать много шума
böyük sinə – a bulging chest – * грудь колесом
Böyük sözünə baxmayan
böyürə-böyürə qalar. – Everyone must follow the
old’s advice. – Кто не слушает советов, тому нечем помочь.
böyük sual altında olmaq – it’s still to
be seen / that remains to be seen / it is still doubtful / this is a subject to
doubt (questionable, problematic) – это ещё под большим вопросом
böyük sürətlə – by leaps
and bounds / at a giddying speed / at a dizzy speed – на всех парусах / с головокружительной быстротой (c большой быстротой)
böyük şey deyil – I like that! (iron.) / what an idea! / what a suggestion! / wouldn’t that be fun! – велика радость / не велика радость / какая радость / что за радость (выражает пренебрежение, отказ от
чего-либо)
böyük şey imiş! (nə
böyük şeydir?) – what does it matter? / who cares? – эка
важность! / велика важность! / не велика важность!
Böyük tikə boğaz yırtar. –
Everyone must know his own limit. – Целого хлеба в рот не вложишь.
böyük ümidlər vermək – to show great
promise (to be very promising) – подавать большие надежды
böyük-ürəkli adam
(xırdaçı olmayan adam) – an expansive (generous) nature / a
big-hearted fellow – широкая натура (не мелочный, открытый, щедрый человек)
böyük üstünlükdə –
against heavy adds – в исключительно неблагоприятных условиях (против значительно превосходящих сил)
böyük vəzifəli insan – you can’t
get near him / Cf. a big card / a big
gun / a big pot / a big wig / a big bug / a big dog / a big fish / a big gamble
/ Amer. a big number / Amer. a big cheese – * рукой не достаёшь / важная персона / шишка (о человеке, занимающем высокое положение)
böyükağa etmək (ürəyi
bulanmaq, qusmaq, öyümək) – to vomit / to puke / to barf / to york
/ to chunder (usually as a result of heavy drinking) – поехать в Ригу (шутл. рвать, блевать)
böyüklük etmək – 1. to be the
leading spirit (among) – верховодить; 2. bax
böyüklük satmaq
böyüklük satmaq – bax böyük danışmaq
2-ci mənada
böyür-böyürə (yandan
qoşma, yan-yana) – in traces (outside the shafts) / alongside – в (на)
пристяжке (сбоку от коренника, не в оглоблях)
böyürdən – suddenly there appears
(appeared) … / all of a sudden / out of the blue / as if from nowhere / God
(goodness) knows where from – откуда ни возьмись (внезапно, неожиданно)
böyürdən çıxmaq – 1. to
be redundant (needless, quite unnecessary, completely superfluous) – сбоку
припёка (пристраиваться, быть совершенно лишним, ненужным); 2. to make one’s appearance
unexpectedly (to spring out) – сбоку припёка (появиться неожиданно)
böyürmək – to open full mouth / to
open one’s mouth (trap) too wide / to swear like a trooper – распускать горло /
распустить глотку (орать, громко ругаться)
böyürü üstə yatmaq – to
idle away
one’s
time / to twiddle one’s thumbs (to be lazy) – бить баклуши
Böyüyə böyük deyiblər,
kiçiyə kiçik. – Everyone must know his own place. – Чин чина
почитай, а меньшой садись на край.
Böyüyə hörmət elə, sən
də böyüyəcəksən. – Everyone must hold the old in
respect. – Уважай стариков, сам стар будешь.
böyüyəndə yadından
çıxar – it will heal for the wedding / that’s nothing / it’s a mere scratch! /
you’ll be as good as new / it will pass before long – до свадьбы заживёт (скоро
пройдёт)
Böyüyün böyük dərdi
var, kiçiyin - kiçik. – Babies have less troubles, children have
more troubles. – Маленькие детки - маленькие бедки, а вырастут велики - большие
будут.
bruderşaft içmək (dostluq əlaməti
olaraq qollarını bir-birinə keçirərək
içmək) = to drink bruderschaft (and pledge fraternity) / Cf. to drink from the loving cup with
someone = выпить на брудершафт (о застольном обряде, при котором двое пьют
вино, перекрестив руки, и целуются, закрепляя этим взаимную дружбу и обращение
друг к другу на “ты”)
bu ağız-burunla...? – with such look...?
/ you look as if...? – c таким видом…? / с такой физиономией…?
bu axırıncı damladır (bu səbrimin
axırıncı damlasıdır) – * it breaks the camel’s back – это посленяя капля
bu barədə danışmaq
gülüncdür – in’s funny (ridiculous) / strange to say – * смешно
сказать (удивительно, странно, не поверите)
bu başdan – beforehand / in good time / in
advance – заранее
bu başqa fikirlə deyilməyib – that was not said
without a purpose – это было сказано без задней мысли
bu başqa məsələ – 1. that’s another
matter / it makes a great difference / Cf.
that’s another pair of shoes / that’s a horse of another colour – другое дело (это меняет положение вещей); 2. it is quite
different with someone or smth. / that’s another thing (a totally different
matter) / that’s much better – другое дело (совсем иной, чем упомянутый); 3. it’s quite a different
matter / it’s another thing altogether – то ли дело (совсем иначе, значительно лучше); 4. quite another
thing! / quite different! – совсем иное дело!
bu da işdir?! – have you ever seen anything like
it?! / who ever heard of it?! / was such a thing ever heard of?! / there is no
word for it! / just fancy that! – виданное (слыханное) ли это дело? (допустимо ли, разве так можно?)
bu daha sənin dərdindir! (işindir) –
that’s your look-out! – это уже ваша забота!
bu dəqiqə! (indi) – this very moment /
in a minute! / in a moment! / every minute now / just a minute! / this very
second (immediately, now) – сию минуту / одну минутку / сию секунду (немедленно, сейчас же)
bu dəmdə (elə bu vaxt) – no more than a few
days ago – не дальше как на днях / не
дальше чем
bu dünya – this world –
этот свет (земля, окружающий мир)
bu dünyada – in this world – на этом свете
bu dünyadan getmək – to pass on into another
world / to depart out of this world / to depart to God / to be gone / to go
aloft / to go away / to go hence / to go home / to go behind the eternal cloud
/ to pass beyond the veil / to go into the sunset / to pass to a better world /
to go to Heaven / to go to kingdom-come / to take the ferry / to lay up one’s
heels / to turn one’s toes up / to push up daisies / to drop off the hooks / to
kick off / to kick the bucket / to topple one’s heels / to pop off the hooks /
to slip off the hooks / to go off the hooks – оттойти от мира сего / отправиться на тот свет / откинуть копыта / отбросить копыта (умереть)
bu dünyadan köçmək – bax ağzını
açıb yummaq
Bu elə çox əhəmiyyət kəsb etmir. – It doesn’t matter in the least. / What does it matter! / Much it matters!
/ It doesn’t matter all that much! / It’s a minor thing / No big deal /
Who cares? – (не) Велика
важность! / Эка
важность! / Что
за
важность! (ничего
особенного)
Bu gözüm üstə!
– bax baş üstə
bu gün dünyaya gəlmək /
doğulmaq – someone has just been born into this world / Cf. someone has been born yesterday –
сегодня (только что) родится на свет божий (проявлять наивность, непонимание
простейших вещей, удивляться чему-либо очевидному и т.п.)
Bu gün nəqd, sabah nisyə. – Half a
loaf is better than no bread. / Better an egg today than a hen tomorrow. –
Сегодня на деньги, а завтра так. / Ближняя соломка лучше дальнего сенца.
Bu gün sənə deyərsən,
sabah sənə deyərlər. – As you sow you shall mow. / As
you sow, so shall you reap. / As a man sows, so he shall reap. / We reap as we
have sown. / Cf. As you brew, so must
you drink. / As you make your bed, so you must lie on it. / He that mischief
hatches, mischief catches. / A bad beginning makes a bad ending. / Who breaks,
pays. – Какой мерой меряешь, такой и тебе отмерится. / Как посеешь, так и пожнёшь. / Как скажешь, так и отзовётся.
bu günlərdə – the other day –
на днях (недавно, несколько дней тому назад)
bu gün-sabah – 1. any day now / if not today /
tomorrow may – не сегодня завтра / не нынче завтра (очень скоро, в ближайшем будущем); 2. on the verge
of becoming smth. / within a stone’s throw of being smth. / the next thing to
smth. / almost a full-fledged specialist – без пяти минут (почти стал кем-либо, по профессии)
Bu günün işini sabaha qoyma. – Never put
off till tomorrow what you can do today.
/ Shake the tree when the fruit is ripe. / Strike while the iron is hot.
/ What may be done at any time will be done at no time. / Delays are dangerous.
/ Cf. By the street of “by-and-bye”
one arrives at the house of “Never”. / May bees don’t fly this month (this time
of the year). / Make hay while the sun shines. – Не откладывай на завтра то, что можно сделать сегодня. / Не паси дела, паси хлеба. / Сегодня рано,
завтра поздно. / Тряси дерево, когда плоды созрели. / Куй железо, пока горячо. / Авось да как-нибудь до добра не доведут. (Всё делай вовремя.)
bu heç ağlıma da gəlmədi
– it doesn’t
occur to me / it doesn’t come to my mind / it doesn’t come into my head – мне это и в голову не пришло
bu heç yerə yaramaz! – this won’t do! / it isn’t any good
– это никуда не годится!
Bu hələ harasıdır! – Lit. To cheer up: the worst is yet to come.
/ Everything
will be yet! / This is a mere trifle (nothing) compared with what is to come. – Это ещё (только) цветочки, а ягодки впереди (будут). / То ли ещё
будет! (Это ещё не всё, всё ещё впереди.)
* bu xəmir (hələ) çox su
aparacaq – it would be much cost – это будет дорогого стоить (о чём-нибудь,
требующем очень больших усилий, труда, времени)
* bu xəmir (hələ) çox su
götürəcək – bax
bu xəmir (hələ) çox su aparacaq
bu xəmirə (hələ) çox su
lazımdır – bax bu xəmir
(hələ) çox su götürəcək
bu xına o xınadan deyil – that’s another
thing / that’s another pair of shoes / Cf.
that’s a horse of another colour / that is another pair of shoes / this is
something like! / that’s the idea (the stuff, the talk, the ticket)! / this is quite
another subject (theme) / this is quite a different matter – другая
музыка / не та музыка / совсем другие бублики / из другой (не из той) оперы (о явлении, событии, отличающемся своей
серьёзностью и последствиями)
Bu xına o xınadan deyil. – An apple of another
tree. / Cf. Same thing
only different. – Федот, да не тот. (Не тот, за кого его принимают.)
Bu ilki sərçə bildirki sərçəyə
cik-cik öyrədir. – Don’t teach your grandmother (granny) to suck
eggs. / Сf. Cooks are not to be taught
in their own kitchen. / Shall the goslings teach the goose to swim? – Яйца курицу учат. / Незнайка знайку учит.
bu imiş əngəl! – that’s the snag! /
that’s just it! – вот в чём загвоздка!
bu inanılmaz şeydir – * it beats the band
– фантастика (это превосходит всё, это невероятно)
bu kol sən (o) girən kol deyil – it is no
concern of yours (his, hers) / it’s none of your (his, her) business / it’s not
your (his, her) funeral – не твоего (его, её) ума дело / не по носу / не по носу табак
bu qapı mənim, o qapı sənin – bax avara-avara gəzmək
bu qulağından alıb, o biri
qulağına ötürmək – bax
bu qulağından alıb, o biri qulağına vermək
bu qulağından alıb, o biri
qulağına vermək – let smth. float past one’s ears / to turn a
deaf ear to smth. / to give no ear to smth. / to take no heed of smth. / to pay
little heed to smth. (to ignore smth.) – пропускать мимо ушей
bu qulağından girir, o biri
qulağından çıxır – bax bu qulağından alıb, o biri qulağına
vermək
bu lap ağ oldu! – I call that the limit! / this
is the limit really! / that really is too much (thick)! – это уж слишком (выходит за пределы допустимого)
bu lap yerində oldu! – it came in the very nick
of time! – это случилось очень кстати!
bu meydan, bu (da) şeytan – let try our (your)
strength on each other / to engage in a trial of strength (a call for showing
someone’s strength, knowledge,
abilities) / to call someone on the carpet / to carpet someone / to reprove someone
for smth. (misconduct, error, etc.) – вызывать на
ковёр / давай(те) померимся силами (призыв к продемонстрированию своей силы,
знаний, умений)
bu mənim başımın
ağrısı deyil – it is no concern of mine / Cf. Amer. It’s not my funeral = это не моя головная боль (это меня не касается, мне
нет до этого дела)
bu mənim (sənin, onun və s.) problemim deyil – and that’s no concern of mine (his, etc)! / it’s no skin off my back (nose)
/ it’s not my funeral – это уж не моя (твоя, ваша и т.п.) забота
bu mənim (sənin, onun və s.) problemimdir – that’s my
(your, etc.) worry / that’s my (your,
etc.) look-out – это уж моя (твоя,
ваша и т.п.) забота
bu mənim üçün qanun / hökm
deyil – it’s no example for someone to follow / someone does not take him (her)
for a model / one can’t lay down the law to someone / one is no authority to
someone / one can’t order someone about – * не указ (не может быть примером, авторитетом, основанием для чего-либо)
bu nə deməkdir? (bu nə
hoqqadır?, bu nədir?) – what’s all this about? – это что ещё за
новости! / вот ещё новости!
bu nə hoqqadır? (bu nədir?) – now what have you
taken into your head? / what the hell (the deuce, the devil, the dickens)?
/ that’s funny! (iron.) – это что ещё за мода? / что за чёрт? / что за
дьявол? (выражает изумление, досаду или раздражение)
bu nə səs-küydür? (nə
baş verib?, nə olub?) – what’s all the hue and cry about? / what’s
the row? / what’s up? / Cf. whose dog
(mare) is dead? / what dog is a-hanging? – что за шум, а драки нет? (в чём дело?, что стряслось?)
Bu nə sualdır?! – What a question! / Of
course! / There is no question about it! / Do you have any doubts about it? – Что за вопрос?! (Выражает изумление или бесспорное утверждение при
ненужном, нелепом вопросе.)
bu nə vur-çatlasındır? – bax bu nə səs-küydür?
bu nədir? – 1. bax bunu hara yazaq?; 2. what is this affair (thingamy, thingummy,
etc.) like? – * что за зверь такой? (что это такое?)
bu nədir belə? – there is no word for it! /
it is unheard of! / what the devil are you playing at? – на что это похоже? (выражает возмущение, негодование по поводу чего-либо)
bu nəzəriyyə heç təhlil
etməyinə dəyməz – the theory doesn’t hold water – эта
теория не выдерживает критики
bu nömrə keçməyəcək! –
that
won’t do! / that won’t wash! / that cock won’t fight! – этот номер не пройдёт!
bu ondan da pisdir – it’s much worse than ... /
nothing of the former ... / it’s just an apology for ... – * не тот нарзан (это совсем не то, это значительно хуже)
bu onun qanındadır – it ruins in his
blood – это у него в крови
bu onun üçün qəribə
deyil – he
sees nothing out-of-the-way in it – это ему не в диковинку
bu ölsün! – to swear (by its) own health
– клянусь своим здоровьём
bu problem deyil – that will be no problem – дело не станет (не постоит)
bu saat – at any minute / with every minute / any tick
of the clock / this very second / this very moment (at once, immediately) – с минуты на минуту (в самое ближайшее время, вот-вот) / сию секунду (немедленно, сейчас же)
bu saat banladaram səni – he’ll (she’ll) change
his (her) tune (song) / he’ll (she’ll)
sing to another tune – не то запоёт (испугается, возмутится, начнёт протестовать)
bu sənə baha oturacaq! – you (he, etc.) will (have to) pay for this! – это тебе (ему и т.п.) даром не пройдёт!
bu tamamilə başqa məsələdir
– that’s something entirely different / Cf.
that’s quite another pair of shoes / that’s a horse of another (of a different)
colour – * это совсем другой (иной, не тот) коленкор (совсем иное положение
вещей, совсем не то, что было раньше)
Bu tərpənənə qədər
dağ-daş dilə gələr. – Lit. The peasant won’t cross himself until the lightning strikes (until the
thunder roars). – Пока гром не грянет, мужик не перекрестится.
bu uşaq başa bəladır! – the
child’s a veritable infliction! – этот ребёнок - истинное наказание!
bu yaxında – Lit. not over the hills / not far off / not very far away / not far
distant / at hand – не за горами (очень близко, неподалёку)
Budaqdan qopan alma ağacın dibinə
düşər. – As the tree, so the fruit. – Яблочко от яблони недалеко падает.
bugün-sabah – soon / in a day or two / one of these
days / at the door / not far off / in the offing – на днях / у дверей (очень
скоро, в ближайшем будущем случится, наступит что-либо)
bugün-sabahda – 1. (gözlənilir) – to
hang above (over) one’s head / to be in the air – висеть над головой (ожидаться
в ближайшее время); 2. things are
going smoothly / one’s affairs are on the mend / it’s going like clockwork /
things are getting on swimmingly – на мази (близко к осуществлению, удачному завершению)
bugün-sabahlıqdır – 1. bax
bugün-sabahda 2-ci mənada; 2. someone is not long for this world (someone has
not long to live) – много не надышит (долго не проживёт, скоро умрёт); 3. someone is going
to have a baby (someone is going to give a birth) – скоро родит
Bugünkü işini sabaha qoyma. – Don’t
delay today’s work till tomorrow. / Cf.
Strike while the iron is hot. / Make hay while the sun shines. – Не откладывай
на завтра то, что можно сделать сегодня. / Сегодняшней работы на завтра не
откладывай. / Не паси дела, паси хлеба (дела в запас не покидай). / Ср. Куй железо пока горячо.
Bugün-sabaha qoyulan iş heç vaxt
baş tutmayacaq. – * What may be done at any time will be done at no time.
– То, что можно сделать когда угодно, не будет сделано никогда.
bugün-sabaha salmaq – to keep putting smth. off / to
pigeon-hole smth. / to shelve smth. / to put smth. off (to postpone smth.
indefinitely) – откладывать в долгий (в дальний) ящик / мариновать
buğa (sağlam, güclü insan
haqqında) – a sturdy (husky, hefty) fellow / bull of a man / hulk – * хоть
поросят на лбу бей (об очень здоровом, крупном, физически сильном мужчине)
buğa kimi sağlam = as strong as a horse / as strong
as an ox / as sound as a bell (as a roach) = здоров как бык (об очень крепком, здоровом человеке)
buğanın buynuzundan yapışmaq – to
take the bull by the horns – брать быка за рога
buğaya dönüb – someone is as fat as
butter
– толстый, как бегемот (о полном человеке)
buğda yeyib cənnətdən
çıxıb – someone can wade through any sea / someone is a devil-may-care fellow (someone
is absolutely reckless) – море по колено (бесспечный, беззаботный)
“Buğdam var” demə - anbara tökməyincə.
– Cf. First catch your hare then cook him. / Do not boast until
you see the enemy dead. / Boast not before but after the battle. / Catch the
bear before you sell his skin. – Не хвали кашу, коли просо не посеяно. / Хвали
пшеницу в стогу. / Хвали деньги в мошне, а пшеницу в квашне.
buğum-buğum olmaq – to become very fat – стать свиньёй / стать коровой (об очень толстом человеке)
buxaq sallamaq – to grow chin / to grow stout / to get
fat (to put on weight) – отпустить второй подбородок (пополнеть, разжиреть)
buxovlamaq – to fetter / to bind – привязаться (полюбить)
bulağa susuz aparıb susuz gətirmək
– bax bulaq başına susuz
aparıb susuz gətirmək
bulaq başına susuz aparıb susuz gətirmək
– to twist someone round one’s little finger / to draw rings round someone / to
lead someone up the garden (to fool, to dupe someone) – обводить вокруг пальца / водить за нос / провести за нос
bulanıq suda balıq tutmaq = to fish in troubled water / to fish in muddy
waters = ловить рыбу в мутной воде (корыстно пользоваться какими-либо
беспорядками, извлекая для себя выгоду)
buludlarda uçmaq = to be (up) in the clouds / to
live in cloudland / to have one’s head in the clouds / day-dream / to soar / to
go woolgathering / let one’s thoughts go woolgathering = витать в облаках – парить между небом и землёй
buludsuz səma – a serene / clear sky (cloudless
sky) – ясное небо (безоблачное)
bulvar romanı (ciddi məzmundan məhrum
olan roman) – a cheap (trashy) novel / a penny dreadful / a shilling shocker –
* бульварный роман (пошлый роман, рассчитанный на обывательские, мещанские вкусы)
buna bax! – 1. Cf. ... my foot! / and
he (she) calls himself (herself) a ...! / and he (she) is supposed to be a ...!
– тоже мне / тоже мне нашёлся! (выражает насмешку, пренебрежение по адресу кого-либо); 2. of all things! / to think of it! / only think! /
isn’t it awful (wonderful, etc.)! – подумать только! (выражение удивления, восхищения и т.п.); 3. just think of
it! / you don’t say! / well, I never! / how do you like it! / well, well! – смотри ты! / гляди! (выражает удивление); 4. he’s fine one! – он-то каков!
buna baxmayaraq (bununla belə) – none the less /
nevertheless – тем не менее
buna nə sözün var! – well, well! /
well, I never! / well to be sure! / of all things! / I like that! / man alive!
/ there you’ve done it! / Amer.
that’s done it! – вот так раз / вот тебе раз / вот те и здравствуй / вот те и
раз (выражает удивление, разочарование, досаду)
bundan bir şey çıxacaq (bir kəs
yaxşı ixtisas sahibi olacaq) – something can be made of him (her) /
he (she) will make a good ... – выйдет толк (кто-либо встанет хорошим
специалистом в своей области, добьётся успеха)
bundan əlavə (bundan başqa, bir də)
– and
what’s more – мало того
bundan savayı (bundan başqa, üstəlik,
əlavə) – moreover / more than that / not only that, but ... / and
what’s more / besides / furthermore – * мало того / к тому же (кроме того, помимо того, вдобавок)
bunu hara yazaq? – it’s no good at all / it’s
good for nothing / it’s not worth anything / it is simply abominable – никуда не годится (очень плохой, скверный, плохо, скверно)
bunun ardınca (...sonra) – after this / next –
* вслед за тем
bunun başı ayağı hardadır? –
what’s this thing (affair, thingamy, etc.)
for? – с чем его (это) едят? (что это такое?)
bunun cəzasını çəkəcəsən!
– you’ll get into hot water for it! / you’ll catch it for this! – нагорит тебе за это!
bunun mətləbə dəxli yoxdur –
that’s a small matter – это дело десятое
bunun nə dəxli var bura? – what has it got to
do with that? / so what? – при чём это / при чём здесь тут (выражает
возражение в значении: какое отношение это имеет к теме разговора, к случившемуся)
bununla belə – but for all that / none the
less / nevertheless / still / all the same – при всём при том (тем не менее)
bununla bərabər (bununla yanaşı
olaraq) – at the same time – наряду с этим
bununla da söhbət bitdi – that’s that / that’s
all / and that’s all there is to it! – * и всё тут (больше не о чем говорить,
кончен разговор)
bununla iş bitmir (qurtarmır) – the
matter will not rest here – этим дело не исчерпывается
bura bax(ın)! – I say! / look here! – слушай сюда! (требование слушать внимательно, обратить внимание на
что-либо)
burada mənəm, Bağdadda kor xəlifə
– one
is one’s own master / one acts just as one feels like it (at one’s own sweet
will) / it’s up to you (we can give advice but we cannot give conduct) – своя рука владыка (о самодуре)
burada yoxdur (ezamiyyətdədir, harasa
göndərilmişdir)
– to be out (fulfilling some assignment, carrying out orders, etc.) – * в разгоне (быть в разъезде, в отлучке)
“buradan dur, orada otur” deməmək – bax“gözünün
üstündə qaşın var” deməmək
burda heç bir qəbahət yoxdur – I
see nothing wrong in this – здесь нет ничего предосудительного
burda oturub! (bezdirib məni artıq!) – Cf. here’s where it weighs on me! / I’m up to here with
it! / I’m fed up to the teeth with it! / I’m sick and tired of it! – вот где сидит / сидят! (выражает
досаду, раздражение, обычно сопровож-дается жестом, указывающим на шею или
затылок)
burda söhbət qurtardı! – there! /
that’s the way it is! / get this straight! – вот так (употребляется как
указание на то, что разговор окончен, воп-рос исчерпан)
burdurulmuş saç – a water wave / a
finger wave – холодная завивка
burma saç (burdurma) – a marcel wave – горячая завивка
(bir kəsin) burnu axır – his (her)
nose is running / someone has a running nose – у него (неё) течёт нос
burnu aşağı olmaq – to look down in the
mouth / to pull a long face / to lose heart / to be low in spirits (to be
offended, hurt, crestfallen, disappointed) – вешать нос на квинту / повесить нос (приходить в уныние,
обижаться)
burnu ilə qovurğa dağıtmaq – bax iynə ilə gör
qazımaq
burnu qaf dağında – to cock one’s nose / to go
about with one’s nose in the air / to put on airs / to be on the high horse – задира / поднимать нос (о кичливом, высокомерном человеке)
burnu qanamamaq – to be safe and sound / alive and
kicking / alive and well / hale and hearty (unscatched) – цел и невредим /
жив-здоров / жив и здоров и нос в табаке
burnu qarnına dəyir – near her time (of a pregnant woman) – на cносях / на сносе (о женщине на последнем месяце
беременности)
burnu ovulmaq – to have got according to one’s
deserts / to rub someone’s nose in the dirt (to be punished) – получить по заслугам
burnu yer süpürmək – bax burnu yerlə sürünmək
burnu yerlə sürünmək – bax burnu aşağı olmaq
burnudik – insolent / arrogant / presumptuous –
высокомерный / надменный / наглый / дерзкий / бесцеремонный
burnufırtıqlı (təcrübəsiz gənc
adam) –
a callow / a callow fledge ling – желторотый птенец
Burnun girməyən
yerə başını soxma. – 1. Lit.
If you are a cricket stay on your hearth. / Cf.
Know your place! / Stay on your own side of the fence! / This is none of your
business! / Let not the cobbler go beyond his last. / The cobbler must (should)
stick to his last. / Let the cobbler stick to his last. / The gunner to his
linstock, and the steersman to the helm. / Let every herring hang by its own
gill. – Всяк
сверчок
знай
свой
шесток. / Знай, сверчок, свой
шесток. / Не
спросясь
броду, не
суйся
в
воду. / Вперёд
батьки
в
петлю
не
лезь. (Знай
своё место, не вмешивайся не в своё дело.); 2. Don’t
bite off more than you can chew. – Знай, чеботарь, своё кривое голенище и в
закройщики не суйся. / Куда шестом не дотянешь, туда носом не тянись. / Не
умеешь петь, в запевалы не суйся. / Руби
дерево по себе. (Берись
только за то, что по твоим силам, возможностям.)
burnun pərəkləri – the broad
nostrils – крылья носа
Burnun tutsan canı çıxır. – One
is so thin and feeble. – В чём (только) душа держится.
burnuna barıt iyi (qoxusu) dəyməyib
= never
smell gunpowder / never have a whiff of gunpowder = пороху не нюхал (не был на войне, не воевал)
burnuna dəyməyib – one hasn’t even sniffed
at smth. / one has not the faintest idea of smth. – даже не нюхал / и не нюхал (не иметь никакого представления)
burnuna girmək – to get too close
to – лезть без мыла к кому-либо
burnuna iy dəymək – 1. to assail one’s
nostrils (of heavy odours) – броситься в нос / ударять в нос (о резком, неприятном запахе); 2. to hit someone straight in the nose / to strike
one’s eye / to leap to the eyes – броситься в нос / ударять в нос (удивлять, поражать воображение)
burnuna şam iyi dəyməyib – someone hasn’t
got a share fill of trouble – не знать почём фунт лиха (о человеке, не испытавшем в своей жизни трудностей, лишений, горести)
burnuna yağlı kabab iyi gəlmək – to cherish the
hope –
питать надежды (обманываться в своих ожиданиях, надеждах)
burnunda danışmaq (aydın
danışmamaq) – to speak with a twang / to mutter smth. below one’s
breath / to mutter smth. under one’s breath / one speaks as if he had his mouth
full of porridge (one mumbles) / to speak with a twang / to speak through one’s nose – каша во рту / под нос (очень тихо, невнятно говорить) / в нос (с носовым призвуком)
...burnundan düşüb – a chip of the old
block / a living image of someone / a spitting image of someone / as like as
two peas / just like him (her) – точная копия / вылитый (очень
похожий на кого-то)
burnundan gəlmək – to come to a bad end /
to be badly over – выходить боком / плохо кончить / плачевно кончить (что-либо
обернётся против себя, жестоко расплатиться)
* burnundan gətirmək – to make someone to
answer for smth. / to give smth. a turn against someone / to give smth. a twist
against someone – заставить расплачиваться / обернуть против кого-либо что-либо
burnundan tökmək – bax burnundan gətirmək
burnundan tökülmək – bax burnundan gəlmək
burnundan tökülsün! – curse you! / may you be
thrice cursed! / may damnation take you! (of an ungrateful man) – будь ты
трижды проклят! / неблагодарный! /
неблагодарная! /
burnundan uzağı görməmək
– not
to see an inch before (beyond) one’s nose / not to see farther than one’s own
nose / to see nothing before the tip of one’s nose – не видеть дальше своего (собственного) носа
burnunu aşağı sallamaq – bax burnu aşağı olmaq
burnunu bayıra çıxara bilməmək
– not to stick one’s nose / not to show one’s face in the street – не сметь
высунуть нос / бояться показать нос
burnunu dik tut – to veеr with wind / to trim one’s sails to the wind / to watch
how the cat jumps – держи нос по ветру
burnunu dik tutmaq – to feel one’s oats – зазнаваться / напускать на себя на важность
burnunu əzmək – to tap one’s claret –
разбить нос в кровь / расквасить нос
burnunu hər yerə soxmaq – to poke one’s
nose into other people’s affairs / to butt in – лезть в чужой огород
(вмешиваться не в своё дело)
burnunu qanamağa qoymamaq – to blow specks off
someone (to protect someone from smth.) – пылинки сдувать с (заботливо беречь
кого-либо)
burnunu ovmaq – 1. to knock sense into someone / to bring someone to
his (her) knees / to put someone in his (her) place / to keep someone in his (her)
place / to bring someone to his bearings / to take someone a peg or two / to
slap someone down / to take down someone’s pride / to bring someone down a peg
or two /
to cut the comb of someone – обломать (поотшибать) рога / сбить форс / сбить
спесь / поставить на место (заставить кого-либо быть менее заносчивым); 2. to
beat someone up / to beat someone black and blue / to beat someone to a pulp /
to wipe someone’s nose / to paste someone / to clock someone / to smash
someone’s mug / to wipe someone’s eye / to run someone’s nose in the dirt –
обломать рога / поотшибать рога (избить кого-либо) / бить морду / начистить
зубы / наканифолить морду (нанести удары по лицу, надавать пощёчин)
burnunu sallamaq – to look down in the mouth / to
pull a long face / to lose heart / to be crestfallen / to be low in spirits (to be
disappointed) – вешать нос (унывать, огорчаться)
burnunu sındırmaq – to wipe someone’s
nose / to paste someone / to plant one’s fist on someone’s nose – бубен
выписать (разбить нос)
burnunu soxma! – mind your own business! / stop
worrying about things that don’t concern you! – не лезь не в своё дело! / не суйся не в своё дело!
burnunu soxmaq – to poke one’s nose into smth. / to
thrust one’s nose into smth. / to pry into smth. / to butt into smth. / to worm smth. out of someone / to worm
oneself into someone’s confidence / to pry into someone’s heart / to meddle in
someone’s private affairs / to intrude into someone’s privacy – совать (свой) нос / влезать в душу / залезать в душу / лезть в душу (вмешиваться в сугубо личную жизнь)
burnunu tutsan canı çıxar –
one is half dead / one hardly keeps soul and body together / one is as weak as
water / one is as weak as a cat / one is
as weak as a straw – еле-еле душа в теле / в чём только душа держится (очень хилый, больной человек)
burnunu yuxarı qaldırmaq – to poke one’s
nose up in the air / to go about with one’s nose in the air / to get a swelled
head / to get conceited / to give oneself airs – задирать нос / поднимать нос / зазнаваться
burnunu yuxarı tutmaq – bax burnunu yuxarı qaldırmaq
burnunun altında
danışmaq – to mutter smth. below (under) one’s breath – под нос (бормотать, бубнить, бурчать, ворчать)
burnunun altında mızıldamaq – bax burnunun altında
danışmaq
burnunun altından = from under one’s
very nose / right out from under one’s nose = из-под (самого) носа
burnunun qabağında – before (one’s) nose
– перед носом (прямо, впереди)
burnunun ucu göynəmək – 1. one heart
is torn / one heart is rent / one’s heart is breaking / one’s heart is bursting
/ one’s heart is bleeding / it rends one’s heart (to feel very sad) – душа
надрывается / сердце разрывается (истосковаться, душевно мучиться, страдать); 2. (çoxlu istəmək) – to long
for someone / to miss someone much – истосковаться по кому-либо (сильно, страстно хотеть
увидеть или услышать кого-либо)
burnunun ucunda – right under someone’s nose / in
front someone’s nose / before someone’s
nose / at hand – под самым носом (совсем близко, рядом)
burnunun ucundan o yanı görməmək
– bax burnundan uzağı
görməmək
burnunun ucunu görəndə – bax boynunun ardını görəndə
burnunun ucunu görməmək – to poke
one’s nose up in the air / to be on the high horse / to do the grand / to be
blind with pride – задирать нос
burnunun ucunu göstərməmək = not to put one’s
nose out / not to show up / not to set foot somewhere / never come to see
someone (to avoid someone) = не казать носа / не показывать носа (не появляться)
burnuyelli – bax
burnudik
buruq vermək – to dodgе someone or smth. – увиливать (уклоняться от работы) / крутить носом (отказываться от обещания)
burunaltı danışmaq – to mutter under
one’s
breath / to speak indistinctly – бубнить / бормотать
burun-burun eləmək – to turn up one’s
nose at smth. (to be unwilling to do smth.) – (по)крутить
носом (выражать неудовольствие, пренебрежение)
burun-burunа – to bump right
into someone / to come face to face with someone / almost collide with someone
/ to run into someone – нос в нос / нос в носу / носом к носу
burun-burunа gəlmək – to find oneself face to face with someone – встретиться нос к носу
burun-burunа vermək – bax baş-başa vermək
burun göstərmək
(ağzını yamsılamaq, sataşmaq) – to make a long nose at
someone /
to thumb one’s nose at someone – показать (кому-либо) нос
burun yeli vermək – bax burnunu yuxarı tutmaq
burunlamaq (etinasız baxmaq) – to look down
(to turn up) one’s nose at someone or smth. – воротить нос / рыло / морду /
харю (относиться с презрением, пренебрежением к кому или чему-либо)
burunovması vermək – to give a scolding –
дать нагоняй
* buynuz çıxartmaq – about the man, who
attracts one’s attention with his (her) strange or funny appearance – о
человеке, который своим необычным, странным или смешным видом привлекает
всеобщее внимание
buynuzları gicişir – bax başı bədəninə ağırlıq
edir
Buynuzsuz qoçun qisası buynuzlu
qoçda qalmaz. – You’ll pay for my (our) tears! / He that mischief
hatches, mischief catches. / Cf.
Curses prove choke pears to those that plant them. / Curses like chickens come
home to roost. – Отольются медведю коровьи слёзы. / Отольются волку овечьи
слёзы. / Отольются кошке мышкины слёзы.
buynuzu içindədir – still waters have
deep bottoms / smooth waters run deep / beware of a silent dog and still water / dumb
dogs are dangerous / the devil lurks behind the cross – в тихом омуте черти водятся
buynuzunu göstərmək – to show one’s
claws / to put out the claws / to show bare teeth – показывать когти / выпускать когти / показывать зубы / показывать клыки
buynuzunu itiləmək – to havе to fight for smth. – готовиться к бою
buyruq qulu olmaq – Lit. a plug to
any barrel / Cf. everyone’s errand
boy / to
run someone’s errands / to run errands for someone / to get the odd jobs to do
/ person who is used as a mop (as a stop-gap) / person who is at someone’s beck
and call – к ко всякой бочке затычка / на побегушках / за старшего, куда пошлют / к каждой дырке затычка (о человеке, с которым не считаются, которым постоянно пользуются для замены кого-либо, для выполнения разных поручений)
buyruqları yerinə yetirmək – bax buyruq qulu olmaq
buyur, ala – well, well / think of that! / well, how do
you like it? / of all things! / well, I’m sure! / well, I never! – на тебе (выражает удивление или недовольство чем-либо)
buyur-buyur eləmək – to be too
delicate (ceremonious) / to observe unnecessary formalities / to waste one’s
time for niceties / to hesitate in calling a spade a spade / to mess about wit
someone / to treat someone with kid-gloves – разводить антимонии
buyur-buyur etmə (artıq nəzakət) –
an unnecessary or ridiculous ceremony (formalities) – китайские церемонии (излишняя, преувеличенная вежливость)
buyurtma – made to order / custom-made – изготовленный по заказу
buyurun! – I’ll be delighted to see you!
/ welcome to my house! (you are welcome!) – милости просим!
buyurun baxın (hikkə ilə, bir şeydən
narazı olaraq) – there you are / of all things! / think of that / how do
you like it? – * нате вам (выражает удивление или недовольство чем-либо)
buz baltası (sağlam insan haqqında) – a robust /
a brawny fellow / a sturdy child / as hard as nails / as tough as nails – богатырь (о
взрослом человеке) / геркулес / здоровяк / крепыш (о ребёнке) / в прекрасной форме (закалённый, выносливый человек)
buz kəşfiyyatı – an ice
reconnaissance – ледовая разведка
buz kimi su – an ice-cold water – ледяная вода
buza vurmaqla yaxud sualtı
partlayışlarla balığı gicəlləndirmək –
to stun fish – глушить рыбу
Buzu gün əridər, insanı xəcalət.
– Cf. Conscience was hanged long ago.
– Бесстыжих глаз и дым неймёт. / Стыд не дым, глаза не выест. / Есть совесть -
есть стыд, а стыда нет - нет и совести.
buzu sındırmaq = to break the ice / to
melt the ice (of hostility, estrangement) = разбить лёд / сломать лёд
(устранить затруднения, натянутость в отношениях) / растопить лёд (унич-тожить
недоверие, отчуждённость)
büdcədən çıxmaq – to
exceed one’s budget – выйти из бюджета
büdrəmək – to get off the point / to take a
false a step (to make a mistake) – оступиться (ошибиться)
büküb arxivə qoymaq – bax arxivə vermək
(bir kəsi) büküb qoymaq cibinə
(birinə üstün gəlmək, biri ilə bacarmaq) – to put
someone in a bag – переплюнуть (превзойти кого-либо по каким-либо параметрам)
büküb cibinə qoymaq – to put someone in
the shade / to shoot the way ahead of someone / to outdo someone / to outshine
someone / to put someone to shame / to be one too many for someone / to get the
better of someone – заткнуть за пояс
bülbül kimi ötmək – to sing
like a nightingale / to paint smth. in glowing colours / to shower praises on
smth. / to talk with one’s mouth full of smth. – заливаться соловьём / разливаться соловьём
Bülbülü nağılla yedirtməzlər.
– The belly has no ears. – У голодного брюха нет уха. – Со-ловья баснями
не кормят.
bülletendə olmaq – to be on sick-leave
– быть на бюллетене
büllur kimi şəffaf insan – a man of perfect
integrity – кристальной чистоты человек
bürokrat (rəsmiyyətçi) –
bureaucrat / office drudge / office rat / pen-pusher / paper-shuffler –
чернильная душа / бумажная душа (бюрократ, чиновник, формалист)
büruzə vermək (özünü
göstərmək) – things are going with a swing / the place is
throbbing with life / to be overflowing – бить ключом (проявляться) / бить
через край (бурно, с неисто-щимой силой проявляться)
bürünc qiymətinə dəyməz
– someone
or smth. is not worth a brass farthing / someone or smth. is not worth a brass
button / someone or smth. is not worth a damn / someone or smth. is not worth a
pin – грош цена в базарный день / медный грош цена / гроша ломаного не стоит
büsbütün (bütün
xırdalıqları ilə) – fully / thoroughly / in the minute
details / inside out (everything, all, completely) – до ниточки (подробно, основательно,
вплоть до мелочей) / как есть (совсем, полностью)
bütöv fond – a nondistributable fund – * неделимый фонд
bütöv olmamaq (sözündə
durmamaq) – to go back from (/ upon) one’s word – отстyпаться от своего слова (не сдержать слов)
bütövlüklə – * back and edge – целиком, пол-ностью
bütün açıqlığı
ilə – to be naked and unadorned = во всей своей наготе
bütün deşiklərə burnunu
soxmaq – to poke (put, stick, thrust) one’s nose into other people’s business
(affairs) / to poke about / to butt in – во все дырки лезть (вмешиваться во все дела)
bütün dərslərindən əla
qiymət almaq – to have excellent marks in every subject – учиться на круглые пятёрки
bütün dərslərindən əlaçı
– а pupil (student) with
distinctions in every subject – круглый отличник
bütün giriş və
çıxışları bilmək – to know all the ins and outs
/ to be perfectly at home – знать все входы и выходы
Bütün gizli işlər aşkar
olunur. =
What is done by night appears by day. = Всё тайное становится явным.
bütün gözəlliyi ilə
(bütün əzəməti ilə) = iron. in all one’s charm / in all one’s beauty / in all one’s glory
= во всей своей красе (в неприглядном виде)
bütün həşəməti (əzəməti,
gözəlliyi) ilə – in all its grandeur – во всём своём величии
bütün imkanlarından istifadə
etmək – to pull all strings / Cf.
to pull all wires / to move heaven and earth / to set the wheels working / to
press the button(s) – * нажимать (нажать) на все кнопки (прилагать все усилия,
используя знакомство, протекциюи т.п. для достижения какой-либо цели)
bütün imkanlarını sərf etmək
– to reach the limit of one’s resources – исчерпывать себя
bütün işi korlamaq – to spoil
someone’s business / to mar someone’s pleasure / Cf. to piss on someone’s fireworks – испортить всю малину
(испортить всё дело или удовольствие)
bütün qamətilə durmaq – to stand
up (to rise, to draw oneself up) to one’s full height / to stand up straight /
at full height / at full stature (to stand full height) – во весь рост / в полный рост (выпрямившись стоять, подниматься и т.п.)
bütün qüvvəni sərf etmək
– * to shoot one’s bolt – приложить все усилия, не щадить сил, сделать все
возможное (исчерпать свои возможности
bütün təfərrüatı ilə
demək – to show someone the ropes – полностью
вести кого-либо в курс дела / познaкомить
кого-либо со всей подно-готной (сообщить кому-либо все подробности дела)
bütün tələbləri yerinə
yetirmək – Amer. * to fill the
bill – выполнять все требования (делать всё, что нужно)
bütün ümidləri ötüb
keçmək – to wipe someone’s eye / to score off against someone / to snub
someone / to bang the bush / to take the rag off the bush – (на)щёлкать по носу
(превзойти все ожидания, затмить всех, быть вне конкуренции, доказать всем
своё превосходство в чём-либо) / заткнуть за пояс (отличаться, добиться
прекрасных результатов)
bütün vaxt – * all along – всё время,
всегда
bütün varlığı ilə
(ruhu ilə, canı ilə, ürəyi ilə) – with all one’s
being / with all one’s heart and soul / with all one’s body ad soul / from the
bottom of one’s heart / with bag and baggage / with all one has got / lock,
stock and barrel / with one’s whole heart / in all the fibres of one’s being –
всей душой / всем сердцем / с потрохами / со всеми потрохами / всеми фибрами
души (целиком, полностью, со всем, что есть)
(bir kəsdən) bütün
varlığı ilə zəhləsi getmək – to hate someone
or smth. like poison / to hate someone or smth. with one’s whole heart / Amer. to hate someone’s guts / to hate
someone or smth. with one’s whole heart / to despise someone or smth. in all
the fibres of one’s being – всеми печёнками ненавидеть / всеми фибрами души
(очень сильно ненавидеть, страстно презирать)
bütün vasitələrə əl
atmaq (bütün vasitələrdən istifadə etmək) –
to play all one’s cards / to go nap on smth. / to play one’s hand for all it is
worth – поставить всё на карту (доводить дело до конца, полностью использовать
все свои возможности, пустить в ход все средства для достижения цели)
bütün zərbələr ... dəyir
– all someone gets is the kicks and bumps / someone is the whipping boy – все
шишки валятся (обрушиваются во множестве всякие неприятности, несчастья)
bütünlüklə – 1. as a whole /
completely / altogether – на корню (целиком, полностью); 2. (tamamilə) – to the last drop /
bsoluely everything / right down to the very least of smth. – до последней капли (всё, до конца, целиком)
bütünlüklə darmadağın
dağıtmaq – to bring someone or smth. to ruin (to ruin someone or
smth.) – под корень (совсем, окончательно разрушить, разорить)
büzüşüb oturmaq (uzanmaq) – to
curl up into a ball – сжаться (свернуться) в комок (в комочек)
– C –
Cadugər qarı – a hell-cat – колдунья
cadugərlik – a black magic – чёрная магия
cahan (dünya, aləm) – the wide-wide
world / the great world / the whole
world – * белый свет / Божий свет (окружающий мир)
cah-cəlallı (dəbdəbəli, təntənəli,
təmtəraqlı) – with pomp and circumstance – с большой помпой (с нарочитой пышностью, торжественностью)
Сahil ilə bal
yemə, aqil ilə daş daşı. – Better to live badly with a wise than to
be happy with the fool. – Лучше с умным в аду жить, чем с глупым в раю.
camaatın gözü qabağında
(hamının gözü qabağında) – among people / in
company (in the presence of others) – * в людях / на людях (в обществе других,
среди людей)
* can alıb can vermək – a beauty (about
the most beautiful girl) – о писанной красавице
can atmaq (cəhd etmək, əlləşmək,
çalışmaq) – to make a bid for smth. / to long for smth. / to
crave for / to yearn for – гореть желанием (претендовать на что-либо /
домогаться чего-либо / стремиться к чему-либо)
can bahasına = at the cost of
one’s life = ценою жизни
can bəsləmək
– 1. to look after one’s health – заботиться о чьём-либо здоровьи; 2. to еnjoy oneself – предаваться сибаритству (сибаритствовать в ироническом смысле); 3. to have a
blissful existence – блаженствовать
can bir qəlbdə – to be heart
and soul to one another / to be all in all together / to get on like a house
on fire – душа в душу
can bir qəlib olmaq – bax can bir qəlib yaşamaq
can bir qəlib yaşamaq – to live in
harmony / to live in concord / to pefect amity – жить душа в душу
can-cigər olmaq – to be good friends (pals) – по
петухам (быть с кем-либо в согласии, в дружелюбных
отношениях)
can çəkə-çəkə – reluctantly /
grudgingly / with the utmost reluctance / with a stab of regret / with a
quaking conscience / with a heavy heart / setting one’s teeth / much as one
hated doing it – скрепя сердце
can çəkə-çəkə eləmək
– to do smth. with difficulty (anyhow, half-heartedly) – * со скрипом (с
большим трудом, очень медленно делается что-либо)
can çəkmək – 1. bax can üstə olmaq; 2. to be
lazy beggar / to be lazy bones / to be lazy dog / to idle / to do smth.
unwillingly / to do smth. under compulsion / to work as if under the whip-lash – делать что-либо из-под палки / гонять лодыря (быть лентяем, ленивцом, бездельником, ленивым)
* сan çürütmək – to work / to
labour / to toil a long time at smth. –
гнить (работать) на одном месте долгое время / вкладывать душу / вложить
душу (с отрицательным оттенком)
can damarı – the main vein (the essential
thing) – становая жила (самое главное, основное в чём-либо)
can damarını tutmaq – bax damarını tapmaq
can deyib, can eşitmək – to live in
harmony / to live in concord – жить в гармонии / душа в душу (в полном согласии, дружно)
* can dəftəri – mark book (diary) – дневник
* can dərmanı – smth. useful for the
health – (что-то очень полезное)
can dərdi – а trouble – проблема (тревога)
can gəzdirmək – smth. has become dilapidated
/ smth. goes to pieces (falls into disrepair) / smth. is unfit for use – еле дышать / едва дышит (о чём-то ветхом, приходящем в негодность)
can qalmamaq – to be ready to drop / to be dropping
with fatigue / to be falling off one’s feet / to fall ill / to be laid low – валиться с ног / падать с ног
can qoymaq –
to put one’s heart into smth. / to set one’s heart (on) / to put one’s whole soul
into smth. / to put much spirit into smth. / to go with all one’s heart and
soul into smth. / to have one’s heart in (one’s work) – вкладывать душу / вложить душу
can qoymamaq
– 1. bax
canını üzmək; 2. to make someone laugh till one is
ready to drop (to amuse) – смешить до упаду
can qurban! – well done! / well played! / bravo! – браво! / молодец!
Can sağlığı hər şeydən
üstündür. – Good health is above wealth. / Health is better than
wealth. / Wealth is nothing without health. – Здоровье дороже денег.
Can şirin olar. – bax Can şirindir.
Can şirindir. – No man is so old but thinks he
may yet live. – Люблю тебя, да не как себя.
can üstə olmaq – to be half dead – быть на предсмертном одре (сильно мучиться)
can vermək – 1. to gasp out one’s life / to go
the way of all flesh / to go the way of all living / to be in agony of death (to agonize) / to
have one’s foot in the grave / to be at one’s last gasp – быть в агонии / быть на смертном одре / отдавать концы / стоять одной ногой в могиле / душа вон; 2. (diriltmək)
to inspirit / to hearten / to put heart / to pet into / to fill with vigour /
to enliven – воспарять духом / воспарять душою / воспарять мыслью (воодушевляться, вдохновляться, ободрить)
(işə) can
yandırmaq – bax can qoymaq
can yandırmadan (laqeyd) – Cf. there is no love lost between them –
* с прохладцей / с прохладцем (относиться кому или чему-либо равнодушно, без
сердечной теплоты)
can yandırmamaq – to take a mild view of smth.
/ to close one’s eyes to smth. / to wink at smth. / to be blind to smth. / to
turn a blind eye to smth. / to look the other way / to blink at smth. – смотреть сквозь пальцы (намеренно не обращать внимания на что-либо, делать что-либо как попало)
cana – sweetheart –
маська
cana dolmaq – bax
ətə-cana
gəlmək
cana doydurmaq – to stick in someone’s throat like a
fishbone / to be a thorn in someone’s flesh / to touch someone to the quick /
to get up someone’s nose / to turn someone’s stomach / to make someone sick (it
won’t go down any more) – (в)стать поперёк горла / стоять колом в горле / вытягивать (всю) душу / выматывать душу / вытрясти душу / навязнуть в зубах
cana doymaq – 1. to be / to become sick and tired of
smth. / to be done up / to be worn out of smth. / to have had enough of smb. or
smth. / to enfeeble / to weaken / to tire oneself / to fatigue oneself / to weary / to
tire / to wear out – доставать кого-либо (утомлять); 2. to be sick at heart / to be anxious (uneasy) /
one’s heart is heavy / to worry about someone or smth. / to take smth. to heart
– болеть душой / болеть сердцем (беспокоиться, страдать); 3. cats scratch
at someone’s soul / one’s heart feels like a lump of lead – кошки скребут на душе / кошки скребут на сердце (дойти до отчаяния)
cana gəlmək – to have had enough (of smb./
smth.) /
to get in / into a wax / to fly up in the snuff / to fly off the handle / to
get one’s shirt off out – с меня хватит / метать икру
cana gətirmək – 1. to harass / to nag / to torment
/ to bother / to death / to give a pain – причинять боль / надрывать сердце / бередить рану / бередить душу / брать за душу / хватать за сердце; 2. bax gözümçıxdıya
salmaq 1-ci mənada; 3. to gnaw away at someone as rust eats iron / to nag
at someone mercilessly – как ржа железо (постоянно, не переставая, назойливо
грызть, пилить, точить кого-либо)
cana gətirməklə əldə etmək
– bax təngə gətirməklə
əldə etmək
cana sinmək – someone or smth. is to
someone’s liking (taste) – быть по душе / по сердцу
canalan qız – a charming girl / a fascinating
girl / a charmful girl / a delightful girl / beloved / greatly loved / lady
love – конфетка / очаровашка
canamazı suya çəkmək
– to play the sheep / to be as a blind (decoy): just for show (to divert
attention from smth.) – прикинуться овечкой (прикидоваться честным, благочестивым, невинным) / делать что-либо для отвода глаз
canan – a captivating girl / a good-looker / a picture
/ a swell dish / a sugar / a candy / a cutie pie / a sweet-pie / a sugar cookie
/ a regular peach /a honey-bunny / a honey-bunch / a honey-bun / a honeycake /
a cheesecake (a nice, attractive, beautiful woman) – прелесть (о девушке) / баба как клюква (красивая женщина)
canavar iştahası – a voracious
appetite – * волчий аппетит
Canavar kimi ac. – Hungry as a hunter. – Голодный как волк.
Canavardan ev iti olmaz, onunki meşəlikdir. – No matter how
long you feed a wolf he’ll always have his eye on the forest. / Feed the wolf
as much as you like, but he’s always hankering after the forest. / Cf. One cannot make the leopard change
his spots. / What is bred in the bone never gets out of the flesh. – Сколько волка ни корми, а он всё в лес смотрит.
canbir qəlbdə yaşamaq – to live in
harmony / to live in concord –жить в полной гармонии / жить душа в душу / жить в согласии (дружно жить)
canbir söhbət etmək – to converse in
friendly fashion (to talk amicably) – вести задушевную беседу (дружелюбно разговаривать)
can-ciyər olmaq – they are bosom friends /
they can’t be parted for worlds / nothing can part them / they sick together /
to be as thick as thieves – водой не разлить / душу в душу / закадычные друзья (спаянные крепкой дружбой)
candan düşmək – to weaken / to grow
weak(er) / to feeble / to lose one’s strength / to lose one’s weight / to collapse / to
break down / to be dead tired / to grow thin / to get tired / to get fatigued /
to grow lean – еле-еле душа в теле / расстаять / спасть с тела (исхудать, похудеть)
candan salmaq – bax
cana doymaq
candan tikan çıxarmaq – bax ürəkdən tikan
çıxarmaq
candan-başdan keçmək – to
sacrifice one’s life to someone or smth. – приносить в жертву (жертвовать своей
жизнью, собой)
(bir şeyi) candərdi yerinə yetirmək
– to do smth. half-heartedly – делать что-либо скрепя сердцем / делать что-либо
не с душой
can-dildən işə girişmək –
to set to work on smth. with a will / with ardour / zeal – приступить к работе
с большим рвением / с сердцем (с большим энтузиазмом)
canfəşanlıq eləmək – 1. to
bе pissing oneself (in raptures over smth.) / to be shitting bricks / to have
kittens – кипятком писать (впадать в край-нее возбуждение, приходить
в восторг); 2. to lay oneself out to do smth. / to break one’s neck trying to
do smth. / to work oneself to a frazzle / to try one’s damnedest / to turn
oneself inside out to do smth. / to strain every nerve to do smth. / to lay oneself
out to do or to get smth. / to do one’s damnedest (to overdo smth., to be
overzealous) – разбиваться (расшибиться) в лепёшку / разбиться в доску
canı ağzına gəlmək – bax canı boğazına gəlmək
canı ağzından çıxanacan
– up to one’s last breath / till the last day of one’s life / to the last – до последнего вздоха
canı ağzından çıxmaq –
to give up the ghost / to breathe one’s last / to gasp out one’s life / to
leave this world – испустить дух / испускать последний вздох (умереть)
canı boğazına gəlmək – 1. bax can üstə olmaq; 2. to be driven to the
verge of desperation / to be at the end of one’s tether (resources) / to be on
one’s bones / to reach the limit / to be fed up – доходить до точки (доходить до безвыходного отчаян-ного положения)
canı boğazına
yığılmaq – bax
canı boğazına gəlmək 2-ci mənada
canı boğazından
çıxdı – someone passed out / it is all over with someone /
one’s soul has flown up – дух (душа) вон (скоропостижно, внезапно умер)
canı boğazından çıxmaq –
bax canı ağzından
çıxmaq
canı canımdan – bone of the bone and
flesh of the flesh = плоть от плоти
canı cəhənnəmə! – to hell
with it! – чёрт с ним / бес с ним / леший
с ним
canı çıxdı – it is all over / it
is all up / it is UP with someone / someone kicked the bucket – карачун пришёл / карачун хватил (кто-либо внезапно умер)
canı çıxmaq – 1. to give up the
ghost / to breathe one’s last / to gasp out one’s life / to leave this world – испустить дух; 2. to do
smth. with half a life – делать что-либо не с душой / не от души
canı (bir kəsin) əlində olmaq – to be in
someone’s hands (power) / to be at someone’s mercy / to be in the possession of
someone / to be at someone’s disposal (depending upon someone) – в руках (кого-либо)
canı qurtarmaq – to escape with life and limb
/ to get rid (of) / to rid oneself (of) – cпасти свою жизнь / уйти
подобру-поздорову (избавиться от кого или чего-либо)
canı od tutub yanmaq – bax od tutub alışmaq
canı rahat olmaq – bax rahat nəfəs almaq
canı suludur – able-bodied / still vigorous
enough (strong, healthy, sound) – в силе (здоров, энергичен, трудоспособен)
canıbərk (davamlı, möhkəm
insan haqqında) – as tenacious as a cat – живуч как кошка (очень
выносливый, жизнеспособный)
canım – bax
canım-ciyərim
canım-ciyərim (əzizim) – honey / my
darling / beloved / Cf. the apple of
one’s eye / the light of one’s eyes / sweet heart / my dear life / my love
(dear) – первый свет в окошке / радость жизни / солнышко (самый любимый,
дорогой человек)
canı(n) sağ olsun! – 1. be healthy! /
be in
a good health! – пусть здравствует (пожелание здоровья); 2. let it be so! – ничего, пусть будет так (выражение недовольства
чьим-либо поступком в отношении себя, с оттенком иронии, угрозы)
canı suludur – bax canında hələ su var
(gözləməkdən) canı
üzülmək – to be in an agony of suspense – сердце надрывается /
душа не на месте / сердце перевёртывается / душа разрывается на части / сердце
рвётся на части
canı üzülmüş kimi – Cf. someone went down like a ninepin –
как подкошенный
canı yanında qalmaq – one’s heart is
uneasy / one’s heart is out of kilter / one’s heart is in one’s mouth (one is
troubled, worried, frightened) – душа не на месте / сердце не на месте (о
чувстве беспокойства, тревоги за кого-либо)
canı yanmaq – to take smth. to heart / to
be sick at heart / to be uneasy (to grieve (about, for, over,
at), to be anxious, to be worried about smth.) – болеть душой / болеть сердцем (беспо-коиться)
canı yanmamaq – not to take smth. to heart – не болеть душой
canıbərk olmaq – he has as many lives as a cat
– живуч
как кошка
canıçıxmış – one is half dead
/ one hardly keeps soul and body together / Cf.
one is weak as water / one is weak as a cat / one is weak as a straw– еле душа в теле (очень хилый)
Canım! – Honey! / Dear! / Sweet heart! / My dear
life! / My love! / My dear life! – Душа моя! / Милый! / Милая! / Моя дорогая! / Mой дорогой!
Canım ciyərim!
– My heart! / Dear heart! / Darling! / Dear! – Сердце
моё! / Душа
моя! / Милый! / Дорогой! / Жизнь
моя!
Canım haqqı! – Upon your life! / My life for
it! / Cross one’s heart – Клянусь жизнью! / Даю голову на отсечение. / Лопни (мои) глаза.
Canım qurban! – bax Canım ciyərim!
canım qurtardı – thank God I’ve got rid
of him (them, etc.)! / Cf. a good riddance of (to) bad rubbish!
– чёрт унёс (выражает чувство облегчения по поводу того, что нежеланный гость
или посетитель ушёл, уехал)
canım sənə desin – frankly speaking – говоря по душам / выворачивая
душу (наизнанку) / распахивая душу / раскрывая душу
(откровенно говоря)
canım sənə söyləsin – bax canım sənə
desin
canım (canın, canınız,
canı) üçün – I swear / swear you – клянусь своей (твоей, вашей, кем-то) жизнью / клянусь тобой (вами, кем-либо)
Canıma and olsun! – bax Canım haqqı!
Canımın dərdindən – to do smth.
with a heavy heart – с болью на сердце / с тяжёлым сердцем
canın çıxsın – 1. you’ll do
it if you croak doing it! / you’ll do it at any price – дух (душа) вон
(выражение настойчивого требования сделать что-либо); 2. it serves him
right! – так и надо (выражение укора)
canına birə düşmək – bax kürkünə birə
düşmək
* canına can basmaq – to suffer the privations
/ hardships – терпеть страдания, тяготы (под-вергать себя лишениям, мучениям)
canına çəkmək – to become / to get
saturated / impregnated / soaked (with) – впитывать как промакашка
canına daraşdırmaq – to set someone
against somebody – натравливать
canına daraşmaq – to attack someone / to
pounce on someone – набрaсываться массой
canına döşəmək – to jump on
someone / to go for someone – разнести в пух и в прах (набрaсываться с упрёками, критикой)
canına hopdurmaq – to impregnate (with) / to
saturate (with) / to soak (in) – пропитать(-ся) / впитывать(-ся) / всасывать(-ся)
canına hopmaq – bax canına çəkmək
canına işləmək – bax iliyinə-damarına işləmək
canına qorxu düşmək – bax canına lərzə
düşmək
canına lərzə düşmək – someone is
quaking
with fear / someone is shaking in his (her) shoes / someone is
knocking
at the knees / someone has got the jim-jams / someone is shaking like a leaf / someone is
trembling
like an aspen leaf – тряс-тись как осиновый лист / поджилки трясутся
canına lərzə düşüb – shaking in one’s
boots / butterflies in the tummy (shaking at the knees) – мануфактура трясётся (кто-либо испытывает страх, дрожь в коленях)
canına od salmaq – to arouse terror / horror – вселить страх (ужас)
canına tıx batırmaq – to force
oneself / to control oneself with an effort / to take oneself in hand –
превозмогать (превозмочь, пересилить) себя (преодолевать в себе какое-либо состояние, желание,
чувство и т.п.)
canına uçunma düşmək – bax canına lərzə
düşmək
canına üşütmə
düşmək – 1. bax
canına vic-vicə düşmək; 2. the frost (wind) has nipped
someone good and proper / Cf. one is
chilled to the marrow (bone) – пронять до печёнок (сильно пробрать, пронизать,
о холоде, ветре)
canına vəlvələ düşmək
– to
get into a panic / to be in a state of anxiety (to gеt excited, alarmed) – переполошиться (встревожиться, быть охваченным страхом)
canına vəlvələ salmaq – to set
up an alarm / to create a panic / to put in commotion – вселять тревогу / создавать переполох / вызывать панику
canına vic-vicə düşmək
– to shudder / to feel shiver – бросать в дрожь (трепетать от страха)
canına vic-vicə düşüb – one feels cold shivers
running down one’s spine / one feels cold shivers running down all over one’s
skin / one gets chill bumps / it makes one’s flesh (skin) creep / it gives one
the creeps (shivers) – мороз по коже пробирает / мороз по спине пробегает / мороз по спине дерёт
canına yağ kimi yayılmaq – bax ürəyinə yağ kimi
yayılmaq
canına yatmaq – bax ürəyinə yatmaq
canına yayılmaq – to be in perfect bliss / to
be in seventh heaven / to be on the top of the world – быть на верху блаженства
* canına yel dəyməmiş – in the twinkling
of an eye / in a flash / in a tick / in a trice / in half a moment / in no time
(immediately) – в мгновение ока (моментально, сразу, вмиг)
canına yel keçmədən – bax canına yel dəyməmiş
canına yel keçməyə qoymamaq –
to take the bull by the horns / to come straight to the point (to act
resolutely) – брать быка за рога (быстро, молниеносно действовать)
canında az yoxdur – timid (a retiring creature)
/ a demure little thing (of girl) – тихоня (человек, действующий в тихомолку)
canında hələ su var – there’s plenty
of pep in someone yet / the man is himself again / someone is alive and kicking
/ Richard is himself again! / there is life in the old dog yet – есть ещё порох в пороховницах / жив курилка
canında olmaq – someone has it in his (her)
blood / it runs in his (her) blood – быть в крови / быть второй натурой
canından olmaq – someone or smth. is to
someone’s liking (taste) – быть по душе
/ быть по сердцу / быть по губам
canından bezar olmaq (özündən bezmək,
təngə gəlmək, usanmaq) – to be sick of oneself / to be
oppressed by oneself / to be exasperated by oneself / to get exhausted oneself
/ to be tired out of oneself / to get bored of oneself – устать от самого себя
canından əl çəkmək
– bax canından bezar olmaq
canından keçmək – bax canını fəda etmək
canından qorxmaq – bax canının hayına qalmaq
canını Allaha tapşırmaq – to leave this
world / to give up the ghost – отдавать богу душу
canını almaq – 1. to kill / to do away
with / to exterminate / to take someone’s life – укокошить кого-либо
(истреблять); 2. to knock the wind out of someone / to shake the living daylights out of
someone / to beat (knock) the living tar out of someone – вышибать душу / вышибить дух (избивать до смерти)
canını azar alıb – a slacker / a
mumbler / a ditherer – мямля (человек, работающий вяло, очень неохотно)
canını boğazına gətirmək
– bax canını boğazına
yığmaq
canını boğazına
yığmaq – bax cana doydurmaq
canını çıxarmaq – to plague
the life out of someone / to worry someone to death / to rack someone’s soul –
(вы)мотать всю душу / вытя-гивать всю душу (изводить, истязать душевно или
физически)
canını çölə atmaq – to
undermine one’s health – надрывать себя (не заботиться о своём здоровьи)
canını çürütmək –
1. bax ürəyini
çürütmək; 2. to put one’s whole soul into smth. for
nothing / in vain to put one’s whole heart into smth. – зря вкладывать душу
canını dərd alıb – bax canını azar alıb
canını dişinə tutaraq (istəmədən,
çox həvəssiz) – with the utmost reluctance / with a stab of regret /
setting one’s teeth / with a heavy heart (much as one hated doing it) / with gnashing
of teeth / with setting one’s teeth / biting on the bullet – скрепя сердце / со скрежетом зубовным
(нехотя, неохотно)
canını dişinə tutub – bax canını dişinə
tutaraq
canını fəda etmək – bax canını qoymaq
canını isti saxlamaq – to keep one’s body
warm – находиться в тепле (тепло одеваться)
* canını işə verməmək
– someone doesn’t like to work – не
любить трудиться / отнекиваться от работы
canını qoymağa yer axtarmaq – not to know where
to hide oneself / to feel utterly at a loss / to wish the earth would open and
swallow one up – не знать, куда деваться
canını qoymaq – 1. to put one’s heart and
soul (into) / to give (up) one’s life (for) – жертвовать
собой / найти конец / найти смерть / найти кончину / найти могилу;
2. (çox zəhmət çəkmək) – to put one’s whole
soul into smth. / to put one’s heart into smth. / to pur much spirit into smth.
/ to go with all one’s heart and soul into smth. – класть душу / положить душу / вкладывать душу /
вложить душу (целиком, полностью отдаваться чему-либо, делать что-либо с
вдохновением, любовью)
canını qurtarmaq – 1. to save one’s own
life – спасти свою жизнь (спастись); 2. to get someone or smth. off one’s hands
/ to get rid of someone or smth. / to wash one’s hands of smth. – сбывать
(сбыть, сбагрить) с рук (избавляться от кого или чего-либо)
canını qurtara bilməzsən
(sağ qalmamaq) – there’d be nothing left of you to pick up / you’ll never collect the
pieces / you’ll never come out alive! – костей не соберёшь (не уцелеешь, разобьёшься, погибнешь)
canını qurutmaq – to rack one’s brains
about (with) smth. / to worry one’s head off – сушить мозги (с трудом пытаться
разобраться в чём-либо, ломать голову над чем-либо, беспокоиться по
поводу чего-либо)
canını sıxmaq – bax ürəyini sıxmaq
canını tapşırmaq – to breathe
one’s last / to leave this world – испустить дух (последний вздох)
canını təslim etmək – bax canını tapşırmaq
canını üzmək – 1. bax candan salmaq; 2. (incitmək, əldən
salmaq) – to wear someone out (down) / to worry someone to death / Cf. to keep someone on the rack (to
torment someone) – выматывать (мотать) кишки (изводить, мучить кого-либо)
canını vermək = to give one’s life =
отдать свою жизнь за
canının hayına qalmaq – charity begins
at home / close is the shirt but closer is the skin / self comes first (to be
afraid of getting oneself into trouble) – своя рубашка ближе к телу (собственное
благополучие дороже интересов других людей)
* canının dərdinə qalmaq – bax canının qeydinə
qalmaq
* canının qeydinə qalmaq – to look
after one’s own health – заботиться о своём здоровье
canla-başla – most willingly / with great
pleasure / with spirit / with all one’s soul / with heart (gladly) / to the full / with
might and main / without restraint / to the utmost – душой и телом / от всего
сердца / от всей души (с большим удовольствием) / на всю (на
полную) катушку (по-настоящему, в полную силу работать, жить, веселиться и т.п.)
canla-başla xidmət etmək (bir kəsə
sədaqətlə və vicdanla xidmət etmək) – to serve
someone in faith and truth / to serve
someone faithfully / to serve someone with fidelity / to perform faithful
service / to serve someone loyally = служить верой и правдой
canla-başla işləmək – to take
off one’s coat – засучить рукава / горячо взяться за работу
canlandırmaq (daha maraqlı etmək) – to bring a current
of fresh (reviving) air into smth. / to bring (to infuse) new blood into smth.
/ to infuse a new (fresh) spirit into smth. / to inject new life into smth. – *
влить живую струю / внести свежую струю (оживить, сделать интереснее, разнообразнее)
canlanmaq – to leap to life – ожить (пред-стать перед глазами)
canlara dəyən adamdır – Amer. all wool and yard wide / kindly soul!
(of kindly person) – что надо / настоящий
мужчина / душа! / какая душа! / что за душа! / душа человек /
мил человек (отличный человек, о добром, щедром мужчине)
canlı çəpər (ağaclardan
və kollardan ibarət sıx hasar) – a hedge – * живая изгородь
canlı dil – a living language – живой язык
canlı ensiklopediya (hər şeydən
məlumat verə bilən adam) – a walking encyclopaedia / a walking
dictionary / a living dictionary – ходячая энцик-лопедия (человек, обладающий
разносторон-ними знаниями, готовый дать справку по различным вопросам)
canlı inventar – a livestock = живой ин-вентарь
canlı qüvvə – a living force – * живая сила
canlı lüğət – bax canlı ensiklopediya
cansıxıcılıq (ürək
sıxıntısı, dözülməz qüssə) – it’s
a frightful bore / it is sickening / one is bored stiff – тоска зелёная / тоска
смертная (невыносимая скука)
cansız inventar – the implements – мёртвый инвентарь
car çəkməmək
– bax aləmə yaymamaq
cavab qaytarmaq – to give cheek / to bite (or
to snap) smb.’s nose off / to answer back / to return / to rejoin / to retort /
to be impudent / impertinent / insolent (to) / to cheek / to sauce – дерзить
(грубить) / огрызнуться (говорить дерзости) / оборвать
кого-либо (резко, грубо ответить кому-либо)
cavab vermək – 1. to make a reply / to make a response – отвечать; 2. (tələbata cavab vermək) – to meet
the requirements / to be up to the requirements / to be up to the mark – отвечать предъявляемым требованиям
cavab verməyə söz yoxdur – to have not
a leg to stand on / Cf. to have no
get-out / to be left without a come-back – крыть нечем (нечего сказать в ответ, нечего возразить)
cavabdan yayınmaq – Cf. to dodge (shirk) the issue / to beat about (around) the bush /
to give someone the runaround – вертеть хвостом / крутить хвостом (уклоняться от решения,
прямого ответа)
cavabdeh olmaq – 1. to stake one’s life on someone
or smth. / to vouch for someone with one’s life – ручаться головой; 2. to answer for
someone or smth. (to bear the responsibility for for someone or smth.) – * в ответе (нести ответственность)
cavabını vermək (zərbəyə
zərbə ilə cavab vermək) – to give as good as one gets /
to answer in kind / to pay someone back in his own coin / to hit back – давать сдачи
cavabsız qalan imdad – the voice (of one
crying) in the wilderness – глас (голос) вопиющего в пустыне (напрасный призыв к чему-либо, остающийся без ответа, без внимания)
cavan-cuvun (cavanlar) – the younger generation – молодняк (молодёжь)
* Cavana gedən yumruq yeyər,
qocaya gedən quyruq. – Cf. A
young always rushes to the fore. – Молодой на службу, старый на совет. / Ср. Старик, да лучше семерых молодых.
Cavanlıqda - mömin, qocalıqda -
riyakar. – * Young saints, old devils. – Святоша в молодости - греховодник в
старости.
cavanlığını yada salmaq – to remember (to recall)
one’s young days / to revive the past / to revive old customs (habits) / to do
smth. for old times’s sake / to shake up one’s old bones – тряхнуть стариной
caynağına keçirmək – to tear
with claws / to get hold of clutches / to get one’s claws into someone – вцепиться в кого-либо / прибрать к рукам / держать в когтях (не выпускать)
caynağına keçmək – to fall into
one’s clutches / to get into someone’s hands – попадать в руки / попадать в лапы / в когтях (попасть во власть)
caynaqlarını göstərmək – to
show one’s claws / to put out the claws / to bare one’s teeth / to show one’s
teeth – показывать когти / выпускать коготки / показывать зубы
cehiz (üstəlik olaraq, əlavə
olaraq) – into the bargain / at that / to boot (in addition) – в придачу (кроме всего прочего, к тому же)
centlemen razılığı – a
gentleman’s agreement – джентльменское соглашение
* ceyran belinə minmək – bax ceyran dalına
çıxmaq
* ceyran dalına çıxmaq – bax od bahasına olmaq
Cəfa çəkməyən səfanın
qədrini bilməz. – He knows best what good is that has endured evil. /
Сf. Adversity is a good discipline. / Adversity is a
great schoolmaster.– Кто кручины не видал, тот и счастья не знает.
Cəfasını mən çəkdim,
səfasını yad gördü. – One makes a chair and another
sits on it. – Ср. Кручина со мной, а
счастье с другим. (Мучился я, а
наслаждается другой.)
cəfəng – a queer whim / an unholy mess
(smth. absurd, nonsensial, incongruous) – * невесть что (нечто невообразимое,
ужасное, нелепое)
cəfəng danışmaq – to talk
nonsense / to bullshit / Cf. to talk
bunkum (stuff) / to talk through one’s hat / to talk rot / to bullshit / to
stuff someone’s head with cock-and-bull stories – плести лапти / пороть вздор /
мозги компостировать / пороть чушь / морочить голову (вздором, небылицами и т.п.)
cəfəngiyat (mənasız söz) –
a hot air / an utter nonsense / a raving / a gibberish / a load of bullshit / a
mare’s nest / horsefeathers / all my eye and Betty Martin / a soft soap /
banana oil / tommyrot / bullshit / humbug / Cf.
One can’t make head or tail of it. / rubbish! / nonsense! / to hell with it! / like
hell! / not a dog’s chance! / not a cat’s chance! – Андроны едут / бред сивой
кобылы / сапоги всмятку / ни черта! / ни хрена! (полная бес-смыслица,
болтовня, ерунда, чепуха, вздор)
cəfəngiyat danışmaq – to spin a
yarn / to spend one’s time in idle chatter (talk) / to cackle – нести чушь /
пороть чепуху / разводить турусы на колёсах (говорить о том, чего не знаешь;
рассуждать глупо, неразумно, бездоказательно)
Cəfəngiyatdır. – Cf. It’s neither here nor there. / It’s
clotted nonsense. / It’s a cock and bull
story. / It is strictly horse stuff. / One foot here, one foot there. – * В огороде бузина, а в Киеве дядька.
cəhalət içərisində
boğulmaq (batıb qalmaq) – to wallow in ignorance – коснеть в
невежестве (пребывать в состоянии застоя)
Cəhd ilə siçan taxtanı dələr.
– Diligence
is the mother of good luck (success). – Терпение и труд всё перетрут.
cəhənnəm (ağır həyat
sürmək) – perfect hell / a regular inferno (to live badly) – ад
кромешный (мучительно тяжёлая жизнь)
cəhənnəm dərədə
(çox uzaqda) – in the back of beyond / at the back of god-speed / at the
world’s end – у чёрта на куличках (очень далеко, в глухих местах)
Cəhənnəm ol! (rədd ol!) – Get knotted! / Get
along with you! / Go to hell! / Go to the devil! / Shut the door behind you! /
Close the door from the other side. / It’s time he was dumped on the rubbish
heap! / Off with you! / Get stuffed! / Piss off! / F...off! / To hell with you
(him, etc.)! / Let it go to hell! /
let it go to the devil! / Go to thunder! / Go to blazes! / Hang you! – Убирайся
вон! / Убирайся ко всем чертям! / Проваливай! / Катись! / Убирайся отсюда! /
Иди к чёрту! / Уходи! / Пошёл вон! / Закрой дверь с той стороны. / C глаз
(долой)! / На мыло! / Прочь отсюда! / На мыло пора! / Пошёл (иди) на фиг! / Ко
всем чертям! / Ко всем псам! / Ко всем чертям собачьим! (прочь, долой, вон)
cəhənnəm ol burdan! – to hell with you
(him, her, etc.)! / go to hell! / go
to the devil! / go to blazes! – ну тебя (его, её, вас, их) к свиньям! (выражение
пренебрежения к кому или чему-либо, желания избавиться от кого или чего-либо)
cəhənnəm olmaq (itib getmək) – to
sink through th earth / to sink into the depth of hell / to plunge head
foremost into the bottom of nowhere – провалиться (полететь) в тартарары (кануть в бездну, в небытиё)
сəhənnəm olsun! (rədd olsun!) – 1. go to hell! /
away with it! – пусть убирается ко всем чертям!; 2. like hell ...! / the hell
it is! / the devil it is! / devil a bit of it! / ... my foot – к чёрту / к бесу
/ к лешему / к шуту / к чёртовой матери / к чёртовой бабке (выражение
иронического или скептического отношения к кому или чему-либо)
сəhənnəmdən biletsiz
qaçıb – a bad-looker / a terror – страшненький / бабайка (о
человеке, имеющем неприглядный, ужасно дурной вид)
сəhənnəmdən ipi qırıb
qaçıb – bax сəhənnəmdən
biletsiz qaçıb
Сəhənnəmə gedən
özünə yoldaş axtarar. – A drowning man welcomes an
associate. – Сам тонет и другого за собой тянет. / Себя изведу, а тебя дойму. /
Сам наг пойду, а тебя по миру пущу.
cəhənnəmə
göndərmək – to send someone or smth. to hell – послать на фиг
(отделаться от кого или чего-либо, перестать обращать внимание на кого или
чего-либо, считаться с кем или чем-либо)
cəhənnəmə ki! – devil be
with you! / to hell with him (her, it, you, them)! / what the devil! / what blazes! / what hell! / I
don’t care a fig (a fart)! / it cuts no ice with me! / one doesn’t care a fig for
someone or smth. / one doesn’t care a damn for someone or smth. / one doesn’t
care a hang for someone or smth. / what’s it to me? / hang it all! – чёрт с ним / фиг с ним (с тобой, с ней, с вами, с ними) / к чёрту / а какое мне дело / наплевать / плевать хотел / а какое мне дело? / туда к чёрту! (пусть уж
будет так, ну да ладно, выражает досаду,
разочарование)
cəhənnəmə qalsın! (tələf
olsun!) – Cf. let it go to blazes! /
let it go to the dogs! / hang it all! / let it go hang! / let it all go up in
smoke! – гори всё прахом! (пусть пропадёт, выражает полное безразличие к тому,
что может произойти)
cəhənnəmə vasil olmaq – Go and eat
coke! – убраться вон / убраться ко всем чертям
сəhənnəmin dərəsinə
göndərmək – go to the devil! – послать к чёрту на кулички
сəhənnəmin dərəsi – bax сəhənnəmin
qurtaraçağında
сəhənnəmin
qurtaraçağında – some place to which even a raven does not
bring the bones of his prey / at the back of beyond / in the boondocks / in the
sticks – у чёрта на куличках / к чёрту на рога / куда ворон костей не заносил /
куда ворон костей не таскал
... cəhətdən – 1. as regards smth. / regarding smth.
– в смысле (в отношении, относительно чего-либо);
cəld (tez, dərhal,
dayanmadan) – * in short order – немедленно, тотчас же, незамедли-тельно, без промедления
cəmdəyinə döşəmək
– 1. to tackle someone / to get at someone / to take someone in hand / to bring
pressure to bear on someone – брать в оборот / взять в работу (решительно
воздействовать на кого-либо, подчинять своей воле); 2. to take someone to task
/ to call someone on the carpet / to give someone a rub or two – брать в оборот
/ взять в работу (раскритиковать, бранить, отчитывать)
cəmi-cümlətanı – only / nothing
but – только-навсего
cəmiyyətdə
öz yerini itirmək – loss of caste – утрата общественного положения
cəmiyyətdə öz yerini tapmaq (cəmiyyətdə
öz mövqeyini tapmaq) – to make one’s way in the world / to make one’s
way in life) / to get on in the world / better oneself in the world / to rise
in the world / to make something of oneself / to make one’s mark in life (to
achieve a position in life) – выходить (выйти, выбиваться, пробиться) в люди (добиваться прочного или высокого положения в жизни)
cəmiyyətdənqaçan
olmaq – to be a bad mixer (to keep oneself to oneself) – быть в бегах
cəmiyyətin qaymağları – the
cream of society / the four hundred –
сливки общества / четыреста семейств (верхушка американского финансо-вого и промышленного капитала)
cəncəl iş – a dubious affair / a dirty
business – кляузное дело
cəncələ düşmək – to
get into a pretty mess / Cf. to get
the shitty end of the stick – (вляпаться) по самые ноздри (попасть в крайне
неприятное положение, влипнуть в нехорошую историю)
cəncələ düşdü – to
get into hot water / to put one’s own head (neck) under the chopper / to be
caught before one knows it – как кур во щи попал
cəncələ salmaq (bir kəsi
çətin, çıxılmaz vəziyyətə salmaq) –
to twist someone’s arm / to apply arm-twisting tactics – выкручивать руки /
выламывать руки (ставя в безвыходное положение, принуждать кого-либо к чему-либо)
cəng-cidala çıxmağa dəyməz
(bərk mübahisə etməyə dəyməz) – it’s not
worth making an issue out of it – не стоит из-за этого копья ломать
cəng-cidala çıxmaq – to break a lance
with someone over smth. / to fight with someone (to argue with someone over
smth.) – копья ломать (с жаром спорить)
cəngəllik
qanunu = the jungle law = закон джунглей (беззаконие)
cənnət (behişt) – an earthly
paradise / heaven on earth / blissful existence – рай земной (прекрасное
место, где можно счастливо и без-мятежно жить)
cənnət bağıdır – it’s
quite a cushy job (it is very comfortable, cosy) – * тепло, светло, и мухи не
кусают (очень удобно, уютно, отличные условия, полный комфорт)
сənnət quşu – a bird of paradise – райская птица
Cənnətdə
qul olmaqdansa cəhənnəmdə ağalıq etmək
yaxşıdır. – Better to reign in hell than serve in heaven. –
Лучше господствовать в аду, чем прислуживать в раю.
cənnəti satın almaq – bax behişti satın almaq
cərgə – line / parade – * линейка (строй в одну шеренгу)
cərgə ilə
getmək (cərgədən qalmamaq, ayaq-lamaq) – to keep abreast of
– идти в ногу (не отставать)
cəsarət etmək – to take the liberty of
doing smth. / venture to do smth. / make bold to do smth. – * брать (взять) на себя смелость (осмеливаться сделать что-либо)
cəsarətlə (mətanətlə)
çətinliyin öhdəsindən gəlmək – to take the
bull by the horns – дей-ствовать решительно, напрямик / мужественно
преодолевать затруднения; » брать быка за рога
cəsarətlə (qətiyyətlə)
hərəkət etmək – to get the bit between one’s teeth / to
take the bit in one’s teeth / to go bald – * закусывать (закусить)
удила / идти (рваться) напролом
(bir kəsə) cəza vermək – to
make it hot for someone / Cf. to call
(to haul) someone over the coals / to give someone hell – * залить сала под
кожу (сурово наказать кого-либо)
cəzalandırmaq – 1. to give someone the
works – задать кому-либо жару; 2. (hesablaşmaq) – to make short work of
someone – расправиться с кем-либо
cəzasız buraxmaq (sülhlə,
sakitcə) – to allow someone to go / to let someone go in peace – * с миром (без наказания, мирно
отпускать)
cığal – a breaker of the game rules –
джигал (человек, нарушающий правила игры)
cığ-cığ –
cığır açmaq – to open the way
to something / to force (to carve, to furrow up) one’s way (to start a new method) – открыть путь (метод осуществления чего-либо)
cığırdan çıxmaq – to go
over the line / to pass all bounds / to get off the trails / to overstep the
limits (to fall into disorder) – сойти с рельсов (перейти все границы)
cıqqılı –
cıqqırını çəkməmək
– bax cıqqırını
çıxara bilməmək
cıqqırını çıxara
bilməmək – bax
cıqqırını çıxarmamaq
cıqqırını
çıxarmamaq – someone doesn’t dare utter a word / someone doesn’t
dare make a sound – не сметь разинуть рот / и пикнуть не сметь
cındır – 1. bax canıçıxmış; 2. (hörmətsiz,
sayılmaz, avara adam haqqında) – about an unrespectful man – дешёвка
(о неуважаемом человеке); 3. (ucuz) – petty – копеечный (недорогой)
cındır kontor – queer sort of office /
shady business establishment gang of loafers, botchers, shirkers / Cf. mickey-mouse outfit – шарашкина
контора (несолидное учреждение)
cındır olmaq – smth. is at its last gasp / to
become dilapidated / to go to pieces – дышать на ладан (стать ветхим, износиться, прийти в негодность)
cındır palto – giving no protection from the
cold / with no warmth in it (of a poor ragged shabby coat) – * на рыбьем меху (о плохой верхней одежде без тёплой подкладки)
cındıra dönmək – bax cındır olmaq
Cındırından cin hürkür. – One
is dressed in shreds and tatters. – Голь беднее лохмоться. / Заплаточки с
лоскуточками беседуют.
cınqılı-cınqılı
– bax cumbulu-cumbulu
(bir kəsi)
cır atına mindirmək (cırnatmaq) – to get someone’s dander
up (to tease someone) – доставать кого-либо (доводить, дразнить, нервировать)
cır-cındır – ...and stuff / and
other odds and ends – и прочная петрушка (и много другого разного)
Cırıldayan ağac iki əsr durar.
– Lit. A creaking tree
lives for a long time. / Cf. A
creaking door (gate) hangs long on its hinges. / Creaking doors (gates) hang
the longest. – Скрипучее дерево долго живёт. / Скрипучее дерево два века стоит. (Слабый человек может обладать завидным долголетием.)
cırılmaq (özünü yormaq) –
to burst someone’s boiler / to stave away / to bust a gut / to sweat one’s guts
out (to work very hard) – рвать себя (много и тяжело работать, надрываться)
cırtdan –
cırtqoz – 1. an impudent man / an
insolent man – обнаглевший; 2. bax bambılı; 3.
spitfire (of a hot-tempered man) – взрывной (вспыльчивый человек)
cızığından
çıxdı – that’s going a bit far! / that’s a bit farfetched /
that’s a bit too thick – куда махнул (сказал что-либо неуместное, зашёл слишком
далеко)
cızığından
çıxartmaq – to carry too far – заводить слишком далеко
cızığından çıxmaq –
bax cızıqdan
çıxmaq
cızıqdan çıxmaq – 1. bax arpası artıq
düşmək; 2. – to go over the line / to get puffed up / to give
oneself airs / to put on airs / to think no small beer of oneself – с высоты своего величия (важничать) / держаться высокомерно; 3. to pass all bounds / to overstep the
limits / it beats all / that’s the limit – перейти все границы (перейти предел дозволенного)
cızma-qara (savadsız
yazılmış kağız) – useless scrap of paper / document
which is not worth the paper it is written on / tosh – филькина грамота (ничего не значащая бумажка)
cızma-qara eləmək – to waste paper /
to scribble – марать бумагу (писать каракулями)
cızma-qara yazmaq – bax ilan-qurbağa yazmaq
cib xərcliyi – pocket money – карманные
деньги (определённое количество денег)
cibə zərər vurmaq – to cost someone a
pretty penny / to touch someone in his (her) pocket / to make a hole in
someone’s pocket / to threaten with a blow at someone’s pocket(s) – бить по карману
cibxərci (azca pul) – pocket money – детишкам на молочишко / детям на мороженое
cibi boşdur – one is almost out-of-pocket / one does not have
much bread – воздуху не хватает (не хватает денег, нечем расплатиться)
cibiboş (pulsuzluq) – an empty pocket / a lack of
money / someone is out of pocket – тишина в кармане / сквозняк в кармане (полное
безденежье)
cibiboş olmaq (pulsuz qalmaq) – one is out of
pocket / one’s purse is too lean (light, slender, short) – купило притупило
(кто-либо остался без денег, с пустым карманом)
cibində siçan oynayır – someone is out of
pocket / someone does not have a penny / someone does not have a penny to his
name (to bless himself with) / someone is broke (of a penniless person) – ветер свистит в кармане / один ветер за пазухой (полное безденежье)
Cibində siçanlar oynayır. – Lit. A flea in one pocket and a louse in
the other. / Cf. One is poor as a
church mouse. – В одном кармане вошь на аркане, в другом блоха на цепи. / В кармане соловьи свищут. / В одном кармане пусто, в другом капуста. / В одном кармане заря занимается, в другом светает.
cibində yel oynayır – bax cibində siçan
oynayır
cibinə əl atmaq – to loosen one’s
purse-strings / to fork out – тряхнуть мошной / развязать мошну (раскошелиться)
cibinə görə deyil – it is beyond
one’s means / it is out of one’s reach / it is more than one can afford / one
cannot afford it / it hardly suits to one’s pocket – не по карману
cibinə qoyar – to put someone in
the shade / to shoot way ahead of someone / to put someone to shame / to be one
too many for someone / to get the better of someone – заткнёт за пояс
cibini boşaltmaq – to pick the pockets / to
pick and to steal – залезать в карман / лазить по карманам (совершать карманные
кражи)
cibini doldurmaq
(varlanmaq) – to line one’s pocket(s) / to make one’s pockets bulge / to feather
one’s nest / to fill one’s purse – набивать (себе) карман (oбогащаться, наживаться)
cibini güdmək – to seek the benefit – думать лишь о своём кармане
cibinin ağzını boş qoymaq – bax cibinin ağzını
geniş açmaq
cibinin ağzını geniş
açmaq – bax cibinə əl
atmaq
cibinin ağzını sökmək – bax cibinin ağzını
geniş açmaq
cibişdana ötürmək – to take
possession of smth. / to arrogate smth. to oneself / to lay false claim to
smth. – положить себе в карман (прикарманить)
cibişdanını güdmək – bax cibini güdmək
ciblərindən muğayat ol! – keep clear
of pickpockets! – остерегайтесь воров!
ciblərini boşaltmaq – to shake the
pockets out – вытрясти карманы
ciblərini doldurmaq – to fill one’s purse / to feather
one’s nest / to line one’s pocket / to make one’s pockets bulge – набивать мошну
* cici-bacı olmaq – to be close friends – стать сестрёнками-подружками (стать близкими друзьями)
cidanı torbada gizlətmək – to hide an awl in
a sack / to hide an eel in a sack – прятать шило в мешке
Cidanı çuvalda gizlətmək
olmaz. – You can’t hide an awl (/ an eel) in a sack. / What is done by night
appears by day. / Murder will out. – Шило в мешке не утаишь. / Кукиш в кармане
утаишь, а шило в мешке не утаишь. / Шила в мешке не утаишь, девушку за замком
не упрячешь.
cidanın ucu çuvaldan
çıxıb – it can be easily seen through / it is much too
obvious / it will soon be discovered – шито белыми нитками
cidd-cəhdlə etmək – to roll up one’s
sleeves and set to work / to show great zeal for one’s work – засучив рукава
(усердно, энергично делать что-либо, приниматься за что-либо и т.п.)
ciddi hərəkət etmək – to take
the bull by the horns – брать быка за рога (энергично действовать)
ciddi surətdə (zarafatsız) – meaning
it / being in earnest / being dead serious – на полном серьёзе (со всей
серьёзностью, без шуток)
ciddi surətdə
hərəkət etmək – to mean business / one’s wings have grown /
one feels a fresh surge of energy – расправлять крылья (начинать проявлять в
полной мере свои силы, способности; действовать энергично, всерьёз, по деловому
ciddiləşmək – to become acute – * заостряться
cift – placenta – детское место
cigitkə – a wee
/ a tiny / a baby / a finger-boy / a dwarf / a half-pint / a half-portion / a
knee-high to a grasshopper – малявка / мальчик с пальчик / лилипут / от горшка
два вершка (маленький)
cikinə-bikinə
getmək – 1. to pick someone or smth. to pieces / to go over someone or
smth. point by point – разбирать по ниточке / перебирать по косточкам
(вдаваться в подробности); 2. to do an hair-splitting – крохоборствовать
cikinə-bikinə
kimi – bax cikinə-bikinə qədər
cikinə-bikinə kimi danışmaq –
to amplify a narration / to pad out / Cf. to spoonfeed smth. to someone –
размазывать по тарелке (медленно, с излишними подробностями излагать что-либо)
cikinə-bikinə qədər (bütün xırdalıqları
ilə) – from cover to cover / inside out / through and through / fully /
thoroughly / in the minutes details – от корки до корки / со всеми манерами /
до иголки / до подноготной / до ниточки (подробно, основательно, до мелочей
знать, рассказать, разобраться и т.п.)
cikini də,
bikini də bilmək (yaxşı bələd olmaq) – 1. to know
all the ins and outs / to know the ropes / to be perfectly at home in smth. /
to feel perfectly at home on smth. / to find out some cherrished secrets / to
know someone or smth. inside out / to know someone like the palm of one’s hand
/ to know smth. backwards / to know smth. from A to Z / to know smth. like a
book / to know smth. like the back of one’s hand (to know everything about
someone or smth.) – знать все ходы и выходы (знать все пути и средства) /
(y)знать всю подноготную / знать до точки / знать как облупленного / знать от и
до; 2. bax cikinə-bikinə getmək
cilddən-cildə
girmək – bax dondan-dona girmək
cildinə girmək
– bax dona girmək
cilov gəmirmək
– to have a grudge against someone / to bear someone ill-will / to take revenge
on oneself (one wants to pay someone back) – точить зубы (затаивать злобу,
замышлять зло против
кого-либо)
cilovda saxlamaq – to keep someone or smth.
in check / to hold someone in leash / to keep someone under one’s thumb / to
keep someone or smth. on a tight rein / to put a curb on someone or smth. – держать
в
узде / держать
на
вожжах / держать
в
струн(к)е
cilovu ələ
vermək – to wear leading strings / to be
led by the nose / to be tied to the chariot of someone – идти (пойти) на
поводу (ставить
свои
действия
в
зависимость
от
кого-либо)
cilovu əlində
olmaq – to keep someone on a short leash – держать
на
коротком
поводке
cilovunu buraxmaq – to slacken the reins – отпустить
поводья
cilovunu çəkmək
– 1. to keep someone or smth. on a tight rein / to put a
curb on someone or smth. / to take someone in
hand / to deal with someone firmly (to bridle
someone) – прибирать вожжи к рукам / держать
на
вожжах / придерживать
на
вожжах
(подчинять себе, своей воле); 2. to get a grip
(hold) of smth. / to get one’s hands on smth. (to grab / to pocket smth.) –
прибирать вожжи к рукам (присваивать, зах-ватывать); 3. to keep someone or smth. in check / to hold someone in
leash / to keep someone under one’s thumb – держать в узде / подтянуть вожжи
cilovunu əldən
vermək – bax cilovunu bu-raxmaq
cilovunu əldən
verməmək – 1. to keep someone on a string / to lead someone in a string
– держать на привязи (не давать кому-либо свободы в действиях); 2. to keep
someone on a tether as one’s admirers – держать на привязи (иметь постоянно при
себе в качестве поклонника)
cilovunu əlində
saxlamaq – bax cilovda sax-lamaq
cilovunu gəmirmək
– to take the bit between one’s teeth – стиснуть зубы (сдерживаться)
cilovunu
yığışdırmaq – bax
cilovunu çəkmək
cilovunu
yığmaq – bax cilovunu
yığışdırmaq
“cim”in yanına
“rey” qoymaq – to take to one’s heels / to turn tail / to pull foot / to cut
and run / to cut one’s lucky / to cut one’s stick / to cut dirt / to grab one’s
legs / to put one’s best foot forward / to put one’s skates on / to take to
one’s heels / try to escape safe and sound / to make a run of it / to pull foot
/ to show a clean pair of heels / to do a bunk / to beat it quick – (за)дать
драла / уносить
ноги / пускаться
наутёк / брать
ноги
в
руки / давать
стрекача (удрать, улизнуть)
cin atına mindirmək – to rouse someone’s
bile / to make someone furious / to drive someone crazy (batty) / to drive
someone into a frenzy / to rouse someone to a fury (to make someone angry, to
annoy someone) – доводить до белого каления (разозлить, рассердить кого-либо)
cin atına minmək (hirslənmək) –
to get one’s Irish up / to get one’s rag out / to get one’s shirt off / to get
one’s monkey up / to get one’s Indian up / to get off one’s bike (to become
furious, to fly into a rage) – лопаться со злости / доходить до белого каления
/ лезть в бутылку / метать икру / взбелениться (рассердиться, злиться) /
держать сердце / иметь сердце (таить обиду, злобу)
cin başına vurmaq – bax cin atına minmək
cin beyninə vurmaq – bax cin başına vurmaq
Cin bismillahdan qorxan kimi qorxmaq. – To be as
afraid of smth. as the devil is of incense. / To be dead scared of smth. – Бояться, как чёрт
ладана.
Cin dəmirdən qorxan kimi qorxmaq. – bax Cin bismillahdan qorxan kimi
qorxmaq.
cin-şəyatin – the evil spirit / the evil one
/ dark forces of evil – нечистая сила (бес, дьявол, чёрт)
cin təpəsinə vurmaq – bax cin başına vurmaq
cinas – a pun / play on words – игра слов (остроумное,
каламбурное выражение)
cinayət başında tutmaq – to catch
someone at the scene of crime / to catch someone in the act / to catch (to
take) someone red-handed – * на месте / с поличным (при явных уликах, поймать или
задержать на месте преступления)
cinayət damğası – an imprint of the
criminality – * печать Каинова (отпечаток, след, внешние признаки преступности)
cinayəti ört-basdır etmə – a
mutual protection – круговая порука (взаимное укрывательство)
Cinə papaq tikir, şeytana – başmaq.
/ Şeytana papuş tikir. – Он
сатане в дядьки годится.
cini tutmaq – bax
cin başına vurmaq
cinini başına yığmaq – bax cin atına mindirmək
cinli – devil-ridden – психованный
* cinni Cəfər qoşunu – a great many
of men (too many, so many, such a lot of noisy,
fussy, restless children) – о толпе шумливых, сyетливых детей
cins at – a shaft-horse – коренная лошадь (породистая
лошадь)
cinsi cazibədarlıq
– * what it takes – сек-суальная привлекательность
Civildəmə! – Don’t chirp!– Не
пикай! (молчи!)
ciyəri
ağzına gəlmək – to be terribly
frightened – до
смерти
испугаться / замереть
от
страха
ciyəri qana
dönmək – bax ciyəri
yanmaq
ciyəri odlanmaq
– bax ciyəri yanmaq
* ciyəri yanmaq
– to be disappointed / aggrieved – быть сильно огорчённым, опеча-ленным
ciyərinə
xal salmaq – bax ürəyinə
xal salmaq
ciyərini
çıxarmaq – 1. to give someone a good talking-to / to rake someone over the coals / to give it
someone hot and strong / to give someone what for / to give someone hell –
давать жару дать нагоняй (сильно отругать); 2. to give someone a proper
thrashing / to give someone a proper pounding / to give someone a proper
licking / to give someone a proper dressing-down / to make it hot for someone /
to give someone the works (a nice shake-up) – давать жару (нанести сильный
удар)
ciyərini
dağlamaq – to break someone’s heart – надрывать душу / надрывать сердце
(вызывать душевные страдания)
ciyərini kabab
eləmək – bax ciyərini
dağlamaq
ciyərini
yandırmaq – bax ciyərini
dağlamaq
ciyərli olmaq
(qorxmaz olmaq) – to be lion-hearted (to be bold / brave / courageous) – быть
крутым (храбрым, смелым)
cod əllər (qabarla
örtülmüş əllər) – the calloused hands –
заскорузлые руки
cod su – a hard water – * жёсткая вода
сomərd – young
stalwart / good lad – красный молодец
Con Arpa Toxumu (spirtli içkilərin təcəssümü)
– * John Barleycorn – Джон Ячменное Зерно (олицетворение спиртных и солодовых
напитков)
coşğunluqla işə girişmək
– set to work with enthusiasm – * с жаром приняться за дело
coşqun (diribaş, çevik, diri,
qıvraq, şux, zirək) – full of beans – горячий (живой,
энергичный)
coşqun olmaq (əsəbiləşdirilmiş
vəziyyətdə olmaq) – to be strung up – быть на взводе (в
состоянии раздражения, возбуждения)
coşqunluqla
(böyük ehtirasla) – one will blaze away at one’s work / one
will work at full (high) pressure / the ground will sizzle under someone’s feet
– * аж (даже) небу жарко станет (в высшей степени энергично, интенсивно,
азартно)
Coşma! (hirslənmə, sakit ol!) –
Don’t make waves! / Cool it! / Don’t rock the boat! / Keep your hair on! – Не поднимай волны! (не нервничай, не возмущайся, не горячись!)
coşmaq (şiddət etmək) – to flare up / Cf. to fly (go, slip) off the handlе / to fly (get, go off) into a tantrum / to get one’s shirt
off (out) / to kick the cat / to blow off at someone (to vent one’s anger upon
someone) – соскочить (сорваться) с зарубки (вспылить, потерять самообладание) / кота гонять (бушевать, срывать злость)
Cöngə öküz olana kimi, yiyəsi
donuza dönər. – Lit. Till
the children have grown up, the parents will be dead tired. – Пока дети станут на ноги, родители с ног собьются.
cumbulu – teeny-weeny / teensy-weensy – вот
такусенький (очень маленький, крохотный)
cumbulu-cumbulu
(balaca uşaqlar) – tiny men / wee people (very small) – мал мала меньше
(один меньше другого)
cur olmaq (iştirak etmək) – to join in –
поддержать компанию
curluq etmək (yoldaşlıq etmək)
– to hobnob with someone / to rub elbows with someone / to rub noses with
someone – завести печки-лавочки / якшаться (водить компанию с кем-либо)
cuşa gəlmək – to be agitated / to
get (to be, to become) excited – испытывать прилив сил (возбуждаться, вдохновляться)
Cücəni payızda sayarlar. – Never
(don’t) count your chickens until (before) they are hatched. / Cf. Never cackle till your egg is laid.
/ Gut no fish till you get them. / Never try a fish till it’s caught. / Catch
the bear before you sell his skin. / First catch your hare then cook him. /
Never spend your money before you have it. / Don’t halloo till you are out of
the wood. / Praise a fair day at night. = Цыплят по осени считают. / Не считай
утят, пока не вылупились.
cürbəcür şeylər (müxtəlif-müxtəlif
işlər) – all sorts of things / this, that and the other – разные
разности (самые разнообразные факты, сведения и т.п.)
Cürətli şəhər alar,
cürətsiz küncdə qalar. – Lit. Cities are captured by boldness. / Cf.
Cheek brings success. / None but the
brave deserve the fair. / Fortune favours the bold (the brave). / Nothing
venture, nothing win (have). / Nothing sake, nothing draw. / Faint heart never
won fair lady. / He that hesitates is lost. / Grasp the nettle and it won’t sting you. – Смелость города берёт. / Трус никогда не завоюет сердце благородной дамы.
/ Ср. Риск - благородное дело. (В любом деле побеждают смелые, решительные люди.)
cüzi (çox az) – infinitesimal /
trifling – * на грош (ничтожно мало)
cüzi şey – bax boş şey
cüzi şey deyil – this is not to be trifled
with / it is not child’s play / it is no joke – не игрушки (не легко, не пустяки)
– Ç –
Çadırlarda – * under canvas – в палатках
* çadranı atmaq – to take the veil (to
become emancipated) – скинуть чадру (стать независимой)
Çağırılan yerə ərinmə,
çağırılmayan yerə getmə. – An uninvited guest
is worse than a Tartar. / Never go there, where you are not invited. / Cf. He who comes uncalled, unserved
should sit. – На незвано не ходи, на нестлано не ложись. / Незванный гость хуже
татарина. / Непрошенный гость хуже татарина. / К обедне ходят по звону, а к обеду (в
гости) по зову. / Где любят, там не учащай, где не любят, туда ни по ногу.
Çağırılan yerə ərinmə,
çağırılmayan yerdə görünmə. – bax Çağırılan yerə
ərinmə, çağırılmayan yerə getmə.
çağırılmamış qonaq
– a cuckoo in the nest – кукушка в чужом гнезде / нежеланный гость
Çağırılmamış qonaq
süpürülməmiş yerdə oturar. – He who comes
uncalled, unserved should sit. – На незваного гостя не припасена ложка. /
Незваному в пир не по что ходить.
çağırılmamış
məsləhət verən – * a back-seat driver – непрошеный советчик
Çağırılmayan qonaq tatardan
da pisdir. = An unwelcomed guest is worse a Tatar. = Незванный гость хуже
татарина.
çağırılmış
bayatı – the old song / the same old story
– старая песня / избитые слова (надоевшие,
приевшиеся рассуждения, признания)
çağırılmış
bayatı demək (çoxdan məlum olan şey) – to sing the
old song / to tell the same story – затягивать старую песню
çax-çux
eləmək – to make two ends meet (to live by one’s work) – сводить
концы с концами (прокармливаться кое-как, занимаясь мелким делом)
çaxır səpmək
– try to pull the wool over someone’s eyes / to throw
dust into someone’s eyes / to put on a good bluff / to eyewash someone / to
humbug someone – втирать очки
çaxır
tuluğu – a drunkard / a toper / a tippler –
алкаш (пьяница)
çaxırdaşı – a tartar – винный
камень
çaxnaşma etmək
(qarışıqlıq salmaq) – * to throw a bomb (into) – вызвать
сенсацию / наделать переполох
çalınmış qaymaq – whipped
cream – битые сливки
çalışıb-çapalamaq – to struggle
desperately for a living – биться как рыба об лёд
çaqqal sürtməsi eləmək – to treat someone
with a dose of birch-oil / to flog someone (to birch someone) – дать берёзовой каши
çaqqal yağışı – a shower
of fine warm rain / rain during sunshine – слепой дождь / грибной дождь
çala-çala getmək – without
having got what one wanted / with nothing for one’s pains / to draw blank –
уходить несолоно хлебавши (уйти без ничего, не добившись ожидаемого, желаемого)
... çaldığı hava ilə
oynamaq – to dance to someone’s fiddle / to dance to someone’s tune / to play the
same hand / to harp on the same string – плясать под дудку / в одну дудку дудеть
(bir kəs) çaldı (bəxti gətirdi)
– someone is in luck – кому-либо повезло
çalışıb-çabalamaq – to be on one’s feet
all day / to be up and about / to be continually on the go – на ногах (в хлопотах, в заботах)
çalışıb bir kəsin zəif
tərəflərini açmaq – try to find out someone’s weak
points / try to catch someone out – * проверять на вшивость (пытаться определить чьи-либо недостатки, уличить кого-либо в чём-либо)
çanağından çıxmaq – bax qınından
çıxmaq
çanaq ... başında
çatladı – bax çanaq
... başında sındı
çanaq ... başında sındı
– the blows of the fate falls upon one’s head – удары судьбы пали на голову
çap olunmamış əsərlər
haqqında – to write secretly or for private consumption (usually owing to
censorship restrictions) – * писать в стол / работать в стол (создавать, писать произведения, по какой-либо причине не публикуя их)
çap vərəqi (16 səhifədən
ibarət çap ölçüsü) – printer’s sheet /
signature – печатный лист
çaparaq getmək – in full career – * на всём
скаку (во время движения вскачь)
çarə yoxdur (bacarmaq olmur) – no use! / there is
nothing to be done! / nothing doing / never mind – что поделаешь! (приходиться примириться, согласиться с тем, что
есть)
çarəsiz qaldıqda – at the worst /
as a (in the) last resort / in an emergency /
if the
worst comes to the worst – в крайнем случае (при острой необходимости, если
не останется иного выхода из создавшегося положения)
çarxı azmaq – bax çarxı dönmək
çarxı dönmək – one’s fate
failed him (her) – судьба изменила
çaş-baş qalmaq – 1. to be all adrift
/ to be disconcerted / to be put off / to become completely muddled – сбиться с толку; 2. to lose one’s head / to be at one’s wits’ end /
to go nuts over smth. / to be lost / to be bewildered / to be taken aback – терять голову (приходить в растерянность)
çaş-baş qalmamaq – to keep one’s
head /
not to lose one’s head / to have one’s brains on ice / not to lose one’s
self-control – не терять голову (не растеряться)
çaş-baş qoymaq – to throw someone
off course / to put someone off his stroke / to put someone in a quandary to
baffle someone / to muddle someone (to confuse someone) – сбивать с толку
çaş-baş olmaq – bax çaş-baş qalmaq
çaş-baş salmaq – to lose the
thread of one’s thoughts / to get confused / to get muddled – (пере)путать
çaşdırıcı
(dolaşdırıcı) sual – “trick” question / killer of a
question / question below the belt / facer / floorer – на запыску (очень трудный, каверзный вопрос)
çaşdırmaq – 1. (inamını
qırmaq) – to damper someone’s spirits / to throw dust in someone’s eyes /
to pull (draw) the wool over someone’s eyes / to blunt someone / to put someone
off his (her) stroke / to put someone out of his (her) stride / Сf. to swab the ears of someone (to confuse, to baffle, to muddle someone) – cбивать с
панталыку / обескураживать / заливать (залить) глаза / замазывать глаза (приводить в замешательство, запутывать); 2. (gözlənilməz sualla
çətinliyə salmaq) – to puzzle someone with smth. / to make
someone’s head swim – посадить ежа под череп (задать трудную задачу); 3.
(aldatmaq) – to draw amiss – вводить в
заблуждение
çaşdırmaq üçün
verilən sual – a question to get someone plucked / a floorer – * вопрос на
засыпку (каверзный вопрос)
çaşıb qalmaq – 1. to be lost in
guesses (conjectures) / to indulge in all sorts of speculations / to scratch
one’s head uneasily / to be perplexed – теряться в догадках / строить догадки /
чесать в затылке (быть озадаченным, не знать, как поступить); 2. to be
dumbfounded (to be amazed, stunned, astounded) – * выпасть в осадок (крайне
удивиться, поразиться, быть потрясённым чем-либо); 3. (ən adi bir vəziyyətdən
çıxış yolu tapa bilməmək, özünü
itirmək) – to get confused in a very simple matter / Cf. to lose one’s way in broad daylight – заблудиться в трёх соснах
(не суметь разобраться в чём-либо несложном, не суметь найти выход из самого
простого затруднения)
çaşka-lojka olmaq – to be well in with
someone / to be on friendly (close) terms with someone / to be on a friendly
(intimate) footing with someone / to try the hail-fellow-met approach with
someone / to keep up a friendship with someone / to keep an open house for
someone –
быть на дружеской ноге / быть на короткой ноге / водить хлеб-соль / быть накоротке
çaşmaq (ən adi bir vəziyyətdən
çıxış yolu tapa bilməmək) – to lose (one’s)
head / to lose one’s self-control / to be bewildered / to be taken aback / to
be at a loss / to get confused in a very simple matter / to lose one’s way in
broad daylight / to mark time / to make no progress / to go (run, rush) around in
a circle (circles) / to get mixed up / to be all at sea / to be all adrift –
потерять голову (растеряться от
волнения, от неожиданности) / быть в недоумении / топтаться на месте /
сбиваться с панталыку (приходить в замешательство,
запутываться) / заблудиться в трёх соснах (не суметь разобраться в чём-нибудь
простом, несложном, не суметь найти выход из самого простого затруднения)
çatlasan da – do it by all means / to do it
at any cost (at all cost) / Cf. but
me no buts / grin and bear it! – хоть разорвись / хоть лопни / хоть тресни
çatmaq – to be hard (close) on (at)
someone’s heels / to continue in hot pursuit – наступать на пятки (догонять,
стараться настигнуть того, кто движется впереди)
* çay gəlməmiş
çırmanmaq – to do smth. before the proper time / to be in a
hurry to do smth. (to do smth. prematurely) – действовать преждевременно / торопиться в своих действиях
çaya susuz aparıb susuz gətirmək
– to lead someone a pretty dance / to make a fool of someone / to double-cross
someone / to take someone for a ride / to pull someone’s leg / to make a monkey
of someone (to fool, to dupe someone) / to put someone in the shade / to get
the better of someone / to snub someone / to wipe someone’s eye / to score off
against someone – водить за нос / провести за нос / заткнуть за пояс / утереть нос / проводить на мякине
çayda balıq sövdəsi – bax dənizdə balıq
sövdəsi
çaydaq – long-shanks / maypole /
steeple / Cf. lamp-post / telegraph
pole / Amer. long drink of water – коломенская верста (очень высокий, долговязый человек)
* çayxor olmaq – to be a tea-lover (to sit long
over one’s tea) – много выпивать чай (сидеть долго, выпивая чай)
Çayı keçməmiş “hop”
demə. – bax Arxı
tullanmamış “hop” demə.
Çayın biri qaydadır, ikisi cana
faydadır, üçü nəsdir, dördü bəsdir, o
ki keçdi beşə vur on beşə ... – The first one
sticks in your throat but the next just slips down. (of drinks) / Lit. The first glass sticks in the
throat, the second flies down like a hawk, but after the third they’re like
tiny little birds. – Первая чарка колом, вторая соколом, а остальные мелкими пташками. / Чарку пить - здорову быть, повторить - ум развеселить, утроить - ум устроить, много пить - нестройну быть. / Первая рюмка - колом, вторая – соколом, а третья - мелкими пташечками. (Каждая следующая рюмка спиртного легче пьётся.)
çaynağında saxlamaq (əlində
saxlamaq) – to have someone in one’s clutches – держать кого-либо в когтях
çaynağını batırmaq – bax dırnaqlarını
keçirtmək
çaypulu (vermək) – to tip someone / to
give someone a tip / to get a tip – на чай (давать, получать как вознаграждение
за услуги)
çest vermək – salute / to touch one’s
cap to someone / to raise one’s hand to the peak of one’s cap – взять под
козырёк (отдать честь по-военному, приложив руку к козырьку)
çeşidlərə ayırmaq = to
arrange smth. on shelves / to find the corresponding shelf for smth. (to sort out, to classify smth.) = разложить
по полочкам (разобраться во множестве каких-либо вещей, рассортировать,
классифицировать)
çeynəmək – to waste words (to waste time in
useless talking) – переливать из пустого
в порожнее (повторять одно и тоже)
çeynənilmiş (çoxdan
hamıya məlum olan) – a hairy / trite / stale / trivial / out-of-date
– с бородой (давно известный,
приевшийся, устаревший)
çeynənilmiş söhbət
(ürək bulandırıcı söhbət) – everyone is sick
and tired of it – это у всех навязло в зубах
çeynənilmiş zarafat – a threadbare
joke – избитая шутка (давно известная и употреб-ляемая)
çeynə-tüpür (eyni
sözü yüz dəfə təkrar etmək) – Lit. buttery butter (an example of
tautology) – * масло масляное (повторение одного и того же другими словами,
употребляется как пример тавтологии)
çeynə-tüpür eləmək
– bax çeynəyib
çürüyünü çürütmək
çeynəyib ağzına qoymaq – to
speak in most simple terms / to chew smth. over for someone / to feed it to
someone – разжёвывать и в рот класть / разжевать да в рот положить
çeynəyib
çürüyünü çürütmək – bax çürüyünü
çıxartmaq
çeynəyib tökmək – to
mispronounce smth. / to butcher the language – коверкать (искажать слова до неузнаваемости)
çək-çevir eləmək – to
set one’s wits to work / to rack one’s brain / to addle brains / to beat one’s
head / to bother one’s wit / to break one’s head / to busy one’s brain / to
cudgel one’s wit / to puzzle one’s head / to weigh smth. up – раскидывать умом / пораскинуть мозгами
çək-çevirə düşmək
– to get into a tight corner / to get into a mess / to get into a scrape / to
get into a spot – попадать в переплёт / попасть в пере-делку / попадать в передрягу
çək-çevirə salmaq – to bring
pressure to bear on someone / to get hold of someone / to take someone to task
/ to tackle someone / to get at someone / to take someone in hand / to call
someone to account / to put the screws to someone / to take someone by the
small hairs / to bring someone to book / to clamp down on someone / to put the
heat on someone – взять в оборот / брать за бока / взять за жабры
Çəkərsən zəhmətini,
görərsən bəhrəsini. – bax Bilik qazanmağın asan yolu yoxdur. / Bilik səy
və zəhmət tələb edir.
çəkilmək – 1. (geri çəkilmək)
– to
turn one’s back / to take to one’s heels / to show a clean pair of heels / to
pull foot / to make a run of it / – показать спину; 2. (bir
işdən çəkilmək) – to withdraw / to scratch / to
fall out of the race / to be (get) left out of things (of the running) – сойти с дистанции (выбыть из какого-либо дела); 3. (acizliyini boynuna
almaq) – to throw up one’s – спасовать
çəkinmədən – 1. (sadəcə,
artıq mərasimsiz) – without ceremony / not standing on ceremony / informally
– * без всякого / безо всяких (без всяких церемоний, запросто); 2. (çox
yüngül) – to do smth. without any difficulty (trouble, effort) / Cf. it’s mere child’s play for him / he
can do it with one hand tied behind his back – * одной левой (легко, без усилий, запросто)
çəkinməmək (qorxmamaq) – to look smth. in
the face / to face smth. – смотреть в глаза / глядеть в лицо (не бояться чего-либо)
çəkişmək (mərc çəkmək)
– to
lay a wager / to take someone up on the bet (to bet) – держать пари (спорить с обязательством оплатить проигрыш)
Çəkməçi çəkməsiz
gəzir. – A cobbler is always without shoes. / Cf. The cobbler’s wife is the worst shod. / Ever busy, ever bare. –
Сапожник ходит без
сапог.
Çəkməsən cəfa, görməzsən
səfa. – A cat in gloves catches no mice. / You can’t make an omelet
without breaking eggs. / He that eat kernel must crack the nut. – Без труда не
вытянишь и рыбку из пруда. / Не разбив яйца, яичницы не сделаешь. / Не
разгрызёшь ореха, не съешь и ядра.
çəltik atmaq – bax söz atmaq
çəm-xəm eləmək – to make excuses
(to refuse) – отнекиваться
çənə-bazar eləmək – to
make a bear-garden / to make a scene (to argue) – устраивать базар / торговаться (спорить)
çənə-bazarına
çıxmaq – bax çənə-bazar
eləmək
çənə-boğaz vurmaq – to
squabble with smth. – препираться (спорить)
çənə-boğaza
çıxmaq – bax çənə-boğaz
vurmaq
çənə döymək – to wag
one’s tongue / to jabber / to prattle (to enter on a
prolonged argument) – трепать языком / трещать языком
çənə söhbəti –
tittle-tattle / a chatter / a twaddle – болтовня
çənə vurmaq – bla-bla / jaw-jaw /
to chatter / to blather / to twaddle (to talk uselessly) – болтать языком /
чесать языком / мозолить язык
çənə yormaq – bax çənə vurmaq
çənədən bərk – a
chatterbox / a prattler – болтун / болтушка
çənədən boş – bax ağızdan boş
çənədən möhkəm – bax çənədən bərk
çənədən olmaq – bax ağızdan olmaq
çənədən pərgar – bax çənədən
möhkəm
çənəm çıxdı
yerindən – bax çənədən
olmaq
çənəsi qızışmaq – bax ağzı
qızışmaq
çənəsinə güc vermək
– bax çənə vurmaq
çənəsini boş qoymaq – bax çənə yormaq
çənəsini yormaq – to speak
incessantly / to speak for nothing – болтать без умолку / болтать зря
çənəsinin altına salmaq – bax dilinin altına salmaq
çənəsinin altında – bax qulağının dibində
çənəsinin ipi yoxdur – bax ağzının qaytanı
yoxdur
çənginə düşmək – in
someone’s clutches – в лапах / под лапой / в когтях (быть в полной зависимости,
во власти)
çənginə keçmək – bax çənginə
düşmək
çəp-çəp baxmaq – bax əyri-əyri baxmaq
çəpik çalmaq (əl
çalmaq, alqışlamaq) – to clap one’s hands – бить в ладоши /
ударять в ладоши (хлопать в ладоши)
çərçilik etmək – to be a
hair-splitter – крохоборничать (жадничать, быть очень скупым)
çərənçi – a windbag –
пустозвон
çərənçilik eləmək
– to wag one’s tongue / let one’s tongue wag and one’s teeth clack / to wag one’s
chin / to wag one’s jaws / to wag one’s beard / to engage in idle talk / to
talk hot air / to beat the air / to shoot the breeze / to prate / to mill the
wind / to blather – зубы чесать / разводить разводы / разводить узоры / точить лясы / молоть языком
çərənləmək – bax boşboğazlıq etmək
çərxi fələk – a fortune’s
wheel – колесо фортуны
çərlətmək – to force someone to be driven to
despair – доставать кого-либо
çətin adam – an incorrigible,
hopeless
person – * тяжёлый случай (о неисправимом
в каком-либо отношении человеке)
çətin alına – someone will get
nothing for his (her) pains / nothing will come of it – ничего не обломится
(ничего не выйдет у кого-либо, ничего не добьётся кто-либо)
çətin bir
iş – the act of faith / a piece of work – трудное дело (дело, требующее
терпения, сложная задача)
çətin çatar – one will never
have enough (money, food, etc.) for someone or smth. – * не напасёшься (никогда
не хватит чего-либо, слишком много
уйдёт, израсходуется)
çətin məsələ – a hard case / an
awkward predicament / an embarrassing situation – * тяжёлый случай (о чём-либо сложном и неприятном)
çətin məsələni həll
etmək (çətinliyin öhdəsindən gəlmək)
– * to put the axe in the helve / to break the back – разрешить трудный вопрос
(преодолеть затруднение)
çətin ola bilsin (göman etmirəm)
– that’s
a bit much! / you don’t say! / not really! / oh, really! (iron.) – ну уж (выражает недоверие: вряд ли, не верю, это
уж ты загнул, хватил!)
çətin və təhlükəli vəziyyətdən çıxmaq – * to turn the corner
– оставить трудности позади / дело идёт на поправку (выйти из затруднительного
или опасного положения)
çətin vəziyyət (çətin
vəziyyətdə olan insan) – * a dead duck – безнадежное дело /
конченный человек
çətin (ağır) vəziyyətdə
olmaq – to be in the hole /
to be in
the cart / Amer. for the extent of – сидеть на мели / быть (находиться) в затруднительном положении
çətin vəziyyətdən
çıxış yolu tapmaq – to work out one’s own salvation –
найти свое спасение (самому найти выхoд из затруднений)
(bir kəsi) çətin vəziyyətə
salmaq – to get a half – поставить в тупик
çətinə düşmək – to get into a
tight corner – попасть в переплёт
çətinə salmaq – bax əziyyət vermək
Çətini başlamaqdır. – It is only the
beginning that’s hard to get over. / The beginnings are always hard. / All things
are difficult before they are easy. / It is the first step that counts. / It
doesn’t matter. / What does it matter! / So what? / Never mind. / There’s no
great harm in that. / There is no harm done. / That’s no problem (trouble). – Лиха беда начало. (Трудно только начать что-либо, продолжать будет легче.)
Çətinlikdə hər şey ola
bilər. – Аdversity makes strange bedfellows. – В нужде с кем не
пове-дешься.
çətinlikdən
çıxış yolu tapmaq – to break a deadlock – найти выход из
тупика (из затруд-нительного положения)
çətinliklə – * no picnic –
нелегко, трудно
çətinliklə
qarşılaşmaq – * to spell baker – сталкиваться с трудностями
(приступить к трудной
задаче)
çətinliklə rastlaşmaq – * to be
up against smth. – стоять перед задачей, проблемой, встретить трудности
çətinliyə dözmək – * to keep at bay – сдерживать кого-либо, или
что-либо, стараться преодолеть что-либо
çətinliyi hiss etmək – to see the
red light / breakers ahead / rocks ahead – видеть опасность (предвкушать
опасность, подозревать трудность)
çığır-bağır salmaq
(boğazını yırtmaq) – to raise hell / Amer. to raise a big smoke / to kick up a row / to raise a row –
поднять хай (устроить скандал, поднять шум по поводу чего-либо)
çıxarıb atmaq (qovmaq) – to turn
someone out – выставлять (выгонять)
çıxılmaz vəziyyət – a
blind alley – тупик (безвыходное положение)
çıxılmaz vəziyyətə
düşmək – to struggle like a fish out of water / to struggle
desperately o make both ends meet (for one’s living) / to live from hand to mouth – биться как
рыба од лёд (бедствовать)
çıxış etmək – * to take the
floor – взять слово (выступать)
çıxış üçün
söz almaq – to have the floor – взять слово для выступления
çıxış üçün
söz vermək – to give the floor – дать слово для выступления
çıxış yoxdur – everything is
ruined (lost) / it is over and done with / it’s all up with me! – * всё пропало (всё утрачено, погибло; выхода нет)
çıxış
yolu – the way out of a situation – выход
из
положения
Çıxış yolu yoxdur. – There is
no way out. / One can see no other way out. / Every alley is a dead end. – * Куда ни кинь, всё клин. / Как ни кинь, везде клин. (нет выхода из положения.)
çıxma şərti ilə – exclusive
of / minus smth. / allowing for – за вычетом
çıqqırını
çıxartmamaq (səsini çıxartmamaq) – to keep one’s
mouth closed (shut) / to button on (up) one’s mouth (lips) / to keep a tight
tongue / to keep mum – держать рот на замке (быть крайне неразговорчивым,
помалкивать)
çılpaq qaya – a rock – дикий камень
çırağı
sönmək – bax
ocağı sönmək
çırağını
nohura batırmaq – to ruin someone / to make oneself unhappy – самому себя
погубить (быть причиной своих неудач, несчастья)
çırağını
söndürmək – bax ocağını
kor qoymaq
çırağını
yandırmaq – to make someone happy / to gratify someone – осчастливить /
принести радость, счастье
çıraqla
axtarsan tapa bilməzsən – one wouldn’t find someone or smth. if one
hunted by / a daylight with a candle / a daylight with a lantern / you might
hunt the world over and wouldn’t find someone or smth. / you could seek high and low and you’d never find someone or
smth. – днём
с
огнём
не
найдёшь / днём
с
фонарём
не
сыщешь
çırpışdırmaq
(oğurlamaq) – something lies in temptation way / something lies handy – плохо (близко) лежит (легко можно украсть, присвоить)
çırt-pırt (müxtəlif
xırda şeylər) – this and that / one thing and (or) another /
...and that sort of thing – то да сё / и то и сё / то и сё / то-сё (разное, всё что угодно)
çırt-pırta
xərcləmək – to fritter away – растрачивать
по
мелочам
çırtıq
çalıb oynamaq – bax
sevincindən yerə-göyə sığmamaq
çırtma
vurmamaq – never lay (set) a finger on someone – пальцем не трогать
çırtma
vursan qanı çıxar – 1. to clutch one’s head / to be horrified
хвататься за голову / схватиться за голову (о состоянии гнева, крайней возбуждённости);
2. bax çırtma vursan
yanağından qan damar
çırtma
vursan yanağından qan damar –
çiçək çiçəyi
çağırır – an earthly paradise – как рай земной
çiçəyi açılmaq – to
blossom out / to brighten up / to become radiant – расцветать (о человеке, становиться
радостным, оживлённым)
çiçəyi burnunda ikən – in the prime of
life –
во цвете лет
çiçəyi çırtlamaq – bax çiçəyi
açılmaq
* çillə çıxarmaq – forty
days after child’s birth – сорок дней после рождения ребёнка
Çin heroqlifləri – * the Chinese characters
– китайские иероглифы
çin səddi
= a Chinese wall =
китайская
стена
çin vazı – * long Eliza – синяя с белым
китайская ваза, на которой изображены высокие женские
фигуры
* çinədanı dar – a hot-tempered
man (an irascible man) – вспыльчивый человек (нетерпе-ливый)
çinədanını boşaltmaq – bax ürəyini boşaltmaq
çini düşmək – bax xəncərini qaşı
düşmək
çini qab – a piece of china – фарфоровая
чашка, статуэтка и т.п.
çiy-çiy danışmaq – to
babble some nonsense / to burst out into a lot of drivel / to grind out some
balderbash – пороть чушь / нести белиберду / молоть вздор / городить околесицу
/ нести ахи-нею (говорить глупости)
çiyin-çiyinə – shoulder to
shoulder / shoulder pressed to shoulder – плечо в плечо / плечо о плечо /
плечом к плечу / плечо к плечу (рядом, один возле другого)
çiyinlərinə düşmək
– to be one’s dutу (responsibility) – лежать на плечах
çiynində başı yoxdur – someone has not a
head on his shoulders / someone doesn’t bear a brain – не имеет головы на плечах
çiynindən ağır yük
düşmək – bax çiynindən
dağ götürülmək
çiynindən atmaq – to throw down one’s
burden – сбросить с плеч / свалить с плеч / скинуть с плеч
çiynindən dağ
götürülmək – as if a mountain fell from one’s shoulders /
as if a load fell from one’s shoulders / as if a weight has been taken off
one’s mind / a load has been lifted from one’s heart = словно гора с плеч упала / как (будто, точно) гора с
плеч свалилась
çiynindən düşmək – to slip from
one’s shoulders – свалиться с плеч
çiynindən (ağır) yük
götürülmək – bax
çiynindən ağır yük düşmək
çiyninə düşmək – to fall
on (upon) someone’s shoulder / to be a heavy burden to someone – сваливаться на
плечи (становится чьей-либо обязанностью, обременять кого-либо)
çiyninə yükləmək – to
make someone shoulder smth. / to load someone with smth. / to take smth. on
one’s shoulders – взваливать на плечи / перекладывать на плечи
çoban qoyunu
qırxan kimi qırxmaq – to strip someone bare / to strip someone to the
skin / to pare someone to the bone – обoдрать как липку (разорить)
Çox and içənin andına
inanmazlar. – As much one vows, so less he is trusted. = Кто много божится,
тому мало верят.
çox asan – to perform smth.
with
clock-work precision – как по нотам разыграть что-либо
çox az vaxtım var – time is running out
/ I’m getting pressed for time – (у
меня) времени в обрез (очень мало)
çox baha başa gəlmək – bax çox baha oturmaq
çox baha oturmaq – to cost someone a pretty
penny / to cost someone a tidy sum / Cf.
to pay a heavy figure – влететь (вскочить, обойтись, стать, влезть) в копейку
(стоить очень дорого, потребовать больших затрат)
Çox bilən quş dimdiyindən tələyə
düşər. – The more haste, the less speed. / Haste makes waste. /
Fool’s haste is no speed. / Hasty climbers have sudden falls. – Быстрая вошка -
первая на гребешок попадает. / Поспешишь - людей насмешишь.
Çox bilən tez qocalar. – Much you know,
sooner be older. / Too much knowledge makes the head bald. / Cf. Curiosity killed a cat. = Много
будешь знать, скоро состаришься.
Çox bilmək istəyən çox
da çalışsın gərək. – He that eat kernel must
crack the nut. – Кто хочет много знать, тому надо мало спать.
Çox bilsən də, az danış.
= Know more, less speak. = Больше знай, да меньше болтай.
çox böyük – God knows how good
(important, etc.) – * невесть какой
(очень большой, особенно заметный)
çox böyük ehtiyac –
çox böyük müvəffəqiyyətlər
– the giant strides – * гигантскиe шаги
çox böyük rəqəmlər –
a vast
sums / an astronomical figures – * астрономические цифры
çox ciddi söhbət – high words /
show-down – крупный разговор
cox da...! – what of it? / that doesn’t mean anything!
– мало ли что!
çox da yaxşı deyildir – it is far
from satisfactory / it leaves much to be desired – оставляет желать
лучшего / многого (недостаточно хорош, с рядом недостатков)
* çox deyib, az eşitmək – As much one speaks, so
less he is hearing. (about the man, whose words attract nobody’s
attention) – Чем больше говорят, тем меньше прислушиваются.
çox dəyərli – smth. very
important, urgent, topical, etc. – *
невесть что (нечто очень важное, стоящее и
т.п.)
çox ehtimal (daha doğrusu, yəqin
ki) – most likely (probably) – скорее всего (наиболее вероятно)
çox əsəbiləşmək – one’s nerves are
all to pieces / one is a nervous wreck – совсем изнервничаться
çox görmək
– to fleece someone / to flay someone alive – обчистить как липку (лишить
денег, отнять всё дочиста, считая лишним)
çox güman ki – 1. (ola bilsin ki) – why not? – а чего
ж / а что же (пожалуй, почему нет?); 2. (ehtimala görə) –
in all
probability / very likely – по всей вероятности
çox xoşum gəlir ondan (zəhləm
gedir sifətində) –
I can’t stand him / her – я не выношу его / её
çox
qabağa getmək – to get somewhere – продвинуться вперёд (кое-чего
добиться)
çox qəşəng (gözəl)
– just what the doctor ordered / just the thing I (we, you) need! – * то, что доктор прописал (отлично, замечательно)
çox qısa müddət – someone is a
fresh hand at smth. / someone has been somewhere next to no time (much too
short a time) / the number of days someone has been somewhere can be counted on
one’s fingers – без году неделя (совсем немного времени, совсем недавно)
çox lazımdır! – 1. what do I care! /
why should I? – очень мне надо! (не надо); 2. (son dərəcə
lazımdır) – desperately in need of smth. / the need of smth. is dire
/ one is dying to have smth. – до зарезу (очень, крайне необходимо)
çox mühüm məsələ
(vacib məsələ) – a vital question / a burning issue / a burning
question (a question of vital importance) – * жгучий вопрос
çox sadə – Lit. as simple as mooing / Cf. as simple as pie – * прост, как мычание (очень простой)
çox sağ ol(un)! – response phrase to “good luck!” – *
к чёрту (ответ на «ни пуха, ни пера», пожелание удачи)
Çox-sağolu cibə qoymazlar. – Lit. One can’t make a fur-coat of a “thank-you”. / Cf. Many words will not fill a bushel. /
Praise is not pudding. / Words pay no debts. / No penny, no patern-oster. – За спасибо шубы не сошьёшь. / Из спасиба шубы не выкроишь.
çox səmimi – completely open – * весь наружу
çox sular
axıb – much water has flown under the bridges since that
time / a lot of water has run since then / much time has elapsed since then / Cf. There has been many a peck of salt
eaten since that time. –
много воды утекло / немало воды ушло с тех пор
çox surətlə – like one o’clock –
стремглав (очень быстро, стремительно)
çox şadam – as pleased as Punch
(enchanted, delighted) – рад-радёхонек / рад-радёшенек (очень рад)
çox təəssüf! – Cf. off all things! / that’s a nice thing! / that’s a
nice (fine) how-d’ye-do! / here’s a nice go! / that’s a pretty (nice) kettle of
fish! / what a bother! – вот так фунт! (выражает удивление, раочарование, досаду)
çox tələsmək – to go too fast / to
race (rush) ahead too quick / to catch (take) the ball before the bound – * забегать вперёд (слишком спешить, делать что-либо преждевременно)
çox utancaq qız – a fair maiden / a lovely
maiden – красная девица
çox yaxşı! – that’s an up! /
right on! / that’s mighty rich! – * вот это в кассу! (вот это замечательно, здорово!); 2. (əla) – 1. first-rate / capital /
splendid / ripping good / good all round – * хоть куда (отличный, замечательный); 3. to do smth. excellently / to know how to
do it – * хоть куда (делать что-либо отлично, превосходно); 4. out of this
world / a perfect (choice) set of someone or smth. (splendid, wondeful) – как на подбор (все одинаково хороши); 5. bax çox asan
(bir şey ilə) çox yaxşı
bacarmaq – to get even with someone / to fix someone resolutely (have done with
someone quite easily, in no time) – * как повар с картошкой (управиться решительно и без труда)
Çox yaşayan çox bilər. –
One knows much who lives long. = Tот умён,
кто долго живёт.
Çox yaşayan çox bilməz,
çoz gəzən çox bilər. – He who walks long knows
much. = Не тот умён, кто долго живёт, а
тот, кто много видел.
Çox yemək adamı az yeməkdən
də eliyər. – Cf. Grasp all,
lose all. – Малое насытит, от многого вспучит.
çoxdan məlum (məşhur) – as old as the hills
/ older than forty hills / as old as Adam’s ribs – * старый как мир (издавна существующий, известный)
çoxdan olmalıydı! – and high time it
is! / you should have done it long ago / at long last / and about time too! /
that’s a boy (girl)! / that’s the spirit! / now you’re speaking! – давно бы так! (наконец-то)
çoxlu pul – large money / large notes – * крупные деньги
Çoxluq - poxluqdur. – Many hands make light
work. – Когда рук много, работа спорится.
çoxseriyalı film – a soap opera – * мыльная
опера (многосерийный телевизионный фильм с мелодраматическим сюжетом)
Çoxu istəyən, azdan da qalar.
– Grasp all, lose all. – Много захочешь - последнее потеряешь. / Кто много желает, тот и мало не видает. / Много
хватать - своё потерять. / За большим погонишься и малое потеряешь. / Многого
желать - добра не видать.
Çoxun dalınca qaçan azdan da
olar. –
The better is the enemy of the good. = Погонишься за большим - и малое потеряешь. / Лучшее - враг хорошего.
Çolağa axsamaq öyrətməzlər.
– Don’t
teach your grandmother to suck eggs. / Cooks are not to be taught in their own
kitchen. / Shall the goslings teach the goose to swim? – Не учи хромать, у кого ноги болят. / Не учи плясать, я и сам скоморох. / Не учи рыбу плавать. / Не учи учёного.
çomağın
o biri başından yapışmaq –
to run too far / to cut it too fat / to overshoot the mark – перегнуть палку / заходить слишком далеко (впасть
в
излишнюю
крайность)
çomağın o biri
başını çevirmək – bax çomağın o biri başından
yapışmaq
çöldə qalmaq – 1. (rədd
edilmiş olmaq) – to be considered fit for the waste-paper basket / to be
turned down – пойти в корзину (быть отвергнутым); 2. (evsiz qalmaq) – to have no refuge (to be homeless)
– остаться без крышей над головой (остаться без дома)
çöldən
tapılmayıb ki ... – it doesn’t lie around
in the road / it doesn’t lie around in the street / such people are pretty
scarce these days / such things aren’t always round the corner / it cannot be
picked up in the road / it doesn’t grow on bushes –
на
дороге
не
валяется
/ на
улице
не
валяется
/ на
полу
не
валяется / на
земле
не
валяется
çölə çıxmaq – to go
out-of-doors (to go to the lavaratory) – на двор (за естественной на-добностью)
çöllərə
düşmək – bax dərbədər
olmaq
Çölməyə verə-verə
çıxır qazan bahası.
– The cheap comes to the expensive. /
Someone is not so rich in order to buy the cheapiest goods. – Дешёвое
доводит до дорогого. / Я не настолько богат, чтобы покупать дешёвые вещи.
Çömçə ilə dəryanı
qurutmaq olmaz. – Cf. Use a pill to
cure an earthquake. – Горстью море не вычерпаешь. / Шилом морe не нагреть.
çöp kimi
arıq – as thin as a match-stick / as thin as a lath / as thin as a rake /
as thin as a rail / as lean as a rake / as thin as a herring – худой, как спичка / худой, как щепкa / худой, как грабли / худой, как швабра
/ худой, как зубочистка
çöpə
dönmək – to become a herring / all nothing but skin and bone / a bag
of bones / a rack of bones / a stack of bones –
превратиться
в
щепку
/ одни
кости
/ одна
кожа
да
кости
çörək
boğazından getməmək –
the food sticks in one’s throat / one cannot eat a morsel / the very thought of
food sickens him (her) – кусок
в
горло
не
идёт / кусок
в
глотку
не
лезет / кусок
в
рот
не
лезет
çörək istəmir, su istəmir
– it does not require any attention (care, looking after) – есть не просит (не
требует забот, не мешает, ни в чём не нуждается)
çörək
itirmək – to break off all kinds of relations / to forget hospitality / to
forget the food given to the guest / to be ungrateful – забыть
хлеб-соль
çörək
kəsmək – 1. (dostluq etmək, yoldaş olmaq) – to keep up a friendship with someone / to keep an open house for someone
/ to be friends with someone – водить
хлеб-соль (дружить, поддерживать
знакомство); 2. (nahar etmək) – to have a dinner with
someone – пообедать с кем-либо; 3. to share a crust with someone – делить хлеб
и соль (вместе есть хлеб как символ дружбы); 4. (birinin qonağı
olmaq) – to eat someone’s salt – быть чьим-либо гостем (перекусить с кем-либо)
çörək pulu (cüzi məbləğ)
– if only to make sop for the children (paltry sum) – детишкам (ребятишкам) на
молочишко (об очень скромном заработке)
çörək verən əli kəsmək
– to kill the goose that laid the golden eggs – убить курицу, несущую золотые
яйца (уничтожить источник собственного благосостояния)
çörək
yolu açmaq – bax çörək
yolu göstərmək
çörək
yolu göstərmək – to show the means to one’s life / to show the
way to one’s life / to give someone a chance to earn some money – указать
путь
к
жизни (существованию)
çörəkağacı (ailədə
çörək qazanan adam) – bread-winner / the goose that laid the
golden eggs – кормилец в семье / курица, несущая золотые яйца (источник
обогащения)
* çörəkdən
düşmək – to lose one’s prestige (respect, prosperity) – лишиться
авторитета (уважения, благосостояния)
çörəkdən
olmaq – to lose one’s job – терять кусок хлеба
çörəkpulu
qazanmaq – to earn one’s living / to make one’s living – зарабатывать
на
жизнь
* çörəyi
burnuma yeməmişəm ki ... – I have more sense than to ... / I am
not so stupid to ... / I’m not too little to understand – я не так глуп, чтобы
…
çörəyi
daşdan çıxmaq – bax
çörəyini daşdan çıxarmaq
Çörəyi dizinin üstündədir.
– Not wait one’s kindness for your kindness. (about an ungrateful man) – За добро от него не жди добра.
* çörəyi
qulağıma yeməmişəm ki ... – bax çö-rəyi burnuma yeməmişəm ki
Çörəyi qulağımıznan
yemirik. – And I am not poor uncouth simpleton. / I’m not country bumpkin. / I
am not Simple Simon. / I’m not ninny. / I’m not dimwit. / I’m not hayseed. /
I’m nobody’s fool. / I wasn’t born yesterday. / No fool. / Nobody’s fool. / No
common trash. / Cf. He knows his
onions. / He knows what is what. – И мы не лаптем щи хлебаем! / И мы не лыком
шиты.
Çörəyi ver çörəkçiyə,
birini də üstəlik. – The work shows the workman. – Кто больше
бывал, тому и книги в руки. / Работнику - полтина, мастеру - рубль.
* çörəyimin
duzu yoxdur – when one’s kindness is answered by ingratitude – о том, кому за
добро отвечают неблагодарностью
Çörəyin birincisi həmişə
küt gedər. – Lit. The first
pancake is always lumpy. / The first try is not always lucky. / It is the first
step that is troublesome. / The first attempt is always a flop. / The first
time doesn’t count. / Cf. You must
spoil before you spin well. / Better luck next time. / Practice makes perfect.
/ Use makes perfect. – Первый блин всегда комом.
çörəyinə bais olmaq – to deprive
someone of a livelihood – лишать куска хлеба
çörəyini
daşdan çıxarmaq – to earn one’s daily bread with great
difficulty / to earn one’s daily meals with great difficulty / to be able of
earning one’s living out of anything – с большим трудом добывать себе хлеб
насущный
çörəyini
əlindən almaq – to steal the bread out of someone’s mouth / to win
one’s bread away from someone / to take someone’s bread and butter – отбивать (отбить) хлеб
çörəyini
kəsmək – bax çörəyinə
bais olmaq
çuğulluq etmək – to bring
smth. to someone’s notice / to whisper smth. in someone’s ear / to tell tales
about smth. / to sneak about (to inform
on smth., to denounce someone) – висеть на ухе (доносить, нашептывать, ябедничать)
çulunu sudan
çıxartmaq – to live from hand to mouth / hardly make both ends meet
– сводить концы с концами / перебиваться с хлеба на квас / перебиваться из куля
в рогожку
Çünki oldun dəyirmançı,
çağır gəlsin dən, Koroğlu. – You can’t back out
once you’ve begun. / You never know what you can do till you try. / Lit. If you call yourself a mushroom -
into the basket you go. / Cf. Once
you’ve put your hand to the plough, don’t look back. / Once you pledge don’t hedge.
/ In for a penny, in for a pound. / Those who play bowls must expect to meet
with rubbers. / You can’t back out now that you’ve begun. / In for a penny, in
for a pound. / Over shoes, over boots. / If you say the coat fits, you must
wear it. / Do or die. / You have to stick to your guns. – Взялся за гуж, не
говори, что не гож. / Назвался груздем, полезай в кузов. / Пошёл в кони, так вози и воду. / Взялся стадо
пасти, так паси и нашу корову. / Севши в пиру на ряду, не говори, что плясать
не могу. / Пошёл в попы, так служи и панихиду. / Явился быть грибком, так
полезай в бурачок.
...
çürük qoza da dəyməz – it isn’t worth a rotten egg /
it isn’t worth a rap / it isn’t worth a straw / it isn’t worth a farthing / it isn’t worth a tinker’s curse / it doesn’t amount to
a hill of beans / it doesn’t amount to a hap’orth of cat’s-meat / it is not
worth a damn – выеденного яйца
не
стоит
çürükçülük
eləmək – to chew the fat / to chew the rag / to chew the cud (to talk
boringly) – затягивать одну и
ту
же
песню
/ жевать
мочалку
/ жевать
жвачку
çürüyünü
çıxartmaq – to repeat smth. with tiresome monotony / to rehash the
same thing over and over / to chew the cud / to grind the organ – пережёвывать жвачку / тянуть одну и ту же песню / заладить одно и то же
çuşka (qaba, kobud, mədəniyyətsiz
adam) – an uncouth fellow / rustic / Amer. with the bark on /
simple-minded fellow / Cf. hillbilly
/ wheat / wop / Amer. Alvin – чушка / Ванька с
трудоднями / “деревня” / Ваня сельский / мужлан
(неотёсан-ный, простоватый человек, сельский житель)
– D –
Daban almaq (bərk qaçmaq) – to make a
dash / to show a clean pair of heels / to change one’s base / to run away at
breakneck speed / to go away at full split / to take a walk at a great lick /
to rush for all one is worth / to run away like the devil that’s caught a whiff
of incense / to take the air / to rush away at a great lick / the place is getting
too hot for him (her) / to grab one’s legs / to put one’s best foot forward /
to put one’s skates on / to take to one’s heels / to turn tail / to take off /
to cut dirt / to pull foot / to make a run of it / to turn coward / to do bunk
/ to sling (slip, take) one’s hook / to cut dirt / Amer. to show leg / to take to panic flight / to clear off / to
clear out / scarper / Amer. to scram
/ Cf. to blow the scene / to gird up
one’s loins / to put one’s best foot forward / to go and do it / Amer. to beat it / cut and run / to cut
one’s lucky / Amer. to make a
get-away / to take to one’s heels (legs) – земля горит под ногами /
(и) был таков / аллюр три креста / давай бог ноги / давать хребет / задавать
стрекача / брать ноги в руки / пуститься наутёк / показать пятки / сверкать пятками / задать лататы / задавать драла / дать (задать) дёру / задавать (задать) тягу / пуститься наутёк / дать драпа / задать драпака / дёрнуть коньки / ноги на плечи / давать (задать, дать) ходу / улепётывать (быстро собраться и направиться куда-либо)
* daban dabana zidd – diametrically opposed – диаметрально противоположный
daban döymək – 1. to be up on one’s feet – на ногах (в стоячем положении); 2. to be on one’s feet all day / to be on
one’s pins / to be about / to be up – на ногах (в бодрствующем состоянии, без сна); 3. to be up and about / to
be continually on the go – на ногах (быть в постоянных хлопотах, в работе, в движении)
daban etmək – to clear off / to clear out /
to make legs / to scarper / to move one’s crabs / Amer. to make with the feet / to pack up one’s all and go
away / to pack up one’s ends and awls and go off / to pack up one’s traps and
go off / to make off / to sling one’s
hook / to slip one’s hook / to take to one’s heels / to show someone one’s
heels / to turn tail / to cut one’s lucky / to do a bunk / Amer. to beat it quick / to run for all one is worth / to rush
madly (like mad) / to rush at a breakneck speed / to make a frantic dash for
smth. / to run for all one is worth / Cf.
to rush off headlong / to run helter-skelter / to run for one’s life – сматывать
удочки / смазывать пятки салом / ноги делать (убегать, скрываться) / тикать со всех ног / давать
стрекача / без памяти / очертя голову / сломя голову (очень быстро, стремглав побежать)
daban vurmaq – bax
daban döymək
(bir kəsin) dalınca dabanbasma gəzmək
– to dog someone’s steps – следовать по пятам (преследовать)
* dabanına daş dəymək
(yubanmaq, ləngimək, gecikmək) – to be slow to do smth. / to be
kept / to linger / to be too long (to be late) – мешкать (задерживаться,
опаздывать)
dabanına daş dəymiş – a poor
creature / a poor beggar – бедняга (несчастный, бедный)
dabanına tüpürmək – someone is running
for all he’s worth / to show a clean pair of heels / try to escape
safe and sound / to make run of it / to pull foot / to show a clean pair of
heels /
to run at full speed / to rush away as fast as one can / to run with all one’s
might and main / to run like a bat out of hell / to run as fast as one can /
to ride hell for leather / to double quick time – только пятки сверкают / уносить
ноги / улизнуть / кидаться со всех ног / показать хвост / во все лопатки бежать / во всю Ивановскую
dabanına tüpürdü – someone is
running for all one’s worth – засверкали пятки
dabanından tüstü çıxmaq
(yorulmaq) – to get tired / fatigued / to be tired (of) / to drop with fatigue
/ to have got exhausted – без задних ног / валиться с ног / оставаться без ног
/ сбиться с ног / (едва, чуть, еле, насилу) с трудом ноги волочить / еле
держаться на ногах / еле стоять на ногах / язык на плече
(bir kəsin) dabanını yalamaq
(yaltaqlanmaq) = to lick someone’s shoes / to lick someone’s boots = лизать
пятки / лизать ноги / лизать руки
* dabanla qapı açmayıb – a man, who never
meets any difficulties in his (her) life – человек, не испытавший трудностей
dabanları ağarmaq – to show a clean pair of
heels – сверкать пятками
dabanlarını isladıb qaçmaq – bax daban almaq, dabanına
tüpürmək
dabanlarını yağlamaq – to take to
one’s heels / to slip one’s hook – смазывать пятки / намазывать пятки салом
dabbağxanada gönünü
tanımaq – to know far and wide / to know something inside out / to know
every single one (to know deeply) – знать вдоль и поперёк / знать насквозь /
знать наперечёт / знать как облупленного
dabbaqxanada könünə bələd
olmaq – bax dabbaqda
könünü tanımaq
Dad əlindən! – My God! / Goodness me! / Oh,
God forbid! – Упаси господи! / Избави бог!
dadanmasın deyə – to keep someone from
doing smth. again / to teach someone not to try smth. again – чтобы неповадно
было (чтобы у кого-либо не возникало впредь желания так поступать)
dad-bidad eləmək – to wreak one’s fury / to
spread terror / to rage and to fume / to rant and to rage / to be in a towering
rage / to be in a passion / to be in a tizzy / to be in wax – быть в ярости (свирепствовать,
неистовствовать)
* dadı damağında qalmaq –
to continue to feel the taste of smth. pleasant (some delicious, delightful
eating) – оставить приятные воспоминания о чём-либо (о еде)
dadı damağından getməz – it’s a
real treat / it’ll make you long for more / you’ll lick your chops – пальчики оближешь (очень вкусен, аппетитен)
dadı qaçmaq – to lose one’s taste to
smth. – потерять вкус (перестать быть интересным)
dadından doymaq olmur – you’ll lick your lips
on it / it’s a real treat / it’ll make you long for more – язык проглотишь / пальчики оближешь (очень вкусный)
dadlı tikə = titbit / a dainty morsel / a
bit of all right = лакомый кусок / кусочек
Dadmayan dad bilməz.
– The proof of the pudding is in the eating. – Кто не испытал любовь, не знает
что потерял.
dağ basmaq – to
spit upon someone’s soul / to trample on someone’s finest feelings / to inflict deep
mortification / to wound deeply / to hurt someone’s feelings deeply / to break
someone’s heart – (на)плевать в душу (оскорблять самое дорогое для кого-либо,
издеваться над чьими-либо чувствами)
dağ
başına çıxarmaq – to praise someone to the skies / to
extol smth. to the skies / to square smth. – (пре)возносить до небес /
возводить в квадрат / возводить в перл (непомерно расхваливать, восхвалять)
dağ
başına qaldırmaq – bax
dağ başına çıxarmaq
dağ çəkmək
– bax dağ basmaq
Dağ dağa
qovuşmaz, insan insana qovuşar. – bax
Dağ dağa rast gəlməz, insan insana rast gələr.
Dağ dağa rast gəlməz, insan
insana rast gələr. = Men (friends) may meet, but mountains never
greet. = Гора с горой не сойдётся, а
человек с человеком столкнётся. / Гора с горой не сходится, а человек с человеком
сойдётся.
dağ-daş dilə gəlir – bax daşlar dilə gəlir
dağ kimi arxasında durmaq – to stick up for
someone or smth. / to stand firmly for someone or smth. / to defend someone or
smth. with might and main / to uphold smth. staunchly / to stand through thick
and thin / to be solidly behind someone – стоять горой
dağ kimi dalında dayanmaq – bax dağ kimi arxasında durmaq
Dağ qayaya rast gəlib. – The scythe
clashed on stone. / One has meet one’s match. / Сf. Diamond cut
diamond. / When Greek meets Greek, then comes the tug of war. – Нашла коса на камень. (Oдин другому не уступит.)
dağ su (qaynar su) – a fast-boiling water – крутой кипяток
dağ vurmaq – bax dağ basmaq
dağa arxalanmaq – to put an implicit faith in
someone or smth. / to place an implicit confidence in someone / to build upon
someone or smth. as on a rock – как на каменную гору надеяться / как на каменную стену полагаться
dağa çıxmaq – 1. to come up in the
world / to go uphill / to go up the ladder / to climb the ladder / to be on
one’s way up / to be making the grade – идти в гору / пойти в гору (приобретать вес, значение, делать карьеру - о человеке); 2. to bе taking a turn for
the better / to be on the up and up / to skyrocket – идти в гору / пойти в гору (успешно развиваться - о делах)
dağa-daşa düşmək – 1. to wander / to stray – бродить, странствовать; 2. to look
for someone – искать кого-либо
dağa-daşa salmaq – to lead astray (to confuse
matters) – смешать все карты (ввести в заблуждение)
dağa dönmək – 1. to grow stout
/ to get fat (to put on weight) – разрастись / расшириться (располнеть); 2. one’s wings have grown / one feels a
fresh surge of energy / to be proud of smth. / to take pride in / to pride
oneself on – выросли крылья / окрылиться (испытывать большую гордость)
dağ-daşa düşmək – 1. bax dərbədər olmaq; 2. have come through
fire, water, and copper pipes / have gone through fire and flood and hell upon earth
/ have been through the mill / have been through very hell – пройти сквозь огонь и воду и медные трубы (претерпевать трудности, невзгоды, лишения)
dağ-daşa salmaq – to caused someone to knock
about the world – заставить скитаться (быть причиной тяжёлой жизни другого)
dağ-daşa sığmamaq – to be in the
seventh heaven / to tread on air / to walk upon air / to be all over oneself /
to feel oneself on the top of the world – быть на седьмом небе (испытывать блаженство, быть безгранично счастливым)
dağdan-dərədən
danışmaq – 1. to talk rubbish / to talk what comes to one’s mind – нести чушь / пороть чепуху; 2. to talk round – говорить вокруг да около / ходить кругами / начинать издалeка
dağı dağ üstə qoymaq – to move the
mountains – ворочать горами / двигать горами
dağı dağ üstündən
atmaq – bax dağı dağ
üstə qoymaq
dağı-daşı yandırmaq – one
heart is torn / one heart is rent / one’s heart is breaking / one’s heart is
bursting / one’s heart is bleeding / it breaks one’s heart / to distress
someone – душа надрывается / сердце разрывается на части / надрывать сердце / сокрушать
сердце
dağı yerindən oynatmaq – bax dağı dağ üstə
qoymaq
(bir şey) dağılmaq bilmir – it wears
very well / it can never wear out / it is everlasting (about clothing,
footwear) – износа нет (об очень прочной одежде, обуви)
dağılmaq təhlükəsi
altında olmaq – to give at the seams / to be bursting at the seams /
to be going to pieces / to be cracking at the joints / to crumble on all sides
/ to be shaken to the core – * трещать по всем швам (быть под угрозой краха, развала)
Dağın dərdi də dağ boyda
olur. – A great ship asks deep waters. / Big ships need deep waters. / A great voyage
befits a great ship. – Большому кораблю большое и плавание. / Большому
больше и надо. / На большую яму больше и
хламу пойдёт.
dağlar vəd etmək – to promise a
fortune / to talk a dog’s hind leg off / to talk someone’s head off / to talk
the bark off a tree / to talk nineteen to the dozen / to spin a long yarn / to
talk a donkey’s hind leg off – сулить золотые горы / наобещать с три
короба
dağlara düşmək – bax dağ-daşa düşmək,
çöllərə düşmək
daha bəsdir! (bitdi!, qurtardı!, bəsdir!)
– that’s the limit! / it beats all! / it beats the creation! / it licks
everything! / it takes the biscuit! – дальше ехать некуда (хуже того, что есть, не может быть)
daha da zəngin (varlı, dövlətli) –
* better off – богаче
daha güclü (bic) – one too many for
someone – сильнее или хитрее кого-либо
daha sadədir – it is very easy (simple) / it
costs someone nothing to do it – дело десятое / дело третье / дело девятое (немудрено, проще всего)
daha taqətim yoxdur (daha səbrim
çatmır, dözmək olmur) – it’s unbearable! – мочи никакой
нет!
daha yaxşı (o qədər
yaxşı) – all the better – тем лучше
daxili istiqraz – Lit. internal loan (hair combed from the temle to conceal one’s
bald patch) – * внутренний заём (начёс от виска к виску для скрытия лысины)
daxma qaraltmaq – to start a family – обзавестись семейством
daxmaçıq – dilapidated little house /
slapdash shack – избушка на курьих ножках (ветхий или наскоро сколоченный дом)
daim (həmişə) – all along / every now and gain
/ time and time again (continually) – то и знай (беспрестанно, беспрерывно, всё время)
daim başına qaxmaq (həmişə
yadına salmaq) – to throw smth. in someone’s teeth / to rub someone’s nose
in – тыкать в нос / тыкать в глаза
(постоянно попрекать)
daima – 1. сonstantly /
continually / all the time / Amer.
without letup – всю дорогу (постоянно, всё время); 2. (həmişə,
fasiləsiz) – again and again / time after time / time and time again / one after
another / at regular intervals – * раз за разом (снова и снова, один за другим)
daimi işsizlik rayonları – * a depressed area
– район хронической безработицы
dairə vurmaq – to make a detour / to go a
roundabout way – сделать круг
dal ayaqları üstə dayanmaq – to get on
one’s hind legs before someone – стоять на задних лапках
dal ayaqları üstə oynamaq – to be
reduced to servile obedience / to be obedient to the point of servility / to be
on one’s best behaviour in someone’s presence / to walk on tip-toe / to walk
the chalk / to toe the line / to dance to someone’s piping – ходить по струнке / ходить по ниточке
dal ayaqları üstəndə gəzmək
– to dance attendance on someone – ходить на задних лапках перед (кем-либо)
dal çevirmək – to turn one’s back on
smb. / to turn up one’s nose / turn away – поварачивать(ся) спиной (к
кому-либо) / отвернуться / показывать шиш (фигу)
dal-dalı getmək – 1. (dal tərəfi
ilə) – back to front / backwards – * задом наперёд идти (задней стороной
вперёд); 2. (sözündən dönmək) – to go into reverse /
to clutch in the reverse / to move backwards – давать (дать) задний ход
(отступать от ранее сказанного, своих решений, поступков и т.п.)
dal göstərmək – to turn one’s
back upon someone / to treat someone with contempt – показать спину
dal gün – a rainy day / an evil day – чёрный
день
dal günə saxlamaq – to lay up / to put
aside / to keep for an evil day / to keep against a rainy day – держать
что-либо на чёрный день
dal qapıdan ötürmək – to sell
under the counter / to trade on the sly – продавать налево / из-под полы (украдкой, незаконно)
dala atmaq – to keep putting smth. off till another
day – откладывать / оставлять что-либо на чёрный день
dala baxmadan – 1. to run quickly without ever
looking back / to run hell for leather – без оглядки (не оглядываясь бежать);
2. to live for the moment / to enjoy oneself without a stint – без оглядки
(забывая обо всём, предаваться чему-либо); 3. to love recklessly / to believe without
second thoughts – без оглядки (безгранично любить, не рассуждая верить); 4. to
do smth. rashly / thoughtlessly – без оглядки (неосто-рожно, неосмотрительно
делать что-либо); 5. to do smth. resolutely / unhesitatingly / straightaway –
без оглядки (решительно, без колебаний делать что-либо)
dala durmaq – to fall / to lag behind (smb.) / to be
behind the times / to get behind / to lag begind – не идти вперёд (отставать, не развиваться)
dala durmamaq – to be on the march / to keep pace
with someone / to keep up with someone – идти вперёд (продвигаться, развиваться)
dala düşmək (getdikcə zəifləmək)
– to be / to become weaker / to become grow weak / to go behind – валить(ся) с ног / сваливать(ся) с ног / терять силы (ослабевать физически или морально)
dala qalmamaq – bax
dala durmamaq
dala qayıtmaq – to turn tail (to turn round
and go back, to go back where one came from) – поварачивать (поворотить,
повернуть) оглобли (уходить, уезжать, отправляться обратно)
dala vermək (qaytarmaq) – to give back – (возвращать)
dalağı sancmaq – one’s heart is uneasy /
one’s heart is out of kilter / one’s heart is in one’s mouth / one is troubled
/ to sense smth. – почуять (заподозрить) / душа не на месте (опасаться)
dalaşanları daha da qızışdırmaq
– to add fresh fuel to a quarrel / to add fuel to the flame / to pour oil on
the fire / to fan the flame / to throw fat in the fire / to heap fuel to the
flame – подливать масла в огонь (обострять отношения, усугублять какие-либо чувства; разжигать интерес, повышать внимание)
dalaşdırmaq (bir-birindən
ayırmaq, bir-biri ilə düşmən etmək) – to drive
(thrust) a wedge between two persons – * вбить клин (разобщить кого-либо,
сделать чуждыми, враждебными друг другу)
dalbadal – 1. (sıra ilə) – at a run – подряд; 2. (biri o birinin ardınca) – things have piled
up (usually against someone) – * одно к одному (о каких-либо неприятностях,
следующих одна за другой)
dalbadal çay içmək (çox
çay içmək) – to sit long over one’s tea / to indulge in
tea-drinking (to drink innumerable glasses of tea) – гонять чаи (подолгу заниматься чаепитием)
dalda danışmaq (qeybət etmək) –
to sharpen one’s teeth on someone or smth. / to talk scandal / Cf. to pick someone or smth. to pieces –
точить зубки (сплетничать, судачить, злословить о ком или о чём-либо)
dalda demək – to speak behind smb.'s back in
someone’s absence / without someone’s knowledge / behind someone’s back (to
gossip) – говорить за спиной / говорить за глаза (в отсутствие кого-либо)
dalda qalmaq – bax
dala durmaq
dalda qoymaq – 1. (ötüb keçmək)
– to steal a march on smb. / to go smb. one better / to get ahead (of) / to go
far / to cross someone’s path / Amer.
to cross someone’s track / to snatch smth. from under someone’s nose / to get
in someone’s way – перебежать дорогу / перейти дорожку / обставить (незаметно
обогнать, опередить, обойти кого-либо в чём-либо, перехватить то, на что
рассчитывал); 2. (qabaqlamaq) – to anticipate someone / to forestall someone / to beat
someone to it – забегать вперёд (опережать кого-либо в чём-либо)
Daldan atılan daş topuğa dəyər.
– It is too late to lock the stable-door after the horse is stolen. / It is
easy to be wise (to prophesy) after the event. / It is easy to be wise (to
prophesy) after the event. / After death the doctor. / Cf. When a thing is done, advice comes too late. – После драки
кулаками не машут. / После свадьбы сват не нужен. / После свадьбы всякий
тысяцкий. / После смерти поздно каяться. / После суда поздно плакать, а после
свадьбы - мужа выбирать. / Заочна брань - не брань. / После брани много
храбрых.
Daldan gələn dadlı olar. –
The rest is the sweet. – Остатки всегда сладки.
dalı bağlı olmaq – to have
stand-by (support) – иметь опору (иметь поддержку)
dalı dağa söykənmək
– a
friend at court / one’s own man somewhere / one’s second self – иметь свою руку (иметь сильную опору)
Dalın dağa bağlıdır.
– One has a great stand-by. – За тобою и города постоят.
dalına düşmək – 1. to
make love (to) / to woo someone / to court someone – бить поклоны (ухаживать);
2. to pursue someone – висеть на хвосте / по пятам (преследовать); 3. to pursue
someone – бить в (одну) точку / бить (прямо) в цель (ставить себе целью
получить)
Dalına vedrə bağladılar. – One
lives by begging. – Пустили по миру без штанов.
dalına vermək – 1. bax boynuna atmaq; 2. (qızışdırmaq) – to play a
mean trick on someone / to do someone a nasty trick / to do the dirty on
someone / to build smth. on someone / to run the rig upon someone (to incite,
to instigate someone) – подкладывать свинью (подстраивать втихомолку какую-либо
неприятность, подстрекать); 3. to make someone shoulder smth. / to load
someone with smth. / to take smth. on one’s shoulders (to charge someone with
smth. / commissioned to do smth.) – взваливать на плечи / класть на плечи
(обременять чем-либо); 4. to extol someone or smth. to the skies –
пре-возносить до небес (незаслуженно хвалить)
dalına yüklənmək – bax çiyninə yüklənmək
dalına-qabağına baxmaq
(görəcəyi işin nəticəsini göz
qabağına alaraq tədbirli hərəkət etmək) – to
think twice / to think smth. over / to reflect on smth. / to meditate on smth.
/ to ponder (over/on) / to think smth. out in advance – дважды подумать /
хорошенько взвесить (размышлять, заранее обдумать свой шаг, чтобы потом не
оказаться в неприятном положении)
dalına-qabağına baxmamaq – 1. to speak
straight from the shoulder / to blurt out the truth (in spite of everything and
without respect of persons) – рубить с плеча (говорить прямо, резко, не считаясь ни с кем и ни с чем); 2. to do smth.
in an off-hand manner / on the spur of the moment / to strike from the shoulder
/ to shoot from the hip / to leap before looking – рубить с плеча (действовать необдуманно, сгоряча)
dalına mindirmək – bax boynuna mindirmək
dalına minmək – to jump on someone / to lead
someone a fine dance / there is no telling what he would try next / if you give
him an inch, he’ll take a mile – садиться на голову
Dalınca aftafa aparır. – Lick the mud off
one’s shoes. / Lick someone’s feet. – Блином масляным в рот лезет. / Без подмазки в душу лезет. / Перед начальством смычком стоит.
dalınca bir qara daş –
death be with you! / go to hell! – пусть убирается ко всем чертям
dalınca danışmaq – 1. bax dalda demək; 2. (birinin qeybətini
qırmaq) – to give someone a dig / to have a dig at someone / to have a
knock (a fling) at someone / scoff at smth. / to come down on someone like a
ton of bricks – прохаживаться (пройтись) на счёт (отзываться о ком-либо
насмешливо, злословить)
(bir kəsin) dalınca getmək – to tread on
someone’s heels / to follow hard (close, fast) on (at) someone’s heels / to be
at (on, upon) someone’s heels / to dog someone’s heels / to give someone hot
pursuit – по пятам (неотступно идти, не отставая гнаться)
dalınca hədələmək – to make a
long nose at someone on the sly, in the absense of the person defied – показывать кукиш в кармане (осуждать, угрожать исподтишка, за глаза)
dalında dağ kimi durmaq – bax dağ kimi arxasında durmaq
dalında durmaq = to be behind
someone / to be in rear of someone (to be defended) / under the
protection (wardship, guardianship) of someone / to be shielded (protected) by
someone = стоять за спиной (под защитой, опекой)
Dalında namaz qılıram. – One
is in clover. / One lives in a bed of roses. / One enjoy cakes aand ale. / Be safe
and comfortable as if in Abraham’s bosom. – За его спиной - как у Христа за пазухой.
dalından dəymək – 1. to turn down /
to move off / to move away / down with / to treat someone lightly / to
trifle (with) – кидать кого-либо; 2. to arrogate
smth. to oneself / to lay false claim – присваивать; 3. to kick someone out
of the place / to kick someone out on his (her) neck / to throw someone out on
his (her) ear / to send someone packing / to get rid of someone – прогнать в шею / гнать в три шеи / отделаться; 4. to deal with someone / to make short
work (of) – расправляться
dalından qaçmaq – not to keep one’s
word (promise) – не сдержать своего слова (обещания)
dalını dağa söykəmək – to be shielded by
someone (to rеly on someone) – быть за спиной (опираться на влиятельного человека)
dalını deməzlər ki... (məlum
deyil) – the history is silent on this point – об этом история умалчивает
(ничего не говорят, не пишут, не упоминают о ком или о чём-либо)
dalını günə vermək – to lie
softly on one’s back / to idle one’s time / to sit on one’s hands (to lounge
about, to loaf) – лежать на боку / быть лежебокой (лентяйничать)
dalını-qabağını
düşünmək (fikirləşmək) – after due
consideration / to think about all the pros and cons / for and against –
взвесить все за и против / обдумать про и контра
dalını-qabağını gözləmək
– bax
dalını-qabağını düşünmək
dalını yerə basmaq – bax dalını yerə vurmaq
dalını yerə vurmaq (məğlub
etmək) – to pin someone down to the floor / to get the other down / have got someone beat / to have got
someone whipped / to lick someone / to knock someone into a cocked hat
/ to have someone floored (to win / to defeat someone) – класть на (обе) лопатки / положить на
(обе) лопатки / уложить на (обе) лопатки
dalını yerə
vurmamaq – to keep up heart / to keep a good heart / to keep one’s courage / to
carry a stiff upper lip / to present (to show) a bold front / to make the best
of it (a bad bargain, job, business) / not let it get oneself down / not to
feel dejected (disheartened) / not to look down in the mouth – не падать духом
/ не вешать носа (не унывать)
Dam dirəksiz olmaz, tövlə kürəksiz.
– Everyone needs stand-by. – Без подпорки и большая стена не стоит. / Без
столбов и забор не стоит.
Dama-dama göl olar, axa-axa sel. – Every
little makes a mickle. / Many a little makes a mickle. / Take care of the pence
and the pounds will take care of themselves. – Пушинка к пушинке, и выйдет
перинка. / По капельке - море, по былинке - стог. / По капле - море, по
зёрнышку - ворох. / По капле и море собирается. / Из крошек кучка, из капель
море. / По капле дождь, а дождь реки поит: реками море стоит. / Копейка рубль
бережёт.
Dama dama göl olar, dada-dada heç. – bax Dama-dama göl olar, axa-axa
sel.
Dama-dama su da daşı deşir. – A drop of
water can wear away a stone. / Drop by drop (constant dropping) wears (will
wear) away the stone. / Cf. Little
strokes fell great oaks. / Small rain lays great dust. – Капля и камень долбит (точит). (Можно многого достигнуть, действуя постепенно и упорно.)
damağı cağ olmaq – bax damağı kök olmaq
damağı çatlamaq – bax damağı gəlmək
damağı çəkmək – someone
or smth. is to one’s liking (taste) – по душе (понравиться, захотеть)
damağı gəlmək – to be in high
spirits – настроение поднялось / быть в
хорошем настроении
damağı islanmaq – bax damağı pozulmaq
damağı kök olmaq – to be on top of
the world / to tread on air / to be in the seventh heaven / to be all over
oneself / to get high / to be in good / to be in high spirits – быть на верху
блаженства / быть на седьмом небе / быть под кайфом
damağı qalxmaq – bax damağı gəlmək
damağı olmamaq – to be in a low spirits /
to be in a bad mood / to be off form / to be out of sorts / to be out
of spirits / a cup too low / to be in a bad humour / to be in low temper / to
be in the blues / to feel blue / to feel anyhow (funny) / to be out of frame /
to be not in the best of tempers – быть не в духе / быть не в настроении /
быть в дурном настроении / быть не в духах
damağı pozulmaq – to lose heart / to sink into
despair / to become despondent / one’s mood breaks down / to be upset / to be
put out / to be discouraged / to give way to despair / to become despondent /
to be dejected / to become disheartened / to become downhearted / let one’s
spirits sink – падать духом (впадать в отчаяние, в уныние, расстрaиваться, испортиться нас-трое-нию)
damağı sazlaşmaq – bax damağı gəlmək
damağı təlx olmaq – bax damağı pozulmaq
damağı yanmaq – bax damağı təlx olmaq
damağına dəymək – to touch someone
on the raw / to cut someone to the quick / to prick someone’s vanity / to sting
someone to the quick – задеть за живое (обидеть)
damağını pozmaq – to spoil someone’s
mood / to upset someone’s mood – испортить настроение
damağını sazlamaq – to get into the
mood for smth. pleasant – настроить себя на что-либо приятное
damağını yandırmaq – to put
someone in a melancholy frame of mind (to disappoint someone) – настраиваить кого-либо на грустный лад (огорчать, причинять нравственную боль, обиду)
damaq eləmək – to leave someone in
squalor / to leave someone high and dry / to leave someone standing / to leave
someone out in the cold / to leave
someone out in the basket – оставить при пиковом интересе
damaq qalmaq – to be without having got what
one wanted / to be with nothing for one’s pains / to draw a blank / to be duped
/ to be a fool for one’s pains / to be left out in the cold / to be left in the
lurch / to get the cheese / to have got Sweet Fanny Adams – остаться несолоно хлебавши / остаться с носом / получить шиш на блюдечке
damaq qoymaq – to give Sweet Fanny Adams / to give
someone the sack to hold / to make an ass of someone / to dupe someone – оставить на бобах / дать шиш на блюдечке
damaq olmaq – to come out the loser / to get nothing
for one’s pains (trouble) / to be a jackass for one’s pains / to be a
simpleton for one’s pains / to be left in the basket / to
be left to hold the sack / to have got nothing but a fig – остаться при пиковом интересе / получить шиш с маслом
damaq sallamaq – to look down in the mouth / to
lose heart / to pull a long face – вешать нос на квинту / повесить нос
damaq üstə olmaq – bax damağı kök olmaq
damaq vermək – to enjoy oneself enormously
/ to have the time of one’s life / to get a great kick out of smth. / to get a
hell of a bang out of it / to get behind / to come on – (с)ловить кайф (доставлять удовольствие, наслаждение)
damaqda olmaq – bax
damaq üstə olmaq
damaqdan salmaq – to mar someone’s pleasure / to
plague the life out of someone / to spoil someone’s mood / to upset someone /
to harass one’s life / to discourage someone from smth. / to put someone out of
conceit with smth. – портить кровь / испортить настроение / отбить охоту / ломать кайф (расстроить)
damarı tutdu – when the mood is (was) on one –
стих находит / стих напал / под настроение
damarı tutmaq – stubbornly refuse smth. / to
jib / Cf. to dig one’s heels in / to kick / to
be stubborn – бровью упереться (заартачиться, заупрямиться)
damarına düşmək – 1. to come
into someone’s head / to come into someone’s pate (of funny or absurd ideas) /
the whim seized someone / someone takes a fancy to do smth. – запасть в душу /
взбредать в голову / засесть в голове / втемяшиться; 2. bax damağı çəkmək
damarını tapmaq – to find one’s weak spot
/ to find one’s weak point / to find one’s weak side / to find one’s weak
sensitive chord / to touch the right chord / to strike the right chord –
затронуть слабую струнку / найти слабую жилку / нащупать пульс
damarını tutmaq – bax damarını tapmaq
damarları qurumaq – to stand still / someone
freezes with horror / to stop short / to stop dead / to stand rooted to the
spot – застыть от страха
damcı-damcı (az-az, tədriclə,
yavaş-yavaş) – drop by drop / by drops / a drop at a time (very
slowly) – капля за каплей / капля по капле / нога за ногу (постепенно, еле-еле,
медленно, понемногу)
damdandüşdü – 1. (yersiz) – to do
smth. without apparent cause / to play a subordinate (minor) part / to sit on
the side-lines – сбоку припёка (будучи лишним, посторонним, не иметь прямого
отношения к делу); 2. (birdən-birə, hazırlaşmadan) –
straight away – с места в карьер
damğa basmaq – bax yarlıq yapışdırmaq
damğa vurmaq – bax damğa basmaq
Damokl qılıncı – the sword of
Damocles (about one’s continuous trouble, unpleasantness) – * Дамоклов меч
(постоянно угрожающая кому-либо опасность, неприятность)
dan yeri sökülməmiş – at the first hint
of daylight / at first light / at daybreak / at dawn / at the break (crack) of
dawn – чуть (чем) свет (очень рано, на рассвете)
dana kimi böyürmək (var səsilə
bağırmaq) – to shout at the top of one’s voice / to yell oneself hoarse – во весь рот / во всю Ивановскую (очень громко кричать)
danışanda bir az ehtiyatlı ol! – bax danışığına
fikir ver!
danışdırmaq
(danışmağa məcbur etmək, güclə dilləndirmək)
– to force someone to say smth. – тянуть за язык
danışığına fikir ver! – watch your step!
– легче на поворотах!
danışığını yeyəsən!
– I am sick and tired of hearing it – уши вянут от твоих слов
danışdıq! (razılaşdıq!) – that’s a
bargain! / done! / settled! – по рукам! / дело решенное! (решено, договорились)
danışıq aparmaq (söhbət
etmək) – to carry on a conversation with someone – вести разговор (беседовать)
danışıqları aparmaq – to sit down at
the negotiating table / to enter into negotiations with someone – садиться (сесть) за один стол (начинать переговоры)
danışıqsız (heç
bir etiraz yoxdur, sözsüz) – without further (more, much) ado /
without mincing matters / without winking / no objections! / but me no buts! /
no monkey business! – без никаких (без возражений, разговоров, рассуждений,
беспрекословно) / без (безо) всяких яких (безоговорочно, без колебаний)
danışır ... – ... is speaking – *
на проводе (у телефона …)
danqıldamaq (tez-tez danışmaq) – to chatter / to
rattle on / Cf. to chatter nineteen
to the dozen – сыпать как горохом (говорить очень быстро)
danos vermək (xəbər
çatdırmaq) – to inform against someone / to denounce someone –
накапать (доложить, насплетничать, доносить)
dar ayaqda (çətin zamanda)
– 1. for a rainy day / for an evil day – на чёрный день; 2. if the worst comes
to the worst / as a last resort – в трудную минуту (в беде)
dar ayaqda qoyub
qaçmaq – bax axmaq yerinə
qoymaq
* dar-balaq – a long pants – длинные трусы
dar gün – hard times / hardship – чёрный день
/ година бед / лихая година (трудное время в жизни
кого-либо, время нужды, безденежья, несчастий)
dara-bara salmaq (səs-küy qaldırmaq)
– to make a noise / to make a fuss about smth. / to cause a stir (sensation) –
поднимать шум-гам / поднимать шумиху / наделать много шума (устраивать скандал)
dara çəkmək – 1. to hang oneself –
вешать на виселице; 2. bax dara
qısnamaq
dara düşmək – to be nonplussed / to be all
abroad / to be out of one’s bearings / to be at a deadlock / to feel at sea /
to come to the end of one’s rope / to be in trouble – быть в тупике (попасть в затруднительное положение, испытывать материальные затруднения, терпеть лишения, попасть в беду)
dara qısnamaq – 1. to pester someone as if
holding a knife at someone’s throat / to
badger someone / to obtrude someone as if at the point of a gun / to worry the
life out of someone – пристать с ножом к горлу (настойчиво требовать чего-либо); 2. to drive
(back) someone into a corner / to force someone to the wall / to pin someone
to the wall / to push someone to the wall / to put someone to the wall / to get
someone at a deadlock – припереть в угол / загонять в угол; 3. to confuse someone / to baffle someone / to
muddle someone / to nonplus someone / to put someone in a spot / to chase
someone up a tree (to put someone in an impossible position) – заводить в тупик / загнать в тупик / поставить в тупик (в безвыходное положение)
dara salmaq – bax
dara qısnamaq
darda qalmaq – bax
dara düşmək
darda qoymaq – to leave someone in the lurch – оставить в беде (в затруднительном положении)
darda olmaq – bax
darda qalmaq
dardan çıxmaq – to be out of
trouble – выйти из беды (из затруднительного положения)
* darğa kəsilmək – to behave as if
one is boss – вести себя как начальник
(давать указания от имени другого, не имея на то никакого права)
darıxdırma! – Don’t “come on” me! / stop
urging me! – не запряг, не нукай! (реплика в
ответ на побудительное “ну!”)
Darısqallıq olsun, inciklik yox. – The
more, the merrier. – В тесноте, да не в
обиде.
darlıq –
an
awkward situation / difficulties – бедственное положение (нищета) / трудности
darlıq çəkmək – to suffer
privations / hardships – терпеть лишения, трудности
darmadağın
etmək – 1. (tənqid etmək) – to tear to tatters – разносить в пух
и (в) прах (раскритиковать); 2. to smash the enemy / to blow someone up / to
beat the enemy all to pieces (to nothing, to ribands, to smithereens) / to cut
(to tear, to pick, to pull) someone or smth. to pieces / to smash smth. to bits
/ Amer. to chaw up – разбить наголову
/ намять (помять, наломать, обломать, нагреть) бока / разнести (разбить) в пух
и прах (нанести сокрушительное поражение противнику, разгромить его)
dartıb almaq – to get smth. by supreme effort
/ to force smth. from someone – * вырвать зубами (с большими усилиями получить
что-либо, овладеть чем-либо)
dastan danışmaq – to tell tales –
рассказывать сказки / пудрить мозги
* daş atıb başını tutmaq –
to deny smth. categorically – категорически отрицать
daş atmaq – 1. to be pebbling someone’s
window-pane / to throw stones at someone’s window / to make a dig at someone
(to hint at someone or smth.) – бросать камешки (намекaть); 2. baş axırına daş
atmaq
Daş da dalınca! – Nobody is keeping you! / Don’t let
us keep you! / Get along with you! / Get out! / Good riddance to you! / Good
riddance of bad rubbish! / Here lies your way! / If we never see you again
it’ll be too soon. / Farewell and be hanged! – Cкатертью дорога! (убирайся вон)
daş-divarı gərmək – to move the
mountains (of a strong man) – гору своротит / горы сдвинeт (человек, обладающий
большой физической силой)
Daş-divarın da qulağı var. –
Walls have ears. / The world is full of rumours. / Lit. I’ve a word for your ear, but the wolf is prowling near. /
News flies fast. / One hears. / Cf. A
little bird whispered to me. / Beards (chins, jaws, tongues) are wagging. – И у стен есть (бывают) уши. / Сказал бы словечко, да волк недалечко. (Нас могут
подслушать, а затем и донести на меня.) / Слухом земля полнится. / Слухом земля
полнится, а причудами свет. / Не говори
при холопьей онуче: онуча онуче скажет.
daş dövrü – the Stone age – каменный век
daş düşsün! – may you be thrice
damn! / may you be damned! / may you be hanged! / damn it all! / dammit! / may
you go to hell! / to hell with it! / confound it! / damn and blast it! / damn you! / blast
you! / drat you! / to hell with him (her)! / bother it! – будь ты
трижды проклят! / будь ты неладен! / пропади ты пропадом! / чтоб ты пропал(а)!
daş kimi düşmək – to drop like
a stone – камнем упасть
daş kimi düşüb qalmaq – bax daş kimi düşmək
daş kimi yatmaq – to fall into a sound (deep) sleep – спать
мёртвым сном
Daş qayaya rast gəlib. – Lit. The scythe clashed on stone (i.e. one has met one’s match). / Diamond
cut diamond. / Cf. When Greek meets
Greek then comes the tug of war. – Нашла коса на камень (и брызги вверх). / Нашёл бур на камень. / Оба луки, оба туги. / Кость на кость наскочила. / Ты стал на пень, а он на корягу. / Нашли зубы на зубы, что кость на камень. / Налетел острый топор да на крепкий сук. / Остер топор, да и сук зубаст.
daş olub quyuya düşmək – someone
disappeared without a trace / someone melted (vanished) into thin air / gone as
if the earth swallowed him (her) / nothing more was ever heard of him (her) /
there is no news of him (her) / no sign or sound from him (her) – как (будто, словно, точно) в воду канул
daş üstə daş qoymamaq – bax daşı daş üstə
qoymamaq
daşa dəysə, daşdan keçər
– bax daşa vursan, daşdan
keçər
daşa dönmək – one’s heart is
over-grown with moss / someone is old in (at) heart / to turn into a stone (to
harden) – сердце обросло мохом (стать чёрствым, жестоким)
* daşa vursan, daşdan keçər –
about smth. all-powerfull / omnipotent – о чём-нибудь всесильном
daşdan çıxan bir işi həll
etmək – to scrape home – с трудом достичь своей цели / с трудом добиться
своего
daşdan çıxır (ağır
gedir, çətinliklərlə alınır) – to go (to run, etc.) zigging and zagging / by fits and
starts – через пень колоду (проходить негладко, неслаженно, протекать с
перебоями и заминками)
daşdan çıxma – an obstacle race / a steeple-chase – скачка с препятствиями (о том, что достаётся с
большим трудом)
daşdan çıxmaq – bax anasından əmdiyi süd
burnundan tökülmək
daşdan çörək
çıxarmaq – in the sweat of one’s brow to earn one’s daily bread /
by the sweat of one’s brow to get the be-all and end-all (daily meals) – в поте лица добывать хлеб насущный
* daşdan keçmək – to have an
influence on someone or smth. (a great power) – иметь воздействие ( решающую силу)
* daşdan pul çıxarmaq – one can do
one’s own business – уметь делать деньги
(уметь добывать деньги из всего, делать бизнес)
* daşdan yağ çıxarmaq – one
can derive the benefit from anything – уметь извлекать пользу из любой вещи
* daşdan
yumşaq – about smth. eatable – о
чём-либо съедобном, независимо от вкуса, качества
daşı dalında gizlətmək –
to hold a stone inside one’s shirt / to bear a grudge against someone / to have
it in for someone / to have evil intentions – держать (иметь) камень за пазухой
daşı daş üstə qalmamaq –
there is not any stone standing – камня на камне не осталось
daşı daş üstə qoymamaq
(dağıtmaq) – not to leave a stone standing / to raze smth. to the ground
/ to abolish smth. completely / to take smth. to pieces – камня на камне не оставить
daşı ətəyindən atmaq – bax daşı ətəyindən
tökmək
* daşı ətəyindən tökmək
– to change one’s mind / to think better of it (to concede) – перестать упорствовать,
упираться, упрямиться, отказаться от своего намерения, уступать
daşı sıxsa suyunu
çıxarar – a sturdy fellow / a strapping fellow / a stalwart fellow – крепыш / богатырь (сильный, здоровый человек)
daşın böyüyündən
yapışmaq – to take the work beyond one’s strength / to choose the
work that is too much for one – взяться за непосильную работу
daşın böyüyünü
götürmək – bax
daşın böyüyündən yapışmaq
daşını bir dəfəlik atmaq –
to burn one’s bridges / have dropped the matter / to give up the attempt / to
give up as lost (hopeless) / to give up as a bad job / not to care what happens
/ to cast one’s cap at smth. / to turn one’s back on smth. / to give up all
hope of smth. / never mind smth. – сжигать за собой мосты / махнуть рукой / переступить за порог (распрощаться навсегда)
daşqalaq eləmək – to throw a stone
at someone / to cast the stones at someone / to lynch someone – забрасывать камнями / закидывать камнями / линчевать
daşlar dilə gəlir – stones and
mountains yell (the expression of the extreme level of indignation) – камни вопиют (выражение крайней степени негодования)
daşmaq – to be exuberant (brimming) / to be
overflowing – бить через край (бурно прояв-ляться)
daşürəkli insan – a lump of clay –
шкура барабанная
(бездушный человек)
dava dağarcığı – a fighter / a
game-cock / a tease (of a pugnacious man) – задира / забияка (драчливый человек, любящий поскандалить)
dava-dava demək – to ask for trouble – нап-рашиваться на неприятности (искать повод для
скандала, спора)
davakar (dalaşqan, savaşqan)
– a fighter / a game-cock – забияка
davranışsız (tərbiyəsiz) – cheeky / sausy / Amer. sassy – уличный (невоспитанный, наглый, нахальный, дерзкий)
dayaq nöqtəsi tapmaq – to gain a
foot-hold – крепко обосноваться
dayan, sənə elə göstərərəm!
(hədə-qorxu gəlmək) – just you wait / I’ll tell you have
it! / you’ll get it hot / you’ll dance to another tune! – ты у меня ещё попляшешь! (употребляется как угроза проучить, наказать
кого-либо)
Dayanan su tez iylənər. – Lit. Stagnant water is moping. – Стоячее
болото гниёт. / Стоячая вода плесенью покрывается. / Стоячая вода гниёт
(киснет).
dayanıb duran yerdə – all of a sudden / for no
apparent reason / all for nothing – ни с того, ни с сего / ни за что, ни про что
dayanmadan (bir kəsi) işlətmək
– to keep one’s nose to the grindstone – не давать кому-либо ни отдыху, ни
сроку (заставлять кого-либо работать без отдыха, без передышки)
dayısı olmaq – to have one’s stand-by – иметь руку (опору)
“dayısı” var – bax baxtı gətirir
dazbaş (başının tükü
tökülmüş, keçəl insan) – bald as a coot /
bald as an egg / bald as a Dutch cheese / bald as a billiard ball / (as) bald
as a billiard ball – как колено / лампа / лысик / груша (совершенно лысый)
dedi-qodu – gossip / petty talk / babble / Cf. whispering gallery / grapevine
telegraph / Chinese whispers – суды да пересуды (разные толки, разговоры, сплетни) / испорченный телефон (о сведениях, до неузнаваемости искажаемых при передаче от одного к другому)
dedi-qodu etmək –
to wag one’s tongue / to cut to pieces – говорить зря / языком болтать / языком
молоть / перемывать косточки (сплетничать, злословить, судачить)
dedi-qoduçular – the evil tongues / the malicious tongues – злые
языки (любители
пересудов)
...dediyi ilə oturub-durmaq – to dance to
someone’s fiddle / to dance to someone’s tune / to dance to someone’s piping /
to dance to someone’s whistling / to look at things through someone else’s eyes
/ to be led by the nose by someone / to be in the hollow of one’s hand / to
carry out someone’s orders – плясать под чужую дудку / смотреть из рук / действовать по указке
dediyin çıxdı – it has turned out
as you said – сбылось то, что ты говорил(а)
dediyindən çox etmək – * to be better than
one’s word – сделать больше, чем обещал
dediyindən əl çəkməmək
– to stand one’s ground (to insist) – стоять на своём
dediyini təkrar etmək – Amer. * to come again – повторить
сказанное
dekorasiyanın dəyişməsi (həyatda
müəyyən dəyişikliklərin olunması) = a change
of scene = перемена декораций (определённые перемены, происходящие в жизни
человека, изменять обстановку, положение дел)
dekret məzuniyyəti – maternity leave – декретный отпуск
demə-demə – you said it / you may well
say so! / exactly! / you bet / right you are / oh, terribly! – и не говорите
(выражает полное согласие с говорящим, да, конечно)
demək asandır – it’s all very well to
talk – легко сказать
Demək asandır, etmək çətindir.
= It’s easier said than done. = Легче сказать, чем сделать.
demək caizsə – as it were
– так сказать
demək olar ki – * one can tell that – можно сказать
demək olar ki, hər adam – almost everyone one
chances to see (to meet) / Cf. Tom,
Dick and Harry – * в кого пальцем ни ткни (почти каждый)
demək olar ki, ordadır – with one foot
somewhere (in some place, etc.) / to
be almost fit for smth. – * одной ногой (кто-либо вскоре устроится, попадёт,
поступит куда-либо, почти устроился, попал, поступил куда-либо)
Demək asandır, yerinə yetirmək
- çətin. – Saying and doing are two things. / Easier (sooner) said
than done. / Rome was not built in a day. – Скоро сказка сказывается, да не
скоро дело делается. / Скоро то говорится, да не скоро делается. / Сказать
легко, да трудно сделать. / Легко сказать, да нелегко орла поймать. (Сказать легче и проще, чем сделать.) / Ср. Рассказчики не годятся в приказчики.
demək lazımdır – to tell the truth /
the truth is / but come to think of it ... (indeed, really) – да и
то? сказать (нужно признать, действительно)
deməli – so to speak (say) – так
сказать (если можно так выразиться)
deməyə söz tapmıram – indeed! /
well, to be sure / I must say (iron.)
/ there’s no gainsaying it (iron.) –
нечего сказать (выражает возмущение чем-либо или ироническое отношение к
чему-либо)
desertə (xoş bir sürpriz
haqqında) – for a titbit (tidbit) / as something to finish up with / as a
special treat – на десерт / на закуску (в заключение, под конец, обычно о
каком-либо прият-ном сюрпризе)
deyəcək sözüm yoxdur – to be sure /
needless to say / there’s no denying the fact / there’s no doubt about it / no argument
about that / there’s no two ways about it / ... I must say (certainly) –
нечего сказать / ничего не скажешь (выражает согласие, подтверждение чего-либо,
невозможность возразить против чего-либо)
deyən-gülən adam – a jovial man (of a cheerful,
merry man) – очень общительный человек / весельчак
Deyilən söz geri qayıtmaz. – Lit. A word is not a sparrow, if it
flies out you can’t catch it. / Cf.
When the word is out it belongs to another. / A word spoken is past recalling.
/ Think first, then speak. / Better the foot slip than the tongue trip. – Слово
не воробей: вылетит - не поймаешь. / Слово выпустишь, так и вилами не втащишь.
/ Конь вырвется, догонишь, а сказанного слова не воротишь. / Лучше оступиться,
чем оговориться. / Выстрелив, пулю не схватишь, и слово сказав, не поймаешь.
/ Сказанное слово в кадык назад не ворочается. / Сказанное слово - пущенная
стрела.
Deyilib - olunub. – No sooner said than done. –
Сказано - сделано.
Deyingən adam hər şeyə bir qulp
qoyar. – A carper will cavil at anything. – Брюзга ко всему придерётся.
deyinmək – to chew the fat – пилить / брюзжать
(ворчливо твердить об одном и том же)
deyir: “ye məni” (ləzzətli, təmli
bir şey haqqında) – it just asks to be eaten – * в рот просится (о
чём-либо очень вкусном, аппетитном)
Deyirəm dilim yanır, demirəm - ürəyim.
– To say is a trouble, but to keep mum is twice trouble. / Cf. I’ve a word for your ear, but the wolf is prowling near. –
Говорить - беда, а молчать – другая. / Сказал бы словечко, да волк недалечко. / Говорить умею, да не смею. / Мать сыра
земля, говорить нельзя.
dəb düşmək – to be in wide use
/ to be extremely popular – идти (пойти) в ход
dəbdə olmaq – to be customary / to be in
a great demand (request) / to be in vogue / to be extremely popular (fashionable)
/ to be in some taste (style, manner) / to someone’s taste – (быть) в ходу / во вкусе (в каком-либо стиле, манере, отвечающий желаниям, склонностям. привычкам)
dəbdəbə ilə (bütün
gözəlliyi ilə) – in all one’s splendour – во всём блеске
dəbdən çıxmaq (köhnəlmək,
geyim tərzi haqqında) – to go out of fashion / to go out of vogue / to go out of date – выйти из моды (устареть)
dəbdən düşmək – 1. bax dəbdən çıxmaq;
2. (köhnəlmək,
sıradan çıxmaq) – to have served one’s time / to retire
altogether / Cf. to be (to take) a
back number / to lose ground / to be on the shelf / one’s popularity is on the
wane – * выходить (выйти) в тираж (утрачивать популярность, устаревать)
dədəm vay! – bax vay dədə!
dədəsi də gəlsə ... – not
for the world! / in no case / on no account / by no means / under no
circumstances / whatever had happened (never) – ни за что / ни в коем случае / совершенно нет (никогда)
dədəsini yandırmaq –
bax atasını yandırmaq
dəf etmək (сavabını vermək) – to give someone as good as one
gets (to rebuff, to repulse someone) – дать оборотку (дать отпор, ответить ударом на удар)
dəf kimi – as fit as a fiddle
– слаженный, как скрипка / Ср. как
огурчик (совершенно здоровый, в превосходном самочувствии)
dəfini döymək – to pick someone to pieces
/ to pull someone to pieces / to pick someone’s bones / to rake someone over
the coals / to enjoy muckraking – перемывать косточки
dəfnə əklili – a wreath of laurels
– лавровый венок
dəfnə tacı – bax dəfnə əklili
dəftərxana sıçanı (dəftərxana
xidmətçisi) – office drudge / grim-jawed diehard – канцелярская
крыса / чинуша (бюрократ)
dəhşət! – 1. to be in raptures over
smth. – ума помраченье (выражение крайнего восхищения или удивления чем-либо);
2. (inanılmaz dərəcədə) – amazingly / to an almost unbelievable
degree – * на диво (чрезвычайно, до крайности); 3. (çox
gözəl, çox qəşəng, əla) – top flight / Cf. top notch / huge / colossal / some … I can tell
you / a bit of all right / A 1 (smth. really good, regular, splendid) – * будь здоров и не кашляй / что
называется (отличный, замечательный, огромный, сильный, удивительный); 4. that’s something awful! /
horrors! – конец света (о чём-либо чрезвычайном по силе своего проявления); 5. horror of
horrors / that’s something terrible (horrible, awful)! – кошмар на улице вязов (кто-либо ужасный); 6. (əla, çox
gözəl) – wow! / zool! / Amer.
keeno! / fabulous! / great! / terrific! / super! / Cf. fantastic / incredible / massive / far-out – * полный отпад! / шик-блеск (выражает сильную эмоцию: потрясающе, великолепно, удивительно, отлично, замечательно); 7. (çox vacib bir şey haqqında)
– Cf. that’s grand /
that’s super / that’s terrific / that’s fantastic / that’s hair-raising /
that’s awful / that’s something like! – * такой, что ого-го! (о чём-либо
очень значительном, важном, сильном, ужасном и т.п.); 8. how awful! – какой ужас!
dəhşətə gətirmək
(qorxutmaq) – to scare someone stiff / to pile it on / to pile up the agony /
to terrify (horrify, petrify) someone – нагонять тучи / гнать жуть (нагнетать
страх) / приводить в ужас (ужаснуть)
dəhşətə salmaq – bax dəhşətə gətirmək
dəhşətli – like all get-out / as all get-out – чертовски
/ безумно / ужасно
dəhşətli
Albion (qədim İngiltərənin adı) – * a perfidious
Albion – «коварный Альбион»
dəxli olmadan – 1. bax damdandüşdü; 2. bax yersiz olaraq
dəxli olmamaq (bilavasitə aidiyyəti
olmamaq, günahı olmamaq) – it has nothing to do with someone or smth.
/ it is no fault of someone – ни при чём (не причастен к чему-либо)
dəxli yoxdur – 1. (fərqi yoxdur) – it (that)
doesn’t matter / it’s all the same to me / I don’t mind / I’m easy – без разницы (всё равно, безразлично); 2. (aidiyyəti yoxdur, nə dəxli
var) – someone doesn’t care – нужды мало
dəqiq heç nə bilməmək –
* to be in abeyance – быть не в курсе
dəqiqələri saymaq – to wait impatiently
for someone or smth. / to look forward to smth.– считать минуты
dəqiqəsi dəqiqəsinə – on the
dot / on the tick / to the minute – минута в минуту (точно в установленное время)
dələduz – bax fırıldaqçı
dəli – * round the bend – рехнувшийся /
спятивший / безумный
dəli-divanə olmaq (bərk sevmək,
vurulmaq) – to dote upon someone / to worship someone / to think the world of someone
/ to treat someone / to idolize someone / as the apple of one’s eye / to be crazy about someone – души не чаять (очень любить)
Dəli dostun olunca, ağıllı
düşmənin olsun. – Better a clever enemy than a foolish friend. – Дай, бог, недруга, да умного, да дурак – напла-чешься.
dəli eləmək – 1. to go to one’s head
/ to make one dizzy / to make one’s head turn (spin) – свести с ума /
(за)кружить голову (лишать способности здраво, трезво рассуждать); 2. to turn
someone’s head / to capture someone’s heart / to steal away someone’s heart /
to win someone’s heart / to drive someone out of his (her) head – крутить
голову / вскружить голову (увлекать, влюблять в себя)
*
dəli kimi – like mad / as if gone clean off
one’s head / like a scalded cat / like a bat out of hell – как (будто, словно,
точно) очумелый (как безумный, потерявший соображение) / как (будто, словно,
точно) ошпаренный (в панике, в испуге, испытывая чувство стыда, него-дование и т.п.)
dəli kimi qaçmaq – someone is running
about like one possessed / someone is rushing round like one frenzied / someone
is running about as if he had a torch under his tail / someone is running like
a chicken with its head cut off – как угорелый (очень быстро бегает, беспорядочно носится, суматошно, суетливо мечется)
dəli kimi olmaq – to go off one’s head (nut,
bean, chump, crumpet, onion, rocker, rocket) / to go off the hooks – сорваться
с винта / помрачиться умом (обезуметь)
dəli kimi olub (bərk vurulub, qadın
haqqında) – mad in love with someone (of a woman) – влюблена как кошка
(очень сильно влюблена в кого-либо)
dəli kimi sevmək (dəlicəsinə
vurulmaq, çılğıncasına, hədsiz dərəcədə
sevmək, heyran olmaq) – to dote on someone / to lose one’s head over
someone or smth. / to be enchanted by someone or smth. / to love someone madly
/ to fall madly in love with someone / to love someone to distraction – * без
памяти (в полном восторге) / до безумия / до бесконечности (очень сильно) / не
надышаться на кого-либо (безрассудно любить)
Dəli quyuya bir daş atdı, min
ağıllı çıxarda bilmədi. – A fool may throw a
stone into a well which a hundred wise men cannot pull out. – Один дурак бросит
в воду камень - десять умных не достанут. / Дурак в воду камень закинет,
десятеро умных не вытащат. / Дурак закинет, а умный доставай.
dəli olmaq – 1. (ağlını
itirmək) – to lose one’s reason / to go out of one’s mind – лишиться рассудка; 2. (cinlənmək,
qızmaq) – to lose one’s temper / to fly into a rage / Cf. to fly off the handle – сорваться с нарезов (прийти в крайнее
раздражение, взбеситься)
dəli olmusan? – are you in your right mind? /
have you taken leave of your senses? / you are mad (crazy)! – в уме (соображаешь, что делаешь, говоришь?!)
dəli şeytan deyir – the devil make
someone to do smth. / one’s fingers are itching to do smth. / one’s hands itch
to do smth. / one longs for smth. – чёрт подсказывает / так и подмывает / так и
тянет / так и чешется рука / руки чешутся
dəli şeytan nə deyir – bax bir dəli şeytan deyir
Dəli utanmaz, yiyəsi utanar. – A fool is dead to shame. / A fool has lost
all sense of shame. / A fool has neither shame nor sense. – Дурак стыда не
знает.
dəlibaş – a madcap – буйная голова /
буйная головушка / лихая голова
dəlicəsinə (çox) – extremely
/ madly / awfully / terribly – * до упора (чрезвычайно, до предела, безумно)
dəlixana – 1. mental hospital / Cf. funny farm / loony bin / booby hatch
/ nuthouse / bughouse / nut hatch / lunatic asylum / madhouse (a hospital for
mental patients) – дом жизнерадостных / кукушкин дом / сумасшедший дом /
психушка (психиатрическая больница, дом для душевнo больных); 2.
(qarmaqarışıqlıq) – a madhouse / bedlam / devil’s (hell’s)
delight / an utter confusion / a hell of a noise – сумасшедший дом (крайний
беспорядок, неразбериха, шум, хаос)
dəliqanlılıq (tez özündən
çıxma) – hot blood – горячая кровь (пылкость, страстность)
dəliliyi tutmaq – someone has got a pinch of
salt on his tail / someone has taken the bit between his teeth / something got
into someone / someone has gone wild / someone flew off the handle / someone
has got a flea in his ear – вожжа под хвост попала / шлея под хвост попала
Dəlinin hər işdə bəxti
işlər. – Fools have fortune. – Дуракам во всем счастье.
dəlinin yadına daş salmaq – bax oğrunun yadına daş
salmaq
dəliotu yeyib – to be off one’s head / to be
off one’s nut / to be off one’s bean / to be off one’s chump / to be off one’s
crumpet / to be off one’s onion / to be off one’s rocker / to be off one’s
rocket / to be crazy / gone balmy / gone daft / gone crackers / gone stark mad
– белены объелся
dəlisov – 1. (dəcəl, tərs,
vuruşqan) – a dare-devil / a hothead – бедовая голова / бедовая головушка
(отчаянный, бесшабашный, удалой человек); 2. (azğın) – an unbalanced
/ wayward / half-witted man – шальная голова (сумасбродный, взбалмошный
человек)
Dəliyə bıçaq verməzlər.
– Fools
should not have chapping sticks. / Give a fool rope enough, and he will hang
himself. / He would throw out the child along with the bath. / Cf. He will make a mess of tying his
bootlaces. / Overzeal will damage the cause. – Заставь дурака Богу молиться, он и лоб разольёт (расшибёт). / Дуракам нельзя давать острые инструменты.
Dəliyə
gündə bayramdır. = To a
fool every day is a holiday. = Для дурака каждый день праздник.
Dəliyə nə qanun. – What can one expect
of a fool? / Fools will be fools. / Cf.
A fool always rushes to the fore. / Fools rush in where angels fear to tread. /
As the fool thinks, so the bell clinks. – Дуракам закон не писан. / Дурак останется дураком. / Дурак времени не знает, дураку что ни время, то и пора.
dəllal bazarına döndərmək –
to turn smth. into the market square – превратить в базар
dəllal bazarına dönmək – to be turned smth.
into the market square – превращаться в базар
dəllək kimi baş qırxmaq – bax baş qırxmaq
dəlləkliyi ... başında öyrənmək
– to ill-treat someone as the object of one’s tricks – cделать из кого-либо
подопытного кролика
dəlmə-deşiyi tutmaq – to stop a gap
/ to fix smth. temporarily – затыкать дыры / затыкать прорехи / латать дыры
* dəm çəkmək – to spend one’s
time with enjoyment (to еnjoy smth.) – проводить время в наслаждениях
dəm olmaq – to be tipsy / to be a bit
merry / to have drop in one’s eye / to be a bit on / to be in one’s cups / to
be under the weather / to be half-shot / to be half-seas-over / Cf. to booze it up / to put it way / to
drink one too many / to get tanked-up / to get charged-up / to get lit-up – быть на взводе / быть под градусом / быть в кураже (в состоянии опьянения) / погружаться в нирвану / закладывать (заложить, заливать, залить) за галстук / закатить за воротник
dəm tutmaq – bax züy tutmaq
dəm vurmaq – to hold forth on smth. –
разглагольствовать (говорить о чём-нибудь, выдавая себя за знатока)
dəmdəməki adam –
dəmir dövrü – the Iron age – железный век
dəmir pərdə – the Iron Curtain – железный занавес
Dəmiri isti ikən döyərlər.
= Strike while the
iron is hot. / Cf. Make hay while the
sun shines. / A strike in time, saves nine. = Куй железо, пока горячо.
dəmiri isti-isti döyərlər – to
make hay while the sun shines – куй железо пока горячо
dəmli halda (kefli halda) – to be a little drunk
/ to be slightly tipsy / to have had a few / Cf. a bit tight / a bit lit up / in one’s cups / half seas over – под хмельком (в состоянии лёгкого опьянения, навеселе)
dənəvər kürü – a soft caviar
(granulated caviar) – зернистая икра
dəng
etmək / eləmək – 1. (təngə gətirmək) – to
butt in / to butt on – лезть (надоедать, вмешиваться); 2. (gic eləmək)
– to make one sick and tired of listening to it – * вязнуть (навязнуть) в ушах
(надоесть из-за частого повторения, обсуждения)
dəniz xəstəliyinə duçar
olmayan insan – * a good sailor – человек, не подверженный морской болезни
dənizdə balıq kimi – to feel quite at
home / to be in one’s element / to take to smth. like a duck to water – как рыба в воде
dənizdə balıq sövdəsi – it
may or may not come off / it’s none so sure / it’s not certain yet / it is
still quite up in the air / it is a castle in the air / it is waiting for dead
men’s shoes – вилами на воде писано / вилами по небу писано (ещё неизвестно)
dənizdə bir damçı = a drop in the
ocean – a drop in the bucket / next to nothing = капля в море
dənizdə gəmilərin batıb? –
why do you look down in the mouth? / why do you pull a long face? / why do you
lose heart? – что это ты повесил нос?
Dənizə getsə dənizi qurudar. – Cf. One is too slow for a funeral. / One is John Long the
carrier. – Его хорошо за смертью посылать. / Как в лес взглянет, так и лес вянет. / Нашему Ивану (болвану) нигде нет талану: к обедне пришёл, обедня тошла, к обеду пришёл - отобедали.
dərbədər
olmaq – to knock about the world (to become homeless) – скитаться
по
белу
свету (стать
бездомным)
Dər-divarın da qulağı var. = Walls have
ears. = И у стен уши есть.
Dərd bir idi,
iki oldu. – One misfortune comes on the back of another. / It never rains but
it pours. –
Беда на беду наскочила. / Беда едет, беду везёт, а третья погоняет. / Беда на
беде, бедою погоняет.
Dərd gələndə xalvarla gələr,
misqal ilə çıxar. – Agues come on horseback but go away on
foot. = Беда к нам верхом, а от нас пешком.
dərd onu üzdü (əldən
saldı) – she is wasted with grief – горе иссушило её
Dərd-sərin
biri keçməmiş o birisi qapını kəsdi. – Cf. Misfortunes never come alone
(singly). – Одна беда не угасла, другая загорелась. / Пришла беда, отворяй
ворота. (Несчастья
обычно следуют одно за другим.)
dərd üstündən dərd – the road of sorrows – хождение по мукам
dərd yemək – to sup sorrow – хлебнуть горя
dərddən içmək – drink to drown
one’s grief / to drown (bury) one’s grief (woe) in wine / to bury one’s woe in
wine – с горя (пить, запить)
dərdin alım! – bax ağrın alım!
dərdin ürəyimə! – honey! /
dear! – милый! / дорогой!
dərdindən dəli-divanə olmaq (dəlicəsinə
sevmək) – to lose one’s head over someone / to be enchanted by someone /
to love someone madly / to fall madly in love with someone – без ума / без памяти (безумно любить)
dərdindən ölmək – bax dərdindən dəli-divanə
olmaq
dərdinə acımaq – that’s someone’s
headache / someone worries about someone or smth. / that’s someone’s funeral –
голова болит (кто-либо беспокоится о ком или о чём-либо)
dərdinə ağlamaq – to be sick at
heart / to be anxious (to be uneasy) / one’s heart is heavy / to take smth. to
heart / to
watch over / to take care of someone or smth.
(to worry about someone or smth.) – болеть душой (душевно страдать, заботиться, опекать)
dərdinə dərman etmək – bax dərdinə qalmaq
dərdinə qalmaq – 1. bax dərdinə ağlamaq; 2. (bir kəsin vəziyyətini
nəzərə almaq) – to put oneself in someone’s position (place) /
to sympathize with someone (to help someone to get out of a difficult position)
– входить (войти) в положение (помогать, относиться с участием, сочувствовать)
dərdinə şərik olmaq – to share someone’s
sorrow – разделять горе
dərdinə yanmaq – bax dərdinə qalmaq
dərdini açmaq – to reveal one’s soul to
someone / to open one’s heart to someone / to pour out one’s heart to someone –
открывать душу / раскрывать душу / излить душу
dərdini alım! – bax qadan(ı) alım
dərdini çəkmək – bax dərdinə qalmaq
dərdini dağıtmaq – to shrug off
one’s misfortune / to bury one’s woe in wine / to take heart – развеять горе /
завивать горе верёвочкой
dərdini təzələmək – bax yarasını təzələmək
dərdlərini bir-birinə boşaltmaq
– bax ürəklərini
bir-birinə boşaltmaq
dərd-sər bilməmək – to live in clover
/ to live on the fat of the land / to live on Easy Street / to live like a
fighting cock – жить как птица небесная / жить припеваючи (беззаботно)
dərd-sər çəkmək – to
have seen much sorrow / to have had no end of trouble / to have known trouble
in plenty / to get knocked about – хлебнуть горя / хватить горюшка / горемыкать (испытать много неприятностей, невзгод)
dərd-sər vermək – to cause one’s
headache / to make trouble for someone – причинять головную боль (беспокоить)
* dərə xəlvət,
tülkü bəy – to use one’s case – своя рука владыка (пользоваться случаем)
dərhal (tezliklə) – in no time / in a jiffy
/ in a tick / in a trice / in half a moment / down on the nail – в момент (сейчас же, сразу, немедленно)
dəridən çıxanacan – to work until
exhaustion / to work one’s fingers to the bone / to sweat blood / to sweat
one’s guts out – до седьмого пота
dəridən çıxmaq – 1. to struggle like a fish
out of water / to be all out for smth. (to do smth.) / to go out of one’s way
to do smth. / to try one’s hardest / to do one’s uttermost (damnedest) / to
struggle desperately to make both ends meet (for one’s living) / to live from
hand to mouth / to lay oneself out / Cf. to
lean over backwards / to do one’s utmost / to go all-out – из кожи вон лезть / из шкуры вон вылезать / биться как рыба об лёд / выворачиваться наизнанку
(всеми силами добиваться чего-либо); 2. to strain every nerve to do
smth. / to lay oneself out to do or to get smth. / to do one’s damnedest / to
lay oneself out to do smth. / to break one’s neck trying to do smth. / to work
oneself to a frazzle / Cf. to try
one’s damnedest / to turn oneself inside out to do smth. – разбиваться (расшибиться)
в лепёшку / разбиться в доску (всеми
силами стараться сделать что-либо, сделать почти невозможное для достижения
какой-либо цели); 3. (əlləşmək) – one moves heaven and
earth to get, make, etc. smth. / one
is doing one’s uttermost (damnedest) – землю роет (кто-либо очень старательно,
усердно, не щадя сил выполняет что-либо)
dəridən-qabıqdan çıxmaq
– try (to do) one’s very best / to do one’s utmost (uttermost) / to do one’s
possible / to lay oneself out to do smth. / to do smth. for all one is worth /
to work good and hard / to do (to try) one’s damnedest / to bust a gut –
тянуться в нитку / тянуться в струнку стоять на ушах / на уши встать
(усердствовать, стараться изо всех сил, во что бы то ни стало выполнить
что-либо) / пускаться (пуститься) во все нелёгкие (прибегать к любым средствам
для достижения желаемого)
dərinə çəkmək – to see
into someone’s heart / to sound someone’s intentions / to worm smth. out of
someone / to worm oneself into someone’s confidence / to pry into someone’s
heart / to meddle into someone’s private affairs / to intrude into someone’s
privacy / to enter into all the details – влезать в душу / заводить в дебри (допытываться)
dərinə düşmək – 1. to
become complicated – осложняться; 2. to be
intensified – углубляться; 3. to become
hollow / to be sunken – вваливаться (глаза, щёки)
Dərinə getmə, məsələ
böyüyər. – Lit. The
deeper you go into the woods, the more trees there are. / The further into the
wood, the thicker the trees. / Cf. As
the days grow longer, the storms are stronger. – Чем дальше в лес, тем больше дров. / Дальше в спор - больше слов.
dərinə getmək – to get into
details – углубиться в дебри (впадаться в
подробности)
* dərisi odlanmaq – to be greatly indignant /
to be outraged – сильно возмущаться
dərisindən çıxarmaq – bax kürəyindən
çıxartmaq
* dərisinə gor doldurmaq – to cause one’s
fear – вызывать страх
dərisinə-qınına
sığmamaq – to think a lot of oneself – вообрaжать о себе много /
слишком много мнить о себе
dərisinə saman təpmək – to drive someone
hard / to have the skin off someone / to rip the hide from someone / to play
someone / to fleece someone / to sweat someone – драть шкуру / спустить три шкуры / содрать семь шкур
dərisinə sığmamaq – to grow
very fat / to be oozing fat (of persons getting fat because of their life of
idleness) – заплыть жиром / лопаться от жира
dərisinə sığışmamaq –
bax dərisinə
sığmamaq
dərisini boğazından
çıxarmaq – bax dərisini
soymaq
dərisini soymaq – 1. to give someone a good
thrashing / to give someone a good flooging / to give someone a good whipping /
to flog someone within an inch of his life / to tan the hide off someone / to
flay the hide off someone / to flog someone to death – содрать шкуру / cпустить шкуру / сдирать
кожу / драть (пороть, сечь) как сидорову козу / засекать до смерти; 2. (həyasızcasına
maddi cəhətdən bir kəsi istismar etmək) – to charge
exorbitant prices / to flay the dead and the living – драть с живого и мёртвого
(брать непомерно высокую плату, цену)
dərisini sudan çıxartmaq – to save one’s
bacon / to save one’s hide / to save one’s skin / to spare one’s own hide – спасать
свою собственную шкуру
dərk etmək – 1. (anlamaq) – to use one’s
brains / to use one’s wits (to make out,
to understand smth.) – взять в толк (понять, уяснять); 2.
(başa düşmək, düşünmək) – to realize smth.
well / to be fully aware of smth. / to know what one is doing / to understand
smth. well – * (от)давать себе отчёт (понимать, полностью осознавать что-либо)
dərman üçün tapılmaz –
one wouldn’t find someone or smth. if one hunted by / a daylight with a candle
/ a daylight with a lantern / you might hunt the world over and wouldn’t find
someone or smth. / you could seek high and low and you’d never find someone or
smth. – днём с огнём не сыскать / днём с огнём не найдёшь
dərs olsun deyə – as an example to others
– для примера
dərsə can yandırmamaq (tənbəl)
– a half-hearted attitude to one’s studies – нерадивое
отношение к занятиям
dərsini almaq – to be on the carpet / to find
oneself on the carpet – получить нагоняй (выговор)
(bir kəsin yaxşıca) dərsini
vermək (bərk əzmək, zədələmək) – to give someone a good lesson / to give someone a hiding / to give
someone a proper dressing-down / to give
someone a licking / to make matchwood of someone / to give someone hell / to
haul someone over the coals / to give it someone hot and strong / to call
someone on the carpet / to make it hot for someone / to beat the living
daylights out of someone / to knock the hell out of someone / to give someone a
sound thrashing / to give someone the works – дать урок / отбивать
охоту / намять
шею / намылить
шею / прописать
ижицу / задать
жару / укоротить
хвост / задать
перцу / дать жизни / дать (задать) дёру / дать
дрозда / намять (намылить) холку (поколотить, высечь, проучить
кого-либо); 2.
bax abrını almaq
dərvazasını
fələk vurmaq – bax evi
yıxılmaq
dərviş xəriflədi – Lit. the fakir was drunk, and the trick
went flop (i.e. nothing has come of
it) / no dice – факир был пьян, и фокус не удался (ничего не вышло, надежды не
оправдались)
* dərviş
toyu – about one’s poor wedding – об очень бедной свадьбе
dərvişin olduğundan – to eat what
God has sent i.e. what food there is / you are welcome to all we have
such as it is / to take potluck with someone / you are welcome to all though
it’s nothing much we have to offer / we make the best of what we’ve got / we
haven’t anything better to give you / you are welcome to have potluck with us – чем бог послал / чем богаты, тем и рады
dəryada balıq kimi – bax dənizdə balıq kimi
Dəryada balıq sevdası. – Lit. A fish in the sea has not any
price. / Catch the bear before you sell his skin. – Рыба в реке - не в руке. / Рыба в море не имеет цены. /
Медведь в лесу, а шкура продана. / Не убив медведя, шкуру не продают. / Не
продавай шкуру неубитого медведя. / Курица в гнезде, яички неизвестно где, а ты
уж в Охотный ряд цыплятами торговать. / Курица в гнезде, а баба уже сковородку
греет.
dəryada balıq sövdəsi – bax dənizdə balıq
sövdəsi
dəryada balıq sövdəsi etmək
– to cook one’s hare before it is caught him – делить шкуру неубитого медведя
dəsxoşa getmək – to be troubled by
all of a sudden / to suffer for no apparent reason / to be troubled by all for
nothing – ни за что, ни про что страдать / ни за понюшку табаку пропадать
dəsmal götürüb ağlamaq –
to sympathize with someone in his (her) grief – вытащить платочек(отнестись
сочувственно к горю)
dəstə bizim dəstədir (biz
çoxuq) – we have an addition to our ranks – нашего полку прибыло / в
нашем полку прибыло (нас, таких людей, как мы, стало больше)
Dəvə böyükdür - ot yeyər,
şahin kiçikdir - ət yeyər. – Cf. Little bodies may have great souls. / A little body often
harbours a great soul. / Little pigeons can carry great messages. / Small rain
lays great dust. / It is not the quantity that matters, but the quality. – Мал
сокол, да на руке носить; велик верблюд, да на воду возить. / Велик верблюд, да
воду возят, мал соболь, да на голове носят. / Мал золотник, да золото весят,
велик верблюд, да воду возят.
* dəvə
dəlləklik edir – someone, who is busy with not one’s own matter – о
человеке, занимающемся не своим делом
“dəvə gördün?” - “heç
qığını da görmədim” (bilmirəm) – not have
ever seen so much as seen someone or smth. / never set eyes on someone or smth.
/ have never even caught a glimpse of someone or smth. (to bе unaware) – знать не знаю, и слухом не слыхал, и видом не видал /
в глаза не видел
* dəvə qulağında yatmaq – to be
unaware
of smth. / to know nothing about it – быть в полном неведении
dəvə nalbəndə baxan kimi
(baxmaq) – to stare at smth. like a sheep does at a new gate / to stare at
smth. like a booby / to look quite lost / to look blank – как баран на новые ворота (смотреть, уставиться)
* dəvədən böyük fil də
var –
there
is a still higher and more powerful authority to appeal to – есть люди и покруче вас (инстанции повыше, посильнее)
Dəvədən böyük fil var. = Lit. There is an elephant bigger than the
camel. – Не хвастайся, корова, есть лошадь поворовей.
dəvəni çömçə ilə
sulamaq – as much harm as a pellet can do to an elephant / it is a mere trifle
for someone / like water off a duck’s back – как слону дробина (слишком мало, явно недостаточно)
* dəvəni dəngi ilə diri-diri yemək
– to arrogate smth. to oneself / to lay false claim to (to usurp smth.) – бессовестно присвоить
dəvəni palanı ilə diri-diri
udmaq – bax dəvəni dəngi
ilə diri-diri yemək
dəvəni yükü ilə udmaq – bax dəvəni palanı ilə
diri-diri udmaq
* dəvənin boynu kimi düz – about
smth. uneven / crooked (not straight) – о чём-либо неровном, неправильном
Dəvənin qanadı olsaydı,
dünyada uçmamış dam qalmazdı. – bax Allah dəvəyə qanad versəydi, dünyada
uçmamış dam-daş qalmazdı.
dəvənin quyruğu yerə dəyəndə
– 1. (heç bir vədə, heç vaxt) – to be going to recover
a loan when pigs fly / to settle up with someone on tomorrow come never – на
том свете угольками (никогда не вернуть, не отдать кому-либо что-либо, не
рассчитаться с кем-либо); 2. who knows when / maybe never / the day when pigs
fly / when the moon turns green cheese / when two Sundays come together /
tomorrow come never / when hell freezes over / to wait till Christmas – когда
рак на горе свистнет (неизвестно когда, в неопределённом будущем)
Dəvənin quyruğu yerə dəyəndə.
– One fine day when it is raining. / Cf.
On the second Sunday (Monday, etc.)
of next week. / When three Sundays come together. / On tomorrow come never. /
When (the day) pigs fly. / Until the cows come home. / When the devil is blind.
/ When the moon turns green cheese. / Amer.
When the hell freezes over. / When the Ethiopian changes his skin. / At latter
Lammas. / On St. Tib’s eve. – Когда рак на горе свистнет и рыба запоёт. / Когда
песок по камню взойдёт. / После дождичка в четверг.
dəvəsi ölmüş ərəb
– a poor creature – бедняга (человек, потерявший надежду)
dəvət – Amer. * a bid (an
invitation) – приглашение
dəyənək (kötək) – Amer. * black-jack – дубинка
dəyənək kimi – a blockhead – как дубина
dəyənəklə döymək – Amer. * to black-jack – избивать
дубинкой
dəyənəyin o biri
başını döndərmək – to run too far / to overshoot
the mark / to cut it too fat – перегнуть палку
dəyib-dolaşmamaq (toxunmamaq, rahat
buraxmaq, dinc qoymaq) – to let be – оставить в покое
dəyirman xoruzu kimi – to get a swelled head /
to get conceited / to give oneself airs – припухнуть / зажраться / разжиреть /
зазнаваться (обнаглевший человек)
dəyirmanı kardan düşmək – to be on the
shelf / to find oneself on the shelf / have served its time / to pass from the
scene of action (to lose one’s power, authority, influence upon) – сходить со сцены (потерять свою былую силу, авторитет, влияние)
dəyirmanın ağzına vermək –
to put
on the bag / to pass one’s lips / to guzzle smth. / to hog smth. – лопать / жрать / трескать / шамать
dəyirmanın başından
ölü salsan, ayağından diri çıxar – bax dəyirmanın
boğazından salsan, altdan diri çıxar
dəyirmanın boğazından salsan,
altdan diri çıxar – bax dəyirmanın
gözündən diri (sağ) çıxar
dəyirmanın gözündən diri
(sağ) çıxar –
dəyirmanın gözünə atsan,
sağ çıxar – bax dəyirmanın
gözündən diri (sağ) çıxar
dəyirmanına daş atmaq – to put a spoke
in someone’s wheel / to throw a spanner into the works / to put the grit in the
machine / to throw sand in the wheels – вставлять палки в колёса
dəyirmanına su axıtmaq
– to bring grist to someone’s mill / to play into someone’s hands / to play the
game of someone / to add fuel to the fire / to play into the hands of
someone – лить воду на мельницу / играть (сыграть) на руку (косвенно помогать, содействовать в чём-либо противной стороне)
dəyirmanına su tökmək – bax dəyirmanına su
axıtmaq
dəyirmi stol arxasında
görüşmək – to sit down at the negotiating table / to enter
into negotiations with someone – встреча за круглым столом / садиться за один стол (начинать переговоры)
* dəyişmək – to dispute – вести полемику
dəymədüşər – touch-me-not /
a touchy person / a thin-skinned man – недотрога / у него (неё) тонкая кожа (о обидчивом человеке)
dəyməz (çox sağola cavab
kimi) – not
at all / don’t mention it / you’re welcome / think nothing of it / oh, come off
it! / it is (it was) nothing / it’s a mere trifle! / forget it! – не за что / да чего там / ну что там (употребляется в ответ на благодарность в значении: не за что, это сущий пустяк)
* dığ-dığ salmaq – to cause an
argument (discord) – затеять спор / посеять раздор
dılğır – 1. riff-raff – обросы (подонки); 2.
good-for-nothing – никчёмный человек (бездельник)
dırnaq içində – in
invered commas (so-called) – в кавычках (так называемый)
dırnaq qədər – no bigger than
one’s thumb (tiny) / next to nothing / a little to swear by (very small) / Cf. half-pint
/ pint-sized / pocket-sized – с ноготок / с мизинец / на мизинец
dırnaq yeri axtarmaq – to find fault with smth. /
to pick on / to seek a pretext – искать зацепку (придираться, искать за что зацепиться)
dırnaqarası – iron. in inverted commas / so-called / pseudo- / would-be /
self-styled – в кавычках (иронически, не в собственном смысле слова)
dırnaqarası alim – so-called scientist /
pseudo-scientist – учёный в кавычках
dırnaqdan çıxmaq – bax dəridən-qabıqdan
çıxmaq
dırnaqlarını keçirtmək –
to dig its claws in / to stick smth. in – запускать когти / засаживать
(вонзать, засовывать)
dırnaqlarının lehməsi axır
– one’s finger-nails are in mourning – под ногтями траур / ногти в трауре (о
грязных ногтях)
di, tez ol – but there, there / come on /
well, well / now then / how about that? – а ну-ка (употребляется как побуждение к действию)
dibi sudadır – a gold mine / bonanza – золотое дно
dibindən baltalamaq – 1. to bring someone or smth.
to ruin (to ruin someone or smth.) – рубить под корень; 2. to reduce to dust / to
reduce to ashes / to crumble to dust – превращать в прах / обращать в прах
(уничтожать совершенно, до основания)
dibindən vurmaq – bax dibindən baltalamaq
dibinə daş atmaq – bax axırına daş atmaq
dibinə qədər (axıra kimi) – to
drink off /
to drain empty / to drink to the dregs / to drain the cup – * до дна (выпить целиком, полностью)
dibinəcən iç! – bottoms up! / down
the hatch! / knock it all back! – пей до дна!
dibsiz boçka – a bottomless pit / Cf. someone has got a hollow leg or
hollow legs / someone drinks like a fish – бездонная бочка (человек, который
может выпить много спиртного, не пьянея)
dikbaş – a cocksure person / a cocky person –
вытыкала / шапка с заломом (о самонадеянном, заносчивом человеке)
* dikili ağacı yoxdur – someone, who has
not any stand-by – человек, который не имеет никакой опоры, поддержки, близкого
dikilib qalmaq (gözünü
ayırmamaq) – to bury oneself in smth. / to bury one’s head in smth. / to
bury one’s nose in smth. / to pore over smth. – уткнуть нос (не отрываться, с
увлечением читать, писать и т.п.)
diksindirmək (səksəndirmək,
sarsıtmaq) – to give smb. the willies –
вызывать содрогание у кого-либо
diqqət kəsilmək – listen, one’s whole
being concentrated in hearing / to become all ears / to pay full attention / to
strain one’s ears to catch the slightest noise – превратиться в слух / обратиться в слух
diqqətlə (səliqə ilə) – * to the nail –
со всей точностью (самым тщательным образом)
diqqətlə baxmaq – two upon ten (gaze
intently at someone / smth.) – смотреть во все глаза
dil açmaq – 1. to appeal to someone / to
address a request to someone – обращаться с просьбой; 2. bax diz çöküb yalvarmaq; 3. to open the
conversation / to address someone first – заговорить (начать говорить); 4. to become chatterbox / to be
talkative – стать балаболкой; 5. to become impudent / to be bold – стать
дерзким (дерзить)
dil-ağız açmaq – bax dil açmaq
dil-ağız eləmək – 1. to express
one’s thanks to someone / to go and pay someone one’s respect – бить поклоны /
бить челом; 2. to be profuse in one’s apologies – рассыпаться в извинениях
(просить прощения); 3. to be effusively polite / to talk someone round / to
pour out one’s gratitude / to be profuse in one’s thanks (to talk volubly) –
рассыпаться в любезностях / рассыпаться мелким бесом / изливаться в выражениях
благо-дарности (говорить любезности)
dil-ağıza qoymamaq –
bax dil boğaza qoymamaq
dil bağlamaq – bax ürək bağlamaq
Dil başa bəladır. – One’s tongue runs
before one’s wit. – Язык до добра не доведёт. / Язык наперёд ума рыщет. /
Сперва говорит, а потом думает. / Язык лепечет, а голова не ведает. / За слова
голoва гибнет.
Dil başı güdaza verər. – bax Dil başa bəladır.
dil boğaza qoymamaq – to interrupt one another
/ to vie with each other in telling smth. / to chatter / to jabber away / to
rattle on – говорить наперебой / трещать / тараторить (говорить быстро и много,
не умолкая и не давая другим говорить)
dil boğaza salmadan – bax dil qəfəsə qoymadan
dil bulamaq – bax
dil yetirmək
dil çıxartmaq – 1. to put out the
tongue at someone / to make a fool of someone / to mock someone or smth. (to tease) – издеваться,
насмехаться; 2. bax dil açmaq
2-ci mənada
dil eləmək
– bax dil-ağız eləmək
Dil ətdəndir. – One has a long tongue. /
One has a loose clapper. – Язык как помело. / Язык без костей. / Язык без
костей, что хочет, то лопочет. / Язык без костей, куда хочет, туда ворочает. /
Язык без костей, всё перемелет.
dil gəlmək – bax dilə tutmaq
dil göstərmək – to tease someone –
показать язык (дразнить)
dil qəfəsə qoymadan – to chatter /
to jabber away / to rattle on (to speak incessantly, unceasingly) – неугомонно
тараторить / трещать (говорить безумолку)
* dil olmaq – 1. to speak – говорить; 2. bax dil çıxartmaq 2-ci mənada
dil öyrətmək – bax dil vermək 2-ci mənada
dil pəhləvanı – a glib / to be a
glib-tongued – боек на язык
dil tapmaq – to reach understanding / to
understand one another / to see eye-to-eye / to find common language with
someone = находить общий язык
dil tapmamaq – 1. you will get nowhere with him
(you won’t get anywhere with him) / it’s hopeless – с ним каши не сваришь / с
ним пива не сваришь; 2. to talk in different languages / to speak different
languages – говорить на разных языках (придерживаться противоположных взглядов,
не понимать друг друга)
dil tərpətmək – 1. to breathe / to
utter a word about smth. (to hint at) – заикнуться (намекнуть); 2. to put in a
good word for someone / to drop a good kind word for someone – замолвить слово / замолвить словечко
dil tökmək – 1. bax dil-ağız eləmək
3-cü mənada; 2. to persuade someone to do smth. / to urge someone to
do smth. – склонять (уговаривать)
dil ustası – bax dil pəhləvanı
dil uzatmaq – 1. to loosen one’s tongue / let one’s
tongue wag – распускать язык; 2. to reproach someone with smth. – укорять,
упрекать
dil vermək – 1. to promise – давать слово
(обещать); 2. to egg someone on / to put someone up to it (to incite someone)
–
подучивать (подговaривать, подстрекать)
dil verməmək – bax dil boğaza qoymamaq
dil vurmaq – bax
dilə tutmaq
* dil yarası – a wound of the feelings by a
bitter word – боль от горьких слов
dil yetirmək – bax dil tərpətmək 2-ci mənada
dilbaz (dildən pərgar) – glib
(glib-tongued) – бойкий на язык
dilbilməz – muddle-headed (of a intractable,
obstinate man) – несговорчивый (-ая)
dilbir olmaq – 1. to find common language
with someone / to reach an understanding / to understand one another / to see
eye-to-eye – говорить на одном (общем) языке / находить общий язык; 2. (sövdələşmək) – to wet bargain
– заключить договор
dildə – in word only / in words / so
long as it is a matter of words / Cf.
to pay lip-service to smth. – на словах (только в разговоре, не выполняя того, о чём говорит)
dildə-ağızda gəzmək – in
everybody’s mouth / on everybody’s lips / the word (the name, etc.) keeps
cropping up / it is on someone’s lips – быть на устах / не сходить с уст / не сходить с языка
Dildə bir şey deyib, ürəkdə
başqa şey tutma. – A honey tongue, a heart of gall. – Cf. One is very shrewd. / One
is very canny. / One is nobody’s fool. / One knows which side his bread is
buttered on. – На языке медок, а на уме ледок. / На устах мёд, а в сердце лёд. / Мягко стелет, да жёстко спать.
dildən-ağızdan düşmək
– bax dildən-ağızdan
olmaq
dildən-ağızdan olmaq – bax dildən düşmək
dildən demək – to act against one’s
conscience / to play the hypocrite / to dissemble – кривить душой (говорить неискренне, не от души)
dildən-dilə dolanmaq – to be passed on from
mouth to mouth / from lip to lip / by word of mouth / to make the rounds – переходить из уст в уста
dildən-dilə düşmək – bax dildən-dilə dolanmaq
dildən-dilə gəzmək – bax dildən-dilə düşmək
dildən diri = to be glib / to be glib-tongued
/ to be quick on the draw with wit = бойкий на язык
dildən düşmək – to be ready to
drop / to be laid low / to be dropping with fatigue – валиться с ног / падать с ног / язык на плече
dildən düşməmək (hər
yerdə adını çəkmək, hər yerdə
haqqında danışmaq) – to pass from mouth to mouth / to be passed
on /
it is on someone’s lips – не сходить с языка / (про)склонять на все лады (часто, много и повсюду с неодобрением
упоминать о ком- или о чём-либо)
dildən iti – bax dildən
diri
dildən pərgar – bax dildən iti
dildən pərgardır – someone has a
quick tongue / someone has a glib / someone has a ready tongue / to possess the
gift of fluent speech (of eloquence) – язык хорошо подвешен / язык неплохо привешен / остер на язык / хорошо владеет словом / владеть даром слова
dildən salmaq – bax əldən salmaq
dil-dil ötmək – 1. bax dilə basmaq; 2. to sing like a nightingale (to twitter) –
заливаться соловьём / разливаться соловьём / щебетать (сладко петь); 3. to wag
one’s tongue / to twitter / to chirp / to jabber / to blather / to twaddle / to
prattle / to chatter / bla-bla / jaw-jaw –
чесать языком / трепать языком / мочалить язык / мозолить языки
dil-dodağı dolaşmaq – bax dili dolaşmaq
dil-dodağı
qurudu – someone’s tongue stuck to the roof of his (her) mouth / one’s tongue
cleaved to the roof of his (her) mouth (to be speechless from fear) – язык отнялся / язык прилип к гортани
dil-dodağı qurumaq – to lose the power
of speech / to lose one’s tongue / one’s tongue failed one / one has seen a
wolf – потерять дар слова / потерять дар речи
dil-dodağını gəmirmək
– bax dil-dodaq gəmirmək
dil-dodaq açmaq – to give rein to one’s tongue
/ to loosen one’s tongue – развязать язык (заговорить)
dil-dodaq gəmirmək – to bite one’s lip –
кусать себе губы
dilə-ağıza düşmək – bax dillərə düşmək
dilə-ağıza salmaq – bax dillərə salmaq
dilə basmaq – to fool someone by fine
words / to put someone off with fair words / to fool someone with smooth talk /
try to talk someone round – заговаривать зубы
dilə-dişə düşmək – to
be flayed by someone’s tongue / to become a butt for derision / to hold up to
ridicule / to become the subject of conversation / to bе the topic of talk –
попадать (попасть, попасться) на зубок (становиться предметом насмешек, злой
критики, сплетен с чьей-либо стороны)
dilə-dişə salmaq – to make the
subject / topic of talk (conversation) – попадать на язык
dilə gəlmək (dillənmək) –
1. to give rein to one’s tongue (to begin to to speak) – развязывать (свой) язык; 2. it is on the tip of someone’s tongue
(someone is itching to say it, to ask about it) – вертится на языке (очень
хочется сказать, спросить)
dilə gətirmək – 1. to give rein
to one’s tongue / to loosen one’s tongue (to make someone to talk) –
развязывать чей-либо язык; 2. to breathe a word about smth. / to utter a word / to give utterance to
something (to hint at) – заикнуться (произносить, сказать)
dilə salmaq – to spread
rumour / hearsay (about) / to set a rumour afloat – разводить бобы / разводить
антимонии / разносить слухи о ком-либо
dilə-sözə çəkmək –
to draw information – вынюхивать (разведывать) информацию
dilə-sözə tutmaq – 1. to distract
one’s attention – отвлекать разговорами; 2. bax
dilə tutmaq
dilə tutmaq (yola gətirmək) – 1. to tackle someone
/ to get at someone / to take someone in hand
/ to bring pressure to bear on someone / to carry the day by wearing someone
out / to wear down someone’s resistance / to take someone in leading strings /
to keep a tight rein on smth. – брать в оборот / брать в шоры / брать измором; 2.
to fool someone with smooth talk / try to talk someone round / to put someone
off with fair words / to fool someone by fine words / to wave one’s head (to
entice away, to persuade someone) – зубы заговаривать / подъезжать с турусами
dilə yatmaq – to be on allurement / someone is
easily persuaded – идти на приманку (поддаваться на уговоры)
dilənçi
halına düşmək – bax
varından yox olmaq
dilənçi halına salmaq – to clean
someone out (at cards) / to take someone to the cleaners / to strip someone
naked / to ruin someone / to do the business for someone – оставить
бeз штанов (отнять всё дочиста у кого-либо, ограбить, разорить кого-либо)
dilənçi olmaq – * to take to
the bush – стать бродягой
dilənçi vəziyyətində
yaşamaq – to be a poor uncouth simpleton / to be a country bumpkin / to be
Simple Simon – лаптем щи хлебать (жить в нищете, быть отсталым, некультурным)
dilxoşluq üçün – for the love of the
game (of the thing) / solely for the pleasure of it / Cf. art for art’s sake – из любви к искусству (ради самого занятия, без каких-либо корыстных целей)
dili acı olmaq – to be wicked / bitter / a
venomous tongue / someone has a sharp tongue / someone has a caustic tongue –
иметь горький язык / злой на язык / злой язык / остер на язык / острый язык /
острый язычок (кто-либо остроумен, язвителен в разговоре)
dili açıldı – to become chatterbox
/ to be talkative / to loosen one’s tongue / to give rein to one’s tongue –
язык развязался
dili açılmaq – 1. to find one’s voice
(tongue) / Cf. the power of speech
returned to someone – обрести дар слова / речи (начать говорить, оправившись
после испуга, смущения и т.п.); 2. to
open the conversation / to address someone first – заговорить (начать говорить)
dili-ağzı qurudu – bax dil-dodağı qurudu
dili-ağzı qurumaq – bax dil-dodağı qurumaq
dili-ağzı tutulub (bir kəsi
paraliç vurub) – one has had a stroke – * удар хватил (кто-либо внезапно
разбит параличом)
dili ağzına girməmək – bax dili ağzına
sığmamaq
* dili ağzına sığmamaq – to
boast of smth. / to brag of smth. – вытыкаться (хвастаться)
dili ağzında dinc durmamaq – to wag one’s
tongue / let one’s tongue wag and one’s teeth clack / to wag one’s chin / to
wag one’s jaws / to wag one’s beard (to gossip) – (по)чесать зубы
* dili ağzında əsmək – one
wants to yawn – о позыве к зевоте
dili ağzında qurudu – bax dil-dodağı qurudu
dili ağzında qurumaq – bax dil-dodağı qurumaq
dili ağzında olmayan məxluq – bax dilsiz-ağızsız insan
dili ağzında yoxdur (xoşxasiyyət adam) – a sweet disposition
/ a nice character – лёгкий характер
dili ağzından
çıxa-çıxa – 1. as fast as one’s legs will carry one /
at full speed / at top speed / with all one’s might / like mad – высунув язык /
высунувши язык / высуня язык (поспешно, очень быстро); 2. to bustle about with
one’s tongue hanging out / to run about with one’s tongue hanging out / to drop
with exhaustion – высунув язык / высунувши язык / высуня язык (в хлопотах до
изнеможения делать что-либо)
dili bağlanmaq – bax dil-dodağı qurumaq
dili batmaq – bax
dili tutulmaq
dili büdrəmək – one’s tongue run
away with someone / to wander (in one’s speech) / to become incoherent / to get
confused / to flounder – заговариваться (говорить бессвязно, путаться,
сбиваться в речи)
dili büdrəyir – one can only mumble /
one’s speech is slurred – язык заплетается
dili çıxmaq – to give rein to one’s tongue
/ to loosen one’s tongue – развязывать язык / распускать язык (осмелеть)
dili damağına yapışmaq – bax dili ağzında qurumaq
dili daşa dönmək – bax dili damağına
yapışmaq
* dili dilinə dəymək – to have an
opportunity to talk – иметь возможность поговорить с кем-либо
dili dinc durmamaq – one cannot keep his tongue
between one’s teeth – не удержаться, чтобы не заговорить
dili dinc durmur – someone is itching to speak – язык чешется
dili dolaşdı – one can only
mumble
/ one’s speech is slurred – язык заплетается
dili dolaşır – 1. someone talks in a
confusial manner – бубнить / мямлить (говорить невнятно, неразборчиво); 2. (sərxoşluqdan)
– someone is blind drunk / someone is dead drunk / someone is sozzled / someone
is sloshed / someone can’t put two words together / someone stammers out / someone
speaks thickly when drunk (someone hesitates in speaking, someone falters) –
лыка не вяжет (настолько пьян, что не может связно говорить)
dili dolaşmaq (həyəcandan) – to
stammer – заикаться / запинаться / лепетать (от волнения)
dili dönmək – someone is able to
pronounce a word – язык поворачивается (кто-либо способен или осмелиться сказать что-либо)
dili dönməmək – someone’s tongue
would not form the words to say it / it would stick in someone’s throat to say
smth. / someone cannot get his tongue around it (someone is unable to pronounce
a word) – язык не поворачивается
dili geyişmək – to itch to say – на языке
/ просится на язык / приходит на язык / язык развязывается
dili gəlməmək – bax dili dönməmək
(adamın) dili gəlmir (tələffüz
edə bilmir) – the word (the name, the phrase, etc.) is a real
tongue-twister – язык сломаешь (очень трудный для произношения)
dili gicişir (bir şey demək istəyir)
–
someone is itching to speak (to tell about it) / someone’s tongue is
itching to say smth. – язык чешется / язык зудит сообщить об этом
dili gödək olmaq – bax dili qısa olmaq
dili hulqumuna yapışmaq – bax dili damağına
yapışmaq
dili iki metr çıxmış
(yorğun adam haqqında) – to be dropping with fatigue / to be falling off
one’s feet / to be ready to drop / to be laid low / to fall ill – язык на
плече / валиться с ног
Dili ilanı
yuvasından çıxardar. – A good tongue is a good weapon. –
Острый язык змею из гнезда выманит. / Острый язык - хорошее оружие.
dili keyimək – bax dili ağzında qurumaq
dili qarnına
getmək – bax dili qarnına
girmək
dili qarnına
girmək – bax
dil-dodağı qurudu
dili qarnındadır – someone is very shrewd /
someone is crafty / someone is cunning / someone is canny / someone is deep one
/ someone knows very well what he (she) is about / someone is nobody’s fool / Cf. someone knows which side his bread
is buttered on – быть у себя на уме / себе на уме
dili qıfıllanmaq (susmaq) – to put a bridle
on one’s tongue / to have a rein over one’s tongue / to hold one’s tongue / to
keep one’s tongue between one’s teeth – придерживать язык / держать язык за
зубами / держать язык на привязи / прикусить язык / проглотить язык / связывать
язык / язык не поворачивается / язык прилип к гортани / слова не идут с языка
dili qısa olmaq – 1. to be mixed up in the
affair / Cf. his (her) nose is not
clean – иметь рыльце в пуху / рыло в пушку / Ср. чует кошка чьё мясо съела; 2. to be obliged to keep quiet / to
hold back one’s answers – иметь короткий язык (кто-либо в чём-либо виноват,
кому-либо сказать нечего или не может)
dili qısalmaq – bax dili qısa olmaq
dili qurumuş – bax dili yanmış
dili qurusun! – bax
dili yansın!
dili olmasaydı, qarğalar diri-diri yeyərdi
– to
be glib-tongued / to be quick on the draw with wit – бойкий на язык
Dili sakit
olanın başı salamat olar. – You can live safe and sound if you
know
how to use your tongue. – Держи язык на привязи.
dili söz tutmamaq – bax dili ağzında qurumaq
dili topuq çalır – bax dili dolaşır
dili topuq vurmaq – bax dili büdrəmək
dili topuq vurur – bax dili topuq çalır
dili tutulmaq – bax
dili bağlanmaq
dili uzun olmaq – to have a long tongue / to have a
loose tongue – иметь слишком длинный язык (быть болтливым, разговорчивым)
dili var(sa), dilçəyi də var – to
keep one’s word / to stand by one’s word / to be as good as one’s word – хозяин своего слова / держать слово / сдерживать своё слово
dili yanmış! – may his (her) tongue be
wither! – чтобы у него язык отнялся / чтобы у него язык засох
dili yansın! – a plague on your tongue (for
saying such things)! / curse the tongue that says it! / fie on your vile
tongue! – типун тебе (вам) на язык
dili yatmamaq – one cannot
pronounce a word – не выговаривать (не
уметь произносить)
dili yovuşmamaq – bax dili yatmamaq
diliacılıq etmək – to say sneeringly
/ to take the rise out of someone / to be spiteful / to be sarcastic / to talk
scandal – язвить / ехидничать / злословить
dilim ağzımda bişər – bax dili ağzında qurudu
dilim damağıma yapışdı – bax dili ağzında qurudu
dili(m) dinc durmadı – one blurts it out / one
blabs – слово нечаянно слетело с языка (проговориться)
dilim gəlmir deməyə – I can’t bring myself
to say it / it would stick in my throat to say smth. / I just can’t
get it out / I won’t have the heart to say it / my tongue would not form the
words to say it / I cannot get his tongue around it / I can hardly bring myself
to say – у меня язык не поворачивается (сказать это)
dilim qurusun! – bax dili qurusun!
dilim yansın! – bax dili yansın!
dilimə də dəyməmək – bax ağzına içki almamaq
dilimin ucundadır – bax dilin ucunda 1-ci mənada
dilin niyə dinc durmadı? – what made you
say ...? – кто тебя за язык тянул?
dilin sümüyü yoxdur – someone has a
long tongue / someone has a loose clapper / one may speak the words at random (one can
never be sure that people won’t blab) – язык без костей / язык как помело
dilin ucunda – it keeps going over and over in
someone’s head / someone has it at the tip of his tongue (but one cannot
remember, recollect it) – 1. вертится в голове / вертиться на языке (никак не вспоминается); 2. it is revolving in
someone’s head / it is turning over in someone’s mind / it runs in someone’s
head – крутится в голове (постоянно, неотступно возникает в сознании)
dilində təkyə-kəlam olmaq – to be
the talk of the town – быть притчей во языцех
dilində tük bitmək – 1. someone is
tired of saying – на языке мозоль набить; 2. someone is sick and tired of it / someone is
bored to death with it / to nag someone / to get on someone’s nerves – сидеть в печёнках / сидеть в кишках / все печёнки проесть (изводиться от частого повторения)
dilindən bəlaya düşmək –
to suffer from one’s own tongue – пострадать от своей болтливости / Cр. Язык мой - враг мой.
dilindən dartan var idi? – as if it were one’s
for the asking / produce it on the spot – вынь да положь
dilindən daş asılıb –
one
keeps mum as a fish / Cf. one is
close as an oyster / one is close as wax – нем(ой) как рыба
dilindən düşməmək – bax ağzından düşməmək
dilindən ilişmək – bax dilindən bəlaya
düşmək
dilindən kağız almaq – to take someone a
receipt – брать с кого-то письменное обязательство
dilindən kağız vermək – to give
a receipt to someone – давать подписку (письменное обязательство)
dilindən qaçırmaq – bax ağzından
qaçırmaq
dilindən qaçmaq – bax dilindən qaçırmaq
dilindən qıfıl asmaq – to swallow
onе’s tongue / to lose one’s tongue / to bit one’s tongue / to hold one’s
tongue / to keep one’s tongue between one’s teeth – проглотить язык / прикусить
язык (упорно молчать)
dilindən qıfıl
götürülmək – to loosеn one’s tongue – развязывать язык
(начать говорить)
dilinə cidar vurmaq – bax dilinə qıfıl vurmaq
dilinə düşmək – bax dilə-dişə
düşmək
dilinə düyün düşmək –
bax dilində tük bitmək
dilinə gəlmək – bax ağzına gəlmək
dilinə gətirmək – to chatter –
почесать языком / болтать языком
dilinə heç bir şey dəyməmişdir
(heç nə yeməyib) – one hasn’t had a single bite (a single
scrap, a morsel of food, a crumb) for a long time – маковой росинки во рту не
было (кто-либо ничего не ел)
dilinə qıfıl vurmaq – to make someone
to keep silent (to silence someone) – зажимать рот / зажать рот (заставлять молчать)
dilinə qıfıl vurulmaq – bax dili qıfıllanmaq
dilinə pay çıxmaq – bax dilinə düyün
düşmək
dilinə vurmamaq – 1. to eat or drink nothing
(to refuse all food or drink) – не брать в рот (не есть, не пить); 2. never
touch liquor (a drop of alcohol) / let no drop pass one’s lips – не брать в рот
(совсем не пить спиртного)
dilinə yara çıxsın! – fie on your vile
tongue! / curse the tongue that says it! – типун тебе (вам) на язык
dilini ağzında saxlamaq – bax
dilini saxlamaq
dilini bağlamaq – to stop up someone’s mouth /
to shut someone’s mouth / to shut someone up / to stop someone’s talk – затыкать (заткнуть) рот (не давать говорить)
dilini boğazından çıxarmaq – to
treat someone with a dose of birch-oil / to flog someone / to make it hot for
someone / to beat the living daylights out of someone / to give someone a proper
pounding / to give someone a proper dusting / to give someone a proper licking / to give someone a proper
dressing-down / to give it someone hot / to give someone the whatfor / to give
someone the works – дать берёзовой каши / дать духу / дать жизни
dilini boğçaya qoymaq – bax dilini qarnına qoymaq
dilini boynunun sapından çıxarmaq
– bax dilini boğazından
çıxarmaq
dilini dinc qoymamaq – bax dili dinc durmamaq
dilini dinc saxlamaq – to keep one’s mouth shut –
держать язык за зубами
dilini dişinə sıxmaq – to set one’s
teeth / to squeeze one’s teeth (to keep quiet / to be paient for a moment) –
стиснуть зубы (проявлять выдержку, стойкость, крепиться, сдерживаться,
сохранять спокойствие)
dilini dişinə tutub ... – bax canını dişinə
tutub
dilini dişinin altında saxlamaq – bax dilini qarnında saxlamaq
dilini dişləmək – to bit one’s
tongue / to keep one’s tongue between one’s teeth – прикусить язык
dilini fəraqət qoymaq – to put a bridle
on one’s tongue / to bit one’s tongue / to have a rein over one’s tongue / to
hold one’s tongue / to keep one’s tongue between one’s teeth – держать язык на
привязи (молчать, не болтать, не говорить лишнего, быть осторожным в
высказываниях)
dilini işə salmaq – to use one’s
tongue as a means (instrument) to gain one’s purpose / to bring smth. into
action / to deploy smth. – пускать в ход язык
dilini kəsmək – 1. bax dilini yığmaq; 2. to stop one’s talk (to become silent) – зажать рот (замолчать)
dilini könlü ilə bir eləmək
– to
be true to one’s word / to be as good as one’s word / to keep one’s word / to
stand by one’s word – быть верным своему слову
dilini qarnına qoymaq – bax dilini qarnında saxlamaq
dilini qarnında saxlamaq – to keep one’s mouth
shut / to play mum / to keep one’s trap shut / to pipe down / to keep a still
tongue in one’s head / to keep one’s tongue within one’s teeth / to hold one’s
tongue / Amer. to choke in – молчать
в тряпочку / держать язык за зубами / держать язык на привязи
dilini qısa eləmək – to watch onе’s tongue / to put a bridle on one’s tongue –
придерживать язык
Dilini qısa eylə. – bax Dilini qoy dilçəyinə.
dilini qısaltmaq – bax dilini qısa eləmək
Dilini qoy dilçəyinə. – Hear and
see and be still. / Hear and see and say but little. / Hear much, speak little.
/ A still tongue makes a wise head. / Give every man thine ear, but few thy
voice. – Держи язык короче! / Прикуси язык. / Вот тебе сахарный кусок, заткни себе роток. / Загороди рот запором, заставь заставкой.
Dilini qoy qarnına. – Keep your breath to cool
your broth. / Save your wind to cool your porridge. / Let not your tongue run at
rover. – Ешь пироги с грибами, да держи язык за зубами.
dilini pişik yeyib – one keeps mum as a fish –
нем как рыба (не осмеливаться говорить)
dilini saxlamaq (kirimək, susmaq, dinməmək)
– to hold one’s tongue / to watch one’s tongue / to put a bridle on one’s
tongue / to keep one’s tongue within one’s teeth / to keep one’s mouth shut /
to keep a still tongue in one’s head / to save one’s breathe to cool one’s
porridge / to bit one’s tongue / to hold one’s tongue / to keep one’s tongue
between one’s teeth / to keep quiet / to keep mum – придерживать язык / держать
язык за зубами / прикусить язык / закусить язык / сопеть в две дырки (вести
себя тихо, помалкивать, воздерживаться от высказывания)
Dilini saxlayan başını saxlar. – bax Dili sakit olanın
başı salamat olar.
Dilini saxlayan salamat olar. – A still tongue
makes a wise head. / Speech is silver, silence is gold. / Speech is silvern,
silence is golden. / No wisdom like silence. / Cf. A fool when he is silent is counted wise. = Слово - серебро,
молчание - золото. / Ср. Молчи за
умного сойдёшь.
dilini sakit saxlamaq – to hold one’s tongue / to
loosen one’s tongue – прикусить язык
* dilini şirin etmək – to talk gently –
быть ласковым (говорить ласково)
dilini tapmaq – to find common language with
someone / to find the approach / to find the right key to someone or smth. –
найти общий язык / найти подход / найти (подобрать) ключ (найти средство для
постижения кого или чего-либо)
dilini təmiz saxlamaq – to be careful with
expressions – быть осторожным в выражениях (воздерживаться от резких,
неприличных слов)
dilini tutmaq – bax
dilini tapmaq
dilini yığmaq – to save one’s breathe to
cool one’s porridge – укоротить язык
dilinin altına dil qoymaq – bax di vermək 2-ci mənada
dilinin altına qənd qoymaq – bax dilini şirin eləmək
dilinin altına salmaq – to wag one’s tongue /
let one’s tongue wag and one’s teeth clack / to wag one’s chin / to wag one’s
jaws / to wag one’s beard – зубы чесать
dilinin bəlasına düşmək –
to suffer from one’s own tongue – страдать из-за своего языка
dilinin bəlasını çəkmək
– bax dilinin bəlasına
düşmək
dilinin əzbəri olmaq – bax dilindən düşməmək
dilinin ipi-sapı yox – someone has a long
tongue / someone has a loose clapper – язык без костей / язык как помело
dilinin qaltağı yoxdur – someone has a
loose clapper – слаб на язык
dilinin qaytanı yoxdur – bax dilinin qaltağı yoxdur
dilinin ucu gicişir – someone’s tongue is
itching to say smth. – язык чешется
dilinin ucunda dil bitmək – bax dilində tük bitmək
dilinin ucunda olmaq – to be (to have) on the tip
of one’s tongue – вертится на языке
dilinin ucunda ot bitmək – bax dilinin ucunda dil bitmək
dilinin üstündə ot
çıxmaq – bax dilinin
ucunda ot bitmək
dilinin üstünə nabat qoymaq – bax dilini şirin etmək
Dilinlə tələsmə, əməlinlə
tələs. – Actions speak louder than words. = O человеке судят по его
делам, а не по словам.
diliuzunluq eləmək – let one’s tongue wag
/ to loosen one’s tongue – давать волю языку / распустить язык
(bir kəsi) dillə yumaq – to tell someone
the tale / to talk someone round – заговаривать зубы кому-либо
dillər əzbəri etmək – bax dillərə salmaq
dillər əzbəri olmaq – bax dillərdə dastan olmaq
dillərdə dastan olmaq – to be the talk of
the town / to become legendary (to be talked of well / bad everywhere) – быть
притчей во языцех
dillərdə dolaşmaq – 1. to be in
everybody’s mouth / to be on everybody’s lips (to be talked about
everywhere) – быть у всех на устах; 2. the name keeps cropping up / one’s name is
the subject of false rumours – быть предметом кривотолков
dillərə düşmək – to fall
into disrepute / to become notorious / to get off / to go down / to come down /
to become the object of gossip / to become the subject of scandal (to descend) – попадать на язык (приобрести дурную славу)
dillərə salmaq – to make the talk of the town – сделать притчей во языцех (сделать предметом
пересудов, разговоров)
dilli-dilavər – bax dilbaz
dilli-dilavər deyil – someone is a poor
speaker – язык плохо подвешен / язык плохо привешен
dilli-dilavər olmaq – someone has a ready tongue / someone has a
quick tongue / someone has a glib / to possess the gift of fluent speech (of
eloquence) – язык хорошо подвешен / язык хорошо привешен
dilotu yemək – 1. speaking smth. like one
wound up / to talk incessantly / tirelessly – говорить как заведённая машина / говорить словно заведённый (говорить без умолку); 2. to chatter / to rattle
on / Cf. to chatter nineteen to the
dozen – сыпать как горохом (говорить очень быстро)
dilsiz-ağızsız insan – 1.
(fağır adam) – a meek creature / a lamblike creature / pure as a lamb
– божья коровка (безобидный, тихий, робкий человек); 2. (aciz adam) – a
downtrodden individual – забитый человек
dimdiyindən tora düşmək – to
fall into a trap = попасть в ловушку (о неосторожном человеке)
Dinc ayağa heç nə dəyməz.
– A rolling stone gathers no moss. –
Кому на месте не сидится, тот добра не наживёт.
dincini almış (istirahət etmiş)
– Cf. fresh as a daisy – * как
новенький (отдохнувший, набравшийся сил, бодрый)
dindən-dondan çıxmaq – to lay
oneself out / to be all out for smth. / to go out of one’s way to do smth. / to
try one’s hardest / to do one’s uttermost (damnedest) – из кожи вон лезть / из шкуры вылезать (стараться изо всех сил, усердствовать)
dirənmək (bərk yorulmaq) – to be completely
exhausted (to get extremely tired) – быть выжитым (очень устать)
diri çəki – a live weight – * живой вес
diri-diri qəbrə girmək – to retire
from society / to seek solitude (to isolate oneself) = заживо ложиться в могилу
(в гроб) / заживо хоронить себя (отказаться от общения с другими людьми, с
внешним миром, уединяться)
diri-diri qəbrə sürükləmək
– to consider oneself as unwanted one – заживо волочить (загнать) в могилу / заживо хоронить (считать ненужным,
отжившим, ни на что не годным)
* diri-diri udmaq – 1. to arrogate smth. to
oneself / to lay false claim to smth. – бесцеремонно присвоить; 2. to swallow
unchewed – проглотить неразжевав
diri-diri udub üstündən su
içmək – bax diri-diri
udmaq
* diri tərpənmək – to be efficient /
to be prompt (to do smth. quickly) – живым духом (действовать живо, быть расторопным)
dirigözlü öldürmək – bax diri-diri qəbrə
sürükləmək
diriliyini göy əskiyə bükmək
– to drive someone to distraction / to eat into someone / to nag at someone day
and night / to make life a burden to someone – есть поедом / заедать век
(мучить, терзать)
diribaş – 1. (çevik, zirək,
qıvraq, cəld) – light on one’s feet / brisk – лёгкий (лёгок, скор,
скорый) на ногу (живой, резвый, лёгкий на подъём);
diribaşlıq (bacarıq, məharət,
zirəklik) – a sleight of hand – ловкость рук
dirsək göstərmək – 1. bax dal çevirmək; 2. bax dal göstərmək
dirsək üstündə – the arms
akimbo – руки в боки (подбоченясь, о позе)
dirsəyini görəndə – bax boynunun ardını görəndə
dirsəyinin ardını görəndə
– bax dirsəyini görəndə
dissertasiyanı müdafiə etmək – to defend one’s
thesis (dissertation) – защищать диссертацию
diş-diş olmaq – to become toothed / cogged – становится зубастым
diş göstərmək – 1. to bare
one’s teeth / to show one’s claws / to put out the claws – показывать зубы / показывать когти; 2. (boyun əyməmək, boyun
qaçırmaq) – to evade someone / to dodge / to sidestep / to
shirk smth. – не приклоняться / уклоняться от
diş itiləmək – to have a grudge
against someone / to bear someone ill-will – точить зубы / острить зубы
diş keçirmək – to poke one’s nose
into other people’s business / to butt in – лезть не в своё дело / соваться не
в своё дело (вмешиваться в чью-либо жизнь)
diş qıcırtmaq – to show one’s teeth
(to show a revengeful feeling) – показывать зубы / показывать когти (угрожать,
огрызаться, проявлять неприязнь, враждебность)
* diş qurdalamağa bir şey
(çöp) yoxdur – to have nothing – об абсолютном отсутствии чего-либо
diş taqqıldatmaq – to give someone a
fright / to threaten someone with smth. / to menace someone with smth. – угрожать / пугать
Diş verən dişlikdə verər.
– bax Ağız verən Allah
tikəsini də verər.
dişə vurmaq (yaxşıca
tanımaq, sınayıb, bələd olmaq) – to get someone taped
– раскусить кого-либо
dişi ağarmaq – to bare one’s teeth in a
grin / to smirk / to show one’s ivories – скалить зубы (бессмысленно смеяться)
dişi bağırsağını kəsir
– to bare one’s teeth / to snarl out / to snarl at someone – скалить зубы
(злиться, негодовать, о чувстве сильного гнева, злобы или сильной обиды,
переживаемом кем-либо внутренне)
dişi batmaq – someone is equal to the task / one
is equal to the work / one is equal to the job – быть по плечу / быть по зубам (по силам, быть способным осилить, справиться)
dişi batmamaq – it is too hard for one / it is
too tough for one / it is a hard nut to crack for one / it is above one’s head
/ it is beyond one’s depth / it is out of one’s depth / one is not equal to
this work / one is not up to this job / it is beyond his (her) strength / one
is too weak in the guts / one hasn’t got the guts to do smth. (for that) – быть не по зубам / быть не по плечу / кишка тонка
* dişi-dırnağı
ilə – with a great difficulty / with an effort – с большим трудом (ценою больших усилий, по мере сил и
энергии)
dişi dişinə dəymək – one
is blue with cold / one is shivering so bad he cannot keep his teeth together /
one cannot stop his teeth chattering – зуб на зуб не попадает (дрожать от сильного холода)
Dişi düşmüş boz
öküz qoşulub cöngələrə. – A grey beard, but
a lusty heart. / No sinner like a hoary sinner. / Cf. There is no fool like an old fool. / A curst cur (dog) must be
tied short. – Седина в голову, бес в ребро. / Ср. От старых
дураков молодым житья нет. / Сорока лет, а сорому нет. / Состарился, а жить не
уставился.
dişi qarnındadır – bax saman altından su yeridən
* dişində şirə qalmaq – to get
used to do smth. / to get into the habit of doing smth. – привыкнуть /
повадиться
dişinə vurmaq (hər tərəfli
sınamaq) – to chew over / to ruminate on / to test (try) someone or smth.
/ try to form a correct estimate of someone or smth. – пробовать на зуб
(тщательно, всесторонне оценивать кого или что-либо)
dişini dişinə qıcamaq – to bear
a grudge against someone / to nurse a grudge against someone / to owe a grudge
against someone / to bear someone ill-will / to have a down on someone –
вострить зубы / иметь зуб (сердиться)
dişini qıcamaq – 1. bax diş itiləmək; 2. to gaze at smth. – зариться на
что-либо
dişinin dibindən çıxanı
yağdırmaq (demək) – to curse someone like hell / to curse
someone for all one is worth / to curse someone up hill and down dale / to
swear blue murder at someone / to call someone all the names under the sun (in
the book) / to swear like a bargee / to make the air blue / to cast smth. in
someone’s teeth – обругать на чём свет стоит
* dişinin dibinə qədər saralmaq
– to turn pale / to grow pale – сильно побледнеть
dişlə qoparmaq (böyük əzab-əziyyətlə
bir şeyə nail olmaq) – to get smth. by supreme effort / to force
smth. from someone – вырвать зубами (с большими усилиями, в борьбе достичь
чего-либо)
dişləri bir-birinə dəymək
(üşümək) – to be blue from cold / to be refrigerated / to
be in cold storage – мёрзнуть как зюзик (мёрзнуть очень сильно, до озноба)
dişləri bir-birinin üstündə
durmamaq – bax dişi dişinə
dəymək
dişləri dişlərinə dəymək
– bax dişi dişinə dəymək
dişləri qamaşmaq – to draw the mouth
(to make one’s mouth sore) – набивать (набить) оскомину (вызвать вяжущее
ощущение)
dişlərini ağartmaq – bax dişi ağarmaq
dişlərini itiləmək – bax diş itiləmək
dişlərini qarnına tökmək –
let someone get it in the teeth / to give someone a sock on the jaw / to kick
someone’s teeth in – зубы пересчитать / дать в зубы (ударить кулаком в лицо)
dişlərini qıcamaq (səbr etmək)
– setting one’s teeth – стиснув зубы (сдерживая свои чувства)
dişsiz adam – a toothless man (of a weak man)
– беззубый человек (о безобидном человеке)
div addımları ilə – to advance with
giant strides / to make tremendous progress – семимильными шагами / гигантскими шагами
div yuxusuna getmək – to sleep like a log – спать сном праведника / спать как убитый
divar kimi ağ – to become sallow-faced / to be as white as a
sheet (to turn pale) – белый как мел (побледнеть)
divar kimi ağ olmaq – bax rəngi qaçmaq
divara çıxarılmış bir səviyyədə
(səbr kəsası dolmuş vəziyyətdə) – to stretch
oneself to the limit / to hold on for dear life – * на одних зубах (на пределе,
на исходе сил)
(bir kəsi) divara çıxartmaq (bərk
hirsləndirmək) – to drive someone off his rocker / to make someone
all hot and bothered / Cf. to drive
someone crazy (frantic, mad) – заводить (завести) на полную пружину / доставать
кого-либо (привести кого-либо в состояние исступления, полной потери
самообладания)
divara çıxmaq (hirslənmək) – to be
frantic with smth. / to be beside oneself with smth. – лезть на стену от чего-либо
divara dırmaşdırmaq – to rouse someone
to a fury / to make someone furious / to drive someone into a frenzy / to drive
someone crazy / to drive someone batty – доводить до белого каления
divara dırmaşmaq – to be frantic beside oneself
with smth. / to be up the wall / to climb the wall / to go up the wall / to
kick over the traces / to hit the ceiling – (по)лезть на стену
divara dirəmək – to keep at bay –
припереть к стенке / прижать к стене
Divarın da qulağı var. = Even the walls have
ears. = У
стен тоже есть уши.
diz çökdürmək – to force someone to his
knees – (по)ставить на колени
diz çökmək (yalvarmaq) – to go down
on one’s knees to someone / to fall on one’s knees before someone – падать (упасть, пасть) на колени (умолять кого-либо о чём-либо)
diz çöküb yalvarmaq – to prostrate
oneself before someone / to fall down at someone’s feet / to go cap in hand to someone
/ to bow and scrape before someone
(begging for smth.) – валяться в ногах / идти на поклон
Diz üstə yaşamaqdansa, ayaq üstə
ölmək yaxşıdır. = Better die standing than live
kneeling. = Чем жить в зависимости, лучше
умереть на свободе.
diz vurmaq – to go and pay someone one’s respect – бить
поклоны / бить челом
dizə qədər – Lit. a sparrow could wet his knees in it / too shallow – воробью по колено (очень мелко)
dizinə döyə-döyə qalmaq – bax dizinə döymək
dizinə döymək (peşman olmaq) –
to be vexed about smth. / to gnash one’s teeth (o be sorry for) – кусать (себе)
локти
dizləri üstündə – on all fours
– на четвереньках
dodağını dişləmək – bax barmağını dişləmək
dodağını sallamaq – to be sulky (with)
/ to be in the sulks (with) – повесить нос
dodağının altından gülmək
– to
smile cunningly – лукаво улыбаться
dodaq qarmonu – * a mouth-organ – губная гармоника
(bir kəsin) dodaqları qaçdı (o
gülümsədi) – someone smiled – улыбка пробежала на его лице
dodaqları yeri süpürür – someone is (as)
sulky as a bear with a sore head / someone has a long face / someone pouts /
one sulks – надулся как мышь на крупу
dodaqları yerlə gedir – bax dodaqları yeri
süpürür
dodaqlarını çeynəmək –
to bit one’s lips – кусать губы (себе)
dodaqlarını gəmirmək – bax dodaqlarını çeynəmək
dodaqlarını sallamaq – to pout one’s lips
/ Cf. to be in a pet / to take the
pat – надувать губы
dodu gəlmək – try to pull the wool over
someone’s eyes / to throw dust into someone’s eyes / to put on a good bluff /
to eyewash someone / to humbug someone – втирать очки / финтить (отделываться пустыми отговорками, лукавить, хитрить)
dodu vermək – to make a fool of someone / to
fool someone / to double-cross someone / Cf.
Lead someone a pretty dance. – водить за нос
doğma dil – bax
ana dili
doğma qardaş – * full brother – родной брат
doğru bilmək (inanmaq) – to take smth. at its
face value / to take smth. in all good faith / to accept smth. on (upon) its
face / to accept smth. in all earnest / to take smth. for the real Simon Pure – принимать за чистую монету (поверить)
* doğru çıxmaq – to come true – сбываться
doğru olmayaraq – to the wrong person / to the
wrong place / to the wrong quarter (of smth. misdirected) / Cf. to come to the wrong shop / to wake
up the wrong passenger / to bark up the wrong tree – не по адресу (не к тому, к кому следует)
Doğru söz acı olar. – Truth has
thorns. / Truths and roses have thorns about them. / Cf. Home truths are hard to swallow. Home truths are usually
unpalatable. / Nothing stings like the truth. – Правда глаза колет. / Правда
уши дерёт. / Правда тошнее перечосу. / Правду говорить - никому не угодить.
doğru yol = a true way = правильный путь
doğru yol göstərmək – to set
someone in the path of truth (on the right path) / to put someone on the right
road – наставлять (наставить) на путь истины (побуждать кого-либо изменить
поведение в хорошую сторону)
doğru yolda olmaq – bax düz yolda olmaq
doğru yoldan sapmaq (izi itirmək) – to
lose the scent – потерять след / упустить из виду
Doğruçuluq ən yaxşı
siyasətdir. – Honesty is the best policy. – Честность - лучшая политика.
doğrudan da (doğrudur!) – just as I
thought! / and sure enough! / and there you are! – так и есть! (действтельно, совершенно верно)
Doğruya zaval yoxdur, çəksələr
min divana. – Truth will conquer. / Truth will out. / Truth as murder will out. – Правда суда не боится. / Правда прямо идёт, а ни обойти её, ни объехать. / Правда, что шило в мешке - не утаишь.
* Doğulan həşir salar, ölən
- susar. – Lit. Who is born –
cries, who is dead - keeps silent. – Кто родится - кричит, кто умирает - молчит.
doğulmamış uşaq kimi günahsız
– as innocent as a baby unborn – невинный, как не родившийся младенец
doktorluq dissertasiyasını müdafiə
etməyən, lakin “professor” elmi adı alan insan haqqında –
professor without Doctor’s degree – * холодный профессор (получивший звание
профессора без докторской степени)
dolab gəlmək (hiyləyə əl
atmaq) – to manoeuvre – лавировать
dolaq – the ninth part of a man – портняжка
dolamaq (ələ salmaq) – to play a trick on
someone – сыграть штуку
dolanacaq yoxdur – life is impossible – нет средств для существования
dolanışıq pulu qazanmaq – to get a
living / to earn one’s keep – зарабатывать себе на жизнь (содержать себя)
dolaşdırmaq (qarışdırmaq)
– to obscure (to befog) smth. / to obscure the issue / to cover up one’s tracks
– * напускать (напустить, подпустить) туману (сделать что-либо неясным,
запутанным)
dolaşıb qalmaq – bax dolaşıq düşmək
dolaşıq düşmək – to mark
time / to make no progress / to go (run, rush) around in a circle (circles) –
топтаться на месте (запутаться)
dolaşıq salmaq – to make a cods of smth. / to make a
cobblers of smth. / to make a hash of smth. / to make a muck of smth. (to screw it up) –
плести лапти (путать)
dolaşıqlıq
(çıxılmaz vəziyyət) – a vicious circle (a hopeless,
desperate situation) – круг заколдованный / порочный круг (безвыходное
положение)
dolayı yol ilə (başqasının
adından) – of (from) another person / someone else’s / another’s – от дяди
(от иного лица, не своё, чужое)
dolu (kök) – buxom (of a woman) / fleshy
(plump, stout, fat) – в теле / при теле (упитанный)
dolu qiymət (ən yuxarı qiymət) –
an ample price / a fair price (for that) – (этому) красная цена
domino atmaq (oynamaq) – to play dominoes – *
забивать козла (играть в домино)
don biçmək – to dupe someone / Cf. Pull someone’s leg. – морочить голову
/ брать хитростью (обманывать)
don geydirmək (bəraət
qazandırmaq) – try to justify someone or smth. – пытаться оправдать кого
или что-либо
Don Kixotluq etmək – bax yel dəyirmanı ilə vuruşmaq
dona girmək – 1. to pretend to be – принять
определённую форму; 2. to put on a mask / to wear a mask (to mask oneself) =
надевать маску / носить личину (cкрывать свою сущность, притворяться)
dona salmaq – bax
don geydirmək
dondan-dona girmək
– to be a turncoat – быть
хамелеоном
donquldanmaq – to chew the fat / to chew the rag / to
harp upon the same string / to churn smth. out / to start some rigmarole /
shilly-shally – тянуть (заводить, разводить) волынку (болтать, пускаться в лишние, отвлекающие разговоры)
donma nöqtəsi – a freezing-point – точка замерзания
donmuş – light / flimsy (of a poor, thin coat)
– * подбитый ветром (не предохраняющий от холода)
donub qalmaq – bax quruyub mat qalmaq
donuna girmək – to put on a mask – рядиться в
тогу
donuza oxşayır – Lit. you can see his cheeks even if you stand behind him – щёки
из-за ушей видать / щёки со спины видать (об упитанном, щекастом человеке)
Donuzdan bir tük. (Xəsis insan
haqqında.) – A stingy person. / Lit. He
will grudge you snow in the middle of winter. (Of a miser.) – Зимой снега не выпросишь. (O скупом человеке.)
Donuzdan bir tük də qənimətdir.
– Lit. Getting a tuft of wool from a
mangy sheep is better than nothing. / Cf.
Blood out of a stone. / Half a loaf is better than no bread. (To get something
out of a stingy or unfriendly man). – С лихой собаки хоть шерсти клок. / С
паршивой овцы хоть шерсти клок.
donuzu əskikdir – bax qapısında bircə donuzu əskikdir (yoxdur)
Donuzu masanın arxasına oturt, o
ayaqlarını masanın üstünə qoyar. – Lit. Set a pig at a table and it’ll put
its trotters on it. / Cf. Set a
beggar on horseback and he’ll ride to the devil. / Give him a mile and he’ll
take a mile. / What do you expect from a pig but a grunt? / Let him put in his
finger, and he will put in his whole hand. / Give him a ring, and he’ll want
your whole arm. / It is hard to break a hog of an ill custom. – Посади свинью
за стол, она и ноги на стол.
dopdolu – packed with people or things / jam-packed /
packed to the gills / choke-full of smth. / jammed / crammed / cram-full – битком набитый (набитый очень плотно, тесно)
* dor dibindən qaçan – a confirmed
swindler – заядлый мошенник (вор, подонок)
Dost dar gündə tanınar. – A friend in
need is a friend indeed. / It is at moments of need that one learns who one’s
friends are. / Cf. Calamity is man’s
true touchstone. / Prosperity makes friends, and adversity tries them. – Без беды друга не узнаешь. / Друг познаётся при рати да при беде. / Коня в рати узнаешь, а друга в беде. / Друзья познаются в беде (в несчастье).
Dost dosta tən gərək, tən
olmasa - gen gərək. – bax
Yoldaş yoldaşa tən gərək, tən olmasa - gen gərək.
Dost min isə azdır, düşmən
bir isə çoxdur. = Lit. To have a
thousand friends is less, than to have an enemy. = Для человека иметь тысячу друзей
мало, одного врага много.
dostum! – old bean!–
старина / дружище
Dostun yoxsa axtar, tapdın qoru. – Lit. If you haven’t a friend - seek him,
if you find - take good care of him. / Сf. Be slow in
choosing a friend, slower in changing him. – Нет друга, так ищи: а нашёл, так
береги. / Друга ищи, а найдёшь береги. / Выбирая друга - не торопись, тем более
не торопись менять его.
Dostunu mənə de, deyim sənə sən
kimsən. – You may know a man by his company. / Аs a man is so is his
company. / A man is known as the company he keeps. – Скажи мне кто твой друг, и
я скажу тебе кто ты. – Человека узнают по компании, с которой он общается. /
Человека формирует его окружение.
Dostluq dostluğunda, qulluq
qulluğunda. – Friends are all right when they don’t interfere with your career. – Дружба дружбой, а служба службой.
dostluq etmək – to keep company with smb. – водить
компанию / водить дружбу (общаться, видеться с кем-либо)
dostluq əlaməti olaraq – as a token of
friendship / as a sign of friendship – в знак дружбы
Doşab alıb, bal çıxıb. – Surpass oneself. /
Exceed all expectations. / Be one too many for someone. – Из печёного яйца живого цыплёнка высидел. / Мужик на авось репу сеял, уродился картофель. / превзойти самого себя / превзойти все ожидания
* dovşana deyir: “qaç”, tazıya
deyir: “tut” – 1. an instigator –
подстрекатель, натравливающий одного против другого;
Dovşana “qaç” deyir, tazıya -
“tut”. – Running with the hare, and hunting with the hounds. – Сам в кон ставит, а другим споспешенья желает. / Ср. Умеет угодить на неугодного и на угодного.
dovşandodaq – a harelip – заячья губа
* dovşanı araba ilə tutmaq – to get something
artfully, without fuss and bother – искуссно (хитро, ловко) чем-либо овладеть
dovşanı nallamaq – to speak or to do smth. at
the wrong moment / out of turn / out of place / beside the mark / beside the
point / beside the question / out of keeping with the time / quite
inappropriately (unwelcome) – не к месту (действовать или говорить невпопад)
doydurmaq (bir kəsi yaxşı yedirmək
və içdirmək) – to feed someone like a prize turkey (a prize
pig) / to stuff someone to bursting (to the bursting point) – * на убой (кормить, потчевать очень сытно, обильно)
doyunca – 1. to one’s heart content / as much (as
long, etc.) as one likes / as much
(as many) as one can find room for – сколько влезет (сколько угодно, вдоволь); 2. (bir kəsi
doyunca yedirtmək) – to feed someone to the fullest / to stuff someone
to bursting point – от брюха / до отвала (до полноты насыщения кормить); 3. (doyuna qədər yemək, içmək)
– Cf. to eat (to drink, to take)
one’s fill – * от пуза (вволю, досыта наедаться, напиваться и т.п.)
doyunca danışmaq – to talk to one’s heart’s
content – наговориться вдоволь
doyunca qeybət etmək (kifayət qədər
danışmaq) – to have a good talk – наговориться
Dozanqurdunun da balası özünə əzizdir.
– Every bird likes its own nest. / Lit.
Every snipe praises its own bog. / Cf.
Every bird thinks his own nest best. / It is a bad bird that fouls his nest. /
Every cook praises his own broth. / There is nothing like leather. – Всякому
своё дитя милее. / Всяк кулик своё болото хвалит.
dönməyə yer yoxdur – the place is
swarming with someone or smth. / it’s simply crammed / there’s hardly room to
move (to turn over) / Cf. there is no
room to swing a cat – плюнуть негде / плюнуть некуда / повернуться негде (очень
много, очень тесно, полно, о большом скоплении людей, вещей)
döş qəfəsi – chest – * грудная
клетка
döşdən gələn səs – a
deep voice / a resonant voice – * грудной голос
döşəmək (tənqid etmək)
– to criticize someone or smth. – крыть (критиковать)
döşünə yatmamaq (xoşu gəlməmək)
– not to be a pleasure for someone / to hurt someone / Cf. to go against the grain with someone / not to suit (to dislike) – ломки / не в лом / не по губе (не нравится, не по нутру кому-либо, не подходит)
dörd büküb cibinə qoymaq – bax qatlayıb cibinə qoymaq
dörd divar arasında (yaşamaq,
oturmaq, qalmaq) = to sit within four walls / to shut oneself up / to immure oneself /
to lead a secluded life = в четырёх стенах (жить, сидеть, закрыться, закупориться и т.п.)
dörd əllə yapışmaq – bax dördəlli tutmaq
dörd gözlə – with an impatience / to look
forward to – c нетерпением
dörd gözlə bax – keep your both eyes
open! / keep your eyes skinned (peeled)! / keep your weather-eye awake (open)!
/ look sharp! / look alive! – смотри (гляди) в оба (будь крайне осторожным,
внимательным)
dörd gözlə baxmaq (diqqətlə
baxmaq) – to be all eyes / to gaze intently at someone or smth. / to gaze
wide-eyed / to stare hard at someone or smth. / to stare one’s eyes out at
someone or smth. – смотреть в оба / глядеть во все глаза
dörd gözlə gözləmək –
to be all eyes watching for someone / to look for someone with all one’s eyes /
Lit. to wait for someone or smth.
like manna from heaven / to thirst for someone or smth. – ожидать как манны небесной / высмотреть все глаза / проглядеть все глаза
dörd nala, dörd ayağa – with a great speed
– c большой соростью
dörd yan – all four sides – все четыре стороны
dördayaqlıdan pişiyi də yoxdur – a poor man, who
has not any domestic animals – бедняк, не имеющий никаких домашних животных
dörddə alacağı yox, beşdə
verəcəyi – someone is a devil-may-care fellow / not to give a damn /
one can wade through any sea / one is absolutely reckless / it makes no
difference to someone – море по колено / всё до лампочки
dördəlli tutmaq – to hang on to smth.
with one’s teeth / to stick to smth. tooth and nail / set one’s teeth into
smth. / to hold one’s ground / to lay hold of smth. with both hands / Cf. to jump at smth. – зубами держаться / ухватиться обеими руками
dördqulaq olmaq – listen, one’s whole being concentrated
in hearing / Cf. to become all ears / to pay full attention / to strain one’s
ears to catch the slighest noise – превратиться в слух / обратиться в слух
dördnala çapmaq – to gallop / to set
off at a full gallop – быстро прогрессировать
döş gərmək – to stand up
staunchly for someone or smth. / Cf.
Defend someone or smth. with might and main. / Champion someone.– стоять грудью
döşdən (hazırlaşmadan
oxumaq, oynamaq) – to play (sing) at sight / to play (to sing, to recite, etc.) without a rehearsal (without any
preparation) – с листа (без подготовки, имея перед собой текст или ноты,
читать, петь, играть и т.п.)
döşdəyən olmaq (çox
davamlı olmaq) – smth. can never wear out / smth. will stand any amount of
wear – не знать веку (износу)
döş-döşə gəlmək
– to join battle with someone (to fight) / hand-to-hand / man-to-man fight(ing)
– сойтись грудь с грудью / грудь на грудь (идти один
на другого в бою)
döşəmə ayağımın
altında əsir – the floor is trembling under my feet – * пол ходит под
ногами
Döşəyiniz yüngül olsun! –
May you be soon healthy! – Cкорейшего вам выздоровления!
döşü atlanmaq – to put on airs / to
behave oneself as bully – задрать нос / вести себя задирой
döşünə basmaq – to press
someone to one’s heart / to hold someone tight – прижимать
к груди
döşünə dayanmaq – to
hold out against smth. / to withstand smth. – противостоять
döşünə döyərək
– beating one’s breast – бия себя в грудь
döşünə döymək
– to pride oneself on / to boast of smth. / to swagger about smth. – кичиться / вытыкаться / выпендриваться
döşünə düşmək
– someone or smth. is to one’s liking / to be in one’s taste – пасть на сердце / быть по душе / по сердцу / прийтись по вкусу
döşünə yatmaq – bax döşünə
düşmək
döşünə yatmamaq (xoşu gəlməmək)
– it is no pleasure for someone / it goes against the grain with someone (it’s
not to his liking) – не в кайф / не по кайфу / не по нутру / не по нраву (не
нравится, не доставлет удовольствия)
döşünü boşaltmaq – to
unburden one’s heart / to relieve one’s feelings / let oneself go / Cf. Let off steam. / to get it off one’s
chest / to find consolation – изливать душу
döşünü dağ kimi
qabağa vermək – to defend someone or smth. with might and main / to
stand up for someone or smth. / to stand firmly for someone or smth. / to
uphold smth. staunchly – стоять грудью за кого-либо / стоять горой
dövlət – * the body politic – государство
Dövlət başa bəladır. –
Money is trouble, a mint of money - many troubles. – Деньги - забота, мешок -
тягота. / Деньги - временем хлопоты. / Лишние деньги - лишняя забота.
Dövlətin ən yaxşısı
ağıldır. – Lit. Wit is
better than gold. – Ум золота дороже. / Имей ум всё остальное приложится. / Разум - душе во спасенье, богу на славу. / Был бы ум - будет и рубль. / Нет в голове, нет и в мошне.
Dövlətli doğulma, bəxtin olsun.
= Better be born lucky than rich. = Не родись богатым, а родись счастливым.
Dövlətliyə saxsı lazım
olsa, kasıb kasasını sındırar. – Lit. When masters fight, it’s the servants who get their heads cracked. / Cf. The pleasures of the mighty are the
tears of the poor. – Паны дерутся, а у холопов (хлопов, хлопцев) чубы трещат. (При столкновении сильных
страдают, расплачиваются подчинённые.)
dövrə getmək – to snake / to loop
(of roads, paths, etc.) – *
извиваться (виться) ужом (изгибаться, петлять, о дороге, реке и т.п.)
dövrəvi yol – a ring road – кольцевая
дорога
dövriyyədə olan kapital – * а
dormant account – текущий счет
dövrü keçmək (köhnəlmək,daha
yaramamaq) – to have had its day / to become useless / to become obsolete / to
become out-of-date – изжить себя (устареть, стать ненужным, бесполезным)
döyənəyini ayaqlamaq – bax yaralı yerinə toxunmaq
döyənəyini basmaq = to tread on
someone’s pet corn / to step on someone’s corns / to touch a very sore spot / to
hit someone where it hurts = наступить на (любимую) мозоль /
задевать чьи-либо чувства
döyənəyini tapdalamaq – bax döyənəyini basmaq
Döymə özgə
qapısını, döyərlər sənin qapını. –
People, who live in a glass houses should not throw stones. – Не указывай на
чужой двор пальцем, не указали бы на твой двор вилами. / Не бей в чужие ворота
плетью, не ударили бы в твои дубиной. / Не бей в чужие ворота пятою - не ударят
в твои целою ногою. / Люди, живущие в стеклянных домах, не должны бросать
камни.
Döymə taxta qapımı, döyərəm
dəmir qapını. – Don’t touch me, and I’ll not touch you. / Wink
at mine and I’ll not see your faults. – Не осуждай, да не осуждён будешь.
döymədiyi qapı qalmadı – to
apply (petition) with dogged persistence / to pester someone about smth. / to
camp on someone’s doorstep / to haunt someone’s threshold – стучаться во все двери … / обивать все пороги
döyməmiş qapı qoymadı – bax açmamış qapı
qoymadı
döyüşə girişmək
(mübarizəyə başlamaq, münaqişəyə
girişmək) – to cross (to measure) swords with – скрестить мечи
döyüşə hazır olmaq – to be
under arms / to stand to arms – быть под ружьём (находиться в полной боевой
готовности)
dözmək olmur (daha taqətim yoxdur, daha
səbrim çatmır) – one can’t stand it any longer / one is
utterly exhausted / it is beyond endurance / it is beyond (past) all bearing /
it’s sheer hell / there’s nothing that one longs for more – мочи нет (больше нет сил, терпения)
dözülməz bir surətdə – * beyond all bearings
/ past all bearings – нестерпимо
dözülməz ürək
sıxıntısı – an intolerable boredom – * адская скука
“duxu” çatmaz (cürət etməz) –
someone dares not to do smth. / someone cannot to do smth. – не посмеет / не сможет
dumbul kimi – 1. (sağlam adam haqqında) – Lit. as fresh as a cucumber / Cf. as fit as a fiddle (looks great) /
safe and sound / sound in mind and body / alive and kicking – как огурчик (здоровый, крепкий, свежий на вид); 2. (oyaq,
içki içməyən) – Cf.
as sober as a judge – как огурчик (совершенно трезвый)
dumbulağacı – very thin legs – зубочистки (об очень худых ногах)
duran yerdə – bax durduğu yerdə
durduğu yerdə (birdən, səbəbsiz)
– for
no reason at all / for no reason on earth / all of a sudden / for no apparent
(good) reason / out of the blue / for no cause or reason / without rhyme or
reason – ни за что, ни про что / ни с того ни с сего (без всякой причины, без каких-либо оснований, неизвестно почему)
durğu işarələri – the punctuation
marks – знаки препинания
durğunluq dövrü (tənəzzül
dövrü) – a time of darkness and stagnation – глухое время / глухая
пора
durmadan – without a break – * не вставая
durmadan əyyaşlıq etmək – to
drink without stopping (restraint) – * без просыпу / без просыху и
пробуду (не протрезвляясь, беспрерывно пьянствовать)
* duru yerindən – from the best place – из самого отборного места
duruxmaq – to be rooted to the spot / to
stop dead – застывать на месте
duruşuna-oturuşuna fikir ver! – behave yourself! – веди себя подобающе! (прилично)
duruya çıxarmaq – bax don geydirmək
dustağa salmaq (həbs etmək) – to
take someone into custody / to present arms – брать (взять) под стражу / брать
(взять) под караул / (брать) на караул (арестовывать, лишать свободы)
dustaq olmaq (həbsdə olmaq) – to be under
guard (to be in custody) – быть под стражей / под караулом (находиться в
заключении)
* duyuq düşmək – 1. (baş verəcək
bir hadisəni qabaqcadan duymaq) – to be keen / to be sensitive – быть
чутким, чувствительным (почувствовать); 2. (xəbər tutmaq, xəbərdar
olmaq) – to find out – узнавать, (у)знать
* duyuq salmaq (ayıltmaq, xəbərdar
etmək) – to notify smb. / to give smb. notice (of) / to warn – разбудить
(предупредить), известить
duyuq vermək – bax duyuq salmaq
duz-çörək haqqı (bərəkət
haqqı) – by bread and salt – клянусь хлебом и солью
Duz kimi hər aşa girər. – The scamp
has a finger in every pie. / Cf.
Sharp’s the word and quick’s the motion. – Наш пострел везде поспел, и не
нужен, да досужен. / Наш пострел везде поспел: к каждой бочке гвоздь. / Всюду
вхож как медный грош. (О ловком, пронырливом, всюду успевающем человеке.)
duzaq (tələ,
tor) – * a decoy duck – приманка / ловушка
duz-çörək (qonaqpərvərlik
göstərmək üçün) – food given to the guest
(hospitality, hospitable welcome) – хлеб-соль (угощение, радушный приём)
duz-çörək
gözündən gəlsin! – you will pay for your ingratitude,
accursed! / the day of reckoning will come! –
ты
ещё
поплатишься
за
свою
неблагодарность! (выражение
проклятия)
duz-çörək
kəsmək (yemək) – bax
çörək kəsmək
duz-çörək
tutmaq – to pay for one’s ingratitude – расплачиваться за неблагодарность
duz-çörəyi
itirmək – bax çörək
itirmək
duz-çörəyi
tapdalamaq – bax duz-çörəyi
itirmək
duz kimi yalamaq – to shower kisses, caresses upon
someone – осыпать поцелуями, ласками (целовать)
* duza getmək – someone is carried
away by smth. not knowing how it will be end –
сильно
увлекаться
чем-нибудь, не
зная, чем
кончится
это
увлечение
duza qoymaq – 1. to
shelve smth. / to put smth. off / to keep putting smth. off / to postpone smth.
indefinitely / Cf. to pigeon-hole
smth. – откладывать
в
долгий
ящик / отложить
в
дальний
ящик / мариновать (сознательно
задерживать, надолго
откладывать
решение); 2. to keep smth. unnecessarily – хранить без
надобности
duzlu qələm – a lively pen – бойкое перо
/ владеть пером
duzlu qız – she has a spark – в ней есть изюминка
duzlu söz – a witty remark – красное словцо
duzunu dadmaq – to feel
the action of smth. – почувствовать
действие
чего-нибудь
duzunu
qaçırmaq – to trivialize smth. / to cheapen smth. – опошлять (лишать
остроты, вкуса)
dübbədüz (çox düz) – 1. Lit. like at a chemist’s / sure (true)
as the chemist’s scales (i.e.
exactly, accurately, in perfect order) / Cf.
to a nicety / right to a T / right to the tick / right to a tittle / according
to Cocker – как в аптеке на весах
(совершенно точно); 2. someone or smth. is just (exactly) like someone or
smth. / the very image (picture) of someone or smth. / the very spit of someone
/ exactly the same / typical / someone all over / look, for all the world, like
someone – ни дать ни взять (совершенно такой же, как кто-либо или что-либо)
düdük gəlmək – bax düdük vermək
düdük gəlmək – to feed someone
with hopes / to whet someone’s appetite / to break promises – (по)мазать по губам (давать пустые обещания)
düdük vermək – to wave one’s head
/ to entice (to give a vain promise, to deceive) – вешать лопшу на уши
dümdüz – 1. (açıq) – above
board – открыто (честно); 2. (düz) – Cf.
on the lemon / just then / just about / it hits the nail on the head (right, precisely, exactly) – всё в цвет / в аккурат / в десятку / в
яблочко (совершенно точно, всё правильно, как раз); 3. (eyni ilə) – to do smth.
just (exactly) like someone / to do smth. for all the world like someone – ни дать ни взять (точно так же, как кто-либо)
dümdüz sıraya düzmək –
thin / straight / compressed / stretched – * в нитку / в ниточку (о чём-либо в
виде прямой линии)
dümsük vurmaq (təpik vurmaq) – to kick
someone with a knee from behind / to give someone a good dressing-down (hiding,
licking) / to give someone what for – дать киселя (дать пинка в зад, устроить хорошую выволочку)
dünən yediyi bu gün yadından
çıxır – Lit.
someone’s head is full of holes (of an absent-minded, forgetful or careless
person) – дырявая голова (о забывчивом, рассеянном человеке)
Dünən yumurtadan çıxıb,
bu gün bizə cip-cip öyrədir. – Сf. Shall the goslings teach the goose to swim? / Don’t teach your
grandmother (granny) to suck eggs. / Cooks are not to be taught in their own kitchen.
– Не учи рыбу плавать, а собаку - лаять. / Не учи плясать, я и сам скоморох. /
Не учи хромать, у кого ноги болят. / Вздумали яйца курицу учить.
dünəndən lazım deyil
(lüzümsuz bir şey haqqında) – Lit. need someone or smth. like a fish needs an umbrella / Lit. need smth. just as much as last
year’s snow / Lit. need smth. as a
dog needs “How d’ye do” / Lit. need smth. as a dog needs the fifth
leg / Cf. need smth. like a fish
needs a bicycle / need smth. like a hole in the head / need smth. as one needs
another hole in the head / it is as worthless as tits on a boar hog (of
absolutely useless) – нужен (интересует) как прошлогодний снег / нужен, как
собаке «здрасьте» / нужен, как собаке пятая нога / нужен, как столбу гостинец /
нужен, как рыбе зонтик / нужен, как козе
баян / нужен, как козе патефон / нужен, как корове зонтик / нужен как лысому
гребёнка / нужен как попу гармонь / нужен, как селёдке сапоги / на хрена попу
гармонь? / на фига козе баян, когда и так весело (нисколько, совершенно не
нужен, абсолютно не интересует, бесполезен)
Dünənki sərçə bildirki sərçəyə
çik-çik öyrədir. – Don’t teach your grandmother to suck
eggs. – Яйца курицу не учат.
dünya – the wide world / the great
world / the whole world – * белый свет / Божий свет (окружающий мир)
dünya başıma dar gəlmək (gəlir)
– one
is sick to death of everything / one has no use for anything – на свет божий не глядел бы
dünya başına aylanmaq – bax dünya başına dar gəlmək
dünya başına dar gəlmək – someone will
catch it hot / someone will take it in the neck / someone will get hell / Cf. everything went dark before
someone’s eyes / everything swam before someone’s eyes / someone grew blind
with smth. – свет в рогожку покажется / невзвидеть белого света
dünya başına dar görünmək
– bax dünya başına dar gəlmək
dünya başına dar olmaq – bax dünya başına dar
görünmək
dünya başına daralmaq – bax dünya başına dar olmaq
dünya başına dolanmaq – bax dünya başına aylanmaq
dünya başına fırlanmaq – bax dünya başına dolanmaq
dünya başına iynə
gözü kimi daralmaq – bax dünya
başına dar gəlmək
dünya dağılsa da ... (nə
baş versə də) – for better for worse – что бы ни случилось
dünya gözümdə deyil – one is sick to
death of everything / one has no use for anything – на свет не глядел бы
dünya gözündə olmamaq – bax dünya gözünə qara
görünmək
dünya gözünə dar
görünmək (ağrıdan, dərddən, hirsdən) –
to be half blind with severe pain (to suffer from smth.) – не видеть (не
видать) света белого (испытывать страдания от неистерпимой боли, мучительной
болезни и т.п.)
dünya gözünə görünməmək
– bax dünya gözündə
olmamaq
dünya gözünə qara
görünmək – to be half blinded by smth. / everything went dark
before someone’s eyes / everything swam before someone’s eyes / someone grew
blind with smth. – невзвидеть белого света
* dünya xali deyil – Cf. our day will come / we’ll have our day, too / our day
is at hand / there will be bright days yet / there’s another day coming / a
good time will come / the sun will shine on our street, too / the sun will
shine on our side of the fence / after rain comes fair weather (sunshine) /
it’s a long lane that has no turning / the weariest day draws to an end / every
dog has his day – свет клином не сошёлся (на свете есть и хорошие люди, свет не без хороших людей) / Ср. будет и на нашей (моей, твоей) улице праздник
dünya işığı görməmək
– 1. to be blind – слепой; 2. to live the
hidden life – вести затворническую жизнь
dünya işığına həsrət
qalmaq – bax dünya
işığı görməmək
dünya kimi qədim – as old as the hills – старо, как мир
dünya mənə dar gəldi (bir kəs
ümidini itirdi) – to lose the ground under one’s feet / to be (to get) out
of one’s depth / to feel one’s last hold slipping away – терять (потерять)
почву под ногами (лишаться уверенности в себе из-за утраты того, на чём
основывалось общественное положение, мировоззрение и т.п.)
dünya vecinə deyil – one doesn’t care a
straw for anything / one doesn’t care a rap / one doesn’t care a hang about
anything else / one snaps his fingers at everything else / the rest of the
world can go hang / someone can wade through any sea / nothing touches one / someone is
absolutely reckless / someone is a devil-may-care fellow / one doesn’t care
a hoot /
someone snaps his fingers at dangers /someone doesn’t give a damn / someone is
a mad-brain / it is all the same for him (her) / one cares for nothing / what
does he (she) care! Cf. it’s like
water off a duck’s back / it’s nothing to him (her) – хоть трава не расти / всё трын-трава / как с гуся вода / и горя мало / море по колено (для кого-либо всё легко,
всё нипочём)
Dünya xali deyil. – Lit. The world is not without good people. / Cf. All the keys hang not at one man’s girdle. – Свет не без добрых
людей. / Мир не без добрых людей.
(Кто-либо надеется, что его не оставят в беде, помогут в трудную минуту.)
dünyadan getmək – to cut one’s cable / to
hop the stick / to lay up one’s heels / to go away / to take the ferry / to go
hence / to go home / to go behind the eternal cloud / to pass beyond the veil /
to hop the twig / to go into the sunset / to go off the hooks / to kick up
one’s heels / to push up the daisies / to go to pot – сыграть в ящик (умереть)
dünyadan xəbəri olmamaq (baş
verən hadisələrdən bixəbər olmaq) – to know
nothing about the happened events / to be unaware – не знать, что происходит вокруг себя
dünyadan köçmək – to depart to God /
to pass to a better world / to go to heaven / to pass on into another world /
to tip off one’s heels / to go to kingdom-come / to drop off the hooks / to
depart out of this world / to pop off the hooks / to be gone / to topple up
one’s heels / to go aloft / to kick the bucket / to drop a cue / to turn up
one’s toes / to tip over the perch – отправиться на тот свет / протянуть ноги (умереть)
dünyagörmüş adam (usta, təcrübəli adam) – an
old bird / a downy bird / an old stager / a slick customer / a knowing old bird
/ an old hand / a tough customer (an experienced, wordly-wise man) – стреляный
волк / травленый волк / старый волк / травленая лиса / пролетная голова /
пролетная головушка / (об)стрелянная птица / стрелянный
воробей / старый воробей (опытный, бывалый человек, которого трудно провести,
обмануть)
dünyagörüşü
– * a range of vision – мировоззрение
dünyanı
başına almaq – bax
dünyanı başına yığmaq
dünyanı başına dar eləmək
– to hound someone to death / to drive someone to his (her) grave / to be the
death of someone / to nag someone to death / to worry someone to death / to
bring someone to the grave – сживать со света (довести до отчаяния)
dünyanı
başına götürmək – 1. bax dünyanı başına yığmaq; 2. to
flood smth. with (to fill smth.) – наводнять (переполнять)
dünyanı
başına təng eləmək – to drive someone to his (her)
grave / to nag someone to death – заедать век / заедать жизнь (всячески вредя,
создавать для кого-либо невыносимые условия жизни)
dünyanı başına vurmaq – to tug
at one’s heartstrings / to pluck one by the heartstrings / to come home to
one’s heart / to touch one deeply / to move one deeply / to grip one’s heart /
to shake someone / to have a deep effect on someone / someone is staggered by
smth. / to get under someone’s skin – сильно потрясать (нравственно) / брать за душу / взять за сердце
dünyanı başına yığmaq
– to yell at the top of one’s voice – орать во всю Ивановскую
dünyanı bir-birinə
vurmaq – bax aləmi bir-birinə
vurmaq
dünyanı bir yerə
yığmaq – to set up a clamour / to make a row / to kick up a row – поднимать шум-гам (начинать кричать)
dünyanı dəyişmək
(ölmək) – to kick off / to conk out / to keel over / Cf. to push up the daisies / to kick
the bucket (to die) – коньки отбросить / коньки откинуть / взлететь на воздух (умереть)
dünyanın
axırı – the back of beyond / out-of-the-way place (provincial) – край света (захолустье)
back dünyanın
axırında (çox uzaq məsafədə) – to the of beyond
/ to the other end of the world – за тридевять земель
dünyanın axırında olmaq – at
the world’s end / at the ends of the earth / hell and gone – быть на краю света
/ на краю земли
dünyanın
axırında yaşamaq – to live on the outskirts – жить на отшибе
dünyanın
başı – the world’s end – край света
dünyanın düz vaxtında – in the year dot /
before the deluge / when Adam was a boy / in the days of Methuselah / in the
days of fairy-tales / in the days of yore / when Queen Anne was alive – при царе Горохе (очень давно, в незапамятные времена)
dünyanın işləri belədir!
– so goes the world! – в мире всё делается так!
dünyanın qurtaran yeri – Lit. some place to which even a raven does
not bring the bones of his prey / at the back of beyond / in the boondocks / in
the sticks / to the back of beyond / to the other side of nowhere / to the edge
of nowhere / to end of the world / on the other side of the world / at the
world’s end / Cf. to
Timbucktoo – куда ворон костей не заносил / куда Макар телят не гонял / к чёрту на кулички / чертям на рога
dünyanın o başına getmək – to
the back of beyond / to the other end of the world – за тридевять земель (очень далеко уехать)
dünyanın o başında (çox
uzaqda) – at the back of beyond / at the other end of the world / at the ends
of the earth – за тридевять земель (очень далеко жить)
dünyanın sonu – bax dünyanın başı
dünyasında (əsla, qətiyyən,
heç vaxt, heç bir vəchlə) – not for anything / not for the
world / not on your life / nothing shall induce me! / not for anything in the world! / not for
worlds! / not for а moment / not for love or money / not on your life / not for
all the tea in China / on no account / in no case / by no means / under no
circumstances / not for anything / it’s absolutely out of the question (never) – ни в жизнь / ни за какие блага в мире / ни за что на
свете
/ даже если весь мир перевернётся / ни в коем случае / ни в коем разе / ни за что / ни за какие коврижки (ни при каких условиях, обстоятельствах, никогда)
dünyasını başına dar etmək
– to lead someone to trouble – причинять беспокойство / создавать проблемы кому-либо
dünyasını dəyişmək
– to hand in one’s checks / to shuffle
off this mortal coil / to check out / to shut up shop / to bite
the dust / to conk out / to pass on / to
depart this life / to die off / to die away / to curl up one’s toes / to kick off / to push up
the daisies / to turn up one’s toes / to turn up one’s toes to the daisies / to
lay (to tip, to topple, to tumble) up one’s heels / Cf. to buy the farm / to push up daisies / to kick the bucket
/ to cut (to slip) the cable / to come to a sticky end
/ to croak / to drop (to pop) off the hooks / to hop the twig / to kick up the
daisies / to go belly up / to go to heaven (to die) – сойти с дистанции / сыграть в жмурки / откинуть тапочки / заказать жить / ласты завернуть / ласты склеить / лапти отбросить / загнуть салазки / сандалии откинуть (умереть)
dünyaya əlvida demək
– to take the ferry / to go hence / to depart out of
this world / to topple up one’s heels –
распрощаться с миром / отправиться к праотцам
dünyaya gəlmək – to see the light of
day / to be born – появляться на свет / увидеть свет
dünyaya gəlməmişdir (misli
görülməmişdir) – such that you’ll not find their like
anywhere in the world / such as the world, has never seen before / Cf.
as they make them – каких свет не производил / какого мир не видал (о
необычных в каком-либо отношении людях)
dünyaya gətirmək (doğmaq) – to
bring forth someone / to bear someone / to bring into the world – вызвать к
жизни / производить на свет / произвести на свет (рожать)
dünyaya göz açandan – from the
very first day / since one’s birthday –
с момента появления на свет / со дня рождения
dünyaya göz aç – to be born –
появляться (появиться, явиться) на свет (рождаться)
dünyaya gözlərini qapamaq – bax dünyaya əlvida demək
dünyaya gözlərini yummaq – bax dünyaya gözlərini
qapamaq
dünyaya səs salmaq – to be resounded
throughout the world / Cf. to be the
talk of the town – греметь (вызвать шум, быть услышанным везде,
распространяться) / Ср. стать притчей
во языцех
düpdürüst – to a T / to a tittle / to a
hair / to a nicety / Cf. to a hair’s
breadth / on the dot (of time) – тютелька в тютельку (совершенно точно)
düppədüz – to hit (to make, to score)
the bull’s eye / to hit the mark – как в копейку (очень точно, прямо в цель)
düşəndə (təsadüfdən-təsadüfə)
– more and more / better and better / worse and worse – раз от разу (от случая к случаю, с каждым повторением)
düşər-düşməzi olar –
you never know / who knows what may happen / one can never be too sure / one can’t
be too careful / why the devil not? / don’t be too sure / you never can tell / Cf. wonders never cease – не ровен
час / чем чёрт не шутит, пока Бог спит
düşgün kimi (ruhən əzgin,
məzlum) – as though stunned, dejected – * как пришибленный (угнетённый,
подавленный)
düşkünləşmək – bax pozğunlaşmaq
düşmən ocaq başında – to
warm (cherish, nourish) a snake (a servent, a viper) in one’s bosom / to take a
serpent to one’s bosom / to nurture a viper – отогреть (согреть, пригреть) змею
на груди / за пазухой (проявить заботу, любовь и т.п. к человеку, который впоследствии платит за это изменой,
неблагодарностью)
düşmənçiliyə son qoymaq
– to conclude a matter amicably / to stop squabbling over smth. – * разойтись
по корешам (кончить дело мирно, прекратить вражду)
düşməni onun silahı ilə
vurmaq – to turn smb.’s battery against himself / to beat smb. at his own game
/ to pay smb. back in his own coin – бить врага его (собственным) же оружием /
отплатить кому-либо той же монетой
Düşmənin dəyirmanına su
tökür. = One brings grist to someone’s mill. – One plays into
someone’s hands. / One plays the game of someone. / One adds the fuel to the
fire. = Льёт воду на мельницу врага.
düşmənlə hesabı
çürütmək – to take vengeance on someone’s enemy –
отдавать сполна (отомстить врагу)
düşmənlərimin düşmənləri
(nəvələr) – grandchildren – внуки
düşməyinə baxır
(vaxtına baxır) – it depends – когда как
düşüb-çıxmış
adam – to have seen a lot of life / to have seen much in one’s life / to have
seen a thing or two in one’s time / to have seen a few things in one’s time /
to have seen things before / to have been around / the old bird / a downy bird
/ a knowing old bird / the old stager / the old campaigner – человек, видавший всякие виды / стрелянный воробей / старый воробей
düşünüş tərzi
(dünyagörüşü) – a way of thinking (an outlook)
– образ мысли
düyməni parça ilə bir yerdə
qopartmaq – to rip smth. clean off (to tear off or to rip out smth. with a
piece of cloth, cover, etc.) – *
вырвать пуговицу с мясом (оторвать, выдрать с куском ткани, обшивки и т.п.)
düyün (çəlpəşik,
dolaşıq iş, əngəl) – the Gordian knot (an intricate
problem) – * гордиев узел (трудно разрешимое, запутанное дело, задача)
düyünü açmaq (problemi həll
etmək) – to cut the knot – рассечь узел / разрубить затруднение (разрешить
проблему)
* düz adam – an honest / decent / moral / decorous
man / person – честный, порядочный, совестливый человек
düz baxmamaq – to look aside / to cast down
one’s eyes / to drop one’s eyes – прятать глаза (стараться не смотреть в лицо кому-либо, отворачиваться)
düz bir saat – for a solid hour / a whole (full, good)
hour / for an hour on end / the best part of an hour – битый час (очень долго)
düz danışmaq (açıq demək)
– to
make no bones of the matter – смело и открыто обсуждать
düz-düzünə (sadə, kələksiz)
– without further ado – не мудрствуя лукаво
düz-düzünə danışmaq
(eyhamsız, açıqcasına danışmaq) – to give a bit
of one’s mind / to speak in plain terms / not to mince matters / without
mincing one’s words / without beating about the bush / getting straight to the
point / to speak simply and straight out (to tell smth. plainly) – без
каруселей / в бровь резать / без обиняков / напрямик (сказать открыто, прямо, не
прибегая к намёкам говорить, спрашивать и
т.п.)
düz gəlmək (uyğun gəlmək,
uyğunlaşmaq, razılaşmaq, uzlaşmaq) – to bring into
accord – складывается, согласовывается, соответствует
düz gəlməmək (uyğun
olmamaq) – someone does not meet the requirements / someone is not up to
scratch / not equal to the task – не тянет (не соответствует требуемому уровню,
не обладает необходимыми качествами)
düz gəlməyən fikirlər – *
the wry thoughts – противоречивые мысли
düz gəlmir – 1. out of keeping with smth. / at
variance with smth. / out of tune with smth. – не в лад; 2. (bir birinə
uyğun gəlmir) – the things do not tally (fit) / there is a link
missing in smth. – концы с концами не сходятся (отсутствует необходимая
логическая связь между отдельными суждениями, расчётами и т.п.)
düz insan (təmiz, vicdanlı, namuslu,
səmimi) – a straight arrow – прямой человек (честный, порядочный,
совестливый)
düz müraciət etmək – to come to the right shop – обратиться по адресу, к тому, к кому следует
Düz söz acı olar. – The truth hurts. – Правда глаза колет. / Прямиковое слово, что
рогатина. / Прямое слово рожном торчит.
düz yol – bax
doğru yol
düz yolda olmaq – to be on the beam – стоять
на правильном пути (занимать правильную позицию)
düz yoldan çıxartmaq – to lead
someone astray / to turn someone’s head – сбивать с толку (воздействуя
каким-либо образом, изменять чьё-либо поведение в плохую сторону)
düz yolla-əyri yolla – by all fair means or foul / Cf. by hook or by crook – всеми правдами и неправдами / так или иначе / во что
бы то ни стало / не мытьём, так катаньем
düzdə qalmaq – to be left to the mercy of
fate / to be be left to fend for himself (herself) / to become a beggar / to beg
one’s bread / to be sending the hat round / to become a pauper / to live by
begging / to go a-begging / to be on the houses / to be begging alms – быть брошенным на произвол судьбы / пойти по миру
düzdə qoymaq – to leave to the mercy of
fate – оставлять кого-либо на произвол судьбы
düzəlmək (sağalmaq) – to be on one’s feet – встать
на ноги (поправиться после болезни)
düzəlməyən işi düzəltmək
– to square the circle – строить квадратуру круга (добиваться невозможного)
Düzgünlük (düzlük,
düz danışmaq) ən yaxşı siyasətdir. – *
Honesty is the best policy. – Честность - лучшая политика.
düzlərdə qalmaq – bax düzdə qalmaq
düzlərdə qoymaq – to abandon someone
to his (her) fate / to leave someone or smth. to the mercy of fate / to turn
one’s back on someone or smth. / to leave someone to fend for himself (herself)
/ to ruin someone utterly / to beggar someone / to put someone on the dole / to
send someone out begging – бросить (оставить, покинуть) на произвол судьбы / пустить по миру
düzlüklə-əyriliklə – bax düz yolla-əyri yolla
düzü əyri görmək – to see
smth. in black / to present smth. in black – видеть всё в чёрном (ложном) цвете
düzün ortasında qalmaq – bax düzlərdə qalmaq
düzünü demək (həqiqəti
söyləmək) – to face the truth / to face it – смотреть правде глаза
düzünü desək – plainly speaking
/ to tell the truth / to be truthful / the trut is – откровенно говоря / говоря
начистоту / по правде говоря / сказать правду